Technologia Postaci Leków WYK

2014-04-08

Temat: Aseptyka

Receptura antybiotyków i sterydów

• Leki zawierające antybiotyki powinny być jałowe

• Antybiotyki są wrażliwe na wiele czynników – ulegają rozkładowi lub inaktywacji

  • Kluczowe znaczenie mają

    • Odczyn środowiska

    • Temperatura

    • Obecność jonów metali (metale ciężkie)

  • Inne czynniki

    • Światło

    • Drobnoustroje (metabolity, enzymy)

    • Wilgotność

• Lek recepturowy zawierający antybiotyk musi

  • Być odpowiednie trwałości

  • Mieć odpowiednią biodostępność

  • Zapewnić dokładność dawkowania i jednolitość dawek

• Leki recepturowe zawierające antybiotyki sporządza siew postaci

  • Roztworów

  • Zawiesin

  • Maści

  • Globulek

  • Czopków

• Zazwyczaj leki z antybiotykami są podawane zewnętrznie

  • Do oczu

  • Do nosa

  • Na skórę

  • Doodbytniczo

  • Dopochwowo

  • Docewkowo

• Antybiotyki wrażliwe na światło należy przechowywać w ciemnym miejscu, w naczyniach ze szkła oranżowego

• Na sygnaturce powinno się umieścić dodatkowo napis „Chronić od światła”

• Antybiotyki w postaci suchych proszków zazwyczaj nie są wrażliwe na temperaturę (poza neomycyną i nystatyną)

• Leki z antybiotykami sporządzane w aptece powinny być przechowywane w temperaturze 8^oC

• Czas przechowywania jest zależny od antybiotyku

  • Aureomycyna – 6 dni od dnia sporządzenia

  • Tetracyklina – 6 dni

  • Penicylina – 7 dni

  • Chloramfenikol – 42 dni

Warunki przygotowywania leków z antybiotykami

• Antybiotyki przygotowuje się przy zachowaniu wszystkich zasad pracy aseptycznej

• Nie stosuje się wyjaławiania termicznego gotowej postaci leku

• Wyjaławia się roztwory pomocnicze i podłoża

• Powinno dodać się środki konserwujące aby uniknąć wtórnego zakażenia

Maści z antybiotykami

• O ile to możliwe powinno się stosować podłoża bezwodne – litofilne lub absorpcyjne

• Antybiotyki trwałe w wodzie można sporządzać jako kremy (antybiotyki nietrwałę należy stabilizować np. przez dodanie buforu)

• Antybiotyki mogą być wprowadzane zarówno w formie zmikronizowane jak i rozpuszczonej

• Maści z antybiotykami należy sporządzać w warunkach aseptycznych, korzystając z jałowych podłoży

• Fazę lipidowa można wyjaławiać suchym gorącym powietrzem

• Fazę wodną można wyjaławiać w autoklawie lub poprzez sączenie wyjaławiające

• Do kremów powinno dodawać się środków konserwujących

• Maści należy przechowywać w chłodnym miejscu, w opakowaniach chroniących przed światłem

Receptura antybiotyków

Tetracyklini hydrochloridum

• Synonim Achromycinum

• Żółty , krystaliczny proszek

• Łatwo rozpuszcza się w wodzie, dość trudno rozpuszcza się w etanolu

• pH dla 1mg/mol od 1,8 do 2,8

• przechowywać w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła

• należy do wykazu B

• działanie: przeciwbakteryjne

• podawane doustnie i domięśniowo

Chlortetracyklini hydrochloridum

• Syn: Aureomycinum hydrochloridum, CHlorocyklinum hydrochloricum

• Chlortetarcykliny chlorowodorek

• Żółty, krystaliczny proszek

• Trudno rozpuszczalny w wodzie i etanolu

• pH roztworu 10 mg/ml – 2.3-3.3

• Przechowywać w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła

• Należy do wykazu B

• Działa przeciwbakteryjnie

• Podawana doustnie i zewnętrznie (także do oczu)

Oxytetracyklinum

• Żółty, higroskopijny, krystaliczny proszek

• Substancja bardzo trudno rozpuszcza się w wodzie i etanolu

• pH przesączu po wytrząsaniu 4.5-7.5

• przechowywać w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła

• należy do wykazu B

• działanie i zastosowanie: przeciwbakteryjne, przeciwtrądzikowe

• podawana doustnie, domięśniowo, zewnętrznie

• tetracykliny mają charakter amfo terów

• wolne tetracykliny trudno rozpuszczają się w wodzie, ich sole łatwo

• najczęściej tetracykliny stosuje się w postaci chlorowodorków

• w wodzie ulegają hydrolizie dając nierozpuszczalne wolne zasady

Neomycyni sulfas

• Syn: Flavomycinum sulfuricum, Mycifradinum sulfuricum, Bucomycinum sulfuricum

• Biały lub prawie biały higroskopijny proszek

• Substancja łatwo rozpuszcza się w wodzie, bardzo trudno w etanolu

• pH roztworu 0,1g/ml 5.0-7,5

• przechowywać w zamkniętych opakowaniach, chronić od światłą i wilgoci

• należy do wykazu B

• działa przeciwbakteryjnie

• stosowana doustnie i zewnętrznie

• neomycyna ma gorzki smak

• jest higroskopijna – rozpływa się w otwartym naczyniu

• neomycyna ma szeroki zakres działania- bakteriobójczo na gronkowce i wiele bakterii Gram-. Działa także na prątki gruźlicze

• najskuteczniejsza jest w środowisku zasadowym

• z powodu toksyczności stosowana zewnętrznie

• Siarczan neomycyny wykorzystuje się w recepturowych

  • Roztworach wodnych

  • Maściach, kremach, pastach

  • Zawiesinach

  • Roztworach d natryskiwania

  • Globulkach

  • Preparatach okulistycznych

• Może być stosowana w lekach prostych i złożonych

• Siarczan neomycyny z etanolem daje lepiącą, niemożliwą do roztarcia masę

• Siarczan neomycyny (związek kationowy) jest niezgodny z emulgatorami anionowo czynnymi – laurylosiarczanem sodu – następuje złamanie emulsji

Nystatyna

• Syn: Mycostatinum, MArcostatin, Fungicidinum

• Żółty proszek o słabym, charakterystycznym zapachu

• Trudno rozpuszcza się w wodzie, praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie

• pH przesączu otrzymanego po wytrząśnięciu 0,3 g substancji z 10 ml wody – 6.5-8.0

• przechowywać w zamkniętych opakowaniach, w temp. nie wyższej niż 8^oC, chronić od światła i od wilgoci

• należy do wykazu B

• Działanie/zastosowanie: przeciwgrzybiczne

• Ma charakterystyczny zapach drożdży

• Wrażliwa na światło, tlen i temperaturę

• Występuje w postaci trituracji – zwykle 1,0 g – 2 000 000 j.m

• Wykazuje działanie grzybostatyczne i grzybobójcze

• Nie działa antagonistycznie w stosunku do innych antybiotyków

• Jest stosowana miejscowo w drożdżycy – także w profilaktyce, w połączeniu z antybiotykami przeciwbakteryjnymi

• Postacie leku

  • Maści, żele, kremy

  • Zasypki

  • Pasty

  • Zawiesiny do użytku zewnętrznego

Chloramphenicolum

• Syn: Chloromycetinum, Detreomycyna

• Biały lub prawie biały krystaliczny proszek

• Łatwo rozpuszcza się w etanolu, trudno w eterze etylowym i wodzie

• pH przesączu 5.0-7.5

• przechowywanie w zamkniętych opakowaniach

• należy do wykazu B

• działanie: przeciwbakteryjne

• szeroki zakres działania przeciwbakteryjnego

  • bakteriobójczo na Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumonie

  • bakteriostatycznie na większość tlenowych i betlenowych Gram+ i Gram-

  • nieskuteczny na Pseudomonas, Acinetobacter, Nocardia, Proteus

  • ze względu na toksyczność stosowany tylko miejscowo w dermatologii, okulistyce, ginekologii 0,5%-3%

  • preparat farmakopealny: Ungunetum Chloramphenicoli 1%,2% (FPIV)

Receptura kortykosteroidów

• Preparaty z kortykosteridami są stosowane w:

  • Stanach alergicznych

  • Łuszczycy

  • Dermatozach

• Często łączone są z neomycyną i bacytracyną

• Zazwyczaj stosowane w postaci

  • Maści zawiesiny

  • Roztwory etanolowe

  • Zawiesiny wodne

• Maści recepturowe z kortykosteroidami sporządza się na podłożach absorpcyjnych bezwodnych albo uwodnionych

Hydrocortisonum

• Syn: Kortyzol

• Biały lub prawie biały proszek

• Dość trudno rozpuszcza się w etanolu, bardzo trudno rozpuszcza się w eterze etylowym, praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie

• Przechowywanie: w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła

• Należy do wykazu B

• Hydrokortyzon ma działanie

  • Przeciwzapalnie (antiphlogisticum)

  • Przeciwuczuleniowo (antiallergicum)

  • Przeciwświądowo (antipruruticum)

• Łagodzi wysięki i obrzęk tkanek

• Stosowany zewnętrznie w

  • Chorobach uczuleniowych skóry

  • Wyprysku

  • Odczynach alergicznych

  • Oparzeniach I stopnia

  • Alergicznych odczynach polekowych

• Wchodzi w skład

  • Maści, kremów, roztworów etanolowych, emulsji, czopków, gałek

  • Leków okulistycznych

Prednizolonum – Prednizolon

• Syn: Encortolon

• Biały lub prawie biały krystaliczny proszek

• Substancja rozpuszcza się w etanolu, praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie

• W zamkniętych opakowaniach, chronić od światła

• Należy do wykazu B

• Działanie: glikokortykosteroid, przeciwzapalnie, przeciwalergicznie, immunosupresyjnie

• Prednizolon ma kilkakrotnie większą siłę działania od hydrokortyzonu

• Prednizolon działa

  • Przeciwzapalnie

  • Przeciwświądowo

  • Przeciwuczuleniowo

• Stosowany w

  • Dermatologii

  • Okulistyce

  • Ginekologii

  • Urologii

• Wchodzi w skład

  • Maści, kremów, zawiesin, żeli

  • Wlewek doodbytniczych

  • Gałek

  • Kropli, maści do oczu