Psychologia Ogólna cz. B 07.03.2013
Wykład 2
Inteligencja emocjonalna
Czy jest nabyta czy dziedziczona?
Jak możemy ją kształtować?
Czy jest to nowy typ inteligencji?
W jaki sposób może być mierzona?
Co oznacza że jesteśmy inteligentni emocjonalnie?
IE – na pograniczu emocji i inteligencji
Emocje mogą być mniej lub bardziej „inteligentne” – oznacza to, iż ludzie różnią się w zakresie funkcjonowania emocjonalnego.
Emocje pełnią określone funkcje:
Informacyjną
Energetyzującą
Komunikacyjną – komunikujemy się ze światem zewnętrznym
Emocje wpływają na procesy poznawcze, nie przeszkadzają nim. Dzięki nim nasze procesy poznawcze stają się bardziej adaptacyjne.
Emocje mogą być mniej lub bardziej inteligentne. Pełnią one określone funkcje, nadają znaczenia naszym działaniom.
Funkcja informacyjna – emocje sygnalizują jednostce znaczenie bodźców czy wydarzeń istotnych dla jej interesów i dostarczają informacji stanowiących podstawę formułowania ocen i podejmowania decyzji.
Emocje są źródłem informacji umożliwiające podejmowanie zachowań adaptacyjnych.
Funkcja energetyzująca – oznacza role emocji w mobilizowaniu zasobów – ich działanie jako czynników pobudzającym do aktywności w kierunku zgodnym z emocjonalnie rozpoznanym znaczeniem sytuacji.
Wysoka energia
Negatywne uczucia pozytywne uczucia
Niska energia
funkcja komunikacyjna – emocje (ujawniane przez słowa, mimikę, ton głosu, gesty etc.)
informują otoczenie społeczne o stanach i potrzebach jednostki, ułatwiając porozumienie i współpracę oraz uruchamiając adekwatne reakcje.
Meta wiedza emocjonalna – przejawy emocji – rozpoznawanie emocji podstawowych
Radość
zdziwienie
Złość
Smutek
Niesmak
Badacze opracowali 21 grup mięśni których różna konfiguracja sugeruje nam doświadczenie różnych procesów emocjonalnych.
| EMOCJA | SYTUACJA | REAKCJA | MYŚLI |
|---|---|---|---|
| gniew | |||
| wstyd | |||
| Poczucie winy | |||
| radość | |||
| duma | Kiedy uda nam się osiągnąć coś na co długi pracowaliśmy |
Metawiedza emocjonalna:
Wiedza o przejawach emocji
Wewnętrznych (stanach fizjologicznych, doznania, myślach) i zewnętrznych (mimika, gesty, postawa, to głosu) – pozwala na zauważanie i różnicowanie swoich własnych i innych osób emocji, ułatwiając odbieranie informacji emocjonalnych (warunek ich wykorzystania w celach adaptacyjnych).
Wiedza o emocjach dotyczy źródeł i dynamiki ich przebiegu. Pozwala to an przewidywanie własnych czy cudzych reakcji emocjonalnych.
Wiedza dotycząca wpływu emocji na funkcjonowanie jednostki
Prawa Yerkesa-Dodsona
Wzrost pobudzenia energetycznego poprawia poziom wykonania zadań angażujących uwagę, a pogarsza poziom wykonania zadań angażujących pamięć roboczą
Radosny nastrój sprzyja myśleniu intuicyjnemu i ekspansywnemu (wielokierunkowemu) – przydatny przy zadaniach twórczych i rozwiązywaniu problemów indukcyjnych: obniżony nastrój sprzyja przetwarzaniu analitycznemu, ukierunkowaniu – przydatny w sytuacji rozumowania dedukcyjnego.
Wiedza o społecznych oczekiwaniach dotyczących sposobów ujawniania emocji (ang. display rulet) + wiedza dotycząca oczekiwań i preferencji poszczególnych osób (np. Jak odmówić spotkanie towarzyskie, by nie urazić kolegów?)
Znajomość sposób regulowania i kontrolowania emocji. Wiedza ta dotyczy tego, jak wywołać w sobie określone emocje, jak je intensyfikować lub osłabiać oraz jak je wyrażać na zewnątrz, by służyły realizacji zamierzonych celów.
Inteligencja
Ogólnie: zdolność do rozwiązywania problemów, przystosowywania się, korzystania z wcześniejszych doświadczeń oraz zdolność do skutecznej kontroli nad własnymi procesami poznawczymi.
Inteligencja emocjonalna: j.w. na poziomie emocji (rozwiązywanie problemów emocjonalnych, kontrola emocjonalna itp.)
Struktura inteligencji
Modele strukturalne (czytnikowe)
Modele hierarchiczne
Modele hierarchiczne – np.:
Koncepcja Spearmana – czytnik ogólny g (general) i czytnik specyficzny s (specifie) – w odniesieniu do każdego zadania lub czynności umysłowej można określić proporcję udziału czynnika g (inteligencja ogólna) i s (zdolność specyficzna)
Koncepcja Cattella UZUPEŁNIĆ
Modele strukturalne (modele czynników równorzędnych) – istnieje pewna liczba jednakowo ważnych zdolności intelektualnych np.:
Koncepcja Thurstone’a UZUPEŁNIĆ
Koncepcja Gerdnera – zdolności matematyczno logiczne, językowe, muzyczne, kinestetyczne, przestrzenne, intrapersonalne i interpersonalne.
Status pojęcia IE
Przyjmując założenie o hierarchicznej strukturze intelektu, IE będzie odrębną grupą zdolności, równorzędną wobec innych zdolności (językowych, przestrzennych itp.)
UZUPEŁNIĆ
Specyfika IE
Inteligencja poznawcza jest konceptualizowania i pe racjonalizowana zbyt wąsko i nie obejmuje zdolności istotnych dla efektywnego funkcjonowania człowieka
UZUPEŁNIĆ