INFLACJA- jest to proces wzrostu ogólnego poziomu cen, lub presja na ten wzrost, wskutek rosnących kosztów wytwarzania i nadmiernego w stosunku do podaży strumienia popytu, którym towarzyszy spadek siły nabywczej pieniądza krajowego i wzrost jego ilości w obiegu oraz niekontrolowana redystrybucja majątku i dochodu narodowego.
PODZIAŁ INFLACJI:
Z punktu widzenia przyczyn:
Popytowa (monetarystyczna)- przyczyna: nadmierny w stosunku do podaży wzrost popytu
- płacowa (przyczyna: zbyt wysoki poziom płac w gospodarce)
- budżetowa (p: nadmierny deficyt budżetowy)
- kredytowa (p: zbyt wysoka podaż kredytu w gospodarce)
b) kosztowa- przyczyna: zbyt wysoki poziom kosztów wytwarzania w gospodarce
c) strukturalna- p: niedostosowanie strukturalnego popytu i podaży w gospodarce
Z punktu widzenia przyczyn:
Wewnętrzna- przyczyny tkwią w wewnętrznej strukturze gospodarki
Zewnętrzna- przyczyny tkwią poza granicami danego kraju (są od niego niezależne)
Z punktu widzenia przebiegu procesów inflacyjnych:
Otwarta (cenowa)- przejawia się w nieskrępowanym ruchu cen w górę do poziomu równoważącego strumienie popytu i podaży
Tłumiona( zasobowa)- w przypadku jej występowania mamy do czynienia z odgórnym hamowaniem inflacji (przez rząd), w wyniku czego pojawia się trwała nadwyżka strumienia popytu nad podażą, a w konsekwencji odkładają się przymusowe oszczędności w postaci tzw. nawisu inflacyjnego.
Z punktu widzenia przebigu procesów inflacyjnych:
Jawna- otwarta (cenowa)
Ukryta- może być rozumiana dwojako:
- jako tłumiona
- jako proces ukrytych podwyżek cen, w wyniku nie wychwytywania przez statystyki, obniżania jakości wytworzonych towarów, bądź też zmniejszania sprzedawanej (za tę samą cenę) ilości (używanie tańszego surowca do produkcji danego wyrobu, zmniejszanie wielkości opakowań danego produktu, bez równoczesnego, proporcjonalnego obniżania jego ceny- sprzedaż woreczków z mlekiem o pojemności o,9 litra zamiast dotychczasowej pojemności 1 litra (itp.)
Z punktu widzenia możliwości oddziaływania na przebieg procesów inflacyjnych:
Kontrolowana (administrowana)- rząd jest w stanie kontrolować przebieg tych procesów
Żywiołowa- brak możliwości oddziaływania na przebieg procesów inflacyjnych
Z punktu widzenia wpływu na charakter reprodukcji dochodu narodowego:
Klasyczna- umożliwia tzw. reprodukcję rozszerzoną
Stagnacja- umożliwia jedynie dokonywanie tzw. reprodukcji prostej
Slumpflacja- umożliwia dokonywanie reprodukcji zwężonej- gospodarka nie jest w stanie nawet odtworzyć, z okresu na okres, wartości wytwarzanego dochodu narodowego
Z punktu widzenia stopnia nasilenia zjawisk inflacyjnych w gospodarce:
Sekularna (trwała, chroniczna)- polega na nieustannym (permanentnym) występowaniu zjawisk inflacyjnych w gospodarce
Okresowa (przejściowa)- gdy po przepłynięciu jej fali ma miejsce ponowna stabilizacja cen na podwyższonym poziomie
Z punktu widzenia sposobu oddziaływania na przebieg procesów gospodarczych (makroekonomicznych):
Cywilizowana- mamy do czynienia z równowagą w całej gospodarce lub przynajmniej na rynku towarów konsumpcyjnych; efektywnie działa na rachunek ekonomiczny oraz systemy motywacyjne
Barbarzyńska- występuje trwała nierównowaga makroekonomiczna, nie dziąła efektywny rachunek ekonomiczny oraz systemy motywacyjne.
Z punktu widzenia wysokości stopy inflacji oraz jej wpływu na przebieg procesów gospodarczych:
Pełzająca (najczęściej jednocyfrowa)- brak zakłóceń w procesie produkcji, wymiany i konsumpcji, brak oczekiwań inflacyjnych, silna motywacja pro-efektywnościowa
Krocząca- występują jedynie nieznaczne zakłócenia w procesach gospodarczych, pojawiają się oczekiwania inflacyjne, inflacja tego rodzaju ma tendencję do wymykania się spod kontroli i przyspieszania tempa
Galopująca (kłusująca)- powoduje poważne perturbacje w procesie reprodukcji makroekonomicznej, niszczy systemy motywacyjne
Hiperinflacja- uniemożliwia jakiekolwiek planowanie strategiczne i sterowanie procesami gospodarczymi, niweczy rachunek ekonomiczny, niweluje zasadę racjonalności gospodarowania, następuje masowa ucieczka od coraz szybciej tracącego na wartości pieniądza. W takiej sytuacji konieczne staje się przeprowadzenie reformy walutowej.