Globalizacja – wielopłaszczyznowy proces przemian w wymiarze ekonomicznym, naukowym, politycznoprawnym, społecznym i kulturowym, tworzony przez zjawiska i procesy obejmujące większą część świata lub jego całość, prowadzący do zacieśnienia współpracy, integracji, wzrostu współzależności gospodarek i podmiotów oraz pewnego stopnie ujednolicenia problemów, z jakimi się stykają.

Ekonomiczna – zacieśnianie więzów między państwami, scalanie się gospodarek, usuwanie barier w prowadzeniu działalności gospodarczej

Nauki – współpraca w rozwoju wiedzy i technologii; internacjonalizacja strefy badawczo – rozwojowej oraz upowszechnianie się wyników badań i technologii w skali świata.

Politycznoprawna – współpraca organizacji międzynarodowych oraz rządów w problemach dotyczących świata, w ujednolicaniu systemów politycznych oraz polityki biznesu międzynarodowego.

Społeczno-kulturowa – upowszechnienie stylów życia, modeli konsumpcji oraz percepcji społecznej na skutek przemian świadomości społeczeństw.

Przejawy procesów globalizacji: rozwój i liberalizacja handlu międzynarodowego, urynkowienie gospodarek, ich liberalizacja i prywatyzacja, wzrost swobody przepływów kapitałowych, integracja rynków finansowych, koncentracja i internacjonalizacja produkcji, usług i finansów, zwiększająca się rola organizacji i ugrupowań międzynarodowych, ujednolicanie się wzorców konsumpcji i wytwarzania.

Czynniki globalizacji: rynkowe, kosztowe, polityczne, techniczne, konkurencyjne.

Problemy globalizacji: zanieczyszczenie środowiska, zmiany klimatyczne i ograniczoność surowców naturalnych, dysproporcje rozwoju ekonomicznego na świecie i ubóstwo, nierównomierny rozwój demograficzny świata, starzenie się gospodarek rozwiniętych, terroryzm i konflikty zbrojne na tle religijnym, etnicznym i ekonomicznym, rozwój przestępczości międzynarodowej, kryzysy finansowe i zadłużenie międzynarodowe krajów.

Pozytywy: dynamizacja wzrostu gospodarczego świata i handlu światowego, wzrost współpracy międzynarodowej i prób wspólnego rozwiązywania problemów, rozwój naukowo – techniczny, wzrost wykształcenia oraz świadomości ekologicznej.
Cechy: przeciwstawność integracji i dyferencjacji, selektywność, polaryzacja.

Biznes międzynarodowy – działalność przedsiębiorstw przekraczająca granice państw lub podejmowana ponad granicami państwowymi.

4 poziomy działalności międzynarodowej: biznes krajowy, biznes międzynarodowy, biznes wielonarodowy, biznes globalny.

Menedżerowie muszą: znać praktyki handlowe obowiązujące w różnych krajach, podejmować decyzje odnośnie wyboru rynków zagranicznych, sposobu wejścia na rynki zagraniczne i strategii działania na nich; uwzględniać w decyzjach ograniczenia narzucane przez otoczenie polityczno – prawne krajów; ograniczyć negatywny wpływ ryzyka kursowego; zarządzać rozproszoną działalnością; rozumieć różnice kulturowe i dostosować do nich strategie działania.
Biznes międzynarodowy obejmuje: handel międzynarodowy, marketing międzynarodowy, finanse międzynarodowe, zarządzanie międzynarodowe.
Otoczenie zewnętrzne: otoczenie międzynarodowe (obszary otoczenia organizacji, które wykraczają poza granice krajów i składa się z otoczenia ekonomicznego, prawno – politycznego, technologicznego i kulturowego), regionalne (państwa powiązane ze sobą poprzez ugrupowania integracyjne) i obszary geograficzne, ekonomiczne, prawne, polityczne i kulturowe krajów, w których prowadzona jest działalność.

Gospodarka światowa – zbiorowość różnych podmiotów funkcjonujących na poziomie krajowym, regionalnym i międzynarodowym, bezpośrednio lub pośrednio zajmujących się działalnością gospodarczą oraz powiązanych za sobą siecią międzynarodowych stosunków ekonomicznych.

Międzynarodowe stosunki ekonomiczne – przepływy towarów, usług, kapitału fizycznego i intelektualnego, pieniądza i migrację siły roboczej między różnymi podmiotami gospodarki światowej.
Podmioty gospodarki światowej:

• Przedsiębiorstwa krajowe – prowadzą działalność gospodarczą, funkcjonujące w ramach określonej gospodarki narodowej; tylko te, które nawiązują znaczące pod względem zakresu, charakteru lub znaczenia międzynarodowe stosunki ekonomiczne z innymi jej podmiotami.
  Umiędzynarodowienie gospodarki: umiędzynarodowienie sfery wymiany, pełne wejście na rynek zagraniczny, globalizacja przedsiębiorstwa).

• Korporacje transnarodowe KTN – prowadzą działalność gospodarczą o zasięgu międzynarodowym (przynajmniej 2 kraje) oraz posiadające filie zagraniczne będące własnością przedsiębiorstwa macierzystego i pod jego kontrolą (co najmniej 2 kraje).

• Gospodarki narodowe – stanowią strukturę, w której sumuje się działalność gospodarczą przedsiębiorstw krajowych i transnarodowych.

• Ugrupowania integracyjne – względnie jednolity, nowy organizm gospodarczy, obejmujący dwa lub więcej krajów, który zaistniał w wyniku integracji.

• Międzynarodowe organizacje gospodarcze – powołane wspólnie na mocy porozumienia przez rządy krajów, których celem jest wpływanie na kształt międzynarodowych stosunków ekonomicznych (f. regulacyjna).

Proces integracji gospodarczej – dostosowywanie się struktur gospodarczych różnych gospodarek narodowych oraz likwidowaniu przejawów dyskryminacji jednostek gospodarczych należących do różnych państw, wchodzących w skład ugrupowania integracyjnego.
Formy integracji: strefa wolnego handlu, unia celna, wspólny rynek, unia gospodarcza, pełna integracja.
Przesłanki integracji: wysoki stopień komplementarności struktur gospodarczych, zbliżony poziom rozwoju gospodarczego i infrastruktury gospodarczej, znaczący wolumen obrotów handlowych między krajami, bliskość geograficzna.

Otoczenie polityczno- prawne oznacza państwową regulację działalności gospodarczej oraz ogólne skutki między gospodarką a państwem.

Zasady prawa międzynarodowego: zasada suwerenności terytorialnej ONZ, zasada narodowości.
Prawo cywilne we Francji, Niemczech, Czechach, Grecji, Indonezji, Japonii, Turcji, Ameryka Płd., Afryka. Prawo powszechne w Wlk. Brytanii i jej koloniach, USA, Kanadzie, Australii, Irlandii. Prawo koraniczne w krajach islamskich.
Przepisy prawa międzynarodowego w zakresie biznesu międzynarodowego:

• Umowy bilateralne – wiążą strony porozumienia: Bilateralne Układy Inwestycyjne (BITs) odnoszą się do kwestii standardów traktowania inwestycji i inwestorów, warunków podejmowania inwestycji, rozstrzygania sporów, transferu kapitałów i ochrony inwestycji; mają podstawowe znaczenie; Układy o Unikaniu Podwójnego Opodatkowania DTTs – zasady opodatkowania dla przedsiębiorstw międzynarodowych.

• Przepisy regionalne i wielostronne – umowy powołujące ugrupowania inwestycyjne, odwołują się do inwestycji zagranicznych, ograniczony zasięg terytorialny, wiążące w stosunku do podmiotów operujących na terytorium danego ugrupowania. Wielostronne są stworzone przez OECD.

• Regulacje multilateralne – prawnie wiążące regulacje WB oraz regulacje WTO dotyczące działalności KTN, przepisy TRIMs regulujące instrumenty wspierające handel

• Miękkie prawo – prawnie niewiążące dokumenty opracowywane przez różne organizacje międzynarodowe, pozarządowe i społeczne, stanowiące formę zaleceń, wytycznych, dobrych standardów

Międzynarodowe otoczenie technologiczne obejmuje dostępne w skali świata metody organizacji i przekształcania zasobów oraz światowy rozwój nauki i techniki; przejawia się w postępującym umiędzynarodowieniu technologii i B+R oraz międzynarodowym transferze wiedzy. Wpływa na biznes międzynarodowy w dziedzinie kosztów, zdolności konkurowania i rynków.

Technologia – kombinacja wiedzy, umiejętności, doświadczenia i rozwiązań organizacyjnych stosowanych w celu produkowania wyrobów i świadczenia usług; zastosowanie wiedzy i nauki w celach praktycznych. Składa się z: hardware (technologia produkcyjna, produktowa, projektowe), software, brainware.

System produkcji międzynarodowej – działalność produkcyjna lub usługowa realizowana w skali międzynarodowej przez przedsiębiorstwa transnarodowe.; ma miejsce kiedy poszczególne elementy łańcucha wartości dodanej przedsiębiorstwa transnarodowego zlokalizowane są w przynajmniej dwóch różnych krajach; oznacza, że korporacja sprawuje kontrolę nad aktywami produkcyjnymi w więcej niż jednym kraju.

Międzynarodowe zaopatrywanie – outsourcing poprzez zagranicznego kontrahenta; główną formą sprawowania kontroli nas aktywami zagranicznymi są bezpośrednie inwestycje zagraniczne, ale ten inne niekapitałowe formy powiązań.

Międzynarodowe wytwarzanie – produkcja międzynarodowe i zaopatrywanie międzynarodowe.
Szacowanie rozmiarów produkcji: zasoby bezpośrednich inwestycji zagranicznych obrazują zaangażowanie kapitałowe produkcji, sprzedaż filii odzwierciedla dochody generowane przez produkcję, produkt brutto pozwala stwierdzić, jaka część światowej produkcji jest realizowana przez KTN, inne.

Czynniki wpływające na postęp technologiczny: innowacje technologiczne (wprowadzanie nowych produktów, procesów i usług na rynek; wiążą się z powiększeniem stanu wiedzy – nauka i technologia) oraz badania i rozwój (twórczy wysiłek podjęty w celu wzbogacenia istniejącego stanu wiedzy oraz wykorzystanie jej dla odkrycia nowych zastosowań: badania podstawowe, stosowane, działalność rozwojowa).

Klaster – znajdująca się w geograficznym sąsiedztwie grupa przedsiębiorstw i powiązanych z nimi instytucji zajmujących się określoną dziedziną, połączoną podobieństwami i wzajemnie uzupełniającą się; obejmują firmy produkujące dobra finalne, dostawców, instytucje finansowe, badawczo – rozwojowe oraz samorządy gospodarcze i lokalne, jak również przedsiębiorstwa z branż pokrewnych.

Zarządzanie środowiskowe - obejmuje cele, standardy, procedury i praktyki, które przedsiębiorstwo ustanawia, by odpowiadać na wyzwania w zakresie ochrony środowiska. Ponadgraniczne zarządzanie środowiskowe: zasady i standardy międzynarodowych zachować, które zawarte są w misji lub innym ogólnym dokumencie przedsiębiorstwa, światowe wytyczne polityki i programy, światowe cele i redukcja zanieczyszczeń, procedury kontrolne, edukacja i szkolenia pracowników, podział odpowiedzialności.

Kultura narodu – wartości, oczekiwania i zachowania wyuczone i podzielane przez grupę ludzi, przekazywane z pokolenia na pokolenie; wspólne zaprogramowanie umysłu odróżniające jedną grupę lub kategorię ludzi od innych; zachowanie ludzi w społecznościach odzwierciedla uzewnętrznienie tych programów. Składa się z trzech warstw: wytworów i zachowań człowieka, norm i wartości oraz podstawowych założeń.

Stereotypy kulturowe – istniejące wyobrażenia o danej kulturze i jej przedstawicielach; tworzą nieświadomy obraz danej kultury wśród innych społeczeństw.
Koncepcja G Hofstede – ankiety wśród pracowników ponad 50 krajów, wyróżniono 4 wymiary kultur narodowych (stosunek do innych, władzy, niepewności i ukierunkowanie na cele) i dodano jeszcze stosunek do czasu.

Koncepcja R.R. Gestelanda – wyróżnił 4 wymiary kultur ze względu na stosunek do obcych, znaczenie statusu społecznego, hierarchii i władzy oraz stosunku do czasu i sposób zachowania.

Klasyfikacja F. Trompenaarsa i Ch. Hampden-Turnera – różnice w podejściu do rozwiązywania problemów dotyczących człowieka, czasu i otoczenia

GATT – Układ Ogólny w sprawie Ceł i Handlu (1947)
BIZ – bezpośrednie inwestycje zagraniczne