PRAWO UNII EUROPEJSKIEJ 19.05.2011
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
To organ doradczy w Unii Europejskiej. Wspiera on Komisję Europejską, Radę Europejską i Parlament Europejski. Wchodzą w jego skład przedstawiciele różnych grup społecznych. Został on zainicjowany w 1951 r. Traktat o Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali zakładał bowiem powstanie Komitetu Konsultacyjnego. Ostatecznie Europejski Komitet Ekonomiczno - Społeczny powołały Traktaty Rzymskie. Na mocy konwencji o niektórych instytucjach wspólnych powstał jednolity Europejski Komitet Ekonomiczno - Społeczny. Początkowo miał bardzo wąskie znaczenie. Jego działanie poszerzyły traktaty: amsterdamski i nicejski. Zajmował się on między innymi zagadnieniami równości kobiet i mężczyzn.
Obecnie podstawą prawną jest Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej w artykułach 300 – 304 oraz Traktat o Unii Europejskiej w artykule 13 ustęp 4. Działa on również na podstawie swego wewnętrznego regulaminu.
Skład Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego wynosi 350 członków. Nie może on przekroczyć tej liczby. Nie mniej jednak obecnie zasiada 334 osób. Kandydatów na członków przedstawiają członkowie rządów. Mandat członka Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego trwa pięć lat, przy czym może on być prolongowany. Nie można go łączyć z funkcją w rządzie, Komitecie Regionów, parlamencie czy czynnego urzędnika lub pracownika UE. Rada stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji Europejskiej przyjmuje decyzję o składzie Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego. Polska wystawia 21 członków. Liczba reprezentantów zależy od wielkości państwa. Każdy członek należy obowiązkowo do jednej z trzech grup:
Przedstawiciele pracodawców związanych z przemysłem, handlem hurtowym, detalicznym, bankowością, usługami finansowymi, ubezpieczeniami, transportem – tylko i wyłącznie reprezentuje interesy z punktu widzenia producentów i dostawców usług; obecnie liczy ona 114 członków,
Pracownicy – związki narodowe; w większości skupiona w Europejskiej Konfederacji Konsumentów; za priorytet uważa ochronę pracowników i poprawę warunków pracy; obecnie liczy ona 121 członków,
Społeczeństwo obywatelskie – przedstawiciele rolnictwa, rzemiosła, wolnych zawodów, organizacji konsumenckich, sektora non profit (np. Europejska Rada Nieruchomości, Związek Harcerstwa Polskiego, Europejskie Forum Młodych, ELSA), organizacji pozarządowych, małych i średnich przedsiębiorstw; jej celem jest wspieranie demokracji partycypacyjnej poprze tworzenie dialogu obywatelskiego i możliwe jak najpełniejsze reprezentowanie obywateli UE; w jej skład obecnie wchodzi 109 członków.
Głównym organem jest Zgromadzenie, złożone ze wszystkich członków Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego. Obraduje ono na sesjach plenarnych – 9 razy w roku. Prezydium Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego jest kolegialnym organem. W jego skład wchodzi Przewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego i wiceprzewodniczący. Przewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego przewodniczy grupom, sekcjom specjalistycznym, wybierany jest na okres 2,5 letni z możliwością odnowienia swojej kadencji. W skład samego Prezydium wchodzą też przewodniczący sekcji specjalistycznych.
Wiceprzewodniczącym Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego jest Jacek Krawczyk.
Za działalność merytoryczną odpowiadają sekcje specjalistyczne. Obecnie jest ich sześć. Członkostwo w nich jest obowiązkowe, przy czym jedna osoba nie może być członkiem więcej niż dwóch sekcji. Zajmują się one różnymi :
Spójność gospodarcza i społeczna – I,
Produkcja i konsumpcja – II,
Infrastruktura, społeczeństwo informacyjne – III,
Zatrudnienie, sprawy obywatelskie – IV,
Rozwój obszarów wiejskich – V,
Stosunki zewnętrzne – VI.
Członkowie sekcji wybierani są na 2,5 letnią kadencję. Zadaniem sekcji jest przygotowanie raportu, opinii. W tym celu mogą powoływać grupy analityczne oraz sprawozdawców. Powołują tez własne prezydium.
Europejski Komitet Ekonomiczno - Społeczny może również powoływać podkomitety. Obecnie istnieje ich kilka. Mają one na celu przyjęcie pojedynczych raportów.
Innymi organami Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społeczny są centra monitorowania, które powoływane są w celu zbadania określonej sprawy. Obecnie funkcjonują trzy centra (jednolity rynek, zrównoważony rozwój, rynek pracy oraz strategia lizbońska – przyjęta przez przywódców krajów UE podczas szczytu Rady Europejskiej w marcu 2010 r.; jej celem jest zdynamizowanie rozwoju gospodarczego, zagwarantowanie związkom konkurencyjności oraz poziomu życia UE, zapewnienie spójności społecznej oraz generalny rozwój gospodarczy).
Osobna Komitet Konsultacyjna powstała w 2000 r., gdy powstał problem przed wygaśnięciu Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Komitet opracowywał zagadnienia dotyczące transformacji w przemyśle węgla i stali. Jej skład to ???? i 48 delegatów zewnętrznych, podzielonych podobnie na 3 grupy. W jego ramach powstał program Europa 2020.
Kompetencje opiniodawcze Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego są obligatoryjne i fakultatywne.
Program Europa 2020 przedstawiła Komisji Europejskiej, a ma on na celu pobudzić działania do wyjścia z kryzysu, w którym znalazła się Unia Europejska. Komisja Europejska określiła najważniejszy czynnik wzrostu unijnego, jak i krajowego:
Wzrost inteligencji – zwiększenie roli wiedzy w rozwoju przemysłu,
Zrównoważony – produkcja elektryki ????
Zwiększenie aktywności zawodowej, podnoszenie kwalifikacji, walka z ubóstwem.
Na czele Sekretariatu Generalnego Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego stoi Sekretarz Generalny. Ma on obowiązek przedstawiać co 3 miesiące sprawozdanie ze swojej działalności.
Roczny budżet na chwilę obecną Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego wynosi 120 mln euro i jest częścią budżetu Unii Europejskiej. Obecnie zatrudnia on ok. 400 urzędników.
Polscy członkowie wyłaniani są w oparciu o polski Komitet Ekonomiczno - Społeczny, powołany przy Radę Ministrów na wniosek Prezesa RM(????). Lista kandydatów wysyłana jest do Rady po konsultacji z sejmową Komisją ds. UE. W każdej z grup Polska ma swoją reprezentację. W pierwszej grupie znajdują się członkowie związani m.in.: ze Związkiem Rzemiosła Polskiego. W drugiej grupie osoby związane z NSZZ Solidarność, Forum Związków Zawodowych i Związku Mandatowego Górników w Polsce (????). Członkowie trzeciej grupy wywodzą się m.in.: Ogólnopolskiej Organizacji Federacji Pozarządowych (????), Instytutu na rzecz Rozwoju, Polskiego Lobby Kobiet, Krajowego Związku Rolników, kółek i organizacji rolniczych oraz Związku Ochotniczej Straży Pożarnej.
Komitet Regionów
Jest on organem doradczym Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej i Rady Europejskiej. Powstał on na podstawie Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Głównym jego celem jest łączenie regionów i ich społeczności w integracji europejskiej. Za powołaniem tego typu organu postulowała Hiszpania i Niemcy. Podstawą jest artykuł 14 Traktatu o Unii Europejskiej oraz przepisy Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (artykuły 305 – 309). Traktat lizboński wprowadził zmiany w działaniu Komitetu Regionów. Zwiększono kompetencje Komitetu Regionów, np. prawo zaskarżania aktu prawnego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
W jego skład wchodzą przedstawiciele organów lokalnych i regionalnych, posiadający mandaty społeczności lokalnych i regionalnych. Liczba członków Komitetu Regionów nie może przekroczyć 350, jednak obecny skład Komitetu Regionów jest równy 344 osoby. Polska ma 21 mandatów. Najczęściej wybierani są do niego burmistrzowie lub inni przedstawiciele organów lokalnych. Rada jednomyślną decyzją nominuje członków na okres 5 lat. Lista zastępców jest równa liczbie członków Komitetu Regionów. Członkowie Komitetu Regionów są niezależni w wykonywaniu swoich obowiązków. Mogą tylko i wyłącznie działać w ogólnym interesie Unii Europejskiej. W Komitecie Regionów członkowie nie zasiadają według przynależności państwowej, lecz według przynależności frakcyjnej.
Siedzibą Komitetu Regionów jest Bruksela, a jej struktura organizacyjna może być podzielona na Zgromadzenie KR, Prezydium, fachowe komisje i Sekretariat Generalny. Zgromadzenie Komitetu Regionów przyjmuje opinie, raporty, podejmuje uchwały, dokonuje wyboru Prezydenta i członków Prezydium. Komitet Regionów zbiera się co najmniej raz na kwartał. Prezydium składa się z 60 członków, czyli Prezydenta i Pierwszego Wiceprezydenta, 27 wiceprezydentów, przewodniczących grup politycznych i 27 innych członków. Komisje zajmują się różnymi płaszczyznami polityki regionalnej, jak planowanie przestrzeni, sieci transportowej, kształcenie.
Na dzień dzisiejszy działa 6 komisji:
Komisja ds. spójności regionalnej,
Komisja ds. polityki gospodarczej i ????,
Komisja ds. regionalnego ????,
Komisja ds. kultur i organizacji,
Komisja ds. konstytucyjnych i sprawowania rządów w Europie,
Komisja ds. stosunków zewnętrznych.
Sekretariat Generalny wspiera Komitet Regionów. Zakres kompetencji i pozycja Komitetu Regionów zależy od tego, w jakim stopniu uda mu się zmusić Komisję Europejską i Radę Europejską do zasięgnięcia opinii. Opinia Komitetu Regionów dotyczy np. celów i priorytetów funduszy strukturalnych i ustalenia wytycznych w sprawie rozwoju transeuropejskich sieci ???? czy też podejmowania działań zachęcających w sprawie edukacji i kultury. Istnieje możliwość fakultatywnego zasięgania opinii wtedy, gdy Komisja Europejska lub Rada Europejska uzna to za stosowne i zasadne. Ponadto Komitet Regionów, podobnie jak Europejski Komitet Ekonomiczno - Społeczny, ma możliwość wydawania własnych opinii z własnej inicjatywy, jeśli tylko uzna to za konieczne.