PRODUKTY UBOCZNE PRZEMYSŁU MLECZARSKIEGO PRZEZNACZANE DO SPOŻYCIA:
Maślanka
Uzyskiwana jest w procesie produkcji masła. Jest ona produktem ubocznym wydzielania masła ze śmietany lub śmietanki. Charakteryzuje się przyjemnym i orzeźwiającym smakiem. Zaliczana jest do cenionych napojów przemysłu mleczarskiego. Może być wykorzystywana do produkcji maślanki zagęszczonej oraz suszonej, z której otrzymuje się preparaty odżywczo-lecznicze. Maślankę wykorzystuje się też nie tylko do bezpośredniego spożycia, ale również przy produkcji twarogów lub serków.

Serwatka
Jest jednym z mniej znanych/popularnych odpadów mleczarskich. Otrzymuje się ją podczas wydzielania białka przy produkcji serów, jest ona wykorzystywana do produkcji napojów mleczarskich, w oraz w przemyśle cukierniczym, piekarniczym, farmaceutycznym, koncentratów spożywczych i odżywek. Kiedyś serwatkę stosowano w zabiegach kosmetyczno-leczniczych oraz na oparzenia.

Poniższa tabela przedstawia wartość odżywczą wybranych przetworów mlecznych w 100 g produktu w porównaniu z wartością odżywczą mleka (na podstawie "Wartości odżywczej wybranych produktów spożywczych i typowych potraw" IŻŻ)

SKŁADNIKI	JOGURT	KEFIR	MAŚLANKA	SERWATKA	MLEKO
wart. energet. [kcal]	60	51	37	25	51
białko [g]	4,3	3,4	3,4	0,8	3,4
tłuszcz [g]	2,0	2,0	0,5	0,1	2,0
cholesterol [mg]	8	8	3	2	8
węglowodany [g]	6,2	4,7	4,7	5,1	4,9
wapń [mg]	170	103	110	68	120

Jeśli nie lubisz mleka lub nie możesz go pić ze względów zdrowotnych spróbuj wprowadzić do swojej diety produkty, które Tobie nie szkodzą, a doskonale zastąpią mleko, dostarczając Twojemu organizmowi podobnych składników odżywczych. Powyższa tabela pokazuje, że wartość odżywcza mleka oraz jego przetworów jest dość podobna, dzięki czemu z powodzeniem można zastępować czyste mleko produktami fermentacji mlekowej (w nietolerancji laktozy) lub pozostałymi produktami mlecznymi (kiedy nie przepadamy się za mlekiem).

Podczas procesów produkcyjnych przemysłu mleczarskiego powstają dwa główne produkty uboczne którymi są: maślanka i serwatka. Maślanka jest płynem pozostałym po zmaśleniu śmietany i po oddzieleniu masła. Serwatka powstaje podczas produkcji serów, twarogów, kazeiny, innych preparatów białek mleka. Wyróżnia się dwa zasadnicze rodzaje serwatki: kwasową i podpuszczkową. Zastosowanie technik separacji, koncentracji i oczyszczania pozwala na wykorzystanie zawartych w serwatce wartościowych składników suchej masy, głównie białka i laktozy. Do najczęściej wykorzystywanych produktów powstających w wyniku przetworzeniu serwatki należą: serwatka w proszku, koncentraty serwatkowe, serwatka zdemineralizowana, laktoza, napoje serwatkowe. Biotechnologiczne kierunki przetwarzania serwatki to: biomasa, alkohol etylowy, kwasy organiczne i biogazy. Praktyczne zastosowanie serwatki i maślanki w branży rolno-spożywczej związane jest głównie z przemysłem piekarniczo – cukierniczym oraz żywieniem zwierząt. Serwatka zawiera cenne z żywieniowego punku widzenia składniki. Białka serwatkowe posiadają bardzo wysoką wartość odżywczą, gdyż zawierają całą gamę aminokwasów egzogennych, posiadają ponadto aktywność biologiczną. Zagospodarowanie serwatki jest bardzo ważne także ze względów ekologicznych, gdyż pozwala uniknięcie zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Słowa kluczowe:   Serwatka, maślanka, białka serwatkowe,laktoza