Zjazd III – metodologia europeistyki

NAUKOWOŚĆ:

Karl Popper – falsyfikacjonizm (Logika odkrycia naukowego);

Thomas Khun – teoria paradygmatów (Struktura rewolucji naukowych):

Nauka normalna – w obrębie paradygmatu;

Nauka rewolucyjna – wprowadza nowy paradygmat;

Postmodernizm – wielość narracji; brak możliwości dokonania obiektywnego opisu; naukowe są różne narracje na ten sam temat.

TEORIE:

Teoria powinna być abstrakcyjna, uniwersalna, empirycznie sprawdzalna – dopóki teoria nie zostanie zweryfikowana przez doświadczenie, pozostaje tylko hipotezą.

Teorie średniego zasięgu – nie spełniają wymogu uniwersalności. Dotyczą głównie ograniczonej przestrzeni i czasu.

TYPOLOGIE BADAŃ NAUKOWYCH:

• Eksploracyjne i weryfikacyjne:

• eksploracyjne – (badania formulatywne); zwykle celem tych badań jest sformułowanie problemu badawczego;

• weryfikacyjne – celem ich jest szukanie odpowiedzi weryfikujących hipotezy, odpowiedzi na pytania problemowe;

• Diagnostyczne i odkrywcze:

• diagnostyczne – celem ich jest zaliczenie zjawisk do kategorii teoretycznych;

• odkrywcze – pozwalają odkryć nowe, nieopisane zjawiska i twierdzenia;

• Opisowe i eksplanacyjne:

• opisowe – celem ich jest stwierdzenie występowania jakichś zjawisk i ich opisanie;

• eksplanacyjne – mają wyjaśnić, dlaczego te zjawiska występują, jak przebiegają, jakie czynniki nimi rządzą. W nauce ceni się je bardziej od opisowych.

• Z intencją sprawozdawczą i badania zmierzające do generalizacji (uogólnień):

• z intencją sprawozdawczą – wnioski nie wykraczają poza objęte badaniem przypadki, jedynie je relacjonują;

• zmierzające do generalizacji – wnioski z nich wykraczają poza bezpośrednio objęte badaniem przypadki.

• Prognostyczne i nie wysuwające prognoz:

• prognostyczne - wycelowane na przewidywanie przyszłych zdarzeń, z intencją pragmatyczną;

• nie wysuwające prognoz – mówią o stanie aktualnym;

• Ewaluacyjne i deskryptywne:

• ewaluacyjne – oceniające;

• deskryptywne – opisowe;

• Jakościowe i ilościowe - istotny jest tutaj sposób uzasadniania twierdzeń;

• Teoretyczne i aplikacyjne:

• teoretyczne – wyrastają z hipotez w celu ich weryfikacji;

• aplikacyjne – nakierowane są na praktyczne działanie;

ETAPY PROCESU BADAWCZEGO:

1. Sformułowanie problemu i hipotez badawczych

2. Określenie zmiennych zależnych i niezależnych

3. Definiowanie i operacjonalizacja podstawowych pojęć

4. Zbieranie informacji dodatkowych

5. Wybór metody i technik badawczych oraz przygotowanie narzędzi badawczych

6. Dobór próby badawczej

7. Przeprowadzenie badań

8. Opracowanie i prezentacja wyników

PROBLEM BADAWCZY:

pytanie, na które poszukujemy odpowiedzi w trakcie całego procesu badawczego.

RODZAJE BADAŃ:

• opisowe

• wyjaśniające

HIPOTEZA:

Prowizoryczne określenie związku między dwoma zjawiskami lub zmiennymi, często oparte na wynikach poprzednich obserwacji, które sprawdza się eksperymentalnie; niezbędne przy przewidywaniu, wyjaśnianiu i badaniu zachowania.

Zdanie stwierdzające spodziewaną relację między jakimiś zjawiskami lub zmiennymi.

Dobrze sformułowana hipoteza musi mieć moc wyjaśniającą.

ZMIENNA:

Każda wielkość lub właściwość podlegająca zmianom.

Zmienna niezależna: Zmienna, którą badacz zmienia albo różnicuje, aby stwierdzić, czy ma ona wpływ na jakąś inną zmienną; badacz oczekuje, że ta właśnie zmienna będzie powodowała zmiany jakiejś innej zmiennej.

Zmienna zależna: Zmienna, którą badacz mierzy po to, by stwierdzić, czy na nią wpływa zmienna niezależna; badacz stawia hipotezę, że zmienna zależna zależy od poziomu zmiennej niezależnej. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że zmienna niezależna jest przyczyną a zmienna zależna skutkiem.

Wskaźniki

Bezpośrednio obserwowalne zjawiska, stany rzeczy, zdarzenia, zachowania które można uznać za dowód istnienia zjawiska badanego (tego, którego nie możemy bezpośrednio zaobserwować).

Techniki badawcze:

służą do bezpośredniego gromadzenia danych.

Techniki badawcze:

1. Empiryczne (ILOŚCIOWE) – badania ankietowe( ogólne, internetowe, tlefonczne), wywiad.

   1. Potrzebna odpowiednia próba badawcza.

2. Interpretacyjne (JAKOŚCIOWE) – obserwacja, obserwacja uczestnicząca, wywiad wolny, wywiad pogłębiony, analiza dokumentów, analiza treści.

   1. Istotny współczynnik humanistyczny.

Metoda:

sposób postępowania badawczego prowadzącego do gromadzenia danych, sposób zbierania materiałów, ich opracowania i prezentacji.