FINANSE – ogół zjawisk pieniężnych związanych z tworzeniem (emisją), przepływem, gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych.
PLANOWANIE FINANSOWE – zespół działań polegający na ustaleniu kształtowania się dochodów i wydatków pieniężnych w przyszłości
GOSPODARKA FINANSOWA – działalność polegająca na gromadzeniu i rozdysponowaniu środków pieniężnych w związku z realizowanymi celami i zadaniami danego podmiotu.
POLITYKA FINANSOWA – świadoma działalność osób i instytucji polegająca na ustaleniu i realizacji określonych celów za pomocą instrumentów finansowych.
POLITYKA FINANSOWA PAŃSTWA – działania organów oraz instytucji państwowych polegające na określeniu celu działalności (np. wzrost gospodarczy, tworzenie miejsc pracy, zachowanie realnej wartości pieniądza) oraz optymalnych sposobów ich realizacji. – fiskalno-budżetowa oraz monetarna.
SYSTEM FINANSOWY – ogół zasad i instytucji finansowych stworzonych przez obowiązujące prawo finansowe.
FUNKCJE SYSTEMU FINANSOWEGO:
1. Monetarna – polega na dostarczaniu podmiotom gospodarczym podstawowego dla funkcjonowania gospodarki instrumentu jakim jest pieniądz i umożliwia jego obieg.
2. Kapitałowo-redystrybucyjna – system finansowy jest mechanizmem zarówno dobrowolnych oszczędności jak i środków wymuszonych za pomocą instrumentów fiskalnych w inwestycję i konsumpcję.
3. Informacyjna – system finansowy zapewnia informacje dotyczące parametrów finansowych np. rynkowe stopy procentowe, wahania kursów walutowych, poziom i tendencję zmian indeksów giełdowych itp. Informacje te są niezbędne do podejmowania decyzji gospodarczych.
4. Kredytowa – polega na zapewnieniu dopływu kredytów do podmiotów gospodarczych w celu finansowania przez nie inwestycji oraz konsumpcji.
5. Oszczędności – system finansowy umożliwia lokowanie oszczędności
SYSTEM FINANSOWY GOSPODARKI RYNKOWEJ:
1. Instytucje finansowe – banki, niebankowe instytucje finansowe, instytucje wspólnego inwestowania, zakłady ubezpieczeń, biura i domy maklerskie
2. Infrastruktura prawna instytucjonalna – akty prawne, regulacje wewnętrzne, instytucje regulujące i nadzorujące, systemy płatnicze
3. Rynki finansowe – pieniężny, kapitałowy, walutowy, pochodnych instrumentów finansowych
FUNKCJE FINANSÓW:
- alokacyjna – odnosi się do dokonywania za pomocą strumieni pieniężnych alokacji zasobów w gospodarce narodowej (rozdzielenie czynników produkcji oraz wytworzonych dóbr). Proces ten w gospodarce rynkowej odbywa się za pomocą mechanizmu rynkowego.
- redystrybucyjna – związana jest z ponownym rozdysponowaniem zgromadzonych już zasobów pieniężnych. Rodzaje redystrybucji: budżetowa – związana z obciążeniami na rzecz sektora finansów publicznych; pozabudżetowa – uczestniczą w niej przede wszystkim podmioty sfery realnej i finansowej, a przedmiotem są przepływy pieniężne związane z operacjami finansowymi (np. rozdzielenie kredytu bankowego)
- ewidencyjno-kontrolna – przejawia się w istnieniu systemu ewidencji operacji finansowych, umożliwiającego obserwację przebiegu procesów finansowych i pozyskanie informacji o ewentualnych nieprawidłowościach w przebiegu tego procesu
- kredytowa – związana z finansowym zasileniem podmiotów gospodarczych przez instytucje kredytowe. Przedmiotem jest kredyt będący pieniądzem emitowanym przez banki.
KLASYFIKACJ ZAJWISK FINANSOWYCH:
- zjawiska ekwiwalentne – charakteryzują się występowaniem wzajemnego świadczenia między podmiotami uczestniczącymi w transakcjach rynkowych np. kupno gazety
- zjawiska redystrybucyjne (transferowe) – ich cechą jest brak wzajemnego świadczenia pieniężnego między jednym podmiotem a świadczeniem dóbr i usług ze stronny innego podmiotu. Występują transfery budżetowe i pozabudżetowe np. renta.
- zjawiska kredytowe – oznaczają strumienie pieniężne związane z działalnością kredytową banków i innych instytucji finansowych.
FINANSE PRZEDSIĘBIORSTWA – są to zjawiska i procesy związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych na cele działalności przedsiębiorstwa.
PŁYNNOŚĆ FINANSOWA – zdolność przedsiębiorstwa do terminowego regulowania zobowiązań
KAPITAŁ – to ogół zaangażowanych w przedsiębiorstwie środków pieniężnych. Stanowi on źródło finansowania majątku firmy.
RODZAJE KAPITAŁU:
- własny – stanowi udział własny inwestorów w firmie. Jest to wartość środków gospodarczych wniesionych do firmy przez właścicieli oraz środków wygospodarowanych przez przedsiębiorstwo w toku działalności
- obcy – jest sumą środków finansowych postawionych do dyspozycji przedsiębiorstwa przez jego wierzycieli na czas ograniczony.
FINANSOWANIE WEWNĘTRZNE (samofinansowanie) – oznacza ponoszenie wszystkich wydatków tylko z własnych środków przedsiębiorstwa. Występuje w sytuacji w której wielkość kapitału będącego w dyspozycji przedsiębiorstwa wzrasta bez dopływu środków z zewnątrz
ŹRÓDŁA FINASOWANIA WEW:
1. Przekształcenia w aktywach
- wypływy ze sprzedaży – stanowią środki finansowe z tytułu sprzedawanych produktów i usług a zatem są bezpośrednim rezultatem działalności przedsiębiorstwa wynikającym z dokonywanych przekształceń majątku. Obejmują:
* środki pieniężne zgromadzone w kasie i na rachunkach bankowych
* krótkoterminowe papiery wartościowe przeznaczone do sprzedaży
- amortyzacja środków trwałych – jest wyrazem zużycia środków trwałych a jednocześnie odzwierciedla wartość majątku przeniesioną na określony produkt czy usługę
FUNKCJE AMORTYZACJI: kosztowa, bilansowa, finansowa.
Źródła środków finansowanych przez amortyzację środków trwałych:
* środki wynikające z uwolnienia kapitału na skutek odpisów amortyzacyjnych
* środki wynikające z pomniejszenia podstawy opodatkowania (tzw podatkowa osłona amortyzacyjna
- sprzedaż zbędnych składników majątkowych
- przyśpieszona rotacja majątku obrotowego – im większa obrotowość tym większa dochodowość.
Formy przyspieszonej rotacji majątku obrotowego:
* ukształtowanie optymalnego poziomu zapasów
* usprawnienia w procesach wytwórczych (motywacja, kontrola)
* aktywizacja sprzedaży
* przyspieszenie spływu należności
2. Przekształcenia kapitałowe:
- zysk zatrzymany – procesem samofinansowania objęta jest wyłącznie część zysku pozostająca w przedsiębiorstwie
- fundusze celowe
- rezerwy
FINANSOWANIE ZEWNĘTRZNE – oznacza pozyskiwanie środków finansowych od innych podmiotów udostępniających przedsiębiorstwu swoje nadwyżki finansowe:
a) własne
- emisja udziałów akcji
- dopłaty akcjonariuszy, udziałowców
- dopłaty wspólników
- wkłady
- fundusze private equity
- inne
b) obce:
- kredyty i pożyczki bankowe
- pożyczki pozabankowe
- kredyty handlowe
- zobowiązania podatkowe
- leasing
- faktoring
- inne
c) instrumenty hybrydowe
- obligacje zamienne na akcje
Działalność funduszy PE/VC Private equity/venture capital polega na wsparciu kapitałowym firm dysponujących innowacyjnym produktem lub usługą. Inwestycje mają najczęściej charakter średnio lub długoterminowe a dawca kapitału aktywnie uczestniczy w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Fundusz staje się współwłaścicielem.
VC – etapy wczesne, kapitał zalążkowy, startowy
PE – wszelkie inwestycje bez względu na etapy kapitału
Rewersja kapitału – kupujemy za niską cenę a sprzedajemy za wysoką.
PROCEDURA POZYSKIWANIA KAPITAŁU:
1. Jasne i precyzyjne określenie potencjału firmy, warunków rynkowych i potrzeb kapitałowych (biznesplan przedsięwzięcia)
2. Pogłębione badanie firmy (due obiligence) – analiza firmy, powoływanie ekspertów z danych dziedzin
3. Negocjacje i określenie warunków inwestycji
4. Podpisanie umowy, inwestycja i uczestnictwo funduszu w działalności przedsiębiorstwa
5. Wyjście z inwestycji (sprzedaż udziałów)

INWESTYCJE – to długookresowe obarczone ryzykiem alokowanie zasobów ekonomicznych w celu osiągnięcia korzyści w przyszłości.
RODZAJE INWESTYCJI:
a) przedmiot inwestycji:
rzeczowe, finansowe, niematerialne
b) cykl życia inwestycji:
krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe
c) sposób finansowania:
własne obce mieszane
d) sposób realizacji:
zakupowe, budowlane
e)zależność ekonomiczna:
niezależne, zależne
STRUMIEŃ INWESTYCJI:
- wydatki przedrealizacyjne
- wydatki na rzeczowe składniki majątku trwałego
- nakłady na inwestycje
- nakłady na tworzenie kapitału obrotowego
STRUMIEŃ EKSPLOATACYJNY:
- strumień przychodów – wynikających z ostatecznie przyjętych w studium wykonalności prognozy sprzedaży towarów i usług
- strumień kosztów operacyjnych – bieżące funkcjonowanie obiektu (surowce, materiały, media, robocizna bezpośrednia)
WARTOŚĆ LIKWIDACYJNA NETTO:
Wartość majątku jaką posiada przedsiębiorstwo w ostatnim roku objętym analizą finansową przedsięwzięcia. Przy jej obliczaniu uwzględnia się: kapitał trwały, koszty likwidacji majątku, wartość odzyskanego kapitału obrotowego.
KRYTERIA RACHUNKU OPŁACALNOŚCI:
1. Zysk – wybór najbardziej efektywnego projektu inwestycyjnego opiera się na maksymalizacji zysku (zainwestowanego kapitału)
2. Ryzyko – wynika z tego że poszczególne warianty ryzyka inwestycyjnego cechują się różnym prawdopodobieństwem jego wystąpienia.
3. Czas – związany jest z rozłożeniem w kolejnych okresach nakładów ponoszonych na realizację określonych przedsięwzięć oraz osiąganych dzięki nim efektów.
OCENA EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI:
a) metody statystyczne:
- okres zwrotu nakładów inwestycji PP
- księgowa stopa zwrotu ARR
- progi rentowności BEP
- rachunek porównawczy kosztów
- rachunek porównawczy zysków
b) metody dynamiczne:
- zdyskontowany okres zwrotu DPP
- wartość zaktualizowana netto NPV
- wewnętrzna stopa zwrotu IRR
- zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu MIRR
- wskaźnik rentowności PI
OKRES ZWROTU NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH PP:
PP (paybal period) szacuje długość okresu jaki jest potrzebny do pełnego pokrycia nakładów inwestycyjnych korzyściami netto przez tą inwestycję
Zalety:
- prosta w zastosowaniu
- łatwa interpretacja
Wady:
- nie uwzględnia zmiany wartości pieniądza w czasie
- nie informuje o opłacalności inwestycji lecz o jej płynności
KSIĘGOWA STOPA ZWROTU ARR
ARR (accounting rate of return) – wyraża relację korzyści netto generowanych przez ocenianą inwestycję do nakładu jaki musi zostać poniesiony na jej realizację
Zalety:
- prosta i zrozumiała
- łatwe dokonywanie obliczeń
- niezbędne dane dostępne są w dokumentach sprawozdawczości finansowej
Wady:
- całkowicie ignoruje zmienną wartość pieniądza w czasie
- jest oparta na zysku netto a nie o rzeczywiste przepływy gotówkowe występujące w poszczególnych okresach
PROGI RENTOWNOŚCI – BEP
BEP (break even point) obrazuje sytuację w której przychody ze sprzedaży pokrywają koszty stałe i koszty zmienne przedsiębiorstwa
ANALIZA WRAŻLIWOŚCI:
- cena minimalna
- margines bezpieczeństwa ze względu na cenę:
- maksymalny poziom kosztów zmiennych
- margines bezpieczeństwa ze względu na koszt zmienny
ZDYSKONTOWANY OKRES ZWROTU NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH DPP
DPP (discounted payback period) – czas po którym zdyskontowane i skumulowane przepływy pieniężne będą równały się wartości bieżącej nakładów kapitałowych.
Zalety:
- uwzględnia wartość pieniądza w czasie
- opiera się na przepływach pieniężnych jako miernik korzyści netto
- jest prosta w stosowaniu i interpretacji
Wady:
- nie uwzględnia korzyści netto z całego cyklu życia inwestycji
- może prowadzić do odrzucenia inwestycji o długim cyklu życia, które jednak generują dodatkową wartość
WARTOŚĆ ZAKTUALIOWANA NETTO NPV
NPV (net present value) – oznacza sumę zdyskontowanych wpływów (przychodów) i wydatków (nakładów) z inwestycji
NPV>0 – projekt należy przyjąć – stopa procentowa rentowności jest wyższa od stopy granicznej – nadwyżka dochodów z inwestycji nad nakładami spowoduje wzrost wartości przedsiębiorstwa
NPV=O - projekt należy przyjąć – stopa procentowa rentowności jest równa stopie granicznej – charakter naturalny nie powoduje ani zwiększenia ani zmniejszenia wartości przedsiębiorstwa oznacza zrównoważenie przyszłych dochodów z nakładem.
NPV<0 – projekt należy odrzucić – stopa procentowa rentowności jest niższa od stopy granicznej – projekt spowoduje zmniejszenie wartości przedsiębiorstwa w wyniku braku efektywności inwestycji
WSKAŹNIK WARTOŚCI ZAKTUALIZOWANEJ NETTO – NPVR
zróżnicowane nakłady inwestycyjne alternatywnych projektów
WEWNĘTRZNA STOPA ZWROTU IRR
IRR (internal rate of return) – miara efektywności obrazująca rzeczywistą stopę z przedsięwzięcia. Oznaczać może również maksymalny koszt nakładów, który pozwoli jeszcze sfinansować projekt bez straty dla właściciela. Wartość IRR określa stopa procentowa dla której NPV
Procedura ustalania wewnętrznej stopy zwrotu:
1. Ustalenie wartości przepływów pieniężnych w kolejnych latach
2. Wybór dwóch wielkości stopy procentowej (r1 oraz r2) przy których:
- NPV obliczona na podstawie r1 jest zbliżona do zera ale dodatnio NPV1
- NPV obliczona na podstawie r2 jest zbliżona do zera ale ujemnie NPV2

RYNEK KAPITAŁOWY – obejmuje ogół transakcji kupna – sprzedaży których przedmiotem są instrumenty finansowe o okresie wykupu dłuższym od roku.
FUNKCJE RYNKU KAPITAŁOWEGO:
1. Mobilizacja kapitału
2. Wycena kapitału
3. Alokacja kapitału
4. Redystrybucja dochodów w gospodarce
5. Prognozowanie
SEGMENTY RYNKU KAP:
rynek kredytów bankowych, papierów wartościowych, nieruchomości
UCZESTNICY RYNKU KAPITAŁOWEGO:
- inwestorzy – osoby posiadające fundusze i przeznaczające je na dobra majątkowe
- emitenci – jednostki wystawiające papiery wartościowe we własnym imieniu
- pośrednicy – wyspecjalizowane instytucje (np. domy maklerskie) pełniące funkcję usługowe na rzecz inwestorów i emitenów.
AKCJE:
Akcja – papier wartościowy stwierdzający bezwarunkowe uczestnictwo jej właściciela w kapitale spółki akcyjnej uprawniającym do partycypacji w jej zyskach w formie dywidendy oraz do majątku spółki w razie jej likwidacji. Kupując akcje stajemy się współwłaścicielem przedsiębiorstwa.
RODZAJE AKCJI:
- imienne i na okaziciela
- pieniężne i niepieniężne (aportowe)
- zwykła (1 głos)i uprzywilejowana (2 głosy)
UPRAWNIENIA AKCJONARIUSZY:
- uczestnictwo w spółce
- udział w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy
- otrzymywanie dywidendy
- prawo poboru nowej emisji
- prawo do akcji PDA
- udział w kwocie likwidacyjnej
WARTOŚĆ AKCJI:
- nominalna – jest podawana na akcji i stanowi jednostkę kapitału akcyjnego
- emisyjna – stanowi cenę po której emitent oferuje ja subskrybentom
- bieżąca – jest odpowiednikiem ceny jaką w danym czasie można uzyskać z tytułu sprzedaży akcji
OKREŚLENIE WARTOŚCI AKCJI:
Analiza fundamentalna – polega na badaniu ekonomicznych uwarunkowań popytu i podaży na rynku akcji, które powodują wzrost, spadek lub stabilizację cen akcji

OBLIGACJE:
Obligacja – jest dłużnym papierem wartościowym w którym emitent stwierdza że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia pieniężnego lub niepieniężnego.
POJĘCIA:
- emitent – emituje obligacje
- subskrybent – posiadacz obligacji (kupuje od emitenta na rynku pierwotnym)
- obligatariusz – posiadacz obligacji (kupuje od subskrybenta na rynku wtórnym)
- wartość nominalna – kwota długu przypisana do obligacji
- cena emisyjna – cena po której emitent zbywa obligacje subskrybentowi
- cena rynkowa – cena bieżąca
- termin wykupu (zapadalności) – dzień w którym emitent musi odkupić od obligatariusza obligacje
- nominalna stopa obligacji – kwota odsetek, wypłacanych z tytułu posiadania obligacji
- oprocentowanie – procent
RODZAJE OBLIGACJI:
- rodzaj emitenta – skarbowe, instytucji finansowych, korporacyjne, komunalne, przedsiębiorstw o publicznym charakterze
- sposób oprocentowania – z oprocentowaniem stałym, zmiennym, zerokuponowe
- wg wbudowanych opcji – zwykłe, zamienne na akcje, z prawem pierwszeństwa, z prawem do udziału w zyskach emitenta
OKREŚLENIE WARTOŚCI OBLIGACJI:
Wycena obligacji to proces ustalania jej wartości (ceny) która porównać z bieżącą ceną rynkową pozwala inwestorowi podjąć decyzję czy przy wymaganej stopie zwrotu warte tę obligację zakpić.
CZYNNIKI DETERMINUJĄCE RYNKOWĄ CENĘ OBLIGACJI:
- stopa oprocentowania obligacji (im wyższa tym wyższa rynkowa wartość obligacji)
- zmiany rynkowych stóp procentowych (jeśli rosną oprocentowanie obligacji również rośnie)
- zmiany oceny stopnia ryzyka emitenta (im wyższe ryzyko tym wyżej wycenione papiery wartościowe)
- renoma emitenta
- termin wykupu (im krótszy termin wykupu tym wartość obligacji wyższa)
- uprawnienia do ulgowego zakupu innych papierów wartościowych (zwiększa wartość obligacji)
- cele emisji obligacji
PUBLICZNA EMISJA OBLIGACJI JAKO INSTRUMENT POZYSKANIA KAPITAŁU:
Zalety:
- możliwość zgromadzenia kapitału w dużej kwocie
- stabilne źródło finansowania
- niższy koszt kapitału w relacji do innych źródeł finansowania
- zachowanie kontroli nad firmą
- efekt marketingowy
- możliwość samodzielnego decydowania o terminach i warunkach spłaty
- zwiększenie wartości rynkowej firmy
Wady:
- trudnodostępne źródło finansowania
- znacznie zwiększenie ryzyka działalności firmy
- konieczność spłaty odsetek niezależnie od sytuacji finansowej emitenta
- konieczność udostępnienia obligatariuszom sprawozdań finansowych firmy
- nadmierny wzrost zadłużenia firmy może prowadzić do wzrostu kosztu kapitału
EMITENT:
a) obligacji:
- jest pożyczkobiorcą (dłużnikiem)
- wykorzystuje pożyczkę na z góry określone cele
- płaci odsetki
- zwraca pożyczkę w ustalonym terminie
b) akcji:
- uzyskuje kapitał na działalność gospodarczą
- część zysku wypłaca w formie dywidendy
- nie płaci odsetek od akcji
- jest zobowiązany do respektowania decyzji akcjonariuszy
POSIADACZ OBLIGACJI:
- jest pożyczkodawcą
- nie ponosi odpowiedzialności materialnej za straty emitenta
- ma zapewniony dochód
AKCJONARIUSZ:
- jest udziałowcem w kapitale spółki
- ma szansę wzrostu wartości akcji i otrzymania dywidendy
- ponosi ryzyko strat firmy (do wysokości udziału)

INSTRUMENTY POCHODNE:
Instrument pochodny – instrument którego cena (kurs) jest uzależniony od wartości instrumentu bazowego.
Instrument bazowy – aktywo, na które wystawiony jest instrument pochodny. Przykład stanowić mogą akcje obligacje waluty indeksy giełdowe płody rolne surowce i inne.
KONTRAKT TERMINOWY (futures) – jest umową w której kupujący zobowiązuje się do nabycia w przyszłości określonego towaru (tzw. Instrumentu bazowego) po danej cenie a sprzedający zobowiązuje się do jego sprzedaży.
POJĘCIA:
wystawca kontraktu – strona krótka
nabywca kontraktu – strona długa
krótka pozycja – obliguje do sprzedaży
pozycja długa – obliguje do kupna
depozyt zabezpieczający
cena terminowa – cena po której kontrakt będzie realizowany
cena bieżąca – rynkowa
W ZALEŻNOŚCI OD CHARAKTERU:
kontrakt z dostawcą
kontrakt realizowany pieniężnie

System bankowy obejmuje całokształt różnorodnych i niezależnych instytucji bankowych wraz z normami regulującymi ich wzajemne powiązania i stosunki
z otoczeniem
FUNKCJE SYSTEMU BANKOWEGO:
- stworzenie mechanizmów gromadzenia środków oraz ich inwestowania w różne przedsięwzięcia
- zapewnienie możliwości dokonywania płatności między podmiotami gospodarczymi
- zapewnienie skutecznych rozwiązań w zakresie zarządzania ryzykiem bankowym
- zapewnienie informacji cenowej, stwarzającej możliwość podejmowania decyzji gospodarczych
- stworzenie warunków do transformacji środków inwestowania
ZADANIA SYSTEMU BANKOWEGO:

- zapewnienie dostępu do systemu płatniczego

- zapewnienie finansowania podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych

- zagwarantowanie płynności finansowej podmiotom gospodarczym

- przejmowanie na siebie ryzyka

- oferowanie informacji i doradztwa gospodarczego
INSTYTUCJE SYSTEMUI BANKOWEGO:
Instytucje stabilizujące:

- bank centralny (NBP)

- organy nadzorujące (KNF)

- organ gwarantujący wypłatę depozytów (BFG)

Banki:

- uniwersalne

- detaliczne

- inwestycyjne

- specjalistyczne

- inne

Instytucje pomocnicze:

- emitenci kart płatniczych

- instytucje ubezpieczające kredyty

- instytucje dokonujące rozliczeń międzybankowych

- instytucje zrzeszające

BANK CENTRALNY: Podstawowym celem działalności banku centralnego jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP.

Narodowy Bank Polski jest instytucją niezależną: instytucjonalnie, funkcjonalnie, finansowo

FUNKCJE BANKU CENTRALNEGO:

Bank emisyjny – emituje pieniądz, który stanowi ostateczny, prawnie zagwarantowany środek płatniczy.

Bank banków – jest bankiem rezerwowym dla banków komercyjnych:

- przejmuje ich rezerwy gotówkowe i udziela kredytów

- wpływa na potencjał kredytowy banków poprzez instrumenty polityki pieniężnej

- reguluje płynność systemu bankowego

- przechowuje papiery wartościowe banków i zarządza nimi

- prowadzi konta walutowe banków, kupuje i sprzedaje waluty

Bank państwa – wykonywanie usług bankowych na rzecz rządu, prowadzącego określoną politykę gospodarczą, a w szczególności:

- prowadzenie rachunków jednostek budżetowych i bieżącą obsługę budżetu

- pełnienie roli depozytariusza rządu i agenta w zakresie długu państwowego

- administrowanie rezerwami dewizowymi

- realizacja polityki kursu walutowego oraz rezerw walutowych

POLITYKA PIENIĘŻNA I JEJ INSTRUMENTY:

Polityka pieniężna – jest rozumiana jako zarządzanie podażą pieniądza i wysokością stóp procentowych.

Podstawowym celem polityki pieniężnej jest utrzymanie ilości pieniądza na poziomie optymalnym do właściwego pełnienia przez pieniądz funkcji środka płatniczego i gromadzenia oszczędności.

INSTRUMENTY POLITYKI PIENIĘŻNEJ:

Grupa I – Instrumenty pośrednie

* Operacje otwartego rynku

Polegają na zakupie bądź sprzedaży przez bank centralny papierów wartościowych – bonów skarbowych, bonów pieniężnych, obligacji skarbowych i innych.

Rodzaje transakcji otwartego rynku:

Transakcje repo – polegają na zakupie papierów wartościowych z jednoczesnym zawarciem umowy ich odsprzedaży w określonym terminie.

Transakcje reverse repo – polegają na sprzedaży papierów wartościowych przez bank centralny
z zawarciem umowy ich odkupienie w przyszłości.

Transakcje outright – polegają na nie uwarunkowanym zakupie lub sprzedaży papierów wartościowych przez bank centralny (outright purchase, outright sale).

*Transakcje depozytowo-kredytowe

Transakcje depozytowo-kredytowe są instrumentem za pośrednictwem których banki komercyjne mogą pozyskiwać (pożyczać) środki finansowe z banku centralnego.

Instrumenty depozytowo-kredytowe

Kredyt redyskontowy – zaciągany jest przez banki dysponującymi wekslami swoich klientów.

Kredyt lombardowy – jest formą krótkoterminowego kredytu udzielanego bankom komercyjnym pod zastaw papierów wartościowych.

Lokata terminowa w formie depozytu na koniec dnia – stwarza bankom komercyjnym możliwość deponowania krótkookresowych (jednodniowych) depozytów.

● Polityka rezerw obowiązkowych

Rezerwa obowiązkowa – suma środków utrzymywanych przez banki komercyjne na rachunku bieżącym w banku centralnym. Jest naliczana od wartości środków zgromadzonych na rachunkach bieżących i terminowych oraz ze sprzedaży papierów wartościowych.

Grupa II – instrumenty bezpośrednie

* ustalanie pułapów oprocentowania depozytów, kredytów, stopy dyskontowej oraz wysokości prowizji kredytowych

* ustalanie kwotowych lub procentowych ograniczeń akcji kredytowej i epozytów

* kierowanie zaleceń i wytycznych nakazujących ograniczenie przyrostu akcji kredytowej w przypadku banków państwowych

Działalność banków komercyjnych

pośrednik – kreacja pieniądza ze zgromadzonych depozytów oraz kojarzenie pożyczkodawców i pożyczkobiorców

płatnik – dokonywanie płatności w imieniu klientów

agent – działanie w imieniu klienta w trakcie emisji papierów wartościowych oraz zarządzanie własnością klienta

gwarant – zabezpieczenie płatności realizacji zobowiązań

narzędzie – bank jest jednostką realizującą politykę gospodarczą kraju

Rodzaje banków komercyjnych

Banki uniwersalne – jednostki oferujące klientom pełny zakres produktów bankowych – wykonują jednocześnie operacje bankowości detalicznej, inwestycyjnej, pośredniczą
w sprzedaży usług ubezpieczeniowych i inwestycyjnych.

Banki inwestycyjne – specjalizują się w dostarczaniu usług inwestycyjnych, zwłaszcza w obszarze obrotu papierami wartościowymi.

Banki korporacyjne – zajmują się obsługą dużych przedsiębiorstw krajowych i korporacji międzynarodowych.

Banki detaliczne – koncentrują swoją działalność na obsłudze gospodarstw domowych i małych firm. Podstawą ich oferty jest udzielanie niewielkich pożyczek, kredytów konsumpcyjnych oraz płatności gotówkowe i bezgotówkowe.

Banki specjalistyczne – koncentrują swoją działalność w ściśle określonych obszarach i segmentach klientów, np. banki hipoteczne, komunalne, samochodowe.

Operacje bankowe

Instytucje nadzorujące i wspierające funkcjonowanie sektora bankowego

Komisja Nadzoru Finansowego

Zakres oddziaływania nadzoru:

- licencjonowanie działalności bankowej

- regulacje ostrożnościowe

- inspekcje nadzorcze

- działania restrykcyjne

Bankowy Fundusz Gwarancyjny

Zadania BFG:

- gwarantowanie środków pieniężnych zdeponowanych na rachunkach bankowych

- gromadzenie i analizowanie informacji o podmiotach objętych systemem gwarantowania

- udzielanie zwrotnej pomocy finansowej i kontrola nad prawidłowością j ej wykorzystania

„złota reguła bilansową” – kapitał własny firmy powinien wystarczyć do sfinansowania całości majątku trwałego;
„srebrna reguła bilansowa” – kapitał stały firmy powinien wystarczyć do sfinansowania całości majątku trwałego i przynajmniej 1/3 majątku obrotowego.
Nadpłynność finansowa - nadmierna płynność wpływa niekorzystnie na rentowność firmy – oznacza niewykorzystanie możliwości wynikających ze stanu struktury bieżących aktywów. Wskaźnik ten nie powinien przekraczać kilku procent.
KAPITAŁ OBROTOWY NETTO = AKTYWA OBROTOWE – ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE (krótkoterminowe)
Kapitał obrotowy netto jest to również ta część kapitałów stałych przedsiębiorstwa, która finansuje aktywa obrotowe a nie finansuje aktywów trwałych: KON = KAPITAŁ STAŁY – AKTYWA TRWAŁE