CO WARTO WIEDZIEĆ O DIAGNOZIE PRZEDSZKOLNEJ…
- Diagnoza przedszkola przeprowadzana jest w ciagu trzech lat (w grupie trzylatków, czterolatków, pięciolatków), 3 razy w roku (na początku – wrzesień, w połowie – grudzień i pod koniec roku- czerwiec ?)
- Składa się z nastepujących arkuszy obserwacji:
* rozwoju emocjonalnego
* rozwoju mowy
* rozwoju gotowości do nauki czytania i pisania
* rozwoju myślenia dziecięcego
* Rozwoju społecznego
* Rozwoju kompetencji matematycznych
* Rozwoju sprawności ruchowej
- Diagnoza służy: określeniu mocnych i słabych stron dziecka, indywidualizacji pracy z dzieckiem, rozwijaniu zdolności i wyrównywaniu występujących trudności (umiejętności, wiadomości), których dziecko nie opanowało
- zdiagnozowanie jakiegoś braku u dziecka należy zawsze traktować jako punkt wyjścia do korygowania go, a nie jako wyrok wskazujący dziecko na niepowodzenie.
CELE DIAGNOZY:
- Poznanie i zrozumienie dziecka jako indywidualności (poznanie cech, wiedzy, umiejętności, uzdolnień, problemów)
- Poznanie wzorców rozwojowych charakteryzujących dzieci z określonej kultury, środowiska społecznego, na określonym etapie rozwoju.
- Poznanie i zrozumienie każdej sfery rozwoju i ich wzajemnych powiązań
- Monitorowanie postępu w rozwoju dziecka
-Planowanie działań edukacyjnych
- Planowanie działań interwencyjnych i wspomagających rozwój (w sytuacji budzącej niepokój, gdy zachodzi podejrzenie nieprawidłowości)
ROZWÓJ EMOCJONALNY
Emocje odgrywają ogromną rolę w życiu dziecka. Wpływają na przystosowanie psychiczne i społeczne dziecka. Małe dzieci wyrażają cały repertuar reakcji emocjonalnych; od złości do radości, przez strach, zakłopotanie i onieśmielenie. W miarę, jak dziecko dorasta, reakcje emocjonalne nie są już tak rozległe, przypadkowe i stają się o wiele bardziej zróżnicowane. Malutkie dziecko – gdy jest niezadowolone – płacze, czasem bardzo długo i głośno; starsze swoje niezadowolenie wyraża na wiele sposobów: krzyczy, płacze, czasem czymś rzuca, wypowiada brzydkie słowa, kłóci się, bije kolegę, ucieka mamie… Wraz z wiekiem wzrasta liczba reakcji słownych, a zmniejsza się liczba reakcji ruchowych.
Trzylatek jest wciąż chwiejny emocjonalnie – od śmiechu do płaczu przechodzi w jednej chwili. Jest bardzo wrażliwy na zmiany zachodzące w otoczeniu. Czasem pojawia się strach przed nowymi sytuacjami, niektórymi osobami, zwierzętami i dźwiękami.
W miarę, jak dziecko wzrasta, sposób wyrażania emocji powinien być mniej gwałtowny. Jest to związane z rozwojem gruczołów wydzielania wewnętrznego i uczeniem się norm zachowań akceptowanych
ROZWÓJ SPOŁECZNY
Dzieci zdobywając samodzielność, lepiej przystosowują się do życia w grupie; coraz chętniej podejmują wspólne zabawy, nawet wtedy, gdy ich nie planują; coraz częściej szukają kolegów do towarzystwa. Pobyt w przedszkolu jest doskonałą okazją do poszerzania kontaktów, nauki życzliwości, pokazywania, dlaczego tak ważna jest przyjaźń, jak ją nawiązać i utrzymać, na
czym polega kompromis i co to jest tolerancja. Dość szybko maluchy doświadczają rywalizacji – tej dobrej, która mobilizuje, i tej złej, która przeszkadza i zniechęca do podejmowania wysiłku.
Uczą się, jak cieszyć się z sukcesów i znosić gorycz porażki. Trzylatek nie ma jeszcze wielkich potrzeb ze współdziałaniem w przedszkolnej grupie. Może wciąż unikać kolegów, doświadczenia związane z grupą, a może brak wiary, że bycie z innymi może być źródłem radości.
Przejawy dziecięcej empatii – Trzylatki są mocno skoncentrowane na sobie. Ich egocentryzm jest widoczny jeszcze długo, ale empatii można je uczyć już w najmłodszej grupie przedszkolnej.
ROZWÓJ MOWY
Dziecko, które przekracza próg przedszkola, ma opanowane podstawy systemu swojego języka. Rozumie kierowane do niego wypowiedzi i używa w mowie czynnej określonego zasobu słów. W ciągu okresu przedszkolnego poszerza swój słownik (dwulatek używa około 300–400 słów, trzylatek około 1000 słów, W okresie przedszkolnym wzrasta też
u dziecka umiejętność mówienia coraz dłuższymi zdaniami o coraz bardziej poprawnej budowie gramatycznej.
Zwracajmy uwagę na:
Problemy ze słuchem – Obserwujmy, czy dziecko adekwatne reaguje na różne dźwięki, bardzo głośno mówi do kolegów, głośno odpowiada na pytania nauczycielki. Być może dziecko ma problemy ze słuchem. Jak najwcześniej należy wyjaśniać je z logopedą, pediatrą bądź audiologiem.
Ślinienie – Dziecko ślini się, wykonuje dziwne ruchy językiem, kiedy zaczyna mówić. Być może po wcześniejszym okresie pozostało mu połykanie niemowlęce (w połykaniu niemowlęcym język pozostaje na dole) i wtedy jego ślinienie się byłoby uzasadnione.
Nosowanie – Mówi przez nos, nauczyciel i rodzic mają wrażenie jakby nosek dziecka był zatkany i głos był stłumiony.
Słuch fonematyczny – Jeśli pokażemy mu dwa rysunki: „bułkę” i „półkę” – dziecko słysząc słowo „bułka”, wskaże na „półkę” i odwrotnie – możemy podejrzewać, że ma problemy ze różnicowaniem słuchowym niektórych głosek, np.: b–p, d–t, c–cz, dź–ci. Być może słuch fonematyczny (mowny) malca jest zaburzony.
Seplenienie – Wsuwa język między zęby podczas wymawiania niektórych głosek. Takie układanie języka podczas mówienia zawsze wskazuje na nieprawidłowości artykulacyjne.
Problemy z płynną mową – Malec nie może rozpocząć mówienia, powtarza pierwszą bądź kolejną głoskę, sylabę w wyrazie, czasem cały wyraz czy frazę. Jeśli dziecko jest w wieku 2–3 lat, można przypuszczać, że mamy do czynienia z jąkaniem rozwojowym (rozwojową niepłynnością mowy). Rozwojowa niepłynność ustąpi sama – pod warunkiem, że dziecko nie uświadomi sobie kłopotów z mową.
Kłopoty z oddychaniem – Dziecko nabiera powietrza na początku, gdy zaczyna mówić i bardzo szybko, już po jednym, dwóch wyrazach dobiera powietrza. Wciąż brakuje mu powietrza i coraz częściej je „łapie”, denerwując się, gdy szybko musi coś powtórzyć. Prawdopodobnie ma kłopoty ze zsynchronizowaniem mowy z oddychaniem. Takie kłopoty zdarzają się u małych dzieci, gdy faza wdechu i wydechu jest zbyt krótka, gdy dziecko mówi na wdechu zamiast na wydechu.
Wspomaganie rozwoju mowy ma na celu m.in.:
• poprawę komunikacji dziecka z otoczeniem,
• umożliwienie werbalnego wyrażania swoich potrzeb,
• poznanie obowiązujących norm artykulacyjnych, fonetycznych i gramatycznych dla języka polskiego,
• umożliwienie dziecku uczestnictwa w różnych formach zabawy (kierowanej przez nauczyciela i inspirowanej przez kolegów),
• poprawienie funkcjonowania w grupie,
• przygotowanie do nauki czytania (poprawna artykulacja ma wpływ na naukę czytania),
• umożliwienie lepszego funkcjonowania w sytuacjach trudnych – rozwiązywania konfliktów, obrony własnych interesów, krytykowania i doceniania innych, tłumaczenia przyczyn i motywów postępowania,
• pomoc w lepszym rozumieniu poleceń wydawanych przez dorosłych – rodzica w domu, nauczyciela w przedszkolu,
• przekonanie dziecka, że zabawy artykulacyjne, opowiadanie, uczenie nowych słów, wierszyków na pamięć są przydatne dla dalszej edukacji.
ROZWÓJ MYŚLENIA
Niektóre dzieci są spostrzegawcze, bardzo szybko uczą się wierszyków na pamięć, a potem pamiętają je przez długi czas, inne z wielkim trudem obserwują zmiany wokół siebie, zapamiętują i bardzo szybko zapominają to, co jeszcze niedawno recytowały z pamięci. Kiedy dziecko nawet przez krótką chwilę nie potrafi skupić się na zadaniu, nie chce wysłuchać polecenia do końca, nie próbuje wykonać zadania, bo nie wie, o co nauczycielowi chodzi, nauczyciel powinien zastanowić się, dlaczego tak jest.
Dziecko zapamiętuje to, na co skieruje i na czym skupi swoją uwagę. Bywa jednak i tak, że bardzo chce zapamiętać wierszyk czy piosenkę, ale to mu się nie udaje. Koledze czy koleżance przychodzi to łatwiej. Bo łatwość zapamiętywania jest pewną cechą dziecięcej pamięci, ale też w dużym stopniu zależy od umiejętności koncentracji uwagi dziecka. Zarówno koncentrację, jak i pamięć można ćwiczyć – i w ten sposób poprawiać efekty zapamiętywania. W przedszkolu jest wiele sytuacji sprzyjających takim ćwiczeniom.
Zwracajmy uwagę na:
• Poziom dziecięcych prac – Wraz z wiekiem dziecko wzbogaca swoje rysunki, wydzieranki o nowe formy. Wprowadza nowe elementy, różnicuje, wzbogaca, przejawiając dużą pomysłowość, indywidualizuje swoje prace. Jeśli tego nie robi, nie rozwija się.
• Powtarzalność schematów – Tworzenie wciąż tych samych powtarzalnych układów to oznaka pewnej fiksacji na kształcie, kolorze czy układzie. Jeśli dziecko używa wyłącznie czarnej kredki i żadnej innej nie bierze do ręki, wciąż maluje na przykład drabiny, wycina je z papieru, lepi z plasteliny, niezależnie od tego, jaki jest temat pracy, jakie oczekiwania nauczycielki, jakie zadanie postawione zostało przed dziećmi – nie rozwija się.
• Brak zainteresowań – Całkowity brak zainteresowania zabawą, książką, muzyką, śpiewem może świadczyć o małej wrażliwości bądź wręcz zaburzeniach w obrębie jakiegoś analizatora.
• Kłopoty z zapamiętywaniem – Jeśli dziecko nie uczy się najkrótszych wierszyków, nie zapamiętuje wydawanych poleceń, nie jest w stanie powtórzyć króciutkiej instrukcji zabawy, nie może w pełni uczestniczyć w organizowanych zabawach, nie korzysta z zajęć grupowych, nie bierze udziału w występach… Takie dziecko wymaga szczególnej troski i pracy.
Wspomaganie dziecięcego myślenia ma na celu m.in.:
• pokazanie, że wraz z rozwojem dziecko przechodzi od myślenia opartego na konkretnym działaniu do myślenia opartego na wyobrażeniach,
• odkrycie mocnych i słabych stron dziecka,
• rozwijanie zainteresowań,
• zachęcanie dziecka do wchodzenia w rolę badacza i odkrywcy świata rzeczy, pojęć i zjawisk,
• ćwiczenie pamięci,
• poprawianie koncentracji i uwagi,
• wzmacnianie potrzeby eksperymentowania,
• przekonanie dzieci, że zdawanie pytań jest naturalną drogą do odkrywania rzeczywistości, a szukanie odpowiedzi – sposobem na lepsze poznanie tego, co je interesuje,
• udowodnienie, że fantazja jest motorem rozwoju intelektualnego; fantazji nie należy się bać, nie wolno jej krytykować, ale należy pozwolić jej uczestniczyć w życiu, w poznawaniu świata,
• pokazanie, gdzie powinna leżeć granica między odkrywaną prawdą o świecie a fantazją (fantazjując,
dziecko musi mieć jasność, że to fantazja).
ROZWÓJ RUCHOWY
Wspomaganie sprawności ruchowej
Rozwój ruchowy jest nieco wolniejszy w wieku przedszkolnym w porównaniu z okresem poprzednim,
jednak bardziej harmonijny. Najbardziej intensywny rozwój sprawności ruchowych
obserwujemy między czwartym a piątym rokiem życia. Dziecko stopniowo doskonali swoją
sprawność ruchową i choć wyniki chłopców uzyskiwane w różnych sprawdzianach są lepsze
od wyników dziewczynek, to jednak różnice te nie są znaczące. Przypuszcza się, że chłopcy
więcej czasu poświęcają na doskonalenie niektórych sprawności, jak bieg czy rzut piłką. Pamiętajmy,
że przedszkolak, u którego koordynacja ruchowa jest słaba, a sprawność w zakresie
poszczególnych funkcji motorycznych mocno poniżej norm dla danego wieku – odczuwa mniejsze
zadowolenie z aktywności fizycznej, ma mniejszą motywację do podejmowania wysiłków
związanych nie tylko z ruchem w obrębie dużej motoryki (bieg, skoki), ale i małej (rysowanie,
pisanie). Wiele wtedy traci, bo dzięki aktywności fizycznej dziecko rozładowuje nadmiary energii,
ma więcej możliwości dołączania do zabaw grupowych, nabiera większej pewności siebie
i częściej jest radosne. Takie dziecko lepiej nawiązuje kontakty z kolegami i ma większą szansę
na zajęcie wyższej pozycji w grupie. Rozwój ruchowy ma ogromny wpływ na ogólny rozwój
dziecka: zapewnia dziecku rozrywkę, uspołecznia, poprawia pojęcie własnego „ja”, rozwija
niezależność.
Rozwój fizyczny idzie w parze z nabywaniem wiedzy z zakresu bezpieczeństwa, dbałości o zdrowie
oraz samodzielności. W okresie przedszkolnym następuje doskonalenie ruchów narzędziowych
(tzw. praksji), dzięki którym dziecko jest coraz bardziej samodzielne. Dzieci trzy- i czteroletnie
ubierają się i rozbierają przy niewielkiej pomocy dorosłego (dziewczynki zwykle robią to lepiej
niż chłopcy). Większość dzieci pięcioletnich potrafi samodzielnie wkładać różne części ubrania,
ma jednak wciąż trudności z zawiązaniem sznurowadeł, czapki pod brodą czy zapinaniem guzików
kurteczki. Jeśli pięciolatek oczekuje, że dorosły ubierze go i rozbierze, jest to sygnał, że ma
spore kłopoty z samodzielnością.
Zwracajmy uwagę na:
•
Wszechstronny rozwój – Niektóre dzieci są rozwinięte w jednych sferach i niezbyt sprawne
w innych. Bywa, że dziecko chętniej wtedy uczestniczy w zajęciach i zabawach, w których
osiąga sukcesy, i mniej chętnie w tych, w których odnosi wyłącznie porażki. Nauczyciel
(rodzic) wiedząc o tym, może próbować włączać dziecko do zabaw, których dziecko unika,
powinien wówczas zauważać i podkreślać najmniejsze choćby sukcesy.
•
Spójność wymagań – Jeśli mama wciąż powtarza dziecku, że jest malutkie i dlatego wykonuje
za niego większość czynności, z kolei nauczycielka wymaga, by był samodzielny,
malec gubi się w tym, czego dorośli od niego wymagają i częściej wycofuje się niż podejmuje
próby bycia samodzielnym. Podobnie z używaniem zwrotów grzecznościowych „proszę”,
„przepraszam”, „dziękuję”. Jeśli mama o nich nie przypomina, a nauczycielka wciąż
o nich mówi, dziecko nie rozumie, dlaczego ma ich używać i czy rzeczywiście powinno
to robić.
•
Przejawy zazdrości – Dziecko źle się czuje, gdy kolega potrafi się samodzielnie rozebrać,
umyć, rzucić daleko piłką, a ono nie. Zazdrości koledze, że wykonuje coś lepiej od niego.
Zazdrość powoduje uczucie frustracji, niezadowolenia, rywalizację, brak wiary w siebie
i niechęć do podejmowania kolejnych prób, do uczenia się.
•
Doskonalenie niektórych sprawności – Jeśli dziecko boi się wejść choćby na pierwszy stopień
drabiny, jest to sygnał, że jego zmysł równowagi nie daje mu odpowiedniego poczucia
bezpieczeństwa. Zmuszanie dziecka do wspinaczki spowoduje, że lęk powiększy się i wraz
z nim będzie narastać niechęć. Jeśli zagwarantujemy dziecku poczucie bezpieczeństwa,
trzymając za rękę, będąc blisko i tłumacząc, zachęcimy je do eksperymentowania. Gdy odniesie
choćby maleńki sukces, być może samo podniesie poprzeczkę i spróbuje wdrapać się
wyżej. To samo dotyczy działań związanych z czynnościami samoobsługowymi
•
Lęki i strachu – Strachy i lęki dają się oswajać, ale pod jednym warunkiem – dziecko musi
mieć zaufanie do osoby, która podejmuje się tego zadania. Pokonywanie strachu musi odbywać
się metodą małych kroczków, tu nie może być pośpiechu. Zarówno nauczyciel, jak
i rodzic muszą stopniować „przybliżanie obiektu strachu”. Jeśli nie widać postępów terapii,
nie należy się tym zamartwiać i okazywać dziecku zniecierpliwienie czy niezadowolenie.
Trzeba stopniowo przechodzić od pokonywania dwóch stopni schodów aż do samodzielnego
wejścia na piętro, od samodzielnego zdjęcia rajstop do samodzielnego ich założenia i umiejętności
przewinięcia ich z lewej strony na prawą stronę.
•
Sukcesy i porażki – Poczucie sukcesu mobilizuje, porażka zniechęca. Docenianie osiągnięć
(sam wchodzę na drabinkę, sam rozbieram się przed leżakowaniem) i bagatelizowanie drobnych
porażek (niewcelowanie piłką do kosza, brudna bluzeczka po obiedzie) przyspiesza
rozwój sprawności fizycznej, naukę samodzielności i kształtowanie nawyków higienicznych
i kulturalnych.
Wspomaganie sprawności ruchowej ma na celu m.in.:
•
zapewnienie dziecku harmonijnego rozwoju – wzmocnienie sprawności kondycyjno-koordynacyjnej;
wzmocnienie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo własne oraz innych;
kształtowanie adekwatnej samooceny; kształtowanie umiejętności działania na rzecz
zdrowia,
•
wypracowanie większej samodzielności dziecka,
•
nauczenie dziecka pokonywania trudności,
•
kształtowanie nawyku samokontroli,
•
zintegrowanie sensoryczne dziecka (bodźce wchodzące powinny zostać zintegrowane na poziomie
mózgu, by działania dziecka były celowe, a zachowania adekwatne do tego, czego
wymaga od dziecka sytuacja, czego życzyłby sobie nauczyciel czy rodzic).
ROZWÓJ KOMPETENCJI MATEMATYCZNYCH
Wspomaganie kompetencji matematycznych
Ważnymi umiejętnościami, które są pomocne nie tylko w polubieniu przez dziecko matematyki,
lecz także w osiąganiu przez nie sukcesów w tej dziedzinie, są m.in.: koncentracja uwagi,
zdolność do wysiłku intelektualnego, odporność emocjonalna, a więc chęć podejmowania dalszego
działania pomimo napotykanych trudności, prawidłowa koordynacja wzrokowo-ruchowa
i wiele innych. W udanym rozumieniu matematyki uczestniczą wszystkie procesy intelektualne.
Nie sposób zatem oddzielić i wyodrębnić tych czynności, które – ćwiczone – będą miały wpływ
jedynie na kształtowanie umiejętności matematycznych. Obszar rozumowania matematycznego
nie jest zamkniętym terenem. Dziecko należy wspomagać we wszystkich sferach, tylko wtedy
osiągniemy wspólny sukces.
Zwracajmy uwagę na:
•
Brak zainteresowań zabawami konstrukcyjnymi – Brak zainteresowania klockami, ich kolorystyką,
kształtami, wielkością może sugerować problemy ze spostrzeganiem, odróżnianiem
kolorów, brakiem umiejętności porównywania, klasyfikowania. Jeśli dziecko nie wyodrębnia
z otoczenia przedmiotów, to nie interesuje się nimi, nie chce ich poznać (policzyć, nazwać).
•
Zaburzenia orientacji w przestrzeni – Jeśli dziecko nie lubi zabaw ruchowych, ćwiczeń gimnastycznych,
może być to przyczyną słabej orientacji przestrzennej. W późniejszym okresie
dzieci z obniżoną orientacją przestrzenną mogą dokonywać odwrócenia kształtów (tzw.
inwersji statycznej), zmian w przestrzeni (odbić lustrzanych tzw. inwersji dynamicznej),
a także mogą niewłaściwie rozplanowywać elementy na rysunku. Takie dzieci wymagają
szczególnej uwagi zarówno ze strony nauczycieli, jak i rodziców.
•
Kłopoty z zapamiętywaniem – Dziecko potrzebuje dobrze rozwiniętej pamięci dowolnej,
by mogło przechowywać duże ilości informacji, a następnie skutecznie je wykorzystywać,
np. w nauce matematyki. Jeśli dziecko wykazuje brak aktywności podczas uczenia się wiersza
czy piosenki, może to świadczyć o problemach z ich zapamiętywaniem i potrzebą znacznie
wydłużonego czasu na naukę oraz zwiększoną liczbę powtórzeń.
•
Kłopoty z koncentracją – Brak umiejętności odtwarzania prostych rytmów, wzorów może wynikać
z braku umiejętności koncentrowania się na prawidłowościach i korzystania z nich.
Przyczyną takiego stanu mogą być także zaburzenia w obrębie jakiegoś analizatora.
•
Mała odporność emocjonalna – Przydatną cechą w nauce matematyki jest umiejętność panowania
nad sobą, także w sytuacji, kiedy nie wszystko przebiega po myśli dziecka. Czasami
działanie trzeba powtórzyć kilkakrotnie, zanim osiągnie się oczekiwany wynik. Nie możemy
też dawać wygrywać dziecku tylko dlatego, żeby nie było mu smutno, żeby się nie złościło.
W doświadczeniach dziecka nie powinno zabraknąć ani sukcesów, ani porażek.
Wspomagania kompetencji matematycznych ma na celu m.in.:
•
nabycie przez dziecko umiejętności liczenia obiektów na poziomie jego możliwości rozwojowych,
•
kształcenie rozumowania przyczynowo-skutkowego na konkretnych przykładach,
•
utrwalenie znajomości stałego następstwa dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku,
•
naukę rozróżniania lewej i prawej strony, określania kierunków i ustalania położenia obiektów
w stosunku do własnej osoby, a także w odniesieniu do innych obiektów,
•
zdobycie umiejętności posługiwania się liczebnikami porządkowymi,
•
nabycie umiejętności ustalania równoliczności dwóch zbiorów,
•
PRZYGOTOWANIE DO NAUKI CZYTANIA I PISANIA
Przygotowanie do nauki czytania i pisania
Przygotowanie do nauki czytania i pisania rozpoczyna się od pierwszych dni pobytu dziecka
w przedszkolu. To proces ciągły. Polega on na rozwijaniu sprawności psychomotorycznych, rozbudzaniu
i kształtowaniu procesów poznawczych.
Zwracajmy uwagę na:
•
Brak zainteresowania dziecka otaczającym światem – Zainteresowanie symbolem graficznym
– literą – poprzedza zawsze zainteresowanie tym, co otacza dziecko, czyli najbliższym
światem. Jeśli dziecko nie jest zainteresowane oglądaniem książeczki, przedstawienia teatralnego
czy po prostu wystawy sklepowej podczas zakupów z mamą – istnieje niebezpieczeństwo
braku motywacji i pozytywnego nastawienia do działań związanych z przygotowaniem
do nauki czytania i pisania.
•
Zaburzenie sprawności psychomotorycznych – Jeśli dziecko nie zdobywa kolejnych umiejętności
ruchowych (wchodzenie po schodach, rzucanie, kopanie piłki, jazda na rowerku
cztero-, trzy- i dwukołowym), nie wzrasta także jego zdolność wykonywania czynności samoobsługowych
(samodzielne ubieranie się, mycie zębów itp.), możemy mówić o spowolnieniu
rozwoju psychomotorycznego.
•
Zbyt duże lub zbyt małe napięcie mięśniowe – Powinno nas zaniepokoić duże napięcie mięśniowe,
objawiające się m.in. poprzez nadmierne przyciskanie kredki podczas rysowania.
Zdarza się wtedy, że dziecko przedziera papier, co wpływa na estetykę pracy. Zbyt małe napięcie
mięśniowe objawia się w ledwo dostrzegalnych, małych rysunkach, ubogich w szczegóły.
Świadczyć to może o zaburzeniach w napięciu mięśniowym i problemach w obrębie
grafomotoryki.
•
Zaburzenia orientacji przestrzennej – Częste popełnianie błędów z nazywaniem części ciała,
niezdarne poruszanie się między przedmiotami, uderzanie się o nie, nieświadome potrącanie
kolegów mogą świadczyć o zaburzonej orientacji przestrzennej.
•
Zaburzenia percepcji wzrokowej – Trudności w dostrzeganiu i wyszukiwaniu widocznych
różnic i podobieństw, brak zainteresowania układankami typu puzzle, brak aktywności
podczas takich zabaw, jak: „Zgadnij, co schowałam” (która rzecz spośród czterech znanych
została schowana), ale także brak zachowania proporcji w kreśleniu i rysowaniu – powinny
nas zmobilizować do bardziej wnikliwej obserwacji dziecka i ewentualnego wykluczenia zaburzeń
w sferze percepcji wzrokowej.
•
Zaburzenia percepcji słuchowej – Jeśli obserwujemy, że dziecko ma trudności z zapamiętywaniem
słów wierszy, przekręca wyrazy piosenek, ma trudności w rozumieniu dłuższych
poleceń (często pojawia się także wydłużony czas reakcji na polecenie), wydaje nam się,
że nie do końca rozumie czytane mu bajki i opowiadania, może to świadczyć o zaburzeniu
analizatora słuchowego.
Przygotowanie do nauki czytania i pisania ma na celu m.in.:
•
kształtowanie umiejętności określania kierunków oraz miejsca na kartce papieru,
•
kształtowanie umiejętności słuchania opowiadań, bajek, wierszyków,
•
rozbudzanie zainteresowań książką,
•
usprawnianie rąk oraz koordynacji wzrokowo-ruchowej,
•
dążenie do dbałości o szczegóły, estetykę i dokładność wykonywanych prac plastyczno-graficznych,
•
umiejętność organizowania pola spostrzeżeniowego – rozpoznawanie i zapamiętywanie tego,
co jest przedstawione na obrazkach,
• wypracowanie umiejętności skupiania uwagi na poleceniach wydawanych przez nauczyciela,
• zdobycie umiejętność układania krótkich zdań, dzielenia zdań na wyrazy, wyrazów na sylaby,
• poprawne wyodrębnianie głosek na początku i końcu wyrazów