1. Amortyzacja środków trwałych.

Polega na systematycznym odpisywaniu części i jego wartości w koszty w związku z jego użyciem.

1. Budowa i działanie kolumny rektyfikacyjnej.

Kolumna rektyfikacyjna – aparat, w którym następuje zwielokrotniona destylacja składników mieszaniny wprowadzonej do aparatu. Na dole umieszczona jest kolba z cieczą, a na górze głowica, której zadaniem jest częściowe zawracanie skraplanej cieczy z powrotem do kolumny a częściowe kierowanie jej do odbieralnika.

Schemat kolumny rektyfikacyjnej
(1) - kolba destylacyjna, (G) - głowica, (D) - destylat

1. Budowa i działanie pasteryzatora (wymiennika ciepła stosowanego w mleczarstwie)

Pasteryzator składa się z sześciu sekcji: sekcji pierwszej wymiany, sekcji drugiej wymiany, sekcji pasteryzacji, przytrzymywacza, sekcji chłodzenia wodą wodociągową, sekcji chłodzenia wodą lodową.

Zasada działania: mleko surowe jest doprowadzone do sekcji pierwszej wymiany, przepływa następnie do sekcji drugiej wymiany. Stąd mleko jest kierowane do sekcji pasteryzacji, gdzie ogrzewa się gorącą wodą. Po przejściu przez sekcję przetrzymywania gorące mleko wraca kolejno do pierwszej i drugiej sekcji wymiany przepływając po drugiej stronie płyt i ogrzewając mleko napływające do pasteryzacji. W celu obniżenia temperatury mleka pasteryzowanego wychodzącego z sekcji pierwszej wymiany chłodzi się je wodą wodociągową a następnie wodą oziębioną w sekcji chłodzenia wodą lodową.

1. Budowa i zastosowanie wirówek separacyjnych talerzowych

Wirówka składa się z pokrywy bąka talerzy rozdzielczych i talerza śmietanowego, podstawy bąka, krzyża rozdzielczego, napędu, nakrętki i śruby regulacyjnej. Wirówka ta służy do oddzielania bogatej w tłuszcz frakcji mleka zwanej śmietaną, która jako lżejsza od mleka chudego koncentruje się w przyosiowej części bąka.

1. Budowa i zastosowanie wyparek

Wyparka składa się z kolby okrągło dennej, łaźni wodnej, zespołu napędowego, statywu, chłodnicy zwrotnej, odbiornika. Stosuje się je do zagęszczania mleka, dżemów i nadzień cukierniczych.

1. Charakterystyka maszyn stosowanych w technologii zbioru zielonek

• Ścinacz zielonek – stosowany jest do koszenia roślin niskołodygowych, zbioru oraz transportu w miejsce przeznaczenia

• Sieczkarnia bijakowa – używana do zbioru roślin niskołodygowych przeznaczonych do silosowania lub bezpośredniego skarmiania.

• Sieczkarnia polowa zawieszana – przeznaczona do jednorzędowego zbioru i rozdrabniania roślin wysokołodygowych

• Sieczkarnia polowa samojezdna – pozwala w jednej operacji technologicznej na koszenie lub podbieranie masy roślinnej, pocięcie jej na sieczkę oraz załadunek

1. Czym różni się gaz ziemny wysokometanowy od naazotowanego.

Gaz ziemny wysokometanowy od gazu naazotowanego różni się wartością opałową. Wysokometanowy ma większą wartość opałową. Wysokometanowy pochodzi z importu, zaazotowany z wielkopolski

Gazy te różnią się składem chemicznym i własnościami fizycznymi. Gaz wysokometanowy zawiera ponad 98% metanu i ma wyższą wartość opałową (39 MJ/m³). Gaz zaazotowany zawiera ok. 40% azotu i ma niższą wartość opałową (25 MJ/m³). Różnią się też pochodzeniem: wysokometanowy z importu, zaazotowany z wielkopolski

1. Czym wyraża się analityczna funkcja rachunku kosztów

Obejmuje badanie interpretacji informacji dostarczanych przez system rachunku kosztów w celu oceny poziomu dynamiki i struktury kosztów oraz wyników finansowych i efektów działania jednostek gospodarczych.

1. Czynniki wpływające na energochłonność zakładu przemysłu rolno spożywczego

• Wielkości charakteryzujące zakład produkcyjny (liczba pracowników, całkowity teren zakładu, teren zajęty pod budowę, kubatura pomieszczeń)

• Ogólna moc zainstalowana odbiorników siłowych i oświetleniowych

Moc zainstalowana w poszczególnych działach produkcyjnych zakładów

Dobowe wielkości przerobu surowców

• Struktura tego przerobu lub produkcji poszczególnych wyrobów

• Wartość opałowa paliwa rzeczywistego

• Dobowe zużycie energii elektrycznej w stosunku do liczby zatrudnionych bezpośrednio w produkcji ogółem

• Moc zainstalowana odniesiona do liczby zatrudnionych bezpośrednio w produkcji i ogółem

• Moc zainstalowana na 1 Mg przerabianych surowców w ciągu doby

1. Dlaczego standard przesyłu sygnału ISO – bus stosowanego w pojazdach rolniczych i leśnych uznawany jest za łatwy do samo – diagnostyki przez układy ciągnika i odporny na zakłócenia?

2. Istota i pojęcie rachunku kalkulacyjnego kosztów. Na czym polega analiza kosztów?

Rachunek kalkulacyjny kosztów – zespół czynności obliczeniowych, których celem jest ustalenie jednostkowego kosztu wytworzenia wyprodukowanych wyrobów jak również ich poszczególnych elementów.

Analiza kosztów – dostarcza informacji o kształtowaniu się kosztów oraz o czynnikach oddziałujących na ich poziom, dynamikę i strukturę.

1. Jaka jest zaleta układów hydraulicznych sterowanych wykorzystujących sterowanie „load sensing”?

Ich zaletą jest oszczędność energii przez dopasowanie natężenia przepływu cieczy do potrzeb odbiorników z utrzymywaniem ciśnienia tak wysoko by najbardziej obciążony odbiornik był sterowalny.

Układy Load Sensing (LS) powodują mniejsze straty energii, ponieważ pompa może zredukować zarówno natężenie przepływu, jak i ciśnienie cieczy. Dostosowując je do aktualnego obciążenia.

1. Jaki wpływ mają pierwiastki stopowe na właściwości stali? Podaj przykłady.

• Krzem, mangan – zwiększa wytrzymałość

• Fosfor – zmniejsza plastyczność

• Siarka – powoduje ruchliwość stali

1. Klasyfikacja żywności wg zawartości białka, tłuszczów, węglowodanów.

W oparciu o dominujący składnik pokarmowy w surowcach można wyróżnić trzy następujące grupy:

• Surowce węglowodanowe: zboża, ziemniaki, buraki

• Surowce tłuszczowe: rzepak, żywiec

• Surowce białkowe: mleko, żywiec

1. Klasyfikacja i przykłady pras do wyciskania cieczy.

Ich konstrukcja jest uzależniona od przeznaczenia i sposobu wytworzenia ciśnienia w materiale. Ciśnienie w prasach wytwarza się w sposób hydrauliczny, pneumatyczny i mechaniczny. Do pras hydraulicznych zalicza się urządzenia warstwowe i koszowe. Prasy pneumatyczne stanowią osobną grupę, a do pras mechanicznych zalicza się urządzenia ślimakowe, walcowe, tarczowe i taśmowe.

1. Klasyfikacja maszyn i narzędzi do przygotowania pasz.

• do czyszczenia i mycia: otrząsacze, płuczki, urządzenia zespolone

• urządzenia do rozdrabniania: sieczkarnie, siekacze, śrutowniki uniwersalne, gniotowniki do ziemniaków

1. Kryteria doboru łożysk ślizgowych i tocznych oraz rodzaju przekładni mechanicznych w układach napędowych.

Czynniki decydujące o doborze łożyska można podzielić na dwie podstawowe grupy. Jedną z nich stanowi wybór typu łożyska, uzależniony od konstrukcji i przeznaczenia maszyny, warunków pracy łożyska, warunków montażu i obsługi itp. Wybór odpowiedniego typu łożyska w tym zakresie należy od konstruktora maszyn. Ogólne wytyczne ułatwiające to zadanie, są podane w katalogu. Drugą grupę stanowią czynniki decydujące o wymiarach łożyska. Należą do nich: wartość obciążenia, przy którym łożysko przepracuje określony okres bez zniszczenia, oraz maksymalna prędkość obrotowa (ngr) dla danego łożyska. Obciążenie łożyska określa się w czasie ruchu (nośność dynamiczna), tj. w przypadku, gdy pierścienie obracają się względem siebie z prędkością obrotową n>10 obr/min, oraz w czasie spoczynku (nośność statyczna) – tj. przy n≤10 obr/min. Wartość nośności dynamicznej (symbol C), podawana w katalogu, określa obciążenie, które łożysko może przenieść przy minimalnej trwałości równej 1 min obrotów, natomiast wartość nośności statycznej, Co, wyrażona w jednostkach siły, jest to zdolność do przenoszenia obciążeń przez łożysko będące w spoczynku lub obracające się z prędkością n≤10obr/min. Za trwałość łożyska przy danej prędkości obrotowej przyjmuje się czas pracy łożyska w milionach obrotów lub godzinach, obliczany do chwili wystąpienia pierwszych oznak zmęczenia materiału, którymi są rysy i mikropęknięcia na powierzchniach tocznych; dalszym ich następstwem jest łuszczenie powierzchni tocznych i zniszczenie łożyska. Nośność dynamiczna podana w katalogu dla poszczególnych łożysk jest wyznaczana przy założeniu niewielkiej trwałości (1 min obrotów określa trwałość odpowiadającą 500 godzinom pracy przy n =33 1/3 obr/min), natomiast w rzeczywistości przeważnie jest wymagane uzyskanie znacznie większej trwałości (tabl. 10.4) , przy stosowanych większych prędkościach obrotowych. W związku z tym przy doborze łożysk należy przyjmować łożysko o odpowiednio wyższej nośności C, co pozwoli na uzyskanie żądanej trwałości łożyska przy obciążeniu rzeczywistym niższym od nośności.

1. Na czym polega system semi-automatycznego prowadzenia pojazdu, jaka jest podstawowa różnica w porównaniu do układów prowadzenia równoległego.

Sterowanie półautomatyczną zmianą biegów jest wtedy, gdy dobór biegu zależy od kierowcy, a samo przełączanie odbywa się samoczynnie - do tego rodzaju sterowania zaliczamy np. sterowanie preselekcyjne, które polega na ustawieniu przełącznika biegów na wybranym przez kierowcę biegu i włączaniu się tego biegu w zależności od położenia pedału przyspieszenia, lub też od impulsu wywartego przez kierowcę w inny sposób.

1. Narysować i omówić charakterystykę diody półprzewodnikowej.

1. Narysować i omówić charakterystykę tranzystora bipolarnego.

1. Charakterystyka wyjściowa tranzystora, przedstawiająca zależność prądu kolektora I_C od napięcia kolektor – emiter U_CE przy doprowadzonym napięciu wejściowym baza – emiter U_BE i stałym prądzie bazy I_B. Z charakterystyki tej można stwierdzić, iż powyżej pewnego napięcia prąc kolektora prawie nie zależy od napięcia U_CE, oraz że do wywołania dużej zmiany prądu kolektora I_C wystarczy mała zmiana napięcia baza – emiter U_BE.

2. Charakterystyka przejściowa przedstawia prąd kolektora I_C jako funkcję napięcia baza – emiter U_BE, oraz I_B=const. Charakterystyka ta ma charakter wykładniczy.

3. Charakterystyka wejściowa opisuje zależność prądu bazy I_B od napięcia baza – emiter U_BE, przy stałym napięciu kolektor – emiter U_CE. Charakterystyka ta, podobnie jak i następna jest wykorzystywana rzadziej od dwóch wcześniejszych.

4. Charakterystyka zwrotna przedstawia zależność prądu kolektora od prądu kolektora I_C od prądu bazy I_B, przy U_CE=const. Widać na niej, że prąd kolektora jest w pewnym stopniu proporcjonalny do prądu bazy.

Tranzystor pracujący w dowolnym układzie pracy charakteryzują prądy przez niego płynące i napięcia panujące na jego zaciskach. W związku z tym można określić cztery rodziny statystycznych charakterystyk prądowo – napięciowych, które przedstawione zostały na poniższych rysunkach:

1. Narysować i omówić charakterystykę tyrystora.

Na każdym ze stanów pracy tyrystora wyszczególnionych na charakterystyce powyżej można wyróżnić punkty zwane statycznymi parametrami tyrystora. Większość tyrystorów produkowanych obecnie, charakteryzuje się symetrią stanu blokowania oraz zaporowego, czyli U_RRM= U_DRM oraz I_RRM= I_DRM.

Parametry statyczne dla stanu zaporowego:

• U_BR - napięcie przebicia tyrystora.

• U_RRM - powtarzalne wsteczne napięcie szczytowe, które wynosi około ¾ napięcia U_BR. Przy napięciu tym jest możliwe określenie prądu natężenia I_RRM.

• U_RSM - niepowtarzalne wsteczne napięcie szczytowe, które wynosi około 0,9 U_BR. Przy napięciu tym jest możliwe określenie prądu natężenia I_RSM.

Parametry statyczne dla stanu blokowania:

• U_B0 - napięcie przełączania.

• U_DRM - powtarzalne napięcie szczytowe blokowania, które wynosi około ¾ napięcia U_B0. Przy napięciu tym jest możliwe określenie prądu natężenia I_DRM.

• U_DSM - niepowtarzalne wsteczne napięcie szczytowe, które wynosi około 0,9 U_B0. Przy napięciu tym jest możliwe określenie prądu natężenia I_DSM.

Parametry statyczne dla stanu przewodzenia:

• I_T(AV) - jest to dopuszczalny średni prąd, w wyniku przepływu którego wydzielane jest w dopuszczalne w danych warunkach chłodzenie oraz moc strat w tyrystorze. Natężenie prądu I_T(AV) jest określane przy założeniu, iż przebieg prądowy ma postać sinusoidy o częstotliwości 50 Hz oraz, że tyrystor przez połowę okresu znajduje się w stanie przewodzenia.

• I_T(RSM) - dopuszczalny prąd skuteczny, jest wartością skuteczną prądu o wartości średniej I_T(AV).

• I_TM - dopuszczalny prąd maksymalny, czyli amplituda przebiegu prądowego o średniej wartości I_T(AV).

• U_TM - maksymalne napięcie przewodzenia, które jest ustalane na głównej charakterystyce przez prąd I_TM.

• I_L - prąd złączania, czyli prąd progowy w procesie załączania tyrystora. Przekroczenie tego progu wprowadza tyrystor na stałe w stan przewodzenia.

• I_H - prąd wyłączania, czyli prąd progowy w procesie wyłączania tyrystora. Zmniejszenie natężenia prądu poniżej tego progu implikuje wyłączenie tyrystora.

1. Narysować odpowiedź skokową obiektu inercyjnego wyższego rzędu i pokazać sposób wyznaczania stałych czasowych.

2. Omów kryterium doboru nastaw regulatora metodą Ziglera – Nicholsa oraz kryteria oceny jakości regulacji.

1. Trzeba ustawić regulator tylko na działanie proporcjonalne (Ti=>∞;Td=>0)

2. Należy zwiększyć kp, aż do momentu wystąpienia oscylacji niegasnących w układzie

3. Na taśmie rejestratora należy zmniejszyć okres tych oscylacji, a na skali odczytać krytyczne wzmocnienie proporcjonalne przy którym one wygasły.

1. Omów różnice pomiędzy materiałami metalicznymi, ceramicznymi i polimerami.

Metale to materiały, które w stanie stałym charakteryzują się następującymi właściwościami:

1. Dobre przewodnictwo cieplne i elektryczne, przy dodatnim temperaturowym współczynniku rezystywności (opór metali zwiększa się wraz z temp.)

2. Połysk – zdolność odbijania promieni przez wypolerowane powierzchnie

3. Posiadają zdolność do trwałych odkształceń pod wpływem naprężeń

Materiały ceramiczne są odporne na wysokie temperatury, wytrzymałe na ściskanie i odporne na ścieranie, twarde i kruche, odporne na korozje.

Polimery w temperaturze pokojowej są bezpostaciowe lub krystaliczne, składają się z monomerów. Są budulcem organizmów żywych, materiałów sztucznych oraz farb, lakierów, olei, smarów.

1. Omów strukturę i właściwości polimerów.

Polimery to cząsteczki powstałe w procesie polimeryzacji, czyli łączenia się wielu tysięcy jednakowych cząsteczek, zwanych monomerami. Makrocząsteczka zawiera liczne, powtarzające się regularnie grupy atomów tzw. merów. Liczba merów w poszczególnych makrocząsteczkach danego polimeru, tzw. stopień polimeryzacji, jest zmienna, co powoduje, że polimer jest mieszaniną makrocząsteczek o różnej długości łańcucha.

Właściwości polimerów:

• Możliwość stosowania ich w różnorodnej postaci (jako materiały konstrukcyjne, powłokowe, jako kity, oleje, smary)

• Posiadają znaczną odporność chemiczną

• Mają małą gęstość i w stosunku do niej dużą wytrzymałość mechaniczną

• Dobre właściwości cieplne, izolacyjne, optyczne

• Łatwość formowania wyrobów

• Możliwość uzyskania estetycznego wyglądu (przezroczystość, łatwość barwienia, połysk)

1. Omów właściwości i zastosowania głównych grup stopów aluminium i stopów miedzi.

Stopy miedzi:

Mosiądz – stop miedzi z cynkiem. Odznacza się dobrą skrawalnością. Ze wzrostem zawartości cynku zwiększa się wytrzymałość i plastyczność, odporne na korozję. Zastosowanie mosiądzu: stosowanie w postaci prętów, odkuwek, kształtowników, drutów, blach, rur i taśm, w przemyśle okrętowym, elektromaszynowym i samochodowym.

Brąz – jest wieloskładnikowy (cyna, ołów, aluminium, krzem, cynk, mangan, żelazo). Ołów powiększa lejność stopu, żelazo, mangan i nikiel podwyższają własności mechaniczne. Zastosowanie brązów: m.in. na części maszyn, osprzęt parowy i wodny, łożyska ślizgowe, aparaturę chemiczną, w przemyśle okrętowym, lotniczym, papierniczym, górniczym.

Stopy aluminium:

• Odlewnicze, łączone z krzemem, miedzią i magnezem. Odporne na korozję, nawet w morskiej wodzie, pracują w wysokiej temperaturze, mają dobre właściwości wytrzymałościowe i dobrą spawalność. Stopy aluminium z miedzią wykazują skłonność do pęknięć na gorąco. Zastosowanie: do tłoków silników spalinowych, odlewy części o skomplikowanych kształtach, odlewy części samochodowych, w przemyśle maszynowym

• Do obróbki plastycznej – odporne na korozje i działanie wody morskiej, dobra obróbka na zimno i na gorąco, podatne na toczenia i spawania. Zastosowanie: produkcja urządzeń do przemysłu chemicznego i spożywczego, konstrukcje lotnicze, przemysł samochodowy i konstrukcje budowlane

1. Omówić mechanizmy ruchu ciepła i prawa opisujące te mechanizmy.

• przewodzenie ciepła zachodzi w ciałach stałych oraz w warstwie granicznej. Przewodzenie ciepła opisuje prawo Fouriera

• unoszenie ciepła, konwekcja zachodzi w cieczach i gazach w wyniku zderzeń cząsteczek, które wtedy przekazują sobie energię kinetyczną, a tym samym ciepło

• promieniowanie ciepła polega na zmianie energii kinetycznej drgań na energię promieniowania, ta zaś po zetknięciu się z cząsteczkami materii zmienia się na energię kinetyczną tych cząsteczek.

• Przenikanie ciepła to przenoszenie go przez przegrodę. Zjawisko przenikania obejmuje przejmowanie ciepła z jednego ośrodka, przewodzenie przez przegrodę i przejmowanie ciepła przez drugi ośrodek. Ciepło przenika z ośrodka o temperaturze wyższej od ośrodka o temperaturze niższej.

1. Omówić parametry pary wodnej, jej termodynamiczne wykresy stanu i przemiany pary wodnej.

• Objętość

• Ciśnienie

• Temperatura

• Entalpia

• Entropia

• Stopień suchości pary wodnej wyraża zawartość pary nasyconej suchej w 1 kg pary nasyconej mokrej.

Przemiany pary wodnej: izobaryczna, izotermiczna, izochoryczna, adiabatyczna odwracalna q=0

1. Omówić podstawowe wskaźniki i parametry stosowane do oceny efektywności eksploatacji maszyn leśnych.

2. Omówić proces technologiczny odnawiania lasu po zrębach zupełnych.

1. Uprawa gleby po zrębie zupełnym obejmuje orkę pługiem talerzowym, bronowanie broną zębową i orkę pługiem lemieszowym

2. Określenie typu drzewostanu

3. Określenie więźby sadzenia

4. Obliczenie ilości sadzonek potrzebnych na posadzenie

5. Określenie techniki sadzenia (ręczne za pomocą kostura lub mechaniczne sadzarką), sadzenie

6. Pielęgnowanie uprawy ( wykaszanie chwastów, dosadzanie braków po roku, usuwanie zbędnych domieszek, usuwanie chorych drzewek, łagodzenie różnic wysokości między kępami gatunków, regulacja formy zmieszania)

1. Omówić rodzaje wymienników ciepła i sporządzić bilans cieplny wymienników ciepła.

Wymiennikami ciepła nazywa się urządzenia, w których zachodzi umyślna wymiana ciepła między czynnikami. Urządzenia takie są szeroko stosowane we współczesnej technice. Ze względu na rodzaj rozróżniamy następujące typy wymienników ciepła:

• Wymienniki przeponowe – rekuperatory; wymiana ciepła w rekuperatorze może przebiegać w sposób ustalony lub nieustalony. Nieustalona wymiana ciepła ma miejsce przy uruchamianiu, wyłączaniu z ruchu lub przy zmianie obciążenia rekuperatora

• Wymienniki z wypełnieniem – regeneratory

• Wymienniki mieszankowe

1. Omówić typowe rodzaje zużyć części maszyn oraz strategie obsług technicznych.

• Zużycie adhezyjne – spowodowane jest siłami przyciągania atomowego. Występuje przy małych prędkościach ślizgania, dużych naciskach jednostkowych i niedostatecznym smarowaniu

• Przez utlenianie – zachodzi przy wyższych prędkościach niż przy zużyciu adhezyjnym, w warunkach, gdy na powierzchni ślizgania mogą się tworzyć bardzo twarde ochronne warstewki tlenków i innych związków. Powierzchnia jest wtedy gładka i błyszcząca

• Zużycie ścierne – zachodzi wtedy, gdy na ślizgającą się powierzchnię dostaną się twarde cząsteczki, które powodują mikroskrawanie, bruzdowanie i wyrywanie cząstek metalu z powierzchni

• Zużycie cieplne – zachodzi wtedy, gdy ślizganie powierzchni współpracującej pary zachodzi w bardzo niekorzystnych warunkach, np. przy niedostatecznym smarowaniu, dużych naciskach jednostkowych i dużych prędkościach ślizgania

• Zużycie przez łuszczenie – charakterystyczne jest dla tarcia tocznego, a więc dla elementów łożysk tocznych i powierzchni zębów kół zębatych, w warunkach niedostatecznego smarowania

• Zużycie gruzełkowate – występuje przy tarciu tocznym, ale w warunkach dobrego smarowania. Zachodzi na skutek odrywania cząstek smaru silnie związanych ze współpracującymi powierzchniami

• Korozja cierna – jest procesem zużycia powierzchni współpracujących elementów w warunkach dużych nacisków jednostkowych i minimalnych ich wzajemnych przesunięć

• Zużycie kawitacyjne – spowodowane jest przez zjawisko parowania cieczy na powierzchniach elementów pracujących w płynach. Przy przepływie burzliwym cieczy omywających powierzchnie elementów w pewnych przestrzeniach powstaje podciśnienie powodujące w mikro objętościach wrzenie cieczy. Pęcherzyki gazu oddziałują wtedy, na powierzchnię powodując zmęczenie materiału

• Zużycie erozyjne – występuje wtedy, gdy na powierzchnie elementów oddziałuje dynamicznie strumień płynu (gazu lub cieczy) powodując zmęczenie materiału i odrywanie cząsteczek metalu

• Zużycie wodorowe – zachodzi w obecności wodoru, który może pochodzić ze środowiska, w którym pracują części lub wydziela się z materiału współpracującej części. Zużywanie polega na niszczeniu warstwy wierzchniej

1. Omówić warunek sterowalności na przykładzie skidera.

Sterowalność (ang. controllability) jest to własność układu sterowania polegająca na tym, że istnieje sterowanie przeprowadzające układ w pewnym skończonym przedziale czasu do zadanego stanu (np. położenia, prędkości, przyspieszenia, itp.) przy spełnieniu warunku początkowego.

Warunek sterowalności pojazdu - koła sterujące muszą być obciążone ciężarem nie mniejszym, niż 20% masy maszyny

w forwarderach i harwesterach nacisk musi być conajmniej 20% całego nacisku ( pojazd + ładunek)

1. Omówić właściwości olejów silnikowych i zasady ich doboru.

• Lepkość – miara tarcia wewnętrznego przy przesuwaniu się względem siebie sąsiednich warstw oleju. Rozróżnia się lepkość bezwzględną (dynamiczna – określana przez współczynnik tarcia wewnętrznego, kinematyczna – stosunek lepkości dynamicznej do gęstości cieczy w określonej temperaturze) i względną

• Smarność – cecha ta określa zdolność oleju smarującego do wytwarzania trwałej warstwy przylegającej do powierzchni w warunkach tarcia granicznego

• Temperatura krzepnięcia – jest to wskaźnik określający zdolność oleju do płynności w niskiej temperaturze i oznacza graniczną temperaturę, w której olej traci płynność.

Oleje dobiera się odpowiednio do silnika, jaki posiadamy. Występują oleje do silników benzynowych, silników wysokoprężnych i silników wysokoprężnych występujących w samochodach ciężarowych (diesel). Olej dobieramy też odpowiednio do pory roku. Są oleje zimowe, letnie i wielosezonowe

1. Omówić właściwości smarów plastycznych i zasady ich doboru.

• trwałość koloidalna – zdolność smaru do zachowania postaci koloidalnej w czasie eksploatacji i przechowywania

• temperatura kroplenia – to temperatura, w której w ściśle określonych warunkach wydziela się kropla

• konsystencja smaru – to głębokość na jaką pogrąży się w smarze znormalizowany stożek; im głębiej stożek penetracyjny pogrąży się, tym większa jest liczba wyrażająca penetrację

• właściwości korozyjne – decydują o zakresie stosowania smarów

1. Omówić zjawiska zachodzące podczas eksploatacji maszyn na podstawie typowej krzywej intensywności uszkodzeń.

• W okresie I (starzenia wstępnego) występuje znaczna intensywność uszkodzeń, powodowana ukrytymi wadami materiałowymi, błędami wytwarzania, szczególnie montażu oraz błędami w czasie transportu i podczas przechowywania. Duży wpływ na zmniejszenie intensywności uszkodzeń w tym okresie ma kontrola jakości, tak wstępna, międzyoperacyjna, jak i ostateczna, a także odbiór techniczny i przegląd
  „zerowy” dokonywany często w imieniu producenta przez zaplecze techniczne.

• Okres II (normalnej eksploatacji) charakteryzuje się obniżonym i w przybliżeniu ustabilizowanym poziomem intensywności uszkodzeń. W tym najdłuższym okresie eksploatacji uszkodzenia mają charakter nagły i zachodzą losowo.

• W okresie III (katastroficzne narastanie uszkodzeń) stopniowo narasta intensywność uszkodzeń, spowodowane sumowaniem się różnych przyczyn uszkodzeń oraz gwałtownym zużyciem elementów maszyny.

1. Podać różnice w wyznaczaniu oporów roboczych różnych grup maszyn użytkowanych w produkcji rolniczej.

Całkowity opór różnych narzędzie i maszyn zależy od wielu czynników, z których część wynika z warunków pracy tj. głębokości uprawy, rodzaju gleby, terminu agrotechnicznego wykonywania pracy. Wpływ na opór na wartość oporu roboczego ma stan techniczny maszyny.

1. Podaj wartość opałową poszczególnych pierwotnych nośników energii.

Węgiel kamienny – jego wartość opałowa waha się od 16,7 do 29,3 MJ/kg i silnie zależy od jego składu (zawartość popiołu, siarki, wilgotności). Wartość opałowa czystego pierwiastka węgla wynosi ok. 33,2 MJ/kg.

Węgiel brunatny – jego wartość opałowa waha się od 7,5 do 21MJ/kg. Węgiel brunatny jest nieodnawialnym źródłem energii.

Gaz ziemny – wysokometanowy 36MJ/m­³, zaazotowany 25MJ/ m­^3­­

Ropa naftowa – – 42MJ/kg

Drewno – ok 4 – 5 kWh/kg

1. Proces produkcji alkoholu etylowego z ziemniaków.

Ze skrobi zawartej w ziemniakach (skrobia i woda) podczas amylazy słodu powstaje maltoza, następnym procesem jest rozkład maltozy do glukozy podczas maltazy drożdży. Glukoza poddana zymazie drożdży daje alkohol etylowy C­­₂H­₅OH

C₆H₁₀O_5­ + H₂O –> C­­₂H­₅OH + CO₂

1. Proces produkcji drożdży z melasy.

Drożdże piekarniane – są to drożdże pyliste górnej fermentacji należące do gatunku Saccharomyces cerevisiae. Najcenniejsze są w produkcji rasy, stabilne biochemicznie, szybko mnożące się, trwałe przy przechowywaniu, mające dobrą zdolność podnoszenia ciasta i zawieszania się w roztworach. Cechy te dobiera się poprzez selekcje, mutacje, hybrydyzacje. Produkcja drożdży piekarnianych jest procesem wybitnie tlenowym. Drożdże rozmnażają się w kadziach fermentacyjnych napowietrzanych jałowym powietrzem. Jako pożywkę stosuje się odpowiednio przygotowane roztwory melasy uzupełnione źródłem węgla i fosforu. Duża niejednorodność surowca wynikająca głównie ze zróżnicowania składników, zwłaszcza organicznych (kwasy lotne), stwarza kłopoty z dobraniem odpowiedniej melasy. Niezbędną siłę rozrodcza i trwałość drożdży gotowych osiąga się rozmnażając je stopniowo w pożywkach zawierających coraz mniej cukru, przy coraz słabszym napowietrzaniu. Po zakończeniu procesu rozmnażania drożdże wiruje się na separatorach drożdżowych. Jako drożdże paszowe powszechnie wykorzystywane są szczepy Candida utilis (inaczej Toiulopsis utilis). Używane są również inne gatunki Candida sp. i Saccharomyces cerevisiae.

1. Procesy produkcyjne w przemyśle mleczarskim.

• Selekcja mleka

• Badania mleka zbiorczego w zakładzie mleczarskim (ocena organoleptyczna, ocena jakości higienicznej mleka, ocena składników użytkowych surowca, ocena przydatności surowca do serowarstwa i do produkcji trwałych artykułów mleczarskich, oznaczenie stabilności cieplnej mleka)

• Wirowanie

• Ultrafiltracja

• Pasteryzacja i oziębianie

• Homogenizacja

• Normalizacja

lub

• Procesy fermentacyjne w mleczarstwie (fermentacja mlekowa, alkoholowa, propionowa, masłowa)

• Zakwasy mleczarskie

• Produkcja mleka spożywczego

• Śmietany i śmietanki

• Wyrób masła

• Napoje mleczne

• Zagęszczanie mleka

• Produkcja lodów

• Wyrób serów (dojrzewających, topionych, twarogowych)

• Produkcja preparatów paszowych lub mlekozastępczych

1. Proszę omówić różnice pomiędzy silnikiem dwu i czterosuwowym.

Budowa silnika dwusuwowego zasadniczo różni się od budowy silnika czterosuwowego. Podstawową różnicą jest brak układu rozrządy w większości silników dwusuwowych. Rolę rozrządu w silniku tym pełni tłok, który odsłania i zamyka poszczególne kanały sterując jednocześnie zarówno suwem ssania jak i wydechu. Kolejną różnicą budowy obu silników jest brak miski olejowej w silniku dwusuwowym. Łożyska wału korbowego oraz przestrzeń cylindryczna smarowane są tutaj olejem silnikowym dodawanym do paliwa. Istnieją również silniki dwusuwowe, w których olej podawany jest pod ciśnieniem. Jednak znacznie komplikuje to jego budowę, a zarazem zwiększa ciężar, co nie jest pożądane w tego rodzaju silnikach.

1. Proszę omówić znaczenie logistyki w przedsiębiorstwie.

W logistyce firmy akcentuje się dążenie do obniżki kosztów szczególnie przez skracanie cykli operacyjnych i zmniejszanie zapasów. Ma ona wyraźne ukierunkowanie rynkowe. Można ją zdefiniować jako proces zarządzania sprawnym i efektywnym przepływem surowców, materiałów, wyrobów gotowych oraz odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań klienta. Działania logistyczne obejmują: obsługę klienta, prognozowanie popytu, przepływ informacji, kontrolę zapasów, czynności manipulacyjne, realizowanie zamówień, naprawy i zaopatrzenie w części, lokalizację zakładów produkcyjnych i składów, procesy zaopatrzeniowe, obsługę zwrotów, gospodarowanie odpadami, transport i składowanie.

1. Proszę opisać koszty jakości.

Koszty jakości – to nakłady poniesione na uzyskanie pewności, że produkty, które trafiają do rąk klienta wykonane są zgodnie z przyjętą specyfikacją. Dzielą się na:

• Koszty zapewnienia jakości – koszty mające na celu maksymalizację pewności, iż produkowany towar posiada wymagającą jakość

• Koszty oceny jakości – koszty mające na celu kontrolę stopnia zbieżności jakości wymaganej danego towaru z jakością uzyskaną

• Koszty niezgodności – koszty, które są efektem braku spełnienia wymaganej jakości

1. Proszę podać wymagania stawiane pojazdom przeznaczonym do przemieszczania się po podłożu odkształcalnym.

Mały nacisk powierzchniowy na podłoże, nisko osadzony środek ciężkości, przyczepność do podłoża

1. Proszę scharakteryzować maszyny leśne do ochrony lasu i drewna.

W zależności od stanu środków chemicznych stosowanych o zwalczania szkodników maszyny do ochrony lasy dzielimy na dwie grupy:

1. Opryskiwacze – do środków ciekłych

Ze względu na sposób rozpylania cieczy opryskiwacze dzieli się na:

• Ciśnieniowe – w których ciśnienie wywierane na ciecz jest jedynym źródłem powodującym rozpylanie i przemieszczenie kropel do opryskiwanych powierzchni

• Z pomocniczym strumieniem powietrza, w którym ciśnienie wywierane na ciecz powoduje przemieszczenie cieczy ze zbiornika do rozpylacza i wstępne jej rozdrobnienie, a ostatecznego rozdzielenia cieczy na drobne kropelki i przemieszczenia ich do opryskiwanym powierzchni dokonuje specjalnie wytworzony strumień powietrza

• Zamgławiacze – wytwarzające aerosole i mikrosole, powstające przez odparowanie cieczy (aerosole gorące) lub mechaniczne rozpylenie jej na drobne kropelki

1. Opylacze – do środków pylistych

• Plecakowe

• Ciągnikowe

• Lotnicze

1. Proszę scharakteryzować maszyny stosowane do pozyskiwania drewna.

Do pozyskiwania drewna wykorzystywane są maszyny wysokowydajne wielooperacyjne i jednooperacyjne. Maszyny jednooperacyjne są przystosowane do wykonywania pojedynczych zada w procesie pozyskiwania drewna. Są to:

• Ścinarki – służą do ścinki drzew i ich obalania w określonym kierunku, lub też przenoszenia ich na niewielką odległość, w celu łatwiejszego wykonania następnej operacji procesu pozyskiwania drewna

• Okrzesywarki – służą do okrzesywania, czyli odcinania gałęzi od pnia drzewa

• Przerzynarki – służą do poprzecznego dzielenia strzały drzewa na części, dzięki czemu otrzymujemy odpowiedniej długości sortymenty drzewne (wyrzynki, kłody, dłużyce)

• Rębarki – służące do przerabiania całych drzew lub ich fragmentów na zrębki o określonych wymiarach

• Łuparki – służące do dzielenia wybranych sortymentów drzewnych wzdłuż włókien, w celu ich szybszego wysuszenia lub w celu spełnienia norm na określony sortyment drzewny

• Korowarki – służące do mechanicznego oddzielenia kory od strzały drzewa

• Skiddery

• Klembanki

• Forwardery

Maszyny wielooperacyjne wykonują więcej niż jedną operację w procesie technologicznym pozyskania drewna. Wyróżnia się:

• Maszyny ścinkowo – zrywkowe – pozwalają na ścinkę drzew oraz ich zrywkę wraz z koronami do miejsca dalszej obróbki

• Okrzesująco – przerzynające (procesory) – dokonują przerzynki pnia drzewa oraz odcinają od pnia gałęzie

• Ścinkowo – okrzesująco – przerzynające (harwestery) – wykonują kilka czynności w procesie pozyskiwania drewna (ścinka, okrzesywanie, przerzynka). Są przeznaczone do pozyskiwania drewna w systemie sortymentowym, pozostawiają po sobie na zrębie wałki, wyrzynki, kłody i niekiedy dłużyce

• Maszyny ścinkowo – okrzesująco – przerzynająco – zrywkowe (harwardery) są połączeniem harwestera i nasiębiernego ciągnika zrywkowego (forwardera)

• Maszyny ścinkowo – układające,

• Samojezdne rębarki z pojemnikami na zrębki

• Pilarka spalinowa

1. Proszę scharakteryzować specjalistyczne pojazdy zrywkowe.

• Ciągniki typu skidder – są przystosowane do zrywki półpodwieszonej drewna. Rama ciągnika składa się z dwóch części połączonych ze sobą przegubowo, co daje ciągnikowi dużą zwrotność. Skiddery mają napęd na wszystkie koła. Na przedniej ramie umieszczony jest silnik, kabina kierowcy oraz mygłownica poruszana hydraulicznie. Na tylnej ramie znajduje się wciągarka linowa jedno lub dwubębnowa i masywna tarcza osłaniająca tylne koła.

• Forwarder – ciągnik przegubowy o ramie dwuczęściowej. Na przedniej ramie znajduje się silnik, kabina kierowcy i żuraw hydrauliczny z kleszczowym chwytakiem. Na tylnej ramie znajduje się kłonicowe nadwozie, na które ładuje się drewno. Wykorzystywany w leśnictwie ciągnik do nasiębiernej zrywki drewna krótkiego (kłód i wałków). Jest to maszyna samozaładowcza. Drewno przy pomocy żurawia ładowne jest na maszynę i podczas zrywki nie ma kontaktu z podłożem. Powoduje to znaczne ograniczenie szkód pokrywy gleby podczas zrywki. Większość forwarderów może być wyposażona w wmontowane w miejsce kłonic kleszcze przeznaczone do zrywki półpodwieszonej dłużyc. Takie zbrojenie forwardera zmienia go w pełnowartościowy klembank.

1. Proszę wyjaśnić, co to jest łańcuch logistyczny.

Zaopatrzenie – producent – hurtownik – detal – klient

Łańcuch logistyczny jest to zespół pewnej liczby jednostek (przedsiębiorstw i instytucji), które działają wspólnie w sposób zintegrowany w celu dostarczenia właściwego produktu we właściwe miejsce, we właściwym czasie, zachowując odpowiednią jakość przy możliwie najniższym koszcie.

1. Proszę wyjaśnić, na czym polega logistyczne zarządzanie usługami.

Usługa to produkt logistyczny stanowiący zbiór życzeń i oczekiwań klienta. Zarządzanie logistyczne usługami jest procesem planowania, i wykonania usługi, z uwzględnieniem analizy potrzeb, możliwości i sposobów świadczenia tych usług, w całym łańcuchu, od producenta usług aż do ich konsumenta.

1. Proszę wymienić główne wady i zalety gąsienicowego mechanizmu jezdnego.

Zaletą gąsiennicowego układu bieżnego jest znaczne poprawienie możliwości operowania pojazdu w warunkach terenowych, poprzez zmniejszony nacisk jednostkowy, ogranicza się grzęźnięcie pojazdu i poślizg. Zmniejszają się także opory toczenia na trudnym terenie. Poprawia się także jego zdolność pokonywania przeszkód terenowych, a w warunkach bojowych jest on mniej wrażliwy na ostrzał od standardowego układu kołowego. Wady (w porównaniu z układem kołowym): mała trwałość, duże opory tarcia, duża masa, kosztowna produkcja oraz niszczenie nawierzchni utwardzonych, szczególnie asfaltowych. Ostatnią z wad redukuje się przez stosowanie specjalnych gumowych nakładek na ogniwa gąsienic.

1. Proszę wymienić i omówić koszty zarządzania zapasami.

Celem zarządzania zapasami jest zapewnienie ich wielkości niezbędnej do prowadzenia działalności przy najmniejszych możliwych kosztach.

Koszty

Spośród kosztów związanych z zarządzaniem zapasami można wyróżnić trzy grupy:

• Koszty utrzymywania zapasów

• Koszty uzupełniania zapasów

• Koszty braku zapasów

Każdą z tych grup można dodatkowo podzielić na dwie podgrupy: kosztów stałych niezależnych od wielkości zapasu oraz kosztów zmiennych (zależnych od wielkości zapasu).

Koszty utrzymania zapasów

• koszty kapitałowe – utraconych korzyści z kapitału

• koszty magazynowania – personel, amortyzacja budynków, zużycie materiałów pomocniczych, czynsze

• koszty przeładunku i przemieszczania zapasów

• koszty ubezpieczenia

• koszty zużycia i starzenia się zapasów

Koszty uzupełniania zapasów

• koszty zamawiania (uzupełniania) powstają w wyniku składania i realizacji zamówień i dotyczą założenia i odbioru zamówienia, korespondencji wewnątrz firmy, rozmów telefonicznych, odbioru przesyłek

Koszty braku zapasów

• grupa kosztów wyróżniana w niektórych rozważaniach dotyczących zarządzania zapasami. Uwzględniają one m.in. koszty utraty klienta związane z niezrealizowanym zamówieniem.

1. Proszę wymienić i scharakteryzować maszyny leśne stosowane do uprawy gleby na szkółkach leśnych.

• Pług talerzowy z pogłębiaczem – ma mocną konstrukcję z powodu występowania przeszkód takich, jak korzenie, pniaki, kamienie. Pługi te mają grube talerze i dodatkowe mechanizmy lub elementy zabezpieczające. Pokonują znacznie łatwiej przeszkody niż pługi lemieszowe. Jeżeli wymiary talerzy są odpowiednio dobrane do warunków pracy, to przejście przez przeszkodę może wymagać mniejszej siły uciągu niż przy pługu lemieszowym. Wadą pługów talerzowych jest niedostateczne odwracanie skib. Toteż, gdy istnieje niebezpieczeństwo obsypywania się ziemi do bruzdy, stosuje się pługi talerzowe o większej liczbie talerzy, przy czym sześć z nich służy tylko do odsunięcia wyorywanych skib od bruzdy.

• Brony zębowe lub kultywator – (aby wyczesać pozostałe w glebie korzenie i kłącza): ze względu na masę przypadającą na jeden ząb można je podzielić na trzy grupy:

• ciężkie – służące do wyczesywania drobniejszych korzeni, przy zakładaniu szkółki i do spulchniania gleb bardziej zwięzłych

• średnie – służące do spulchniania gleb i niszczenia chwastów na glebach mniej zwięzłych

• lekkie – służące do wyorywania powierzchni, przerywania naczyń włoskowatych, niszczenia wschodzących chwastów i płytkiego spulchniania gleby na glebach lekkich

Brony zębowe różnią się także rozmieszczeniem i rodzajem zębów. Wyróżnia się brony zygzakowate, sprężynowe, chwastowniki i łąkowe.

• Pług lemieszowy – podstawowymi elementami pługa lemieszowego zawieszonego są: korpusy płużne, rama, koło kopiujące. Elementami regulacyjnymi są: wrzeciono ustalające położenie koła kopiującego, wrzeciono ustalające położenie sworznia umieszczonego na specjalnie wykorbionej osi. W miarę potrzeby pług może być dodatkowo wyposażony w pomocnicze zespoły robocze, jak przedłużki, krój tarczowy, a niekiedy także pogłębiacze.

1. Proszę wymienić i scharakteryzować maszyny leśne stosowane do uprawy gleby na uprawach leśnych.

• Pług talerzowy z pogłębiaczem – ma mocną konstrukcję z powodu występowania przeszkód takich, jak korzenie, pniaki, kamienie. Pługi te mają grube talerze i dodatkowe mechanizmy lub elementy zabezpieczające. Pokonują znacznie łatwiej przeszkody niż pługi lemieszowe. Jeżeli wymiary talerzy są odpowiednio dobrane do warunków pracy, to przejście przez przeszkodę może wymagać mniejszej siły uciągu niż przy pługu lemieszowym. Wadą pługów talerzowych jest niedostateczne odwracanie skib. Toteż, gdy istnieje niebezpieczeństwo obsypywania się ziemi do bruzdy, stosuje się pługi talerzowe o większej liczbie talerzy, przy czym sześć z nich służy tylko do odsunięcia wyorywanych skib od bruzdy.

• Kultywator – narzędzie uprawowe do spulchniania roli do głębokości 5 – 40 cm bez jej odwracania oraz do niszczenia chwastów. Zespołem roboczym są zęby sprężynowe, półsprężynowe lub sztywne zakończone redliczkami, gęsiostópkami lub nożami.

• Brony zębowe lub kultywator – (aby wyczesać pozostałe w glebie korzenie i kłącza): ze względu na masę przypadającą na jeden ząb można je podzielić na trzy grupy:

• ciężkie – służące do wyczesywania drobniejszych korzeni, przy zakładaniu szkółki i do spulchniania gleb bardziej zwięzłych

• średnie – służące do spulchniania gleb i niszczenia chwastów na glebach mniej zwięzłych

• lekkie – służące do wyorywania powierzchni, przerywania naczyń włoskowatych, niszczenia wschodzących chwastów i płytkiego spulchniania gleby na glebach lekkich

Brony zębowe różnią się także rozmieszczeniem i rodzajem zębów. Wyróżnia się brony zygzakowate, sprężynowe, chwastowniki i łąkowe.

• Pług lemieszowy – podstawowymi elementami pługa lemieszowego zawieszonego są: korpusy płużne, rama, koło kopiujące. Elementami regulacyjnymi są: wrzeciono ustalające położenie koła kopiującego, wrzeciono ustalające położenie sworznia umieszczonego na specjalnie wykorbionej osi. W miarę potrzeby pług może być dodatkowo wyposażony w pomocnicze zespoły robocze, jak przedłużki, krój tarczowy, a niekiedy także pogłębiacze.

1. Przedstaw strukturę majątku przedsiębiorstwa.

Majątek przedsiębiorstwa – majątek trwały i obrotowy ujęty w zapisie bilansu przedsiębiorstwa po stronie aktywów. Aktywa firmy pomniejszone o zobowiązania są nazywane zwykle kapitałem własnym lub majątkiem netto. Majątek netto razem ze zobowiązaniami tworzy w zapisie bilansu przedsiębiorstwa pasywa, które są źródłem pokrycia majątku trwałego i obrotowego. Majątek jest własnością przedsiębiorstwa i nie ma bezpośredniego przeniesienia na właścicieli kapitału. Każda jednostka gospodarcza, by móc zaistnieć na rynku i prowadzić działalność, musi posiada majątek. Pojęcie majątku jest bardzo szerokie, obejmuje ono bowiem różnorodne składniki. Przykładowo wymienić można: grunty, budynki, samochody, maszyny i urządzenia, papiery wartościowe, patenty, licencje, środki pieniężne i tym podobne środki gospodarcze. Środki gospodarcze stanowią więc majątek firmy w ujęciu rzeczowym inaczej zwany aktywami. Próbując uściślić pojęcie środków gospodarczych, można powiedzie, że są to składniki majątkowe, którymi przedsiębiorstwo dysponuje i zarządza. W celu uporządkowania środków gospodarczych, w wielu krajach, w tym także w Polsce, przyjęto ich podział wg kryterium płynności. Aktywa, w ujęciu rzeczowym, według tego kryterium, można podzielić na aktywa trwałe i aktywa obrotowe.

Aktywa – majątek rzeczowy	Aktywa trwałe: Wartości niematerialne i prawne Rzeczowe aktywa trwałe Należności długoterminowe Inwestycje długoterminowe
	Aktywa obrotowe: Zapasy Należności krótkoterminowe Inwestycje krótkoterminowe

Pasywa – to inaczej źródła finansowania lub majątek finansowy, który może mieć charakter majątku własnego lub obcego.

1. Przedstawić formy organizacyjno-prawne jednostek w systemie gospodarki żywnościowej.

2. Przedstawić formy usług w rolnictwie i perspektywy ich doskonalenia.

3. Przedstawić strategie użytkowania sprzętu rolniczego.

W systemach eksploatacji maszyn i urządzeń wykorzystywanych w rolnictwie, istnieje szereg strategii realizacji powyższych zadań poprzez wykonywanie obsług technicznych opartych o założenia:

• Kryteriów niezawodnościowych

• Kryteriów efektywności ekonomicznej

• Kryteriów ilości wykonanej pracy

• Kryteriów stanu technicznego

• Autoryzowanej strategii eksploatacji maszyn

• Planowej obsługi technicznej

Eksploatacja według strategii niezawodności polega na podejmowaniu decyzji eksploatacyjnych w oparciu o wyniki okresowej kontroli poziomu niezawodności głównych podzespołów eksploatowanych maszyn i urządzeń oraz prowadzeniu analizy porównawczej z parametrami eksploatacyjno – użytkowymi nowych urządzeń. Strategia ta polega na eksploatacji maszyn i urządzeń do chwili wystąpienia uszkodzenia. Badania niezawodnościowe w tej strategii sprowadzają się do wyodrębnienia tzw. „słabych ogniw” maszyn i urządzeń i może być ona stosowana tylko wówczas, gdy następstwa uszkodzeń nie naruszają zasad bezpieczeństwa pracy i nie zwiększają kosztów eksploatacji. Eksploatacja według strategii efektywności ekonomicznej, oparta jest o kryterium minimalnych kosztów eksploatacji maszyn, a decyzje eksploatacyjne podejmowane są w oparciu o wskaźnik zysku. Podstawą podejmowania decyzji są dane o niezawodności, kosztach użytkowania i napraw eksploatowanych maszyn. Ważnym czynnikiem tej strategii jest postęp techniczny, którego dynamika określa stopień starzenia moralnego maszyn, co ma szczególne znaczenie w rolnictwie przy długookresowej eksploatacji maszyn (nawet do 30 lat). W strategii tej kryterium opłacalności eksploatacji maszyn staje się podstawą decyzji o wycofaniu jej z użycia lub poddawaniu dalszej odnowie. Zasadność stosowania tej strategii wymaga gromadzenia dużej ilości informacji statystycznych z zakresu gospodarki finansowej działu eksploatacji, znajomości modelu decyzyjnych, mierników wartości i wskaźników efektywności ekonomicznej orasz rachunku optymalizacyjnego. W strategii eksploatacji według ilości wykonanej pracy, eksploatacja maszyn jest limitowana ilością wykonanej pracy, ilością zużytego paliwa, liczbą przejechanych kilometrów lub [mth], liczbą cykli pracy, itp. Generalną zasadą w tej strategii jest zapobieganie uszkodzeniom poprzez konieczność wykonywania zabiegów obsługowych w ściśle oznaczonych limitach wykonanej pracy, przed osiągnięciem granicznego poziomu zużycia (np. przez szerokie stosowanie systemu okresowo wykonywanych przeglądów technicznych oraz napraw profilaktycznych). Eksploatacja według strategii stanu technicznego, opiera się na podejmowaniu decyzji eksploatacyjnych na podstawie bieżącej oceny stanu technicznego maszyn, ich zespołów lub elementów. Poprawna realizacja tej strategii wymaga stosowania skutecznych metod i środków diagnostyki technicznej oraz przygotowanego personelu technicznego, natomiast efekty ekonomiczne z takiego sposobu eksploatacji są niewspółmiernie wyższe niż w innych strategiach. Podstawowym warunkiem funkcjonowania przedstawionej strategii jest dostępność skutecznych urządzeń diagnostycznych oraz precyzyjnych metod wnioskowania diagnostycznego (odczytu i interpretacji sygnału diagnostycznego)

Autoryzowana strategia eksploatacji maszyn jest rozwinięciem powyższej (wg. stanu technicznego) o elementy teorii eksploatacji (fazy istnienia maszyny, serwis) oraz diagnostyki technicznej. Strategia ta imiennie wskazuje na twórcę i odpowiedzialnego za daną maszynę. Producent zainteresowany wysoką jakością i późniejszym zbytem jest odpowiedzialny za swój „wyrób” od zamysłu, poprzez konstrukcję, wytwarzanie i eksploatację, aż po jego utylizację po likwidacji. Tym samym producent konstruuje i wytwarza swoje maszyny w oparciu o najnowsze osiągnięcia myśli technicznej, zabezpieczając je własnym serwisem obsługowym w czasie eksploatacji, bądź szkoląc i nadzorując pracę wybranego mechanika w warsztacie własnym dużego gospodarstwa rolniczego. Skomplikowana konstrukcja maszyn, duża złożoność ich budowy, znaczna wartość (cena zakupu) oraz nasycenie ich elektroniką i komputerami pokładowymi, terminowość wykonania prac w rolnictwie, sprawiają iż najczęściej jest realizowana ta właśnie strategia eksploatacji maszyn. Ponadto w eksploatacji maszyn wykorzystywanych w rolnictwie szeroko stosowana jest strategia planowej obsługo technicznej, bazującej na wykonywaniu kolejnych, cyklicznych o zróżnicowanym zakresie dla każdej z maszyn, przeglądów technicznych.

1. Przykłady zastosowania transportu pneumatycznego w przemyśle rolno-spożywczym.

Transport pneumatyczny wykorzystywany jest powszechnie w przemyśle rolno – spożywczym. Transport pneumatyczny surowców sypkich polega na przenoszeniu cząsteczek surowca poddawanego transportowi w strudze powietrza na określoną odległość. Transport pneumatyczny można podzielić na transport podciśnieniowy i nadciśnieniowy z uwagi na zasadę działania. Z uwagi na stosowane ciśnienie transport pneumatyczny dzielimy na wysokociśnieniowy i niskociśnieniowy. Za pomocą linii transportu pneumatycznego niskiego ciśnienia zaleca się transportować liście tytoniowe (krajankę tytoniową) oraz wyroby makaronowe. Mąkę za pomocą układu z ciśnieniem średnim lub wysokim. Za pomocą średniego i niskiego ciśnienia możemy transportować kakao mielone, skrobię, zboża, kaszę, kaszkę, cukier kryształ, słód, groch, oczyszczone arachidy, siemię, cukierki, pudry i talk.

Transport pneumatyczny stosuje się do:

• Rozładunku auto cystern i cystern kolejowych

• Transportu międzyoperacyjnego pomiędzy silosami magazynowymi, a produkcją

• Transportu pomiędzy poszczególnymi węzłami produkcyjnymi

• Transportu gotowego produktu do urządzeń pakujących

1. Rozwinąć pojęcia organizacji pracy i organizacji dnia pracy w rolnictwie.

Organizacja pracy – działalność polegająca na właściwym zharmonizowaniu ze sobą trzech elementów: ludzi, narzędzi i przedmiotów pracy, na wytworzeniu pomiędzy nimi najbardziej sprzyjających proporcji, zarówno ilościowych jak i jakościowych. Prawidłowa organizacja pracy powinna zapewnić: pełne wykorzystanie produkcyjne zasobów siły ludzkiej i środków produkcji, zatrudnienie właściwych ludzi na właściwych stanowiskach, rytmiczny i prawidłowy przebieg procesu produkcyjnego, terminowe i jakościowo dobre wykonywanie poszczególnych robót, oraz stałą, wysoką wydajność pracy.

1. Scharakteryzować czynniki decydujące o efektywności produkcji roślinnej w gospodarstwie.

• Zmianowanie roślin

• Postęp biologiczny (nowe odmiany)

• Postęp chemiczny (nawozy mineralne, środki ochrony roślin, antywylegacze – retardanty)

• Postęp technologiczny

1. Scharakteryzować czynniki decydujące o efektywności produkcji zwierzęcej w gospodarstwie.

• Wielkość powierzchni i struktura użytków rolnych

• Jakość gleb (gruntów ornych)

• Ukształtowanie rozłogów gospodarstwa (liczba i wielkość działek oraz ich odległość od gospodarstwa) i rzeźba terenu

• Zasoby siły roboczej orz kwalifikacje fachowe i zamiłowanie rolnika

• Zasoby budynków inwentarskich i możliwość ich modernizacji

• Zasoby środków finansowych na inwestycje i możliwości zaciągania kredytów

• Warunki klimatyczne (wielkość i rozkład opadów, temperatury, długość okresu wegetacyjnego)

• Warunki ekonomiczne, zwłaszcza odległość gospodarstwa od źródeł zaopatrzenia i rynku zbytu

1. Scharakteryzować czynniki decydujące o efektywności szkółkarskiej produkcji leśnej.

Na wynik produkcji szkółkarskiej wpływ ma właściwa lokalizacja szkółki. Najodpowiedniejszy jest teren równy, a najbardziej odpowiednią glebą pod szkółkę jest gleba bielicowa, słabo zbielicowana, rdzawa, płowa i brunatna. Poziom wód gruntowych nie powinien być zbyt wysoki. W szkółce rośliny powinny mieć zapewniony odpowiedni mikroklimat, który najlepiej można utrzymać w szkółce położonej w drzewostanie, który chroni ją przed wiatrem, zapobiega wywiewaniu CO­_2­. Szkółka wymaga stałego nawożenia organicznego, uzupełnionego nawożeniem mineralnym. Korzenie siewek i przesadek powinny mieć do dyspozycji odpowiednią ilość ziemi o korzystnych właściwościach fizyczno-biologicznych i zasobnej w składniki pokarmowe. Na efektywność wpływa także odpowiedni termin sadzenia nasion. Najbardziej odpowiednia pora wysiewu nasion drzew i krzewów to wiosna.

1. Scharakteryzować elementy oceny doboru ciągnika do maszyny rolniczej z uwzględnieniem zużycia paliwa.

Prawidłowo zestawiony i użytkowany agregat powinien mieć dużą wydajność pracy przy małych nakładach energetycznych z równoczesnym zapewnieniem odpowiedniej do danych warunków agrotechnicznych jakości pracy. Podstawowym czynnikiem decydującym o prawidłowym zestawieniu agregatu jest właściwe wykorzystanie mocy silnika ciągnikowego, który powinien pracować w najkorzystniejszy, zakresie obciążenia.

1. Scharakteryzować pojęcie dobrostanu w produkcji zwierząt inwentarskich.

Dobrostan zwierząt – jest to stan zdrowia fizycznego i psychicznego zwierząt, osiągany w warunkach pełnej harmonii ustroju w jego środowisku. Taki system chowu zaspokaja podstawowe potrzeby zwierząt, przede wszystkim zakresie: żywienia, dostępu do wody, potrzebnej przestrzeni życiowej, zapewnienia towarzystwa innych zwierząt, leczenia, higieny utrzymania, mikroklimatu pomieszczeń, warunków świetlnych. Jednocześnie nie pozwala na okaleczenie zwierząt oraz zapewnia im schronienie przed złymi warunkami klimatycznymi.

1. Scharakteryzować wpływ wyboru rodzaju rębni na przebieg procesu pozyskiwania drewna.

2. Sposoby zabezpieczania elementów roboczych maszyn rolniczych przed przeciążeniem.

Właściwe zorganizowanie obsługi technicznej tj. okresowego smarowania i regulacji mechanizmów oraz bieżącego usuwania wszelkich usterek. Prawidłowa i terminowa obsługa techniczna zapobiega nadmiernemu zużyciu części maszyny, przedłuża okres eksploatacji oraz zmniejsza ryzyko awarii.

1. Sterylizacja żywności i analiza produktów poddanych temu procesowi.

Sterylizacja – jest to proces prowadzący do usunięcia lub zabicia wszystkich mikroorganizmów z danego środowiska, również przetrwalników. Najczęściej stosowanym czynnikiem wyjaławiającym jest wysoka temperatura. Sterylizacja polega na ogrzewaniu produktu najczęściej w temperaturze 100 – 21°C. sterylizację termiczną przeprowadza się albo stosując suche, gorące powietrze (160 – 180°C, przez 1 – 1,5godz.), albo gorącą parą wodną w procesie tyndalizacji w 100°C, w autoklawie w temperaturze 121 – 123°C, przez 15 – 30 min., w nasyconej parze wodnej pod nadciśnieniem 1 atmosfery.

Efektem sterylizacji danego produktu jest zabicie wszelkich mikroorganizmów i wyjałowienie go do tego stopnia, że przechowywany w określonych warunkach zachowa swoją świeżość przez lata. Jednak wadą sterylizacji jest to, że produkt jej poddany jest pozbawiony witamin, które są wrażliwe na działanie wysokich temperatur. Sterylizacja jest dobrym rozwiązaniem dla artykułów spożywczych takich jak mięso, drób, warzywa, owoce i mleko.

1. Układy hydrauliczne oraz ich elementy i zastosowanie w maszynach roboczych.

Rozróżnia się dwa rodzaje układów hydraulicznych:

• Hydrostatyczny – inaczej układ hydrauliki siłowej, w którym wykorzystuje się do przeniesienia ruchu energię ciśnienia cieczy,

• Hydrokinetyczny – wykorzystuje energię kinetyczną cieczy

Do podstawowych elementów układów hydraulicznych należą pompy, silniki o ruchu obrotowym i postępowym organu roboczego, siłowniki hydrauliczne, zawory oraz osprzęt obejmujący zwłaszcza filtry, przewody, zbiornik oleju, niekiedy chłodnicę oleju oraz elementy pomocnicze

1. W jakich warunkach zastosowanie przekładni CVT (Continuously Variable Transmission) jest korzystniejsze niż przekładni stopniowej wyposażonej w 5 biegowy układ PowerShift?

Powershift to tak jakby miec w samochodzie dwie skrzynie biegów naraz. jedna ma biegi np 2,4,6 a druga 1,3,5. te biegi można zmieniać bardzo szybko i niby nie ma spadku mocy przy ich zmianie, a sama skrzynia potrafi przenosić bardzo duże obciążenia. CVT z kolei to prostsza skrzynia w stosunku do powerzhift, na zasadzie "metalowego paska" bądź talerzy, gdy zmienia się kąt paska na jakiejś tam stożkowej czy innej przekładni to zmienia się prędkość. Przekładnia jest płynna, bezstopniowa ale przenosi niewielkie obciążenia, stosowana w niektórych skuterach. CVT jest lepsza gdy trzeba prostszej, bardziej niezawodnej konstrukji (CVT wymyślono 50 lat temu) i niezbyt dużych mocy gdyż powershift jest bardziej awaryjny, bardzo skomplikowany ( wynaleziony 10 lat temu) i jest droższy. CVT wykorzystuje pełna moc. Oba zastosowania nie maja straty momentu obrotowego przy zmianie prędkości

1. Właściwości materiałów biologicznych istotne podczas ich rozdrabniania.

• Cechy wytrzymałościowe

• Higroskopijność

• Gęstość nasycenia

• Kąt naturalnego zsypu

• Skład chemiczny

• Skład granulometryczny

• Struktura fizyczna

• Wilgotność

• Współczynnik tarcia

1. Wymienić i scharakteryzować podstawowe układy logiczne.

• Układ kombinacyjny – wyjścia układu zależą wyłącznie od stanu sygnałów na wejściu układu

• Układ sekwencyjny – wyjścia układu zależą od aktualnego i przeszłych stanów na wejściu układu

• Układ asynchroniczny – wejścia i wyjścia układu są czytane (obserwowane) w sposób ciągły

• Układ synchroniczny – wejścia i wyjścia układu są czytane (obserwowane) w określonych chwilach czasowych

1. Wymienić podstawowe kategorie wydajności w użytkowaniu maszyn rolniczych, podając różnice w ich interpretacji.

2. Wymień i scharakteryzuj koszty rodzajowe.

Koszty rodzajowe w rachunkowości – koszty w układzie rodzajowym, tzw. koszty proste bieżącej działalności, które faktycznie zostały poniesione, przedstawione w podziale na rodzaje. Koszty rodzajowe odpowiadają na pytanie ile i jakiego rodzaju koszty zostały poniesione.

1. zużycie materiałów i energii:

• zużycie materiałów podstawowych i pomocniczych

• zużycie opakowań

• zużycie materiałów biurowych

• zużycie energii elektrycznej i cieplnej

• zużycie ciepłej i zimnej wody

• zużycie gazów

• zużycie pary wodnej

1. usługi obce:

• transportowe

• budowlane

• remontowe

• składowania

• łączności (telekomunikacyjna, pocztowe, itp.)

• poligraficzne

• informatyczne

• bankowe

• wykonanie ekspertyz i badań

• tłumaczenie tekstu

• pozostałe usługi np. pranie odzieży, utrzymanie czystości

1. podatki i opłaty:

• podatek od nieruchomości

• podatek od środków transportu

• podatek akcyzowy

• opłaty skarbowe

• opłaty sądowe i notarialne

• opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów

• roczne opłaty licencyjne uprawniające do wykonywania działalności

1. wynagrodzenia:

• wartości wynagrodzenia brutto wypłacanego w formie pieniężnej

• wartości świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalent

1. ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia z tytułu wynagrodzeń:

• składki z tytułu ubezpieczeń społecznych opłaconych ze środków pracodawcy

• składki na fundusz pracy

• składki na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych

• odzież ochronna i robocza

• świadczenia rzeczowe związane z bezpieczeństwem i higieną pracy

• szkolenie pracowników

• dopłaty do okresowych biletów za dojazdy pracowników do pracy

1. amortyzacja:

• planowe zużycie środków trwałych

• planowe zużycie wartości niematerialnych i prawnych

1. pozostałe koszty:

• ubezpieczenia majątkowe

• koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych

• koszty reprezentacji i reklamy

• koszty wynajęcia kwater lub ryczałtu za noclegi w przypadku czasowego zatrudnienia pracowników poza miejscem stałego zatrudnienia

• wypłaty ryczałtów za używanie przez pracowników własnych samochodów dla celów służbowych

1. Wymień podstawowe człony dynamiczne i narysuj charakterystykę odpowiedzi na wymuszenie skoku jednostkowego dla wybranego członu dynamicznego.

• Człon proporcjonalny (rys)

• Człon inercyjny I – go rzędu

• Człon różniczkujący

• Człon całkujący

• Człon oscylacyjny

• Człon opóźniający

1. Zasady doboru kotła parowego dla zmiennego zapotrzebowania ciepła w zakładzie produkcyjnym.

Do parametrów wpływających na sprawną pracę kotła parowego należą:

• zdolność przystosowania do zmiennych obciążeń w cyklu produkcyjnym,

• wydajność kotła,czyli ilość wytwarzanej pary w jednostce czasu

• parametry produkowanej pary, ciepło wprowadzone do pary

• rodzaj i właściwości paliwa,

• jakość wody zasilającej,

• pojemność wodna kotła,

• rodzaj paleniska,

• możliwość regulacji ilości doprowadzanego powietrza.

1. Zasady regulacji maszyn i narzędzi do uprawy gleby.

• Regulacja głębokości pracy (na przykład pługi i kultywatory zawieszane reguluje się poprzez ustawienia koła kopiującego, narzędzia popłużne poprzez obciążniki, glebogryzarki – zmiana położenia kół podporowych)

• Regulacja szerokości roboczej (w pługach przy pomocy gwintowanych wrzecion, przesuwając ruchomy czop, narzędzia popłużne – zależy od ilości elementów roboczych, zwykle nie ma układów do regulacji szerokości)

• Poziomowanie narzędzi i maszyn zawieszanych na ciągniku (w płaszczyźnie poprzecznej – przy użyciu prawego wieszaka w układzie zawieszenia ciągnika, w płaszczyźnie podłużnej poprzez wydłużanie lub skracanie łącznika górnego ciągnika)

• Regulacja kroju tarczowego i przedpłużka (ustawia się poprzez zluzowanie śruby dociskowej)

• Regulacja zespołów roboczych bron talerzowych (przy pomocy korby centralnej

• Regulacja obrotów bębna roboczego glebogryzarki i napięcia łańcucha przekładni napędowej

1. Zdefiniować 3 rodzaje mocy w obwodach elektrycznych.

Moc czynna definiowana jako P=U*I*cos, iloczyn wartości skutecznych napięcia U i natężenia I płynącego prądu oraz cosinusa kąta przesunięcia fazowego pomiędzy napięciem, a natężeniem prądu.

Moc bierna definiowana jako Q=U*I*sin, iloczyn wartości skutecznych napięcia U i natężenia I płynącego prądu oraz sinusa kąta przesunięcia fazowego pomiędzy napięciem, a natężeniem prądu.

Moc pozorna definiowana jako S=U*I, iloczyn wartości skutecznych napięcia U i natężenia I płynącego prądu.

1. Zdefiniować gaz doskonały i omówić jego przemiany.

Przemianą gazu doskonałego – nazywamy proces zachodzący dla stałej masy gazu. W wyniku procesu przemianie ulegają pewne parametry stanu gazu, przy czym jeden z parametrów pozostaje stały.

• Przemiana izotermiczna (T=const.); równanie przemiany:

• Przemiana izobaryczna (p=const); równanie przemiany:

• Przemiana izochoryczna (V=const); równanie przemiany:

• Przemiana adiabatyczna (p, V, T zmieniają się, ale Q=0); równanie przemiany

Gdzie: , to wykładnik adiabaty

1. Zdefiniować pojęcie reaktancji indukcyjnej i pojemnościowej.

Reaktancją indukcyjną (X L) cewki nazywamy jej oporność dla prądu zmiennego, w zależności od częstotliwości.

Reaktancja indukcyjna jest równa iloczynowi pulsacji (omega) i indukcyjności L.

Reaktancja pojemnościowa – opór bierny pojemnościowy X_C=/omega C

ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY INŻYNIERSKI
TECHNIKA ROLNICZA I LEŚNA
DLA STUDENTÓW SPECJALNOŚCI
INŻYNIERIA I TECHNOLOGIE INFORMACYJNE W LEŚNICTWIE – 50 pytań

1. Budowa drewna gatunków iglastych.

Komórki drewna mają bardzo małe wymiary i są widoczne dopiero w dużym powiększeniu pod mikroskopem. Do komórek tych należą cewki, przewody żywiczne, włókna, naczynia i miękisz. Drewno gatunków iglastych ma prostszą budowę komórkową niż liściastych. Podstawowym elementem budowy drewna gatunków iglastych są cewki, stanowiące około 90% objętości drewna iglastego. Cewki składają się martwych zdrewniałych komórek o wydłużonym kształcie. Cewki drewna wczesnego są cienkościenne, o dużych światłach komórkowych i jasnej barwie. Cewki drewna późnego są bardziej spłaszczone, mają grubsze ścianki komórkowe i ciemniejszą barwę. Granice pomiędzy słojami rocznymi w drewnie iglastym są bardzo wyraźne na skutek różnicy zabarwienia cewek drewna wczesnego i późnego.

Komórki miękiszowe – są to komórki żywe o cienkich ścianach, pozostające w łączności zarówno między sobą jak i z komórkami martwymi. Otaczają przewody żywiczne, np. u sosny, lub są zebrane w jednowarstwowe obwodowe szeregi, np. jałowca. W okresie wegetacyjnym przewodzą asymilaty, a w czasie spoczynku drzewa gromadzą i przechowują substancje zapasowe (skrobia i inne). Kształt mają wydłużony i posiadają dużo jamek prostych. Przewody żywiczne tworzą w drewnie sieć. Mają kształt rury zbudowanej z pustych komórek mechanicznych, wysyłanych od wewnątrz miękiszowymi komórkami wydzielniczymi, zwanymi komórkami wyściełającymi. Rozróżniamy przewody żywiczne poziome (poprzeczne) i pionowe (podłużne). Przewody podłużne mają długość 15 – 70 cm i średnicę 0,06 – 0,13 mm. Przewody poziome biegną wzdłuż promieni drzewnych w kierunku od rdzenia do obwodu pnia, natomiast poprzeczne do osi podłużnej drzewa. Długość przewodów zależy od długości promieni drzewnych. Przewody pionowe biegną wzdłuż pnia i gałęzi. Oba rodzaje przewodów łączą się na skrzyżowaniach, dzięki czemu umożliwiają przepływ żywicy.

1. Budowa drewna gatunków liściastych pierścieniowo- i rozpierzchło-naczyniowych.

Do gatunków pierścieniowonaczyniowych zalicza się twardzielowe, jak np. dąb, jesion, wiąz, grochodrzew. Drewno ich charakteryzuje się tym, że naczynia o dużych prześwitach rozmieszczone w drewnie wczesnym, na przekroju poprzecznym tworzą pierścienie wyraźnie widoczne gołym okiem. Grupa drzew pierścieniowonaczyniowych charakteryzuje się tym, że naczynia o dużej średnicy tworzą w strefie drewna wczesnego wyraźny pierścień. Różnica w wielkości naczyń drewna wczesnego i drewna późnego jest ostro zarysowana. Należące ty gatunki drzewa można podzielić na trzy podgrupy, w zależności id układu naczyń:

1. Naczynia w strefie drewna późnego tworzą rozgałęzione, promieniście rozmieszczone skupienia; należą tu dąb szypułkowy, dąb bezszypułkowy i dąb czerwony

2. Naczynia w strefie drewna późnego tworzą obwodowo biegnące, faliste linie; należą tu kasztan i wiązy

3. Naczynia w strefie drewna późnego są rozmieszczone równomiernie i nie tworzą wyraźnych zgrupowań

Do gatunków rozpierzchłonaczyniowych należą: buk, brzoza, olcha, grab, jawor, klon, lipa, topola, wierzba, grusza, itd. Drewno ich charakteryzuje się tym, że wszystkie naczynia mają małe prześwity i są równomiernie rozmieszczone na całej szerokości słojów rocznych. Na skutek tego granice rocznych przyrostów nie są wyraźnie widoczne. Spadek średnicy, od największych naczyń w drewnie wczesnym do najmniejszych w drewnie późnym, przebiega powoli i stopniowo. Do grupy drzew rozpierzchłonaczyniowych należą wszystkie gatunki beztwardzielowe.

1. Charakterystyka, warianty, założenia techniczne rębni złożonych.

Rębnia częściowa (II) – odznacza się regularnie rozłożonym użytkowaniem drzewostanu na określonej powierzchni i prowadzonym z zastosowaniem cięć częściowych, w średnim lub długim okresie odnowienia. Odnowienie gatunków ciężkonasiennych dokonuje się obsiewem górnym pod osłoną drzewostanu macierzystego. Wykorzystuje się zasadniczo jeden rok nasienny (wyjątkowo dalsze lata dobrego urodzaju), a powstałe odnowienie łącznie z niezbędnymi uzupełnieniami (gatunkami światłorządnymi po cięciu uprzątającym) tworzą młodnik o stosunkowo niewielkim zróżnicowaniu wieku i wysokości. Rębnia częściowa może być stosowana również w drzewostanach gatunków światłożądnych, odnawianych naturalnie i sztucznie w krótkim okresie odnowienia.

Rębnia gniazdowa (III) – polega na jednorazowym lub stopniowym wykonaniu w dojrzałym lub przebudowanym drzewostanie gniazd o wielkości 5 – 20 arów, z osłoną górną lub bez osłony – zależnie od wymagań ekologicznych odnawianych gatunków drzew. Powstające (pod osłoną boczną lub górną) odnowienia naturalne lub sztuczne, wymagające osłony w okresie młodocianym, tworzy w zasadzie jednogatunkowe kępy przewyższające wysokością 1 – 3 m późniejsze odnowienie naturalne bądź sztuczne gatunków światłożądnych, powstające na powierzchni między gniazdami.

Rębnia stopniowa (IV) – polega na stosowaniu w drzewostanie na tej samej powierzchni manipulacyjnej różnego rodzaju cięć odnowieniowych i tworzeniu ośrodków odnowienia, poszerzanych następnie cięciami brzegowymi w ciągu zazwyczaj długiego okresu odnowienia, które prowadzą do nierównomiernego, rozłożonego w czasie przerzedzenia drzewostanu. W rębni tej wykorzystuje się kilka lat nasiennych. Efektem tych rębni są drzewostany mieszane, różnowiekowe o złożonej budowie przestrzennej.

Rębnia przerębowa ciągła (V) – polega na przeprowadzeniu w sposób ciągły cięcia przerębowego na całej powierzchni drzewostanu. Proces odnowienia naturalnego odbywa się nieprzerwanie, a naloty i porosty korzystają trwale z osłony drzewostanu. Drzewostan zagospodarowany rębnią przerębową powinien cechować się równomiernym rozmieszczeniem zapasu na całej powierzchni, zwarciem pionowym lub schodkowym oraz maksymalnym wypełnieniem przestrzeni koronami drzew w różnym wieku.

1. Charakterystyka, warianty, założenia techniczne rębni zupełnej I.

Rębnią zupełną nazywamy taki sposób przeprowadzenia cięć, przy którym na określonej powierzchni lasu wycina się wszystkie drzewa w jednym czasie. Powierzchnia, na której wycina się drzewa nazywa się zrębem. Rębnie zupełne mogą różnić się w szczegółach wykonania dotyczących: wielkości i kształtu powierzchni zrębowej, położenia zrębu tj. jego dłuższego boku, względem stron świata, następstwa zrębów, czyli kierunku, w którym posuwają się ręby, nawrotów cięć tj. okresu czasu, po którym zakładany jest nowy zrąb obok dawnego, rozmieszczenia zrębów względem siebie.

Warianty:

Ia – rębnia wielkopowierzchniowa – przy stosowaniu tej rębni zalecana jest szerokość zrębu w granicach 60 – 80 m przy maksymalnej powierzchni do 6 ha. Ponieważ jest to „rębnia polecana na specjalne okazje” (np. do usuwania drzewostanów poważnie uszkodzonych przez wiatry), ograniczenia powierzchni zrębów nie dotyczą drzewostanów zniszczonych przez czynniki szkodotwórcze.

Ib – rębnia pasowa – cięcia odbywają się na małych powierzchniach pasowo lub smugowo. Formą rębni zupełnej polecaną do szerszego stosowania jest rębnia zupełna pasowa o szerokości zrębu 30 – 60 m lub maksymalnej powierzchni do 4 ha

Ic – rębnia smugowa – o szerokości zrębu 15 – 30 m lub maksymalnej powierzchni do 2 ha.

Areał zrębów zupełnych powinien ulegać stopniowemu zmniejszeniu:

• Na siedliskach borowych o glebach suchych i słabo świeżych, gdzie uzyskanie odnowienia naturalnego jest bardzo utrudnione

• Na siedliskach silnie zachwaszczonych (np. wrzos, trzcinnik) przewidzianych do odnowienia gatunkami światłożądnymi

• W drzewostanach, w których uzyskanie odnowienia naturalnego jest utrudnione ze względu na zwarty podszyt złożony z gatunków o dużej sile odroślowej (czeremcha amerykańska, robinia akacjowa, klon jesionolistny) lub ze względu na stan pokrywy glebowej, degradację gleby, itp.

• W drzewostanach gatunków introdukowanych: sosny Banksa, sosny smołowej, modrzewia japońskiego, dębu czerwonego i jedlicy sinej – w celu wymiany gatunków obcych na rodzime

• W drzewostanach, których natychmiastowe wycięcie podyktowane jest względami sanitarnymi

• W drzewostanach, w których są lub będą zakładane bloki upraw pochodnych, składające się z gatunków światłożądnych.

  1. Czynniki determinujące wydajność procesów produkcyjnych w leśnictwie.

• Wyszkolenie pracowników i ich dyscypliny

• Poziom techniki

• Organizacja pracy

• Warunki terenowe i drzewostanowe

• pogoda

  1. Jakie są twoim zdaniem najistotniejsze wskaźniki jakości produkcji w leśnictwie.

• Efektywność pracy

• Wydajność pracy

• Uszkodzenia drewna podczas pozyskiwania

  1. Omów etapy produkcji i wykorzystania ścieru drzewnego dla przemysły celulozowo-papierniczego

Surowiec: świerk, jodła, topola. Produkcja polega na mechanicznym rozwłóknieniu drewna w urządzeniach zwanych ścierakami. Bale drewna potrzebne do wytwarzania ścieru, pozyskiwane są z trzebieży lasów i zwykle mają średnicę 10 – 20 cm. Etapy produkcji:

• Pocięcie

• Okorowanie – odbywa się w bębnach poprzez kontakt toczących się kloców drewna i wody. Woda w procesie korowania służy często do odladzania i mycia drewna w bębnie korującym.

• Ścieranie – początkowe rozwłóknianie na ścieraku zachodzi w wyniku dociskania kloców drewna do obracającego się kamienia ścierającego, przy ułożeniu włókien drzewnych równolegle do jego osi. Ciepło wytworzone podczas tego procesu jest wykorzystane do zmiękczenia surowca

• Sortowanie – w tym procesie usunięte zostają niewystarczająco rozwłóknione fragmenty i drzazgi, które obniżają wytrzymałość i jakoś drukową papieru. Sortowanie odbywa się za pomocą wibrujących płaskich sit wyposażonych w płyty perforowane. Przesortowana masa poddawana jest zagęszczaniu na filtrach.

Ścier wykorzystywany jest do wyrobu wielu rodzajów papieru (w tym książkowego i gazetowego).

1. Omów właściwości fizyczne drewna.

Właściwości fizyczne drewna są to jego cechy, które można poznać bez naruszania jego całości i zmiany składu chemicznego. Np.:

1. Właściwości określające wygląd:

• barwa – zależna od gatunku drzewa, budowy drewna (twardzielowe, beztwardzielowe), wieku, warunków klimatycznych, czynników atmosferycznych (światła, wody), siedliska

• połysk – jest wynikiem odbicia promieni świetlnych od gładkiej powierzchni. Zależy od gatunku drzewa, budowy drewna, rodzaju przekroju, gładkości powierzchni, twardości drewna

• rysunek drewna – czyli układ słoi rocznych, promieni drzewnych włókien, udział drewna wczesnego i późnego naczyń. Zależy od gatunku drzewa, budowy drewna, rodzaju przekroju

1. zapach drewna – zależy od gatunku drzewa, budowy drewna, zawartości związków aromatycznych, tłuszczy, garbników (liściaste) i żywicy (iglaste)

2. właściwości wynikające z zachowania się drewna w stosunku do wody – wilgotność, higroskopijność, pęcznienie, kurczenie się

Woda w drewnie stanowi główny składnik soku komórkowego żywych komórek. Rodzaje:

• woda wolna – 65% - wzrost masy drewna

• woda związana – 30%, jej wzrost powoduje pęcznienie, a ubytek kurczenie się drewna

• woda konstytucyjna – 5%, występuje w związkach chemicznych

wilgotność drewna zależy od gatunku drzewa, budowy drewna, zawartości związków aromatycznych, tłuszczy, barwników (liściaste), żywicy (iglaste)

higroskopijność drewna – zdolność pobierania pary wodnej z powietrza, zależy od: wilgotności, temperatury powietrza

pęcznienie drewna – zwiększenie się wymiarów liniowych i objętościowych drewna

kurczenie się drewna – zmniejszenie się wymiarów liniowych i objętościowych drewna

1. Gęstość drewna – stosunek masy do objętości drewna, zależy od: gatunku drzewa, budowy drewna (porowatości), wilgotności, warunków siedliskowych

2. właściwości cieplne drewna – suche drewno jest złym przewodnikiem ciepła, wykazuje: niską przewodność, wysoką wartość izolacyjną, wysokie ciepło właściwe

3. właściwości elektryczne (przewodzenie) – zły przewodnik elektryczny

4. właściwości akustyczne: dźwiękochłonność - zdolność pochłaniania dźwięku przez drewno jest niewielka, rezonansowość – współbrzmienie polega na przejmowaniu drgań i wzmocnieniu dźwięku

5. przenikanie światła – dobre, związane z grubością drewna, dobra przepuszczalność promieni UV

6. trwałość drewna – odporność drewna na niszczące działanie czynników biologicznych, fizycznych, atmosferycznych, chemicznych

   1. Omówić cykl roboczy pilarza (używającego pilarkę spalinową) w różnych metodach pozyskiwania drewna.

Cykl roboczy pilarze

T₀₇ = T₇+T₆+T₅+T₄+T₃+T₂+T₁

T₀₇ – eksploatacyjny czas pracy dla pilarki spalinowej

T₇ – czas obsługi codziennej źródła napędu (sprawdzenie poziomu paliwa i olejów, uzupełnienie paliwa i olejów, sprawdzenie napięcia i ostrości łańcucha, sprawdzenie filtru paliwa)

T₆ – Czas przejazdów nieprodukcyjnych (czas dojazdu do pracy i powrotu do domu, zmiana miejsca pracy w ciągu dnia roboczego)

T₅ – Czas na odpoczynek i potrzeby fizjologiczne

T₄ – Czas usuwania usterek: T₄ = T₄₁+T₄₂

T₄₁ – Czas usuwania usterek technologicznych

T₄₂ – Czas usuwania usterek technicznych

T₃ – Czas obsługi technicznej maszyny: T₃ = T₃₁+T₃₂+T₃₃

T₃₁ – Czas na czynności obsługowe wchodzące w zakres obsługi codziennej

T₃₂ – Czas uruchomienia pilarki

T₃₃ – Czas wykonania regulacji podczas pracy

T₂ – Operacyjny czas pracy maszyny: T₂ = T₂₂+T₂₃

T₂₂ – czas przestojów jałowych w miejscu pracy (uzupełnianie paliwa)

T₂₃ – czas przerw technologicznych (odciągnięcie gałęzi)

T₁ – Efektywny czas pracy: T₁ = T₀₇-( T₇+T₆+T₅+T₄+T₃+T₂)

Czas cyklu pracy dla pilarki spalinowej

t_c=t₁+t₂+t₃

t₁ – czas podejścia do drzewa dla pilarki spalinowej i przystawienia piły

t₂ – czas ścinki drzewa

t₃ – czas przerzynki i podejścia do miejsca przerzynki

liczbę cykli oblicza się: n=T₁/t_c

1. Omówić harmonogramy przebiegu procesów technologicznych na przykładzie realizacji prac leśnych.

Formą organizacji pracy jest przestrzenne i czasowe powiązanie składowych procesu produkcyjnego w procesie pracy. W zależności od następstwa operacji w czasie wyróżnia się procesy szeregowe, równoległe i szeregowo równoległe. Z pierwszym mamy do czynienia wówczas, gdy po zakończeniu jednej operacji rozpoczyna się następna. Z produkcją równoległą mamy do czynienia wówczas, gdy elementy tego samego produktu jednocześnie obrabia się na kilku stanowiskach, a następnie łączy się je w jeden produkt końcowy. Produkcja szeregowo równoległa ma jednocześnie cechy dwóch poprzednich. Prace leśne mogą przebiegać według tych trzech schematów. Wraz ze wzrostem liczby zatrudnionych produkcja zmienia się od szeregowej do równoległej i szeregowo-równoległej.

1. Omówić metody pozyskiwania drewna.

• Metoda całego drzewa – (system całego drzewa) polega na transporcie ściętych drzew z koroną oraz okrzesywaniu i przerzynce drewna na składnicy (bez względu na jej lokalizację, wielkość czy własność). Główną cechą tej metody jest powstanie surowca drzewnego (właściwego towaru rynku) na składnicy

• Metoda drzewa w częściach – (system drzewa w odcinkach) po ścince dzieli się drzewo na części (np. na nieugałęzioną i ugałęzioną – koronę), które mogą być oddzielnie transportowane. Często części pnia i korony silnie ugałęzione są rozdrabniane (zrąbkowane) w całości

• Metoda całej strzały – (system całej strzały, system dłużycowy) polega na okrzesywaniu ściętego drzewa na powierzchni cięć – w lesie, tuż przy pniu (pniaku), oraz transporcie całych dłużyc do składnic, gdzie zostaje wykonana manipulacja (podział sztuki drewna na odpowiednie sortymenty) i przerzynka drewna (w miejscu wykonanego podziału)

• Metoda sortymentowa – po okrzesaniu, manipulacji i przerzynce drewna na powierzchni cięć na kłody i wyrzynki są one następnie transportowane na składnicę bądź do odbiorcy

• Metoda drewna sypkiego – polega na rozdrobnieniu drewna w lesie na zrębki i jego wywozie

  1. Omówić możliwości wykorzystania systemu pozycjonowania satelitarnego do oceny efektywności pracy maszyn leśnych

• Szybki dojazd na miejsce pracy przez operatora

• Sprawdzenie właściciela maszyny czy operator znajduje się na właściwej powierzchni

  1. Omówić sposób określania szerokości i odległości pomiędzy szlakami technologicznymi.

Odstęp między szlakami operacyjnymi

Odstęp między osiami sąsiednich szlaków powinien być zbliżony do podwojonego wysięgu żurawia maszyny tzn. około 20 m lub być jego wielokrotnością. Zaleca się, aby maszyny przy pozyskaniu drewna w trzebieżach były wyposażone w żurawie o wysięgu około 10 m.

Szerokość szlaku operacyjnego

1. Szerokość szlaku zależy od przewidywanych do zastosowania środków do wykonywania operacji technologicznych i zrywki

1. Dla środków zrywkowych do zrywki półpodwieszonej i wleczonej powinna być o ok. 1 m większa od szerokości użytego środka

2. Dla środków nasiębiernych i urządzeń do pozyskania drewna szerokość szlaku powinna być większa o ok.1,5 metra szerokości użytego środka

1. Przy wykonywaniu czyszczeń późnych i trzebieży wczesnych szerokość szlaków uzależniona jest głównie od warunków drzewostanowych, a następnie od przewidywanych do zastosowania technologii i środków technicznych do zrywki drewna

Dla czyszczeń późnych maksymalna szerokość szlaku powinna wynosić 2 metry.

Dla trzebieży wczesnych maksymalna szerokość szlaku powinna wynosić 3,5 metra.

1. Przy wykonywaniu trzebieży późnych w młodszych drzewostanach i na słabych siedliskach szerokość szlaków nie powinna przekraczać 4 m.

2. Ze względy na zróżnicowanie warunków drzewostanowych dopuszcza się odstępstwa od określonych szerokości szlaków. Decyzję o odstępstwie podejmuje nadleśniczy.

   1. Omówić wpływ czynników organizacyjnych na bilans czasu zmiany roboczej.

   2. Omówić wpływ rodzaju siedliska leśnego na wybór sposobu i technologii odnawiania lasu.

Odnowienie siewem powinno się stosować biorąc pod uwagę: sprawność gleby, skłonność do zachwaszczania, dostateczną wilgotność gleby, oraz wielkość i zagrożenia powierzchni przez ujemne wpływy atmosferyczne. Siew zaleca się dla gatunków: sosna, świerk, jodła, buk i dąb. Przy odnowieniach sztucznych materiał sadzeniowy dobiera się do środowiska leśnego. Im gorsze warunki siedliskowe, tym materiał powinien być lepszy, zdrowy i żywotny. Lepiej wyrośnięty materiał sadzeniowy powinien być sadzony w gorszych warunkach siedliska (zachwaszczone gleby, gleby suche) oraz dla gatunków wykazujących powolny wzrost

1. Omówić zastosowanie elektronicznych systemów informacyjnych w maszynach leśnych – na przykładzie harwesterów lub forwarderów.

2. Omówić zastosowanie systemów informacji przestrzennej leśnictwie.

do podstawowych zadań systemu zaliczyć można:

• Zasilanie informacją o stanie środowiska leśnego ogólnoświatowych systemów

• Ocenę dynamiki zmian o stanie lasu

• Ewidencję i określenie wartości lasów i gruntów

• Określenie wymiaru podatku leśnego oraz zwolnień z tego podatku

• Gospodarowanie gruntami leśnymi głównie w zakresie zbywania gruntów LP, przekazywaniu uch w zarząd lub dzierżawę innym podmiotom gospodarczym oraz nabywania gruntów przez LP

• Prowadzenie gospodarki na obszarach leśnych, które obejmuje:

• Określenie zadań gospodarczych i rejestrację postępu ich realizacji w poszczególnych lasach

• Dostarczenie informacji odnośnie do prawidłowości i efektywności realizacji prac ujętych w planach urządzenia lasu

• Dostarczenia informacji odnośnie do pozyskania surowca drzewnego w ujęciu jego struktury asortymentowej

• Dostarczenie informacjo odnośnie do zdrowotnego i sanitarnego stanu lasu

  1. Omówić związek pomiędzy rodzajem rębni a sposobem odnawiania lasu.

Typ siedliskowy drzewostanu w danej krainie przyrodniczej wraz z obecnym i docelowym składem gatunkowym rozstrzyga o wyborze rębni, która z kolei warunkuje sposób odnowienia drzewostanu.

1. Podaj rodzaje, zastosowanie i sposób produkcji fornirów.

Fornir – to cienkie płaty drewna uzyskiwane przez skrawanie płaskie (statyczne – w kierunku prostopadłym do włókien) lub obwodowe (łuszczenie). Płaty te mają grubość od 0,1 do 3,0 mm. Forniry dzielą się ze względu na zastosowanie na okleiny i obłogi. Fornir w zależności od efektywności rysunku (od gatunku drzewa) może być przeznaczony na sklejkę, okleinę (fornirowanie) lub drewno warstwowe prasowane. Na fornir przeznacza się drewno okrągłe o dużych średnicach. Przygotowanie surowca na fornir obejmuje: dobór surowca, sprawdzenie czy drewno nadaje się do przeróbki na fornir, obróbka polegająca na moczeniu drewna ok 1 godziny, skrawanie, suszenie i klimatyzacja forniru, prasowanie, obcinanie, sortowanie, sklejanie arkuszy forniru w jeden płat.

• Podział dłużyc i kłód na odpowiednią długość

• Uplastycznienie wyrzynków

Uplastycznienie przeprowadza się przez gotowanie surowca w wodzie lub naparowywanie parą nasyconą. Szybsze uplastycznienie następuje przy parowaniu. Ogólnie przyjmuje się 1,5 – 2 godzin na każdy centymetr promienia wyrzynka przy parowaniu i 2 – 3 godziny przy gotowaniu. Suszenie forniru do wilgotności 15 – 18% odbywa się za pomocą suszarek rolkowych lub suszarek taśmowych. Fornir przeznaczony na okleiny układa się w paczki z zachowaniem kolejności skrawania poszczególnych arkuszy z wyrzynków.

1. Porównać możliwości wykorzystania harwesterów i forwarderów do pozyskiwania drewna z użytków przedrębnych i rębnych.

2. Proszę omówić elementy pilarki spalinowej zwiększające bezpieczeństwo i komfort pracy operatora.

Osłona ręki lewej – jest ochroną ręki trzymanej na uchwycie przednim pilarki przed kontaktem z piłą łańcuchową. Zintegrowane z dźwignią hamulca ręcznego umożliwia zatrzymanie piły łańcuchowej pilarki, przez przesunięcie do przodu tej osłony – świadome lub w przypadku odbicia.

Osłona ręki prawej – chroni rękę trzymaną na uchwycie tylnym przed spadającą lub pękniętą piłą łańcuchową. Podczas uruchomienia pilarek łańcuchowych o większej mocy służy do dociśnięcia stopą pilarki do podłoża umożliwia operatorowi pełną kontrolę nad maszyną podczas wykonywania tej czynności.

Osłona transportowa – nakładana na prowadnicę podczas przenoszenia wyłączonej pilarki.

Wychwytnik piły łańcuchowej – znajduje się w przedniej, dolnej części korpusu pilarki. Służy do wychwycenia piły łańcuchowej – pękniętej lub spadającej z prowadnicy.

Automatyczny bezwładnościowy hamulec piły łańcuchowej – nieuruchamiany ręcznie, który w przypadku odbicia pilarki, także powoduje unieruchomienie piły łańcuchowej. Natomiast hamulec piły łańcuchowej (stosowany w pilarkach elektrycznych i spalinowych) zatrzymuje ruch piły łańcuchowe po upływie dziesiątych części sekundy od momentu zwolnienia przez operatora odpowiednio ukształtowanego przycisku na uchwycie tylnym. W pilarkach łańcuchowych znajdują się także urządzenia zapewniające kontrolę nad pilarką przez użytkownika wykonującego pracę tą maszyną. Jednym z nich jest sprzęgło odśrodkowe (głównie w pilarkach spalinowych). Umożliwia ono:

• Zatrzymanie się piły łańcuchowej po zwolnieniu przycisku przyspiesznika (wyłącznika)

• Uruchomienie piły łańcuchowej dopiero po odpowiednim zwiększeniu obrotów silnika w stosunku do obrotów biegu jałowego (w pilarkach spalinowych).

W pilarkach znajdują się elementy sterownicze umożliwiające operatorowi świadomą i wygodną zmianę parametrów technicznych podczas pracy. Takimi elementami w pilarkach spalinowych są: przycisk przyspiesznika i jego blokada oraz wyłącznik zapłonu.

Przycisk przyspiesznika:

• Pozwala na regulację prędkości obrotowej silnika w zależności od potrzeb

• Umożliwia odłączenie napędu piły łańcuchowej przez zwolnienie obrotów silnika do obrotów jałowych, przy których sprzęgło odłącza napęd silnika

Blokada przycisku przyspiesznika:

• Uniemożliwia nieświadome uruchomienie przycisku przyspiesznika (potocznie nazywanego „dźwignią gazu”)

• Może także służyć jako blokada położenia przycisku przyspiesznika podczas zimowego uruchamiania pilarki.

W pilarkach elektrycznych blokada przycisku włączenia/wyłączenia, umożliwia bezpieczne i nieprzypadkowe uruchomienie pilarki, przez świadome jej przyciśnięcie i uaktywnienie przycisku włączenia/wyłączenia (puszczenie przycisku włączenia/wyłączenia wyłącza zasilanie pilarki, ale w tych pilarkach piła łańcuchowa może pozostawać jeszcze w ruchu nie dłużej niż 1 s).

Wyłącznik zapłony jest umieszczony w dostępnym miejscu ma obudowie pilarki i pozwala na szybsze wyłączenie silnika pilarki ręką trzymają na uchwycie tylnym, bez zwalniania tego uchwytu. Konstrukcja pilarki powinna zapewnić utrzymanie jej stabilności podczas pracy tą maszyną. Na spełnienie tego wymagania ma wpływ konstrukcja uchwytów pilarek (przedniego i tylnego), których powierzchnie są wykonane z materiały ograniczającego poślizg, przez co zmniejsza się możliwość utraty kontroli nad pilarką podczas jej użytkowania. Amortyzatory pozwalają również na lepszą kontrolę nad pilarką podczas jej pracy przez ograniczanie drgań przenoszonych na ręce operatora. Zderzak oporowy zębaty – wbijany w drzewo podczas ścinki służy jako chwilowy punkt obrotu pilarki. Pomaga utrzymać pilarkę na miejscu podczas ścinki.

Piła łańcuchowa – ryzyko powstania odbicia pilarki ogranicza:

• Wyprofilowanie ogranicznika zagłębienia w ogniwie tnącym

• Podwyższenie wysokości ogniwa łączącego

• Podwyższenie wysokości ogniwa prowadzącego

Innym ważnym elementem konstrukcyjnym jest prowadnica anty – odbiciowa ograniczająca ryzyko powstania odbicia pilarki przez:

• Zamocowanie osłony uniemożliwiającej kontakt jej końcówki z drzewem

• Zmniejszenie promieniowania zaokrąglenia końca prowadnicy w celu zmniejszenia możliwości kontaktu jej końcówki z drzewem

Stabilność pilarek spalinowych podczas ich uruchamiania, przez ograniczenie szarpania podczas tej czynności i niekontrolowanego przemieszczania się piły łańcuchowej, zapewnia również:

• Zastosowanie systemu „elastostart”

• Zastosowanie zaworu dekompresyjnego, który zmniejsza siłę potrzebną do uruchomienia silnika przez wyeliminowanie sprężania powietrza w cylindrze

W pilarkach znajdują się urządzenia, które służą zapewnieniu właściwej pracy tych maszyn, zwiększając równocześnie bezpieczeństwo dla użytkowników. Taką funkcję spełnia urządzenie do szybkiej regulacji naciągu piły łańcuchowej, które:

• Ułatwia czynność napinania piły łańcuchowej przy zbytnim jej wydłużeniu, zapobiegając jej spadnięciu z prowadnicy, w trakcie użytkowania pilarki bez stwarzania zagrożeń przecięciem piłą łańcuchową

Natomiast urządzenie do smarowania prowadnicy i piły łańcuchowej (automatycznie, a w dużych pilarkach spalinowych także ręcznie):

• Uniemożliwia zakleszczanie się piły łańcuchowej w prowadnicy, a przez to zapobiega wielu wypadkom

• Wydłuża żywotność urządzenia tnącego pilarki (piły łańcuchowej i prowadnicy)

  1. Proszę podać i krótko omówić podstawowe własności leśnej mapy numerycznej.

  2. Proszę przedstawić budowę piły łańcuchowej stosowanej w pilarkach przenośnych.

Piła łańcuchowa składa się z ogniwa tnącego prawego, ogniwa łączącego prawego (z nitami), nitów, ogniwa prowadzącego, ogniwa tnącego lewego, ogniwa łączącego lewego (bez nitów)

1. Proszę przedstawić najważniejsze różnice w budowie sadzarek stosowanych w szkółkach i na powierzchniach leśnych.

Bruzdowniki sadzarek do zakładania upraw leśnych mogą napotkać przeszkody takie, jak: pniaki, korzenie, kamienie. Bruzdowniki talerzowe jeśli nie dokonają ich przecięcia, to mają możliwość wtoczenia się na przeszkodę i wyniesienia nad nią sadzarki. Bruzdowniki skrzydłowe pracujące w takich warunkach, aby umożliwi bezpieczne przejście muszą być poprzedzone specjalnym krojem tarczowym lub nożem. Krój nożowy najczęściej jest połączony z bruzdownikiem na stałe, podczas gdy krój jest mocowany za pomocą widełek do tej samej ramy co bruzdownik.

Podajnik tarczowy w sadzarkach do szkółkowania otrzymuje napęd od kół zaciskających sadzonki, rzadziej od kół podporowych sadzarki. Natomiast w sadzarkach do upraw leśnych tarcze podające otrzymują napęd od kół podporowych bądź od kroju tarczowego. W sadzarkach do szkółkowania koła zaciskające są osadzone najczęściej w jednej ramie z bruzdownikiem i podajnikiem. W sadzarkach do upraw leśnych koła zaciskające są osadzone wahliwie względem ramy sadzarki, a więc niezależnie od bruzdownika.

1. Proszę przedstawić najważniejsze różnice w budowie siewników stosowanych w szkółkach i na powierzchniach leśnych.

W siewnikach używanych na powierzchnie leśne występuje płoza, której zadaniem jest ostateczne przygotowanie gleby oraz zabezpieczenie elementów roboczych siewnika przed uszkodzeniem przez występujące na powierzchni przeszkody. Rama w siewnikach leśnych jest połączona ze stojakiem w taki sposób, że pozostawiono jej możliwość (w pewnych granicach) obrotu wokół osi ramy i samoczynnego pionowania zespołów roboczych najazdu jednej strony kół ciągnika na nierówność terenu.

1. Proszę przedstawić ogólna budowę zespołu tnącego pilarki spalinowej.

Zespół tnący pilarki składa się z: taśmy hamulca, śruby mocowania prowadnicy, prowadnicy, sprzęgła, kółka napędowego, piły, chwytacza piły, otworu olejowego, ostrogi, korpusu pilarki, napinacza łańcucha.

1. Proszę przedstawić ogólną budowę żurawia hydraulicznego leśnej maszyny do pozyskiwania drewna.

Żuraw hydrauliczny składa się z: podstawy, kolumny obrotowej, wysięgnika, ramienia zmiennej długości, części wysuwnej ramienia, chwytaka, mechanizmu obrotu kolumny, siłownika wysięgnika, siłownika ramienia, siłownika części wysuwanej ramienia, obrotnicy chwytaka, siłownika chwytaka.

1. Proszę przedstawić przeznaczenie oraz budowę harwesterów leśnych.

Harwestery należą do grupy maszyn wielooperacyjnych, wykonujących kilka czynności w trakcie procesu pozyskiwania drewna. Należą do nich ścinka, okrzesywanie i przerzynka. Maszyny te przeznaczone są do pozyskiwania drewna w systemie sortymentowym, czyli pozostawiają po sobie na zrębie wałki, wyrzynki, kłody oraz niekiedy dłużyce. Ogólna budowa harwestera: ramię teleskopowe, zawiesie, rotator, głowica robocza, koła przednie w układzie tandem, rama przednia, przegub, rama tylna, koła tylne, silnik, kabina, zewnętrzne oświetlenie robocze, kolumna żurawia, podstawa żurawia, wysięgnik żurawia.

1. Proszę przedstawić przeznaczenie oraz budowę leśnych ciągników zrywkowych typu skider.

Skidder – jest to ciągnik wykorzystywany w leśnictwie do zrywki półpodwieszonej dłużycy. Załadunku dokonuje się przy pomocy wciągarki linowej. Ciągniki typu skidder są przystosowane do półpodwieszonej zrywki drewna. Rama ciągnika składa się z dwóch części połączonych ze sobą przegubowo, co daje ciągnikowi dużą zwrotność. Skiddery mają napęd na wszystkie koła. Są to zasadniczo ciągniki czterokołowe. Na przedniej ramie umieszczony jest silnik, kabina kierowcy oraz mygłownica poruszana hydraulicznie. Na tylnej ramie znajduje się wciągarka linowa jedno lub dwubędnowa i masywna tarcza osłaniająca tylne koła. Lina robocza wciągarki przechodzi przez rolki na wysokim wsporniku.

Ciągnikiem zrywkowym wyposażonym również w chwytak jest skidder kleszczowy. Na tylnej części ramy zawieszone są na ruchomym wysięgniku hydraulicznie sterowane kleszcze. W czasie chwytania ładunku są one opuszczona na ziemię, podczas jazdy zaś wysięgnik unosi je wraz z ładunkiem do góry. Często spotyka się ciągniki wyposażone w oba te zespoły. Na zrywkowym ciągniku liniowym (skidder) umieszcza się dodatkowo chwytak. Wciągarka pozwala dociągać drzewa w zasięgu pracy chwytaka. Skiddery, zamiast lemiesza umieszczonego z przodu ciągnika, mogą mieć ładowarkę służącą do mygłowania zerwanego drewna i równocześnie do załadunku drewna na pojazdy wywozowe.

Ciągniki przegubowe, mimo znacznych kosztów zakupu i eksploatacji, znalazły duże uznanie wśród leśników dzięki wielu walorom trakcyjnym tych pojazdów, m.in. takim, jak:

• Duża manewrowość i możliwość pokonywania nierówności terenu (dzięki przegubowej konstrukcji ramy i mostów)

• Duża siła uciągu i przyczepność opon (dzięki zwiększonej wysokości protektora – od 35 do 70 mm, małemu wypełnieniu rysunku protektora – od 24 do 28%, zwiększeniu szerokości do wielkości od 400 do 770 mm oraz optymalizacji kąta jego nachylenia – od 40 do 67 stopni)

• Znaczny prześwit – od 540 do 750 mm

  1. Proszę przedstawić przeznaczenie oraz budowę leśnych ciągników zrywkowych typu forwarder.

Forwarder – to wykorzystywany w leśnictwie ciągnik do nasiębiernej zrywki drewna krótkiego (kłód i wałków). Jest to maszyna samozaładowcza. Drewno przy pomocy żurawia ładowane jest na maszynę i podczas zrywki nie ma kontaktu z podłożem. Powoduje to znaczne ograniczenie szkód pokrywy gleby podczas zrywki. Większość forwarderów może być wyposażona w wmontowane w miejsce kłonic kleszcze przeznaczone do zrywki półpodwieszonej dłużyc. Takie przezbrojenie forwardera zmienia go w klembank.

1. Proszę wyjaśnić zasadę działania satelitarnego systemu pozycjonowania.

System składa się z trzech segmentów:

• Segmentu kosmicznego – 31 satelitów orbitujących wokół Ziemi na średniej orbicie okołoziemskiej

• Segmentu naziemnego – stacji kontrolnych i monitorujących na ziemi

• Segmentu użytkownika – odbiorników sygnału

Zadaniem systemu jest dostarczenie użytkownikowi informacji o jego położeniu oraz ułatwienie nawigacji po terenie. Działanie polega na pomiarze czasu dotarcia sygnału radiowego z satelitów do odbiornika. Znając prędkość fali elektromagnetycznej oraz znając dokładny czas wysłania danego sygnału można obliczyć odległość odbiornika od satelitów. Sygnał GPS zawiera w sobie informację o układzie satelitów na niebie oraz informację o ich teoretycznej drodze oraz odchyleń od niej. Odbiornik GPS w pierwszej fazie aktualizuje te informacje w swojej pamięci oraz wykorzystuje w dalszej części do ustalenia swojej odległości od poszczególnych satelitów, dla których odbiornik jest w zasięgu. Wykonując przestrzenne liniowe wcięcie wstecz mikroprocesor odbiornika może obliczyć pozycję geograficzną (długość, szerokość geograficzną oraz wysokość elipsoidalną) i następnie podać ją w wybranym układzie odniesienia – standardowo jest to WGS 84, a także aktualny czas GPS z bardzo dużą dokładnością.

1. Rodzaje cięć pielęgnacyjnych.

Czyszczenia wczesne (CW) – zabiegi pielęgnacyjne wykonywane w okresie uprawy – wczesnej fazy rozwoju drzewostanu mające na celu:

• Usunięcie lub przyhamowanie wzrostu zbędnych domieszek, głuszących gatunek główny lub domieszki pożądane

• Łagodzenie różnic wysokości na granicach kęp lub grup (drzew) różniących się składem gatunkowym

• Usunięcie wadliwych przerostów lub przedrostów

• Przerzedzenie przegęszczonych partii siewów lub samosiewów

• Usuwanie drzewek chorych, obumierających lub obumarłych

Czyszczenia późne (CP) – stanowią zespół zabiegów hodowlanych wykonywanych w młodnikach do okresu naturalnego wydzielania się drzew. Zabiegi te mają na celu polepszenie warunków rozwoju drzewom o dobrej jakości hodowlanej, stąd w czyszczeniach późnych stosuje się selekcję pozytywną. Proces technologiczny obejmuje:

• Wyznaczenie drzew o niekorzystnych cechach, drzew przeszkadzających drzewom prawidłowym, dorodnym

• Usunięcie wyznaczonych drzew

Następnie w przypadku ekonomicznej opłacalności pozyskania usuniętego surowca, wykonywana jest (najczęściej) ręczna lub konna zrywka drewna. Jeżeli cechy właściwości wyciętego drewna są złe, drewno ma liczne wady, a jego ilość jest niewielka – pozostawia się je do naturalnej utylizacji.

Trzebieże wczesne (TW) – zwane również cięciami pielęgnacyjnymi wczesnymi, stosowane są w drzewostanach wykazujących energiczny przyrost na wysokość. Korony drzew w takich drzewostanach mają zdolność rozrostu na boki i wypełniania gałęziami lub powstających po wcześniejszych cięciach pielęgnacyjnych. W tym okresie trzebieże wczesne nie powinny być zbyt intensywne, aby nie osłabiać procesu naturalnego oczyszczania się pni z gałęzi, ale mogą być częstsze. Zazwyczaj cięcia pielęgnacyjne wczesne powtarzamy co 3 – 5 lat. Trzebieże wczesne mają za zadanie:

• Polepszanie jakości produkowanego surowca drzewnego poprzez wyeliminowanie drzew wadliwych

• Poprawę prawidłowego przebiegu procesu oczyszczania się pni z gałęzi

• Zabezpieczenie najwartościowszych składników drzewostanu

• Poprawienie stanu sanitarnego drzewostanu głównie poprzez likwidację posuszu, chorych i opanowanych przez szkodniki drzew

• Poprawienie biologicznej odporności drzewostanu głównie w celi zapobieżenia szkodom spowodowanym przez wiatry, śnieg

• Zwiększenie przyrostu miąższości drzew

• Polepszenie warunków rozkładu substancji organicznej

• Wzmożenie sił wytwórczych siedliska

• Pozyskanie cienkich użytków międzyrębnych

Trzebieże późne (TP) – zwane również cięciami pielęgnacyjnymi późnymi, stosowane są w drzewostanach dojrzewających, w których trwale rozluźniają się korony drzew, a to z kolei ma wyraźny wpływ na zmiany fitoklimatyczne i stan biologiczny gleby. Trzebieże późne nie są więc tak częste i intensywnie powtarzane jak trzebież wczesna (cięcia pielęgnacyjne wczesne). Trzebieże późne powtarza się co 5 – 8 lat, a nawet co 10 lat. Intensywność tych cięć uzależniona jest od wieku rębnego drzewostanu, a ich głównym zadaniem jest przygotowanie do naturalnego odnowienia. Do najważniejszych zadań trzebieży późnych należy:

• Zintensyfikowanie wytwórczych możliwości siedliska przez zwiększenie dostępu światła, ciepła i wilgoci do dna lasu

• Skrócenie okresu produkcji drewna

• Przygotowanie drzewostanu do naturalnego odnowienia pod okapem drzew matecznych

• Poprawienie ochronnej roli drzewostanu (lasu)

• Dostarczenie tzw. użytków międzyrębnych, czyli drewna o większych wartościach technicznych

Trzebież późna kończy się zwykle wyrębem drzewostanu matecznego lub też prowadzeniem dalszej gospodarki leśnej i uzyskiwanie użytków międzyrębnych metodą przerębową.

1. Rodzaje, cel i założenia szacunku brakarskiego.

Celem szacunku brakarskiego jest określenie jakości i ilości poszczególnych sortymentów, jakie będzie można pozyskać z drzew wyznaczonych w danym roku do wyrębu oraz określenie sposobu pozyskania oraz wywozu drewna. Obejmuje następujące czynności:

• Oznaczenie sortymentów możliwych do pozyskania według klas jakości i grubości

• Zarejestrowanie potrzebnych elementów szacunku brakarskiego na specjalnych formularzach

• Obliczenie miąższości ogólnej oraz poszczególnych sortymentów i sporządzenie końcowych zestawień

Szacunek wykonuje się następującymi metodami:

• Szacowanie posztuczne każdego drzewa w IV i starszych klasach wieku

• Szacowanie za pomocą powierzchni próbnych w II i III klasie wieku

• Szacowanie porównawcze na podstawie wyników z lat poprzednich

  1. Scharakteryzować miejsce i znaczenie transportu w gospodarce.

Transport stanowi bardzo rozwiniętą i istotną gałąź gospodarki. Najprościej mówiąc polega on na świadczeniu wszelkich usług przewozowych wielu rodzajów towarów. Jednak w praktyce efektem działalności transportu jest szereg usług takich jak przewóz, składowanie, przeładunek, spedycja, dystrybucja, pośrednictwo, doradztwo i wiele więcej. Wynika z tego, że transport można połączyć ze wszystkimi dziedzinami życia gospodarczego.

1. Scharakteryzować sposoby wprowadzania i aktualizacji danych w Systemie Informatycznym Lasów Państwowych

2. Scharakteryzować sposoby wykorzystywania w leśnictwie satelitarnego systemu pozycjonowania.

Zastosowanie SIP:

• Selekcja i nasiennictwo

• Ewidencja odnowień naturalnych

• Aktualizacja działek zrębowych

• Wyznaczanie linii oddziałowych, dróg, ścieżek

• Ochrona lasu (nawigacja, lokalizacja, pomiar)

• Identyfikacja i inwentaryzacja obiektów

  1. Scharakteryzować sposób podziału przestrzennego lasów w PGL Lasy Państwowe.

Podział powierzchniowy – przestrzenny podział kompleksu leśnego siecią linii bezdrzewnych (gospodarczych i oddziałowych) na części zwane oddziałami o kształcie z reguły prostokątnym (na nizinach) i średniej wielkości około 25 ha.

Typy podziału przestrzennego: nizinny i górski

Typy podziału powierzchniowego nizinnego:

1. Naturalny – jako linie podziału powierzchniowego prawie wyłącznie wykorzystuje się naturalne istniejące rozgraniczenia (drogi, cieki, linie kolejowe, granice pomiędzy gruntami leśnymi i nieleśnymi). Tak utworzone oddziały mają kształty nieregularne i różną powierzchnię.

Zalety: maksymalne wykorzystanie powierzchni produkcyjnej.

Wady: utrudniona orientacja w terenie, utrudniona dostępność kompleksu leśnego, trudności w stosowaniu właściwych zabiegów gospodarczych.

1. Sztuczny – powstaje przez nałożenie regularnej siatki przebiegu linii gospodarczych i oddziałowych. Linie oddziałowe przebiegają zgodnie z kierunkiem panujących wiatrów, oddziałowe – prostopadle do nich. Oddziały mają kształt prostokątów o jednakowej powierzchni (z wyjątkiem oddziałów skrajnych).

Zalety: Duża przejrzystość i łatwość orientacji, stwarza dobre warunki ochrony drzewostanów przed szkodliwymi wiatrami, ułatwione projektowanie i zakładanie działek zrębowych oraz wykonywanie czynności gospodarczych.

Wady: wyłączenie znacznej powierzchni z produkcji (nawet 2%).

1. Kombinowany – wykorzystuje zalety podziałów naturalnego i sztucznego. Linie ostępowe muszą przebiegać przez cały kompleks leśny zgodnie z kierunkiem panujących wiatrów, a ich zadaniem musi być zapewnienie możliwości wytworzenia ścian ochronnych. W przebiegu linii oddziałowych mogą być większe odchylenia, wykorzystuje się naturalne rozgraniczenia istniejące w terenie.

2. Przebieg sztuczny w modyfikacji Denzina – przebieg linii gospodarczych z północnego – wschodu na południowy – zachód. Linie oddziałowe prostopadłe do nich. Łączy względy ochronne (przed wywalającymi wiatrami z zachodu) oraz hodowlane (zabezpieczenie odnowień na zrębach przed nadmierną insolacją).

Podział powierzchniowy górski – jest to podział oparty na rzeźbie terenu. Linie gospodarcze prowadzone są głównymi grzbietami, potokami, dolinami, tak aby pasy ostępowe zamykały stoki opadające ku głównym szlakom transportu. (grzbietowe, dolinowe, warstwicowe). Linie oddziałowe – naturalne rozgraniczenia (żleby, potoki) lub sztuczne – po największym spadku.

Linii podziału powierzchniowego nie wycina się tylko zaznacza się na drzewach (w postaci jednego lub dwóch równoległych pasków).

Linie ostępowe (gospodarcze)

szer. 4 - 10 m,

przecinają kompleks leśny zgodnie z kierunkiem

panujących wiatrów (z reguły z zachodu na wschód)

Linie oddziałowe

szer. 3 - 4 m,

przebiegu prostopadłym do linii ostępowych.

Jako linie oddziałowe wykorzystuje się linie naturalne

1. Scharakteryzować stosowane w leśnictwie sposoby elektronicznego ewidencjonowania przepływu towarów.

2. Scharakteryzować szlaki komunikacyjne wykorzystywane w leśnictwie do transportu.

Transport wodny – obejmuje wszystkie czynności związane z dostawą surowca drzewnego drogami wodnymi. Dwie główne magistrale wodne to Wisła wraz z całym dorzeczem i Odra z częścią dorzecza wraz z jeziorami zgrupowanymi głównie w trzech kompleksach (pojezierze mazurskie, pomorskie i brodnickie połączone kanałami) tworzą rozległą sieć dróg wodnych pokrywające niemal cały kraj.

Transport samochodowy – obejmuje drogi krajowe (mające znaczenie ogólnonarodowe, umożliwiające utrzymanie ciągłego połączenia pomiędzy miastami wojewódzkimi), drogi wojewódzkie (pasy drogowe zapewniające pomiędzy głównymi ośrodkami życia społeczno – gospodarczego), drogi lokalne, miejskie (które wraz z drogami krajowymi i wojewódzkimi tworzą sieć ulic), drogi gminne (pasy drogowe leżące na terenach gminnych poza terenami miejskimi), drogi zakładowe (obejmują wszystkie ogólnodostępne pasy drogowe stanowiące dojazdy do dróg publicznych z jednostek gospodarczych).

Transport kolejowy – drogę kolejową stanowi zespół urządzeń i budowli mających na celu przejęcie całości obciążeń dynamicznych postających w wyniku ruchu taboru oraz nadanie kierunku poruszającym się po nim towarom. Transport kolejkami leśnymi odbywa się na terenie Bieszczad. Do transportu służą wagony przeznaczone do wywozu drewna długiego i do drewna stosowego.

1. Scharakteryzować wpływ rodzaju i ilości pozyskiwanych sortymentów na wybór sposobu pozyskiwania drewna.

W warunkach polskiej gospodarki leśnej, gdzie dominuje system SWS istotnym problemem pozostaje wykonanie ścinki, okrzesania i wyróbki sortymentów na powierzchni, gdzie w dalszym ciągu ponoszone koszty maszynowego pozyskiwania drewna są zbyt wysokie. Niewątpliwie duży wpływ na niską efektywność pracy ma nieodpowiednia jej organizacja. Głównym elementem uzyskania wysokiej wydajności pracy jest dobór właściwego zestawu maszyn oraz zastosowanie odpowiedniej technologii pozyskania do cech drzewostanu oraz kształtowania terenu.

1. Scharakteryzować wskaźniki i parametry wykorzystywane do oceny efektywności eksploatacji samochodu wywozowego.

2. Wyjaśnić pojęcie – system transportowy, wymienić elementy składowe na przykładzie transportu samochodowego.

Systemem transportowym nazywamy zbiór elementów oraz zbiór relacji zachodzących pomiędzy tymi elementami i zbiór procesów, które przetwarzają strumień ładunków i pasażerów określany popytem na usługi transportowe w strumień wyjścia z tego systemu.

1. Wyjaśnić pojęcie dwuetapowości transportu drewna, scharakteryzować środki transportowe stosowane w każdym z etapów.

W przypadku pozyskiwania drewna i przemieszczania go do kolejnego ogniwa logistycznego transport jest realizowany dwuetapowo. Pierwszy etap – zrywka drewna – obejmuje przemieszczenie drewna z powierzchni pozyskania (wnętrza drzewostany) do miejsca, z którego może ono być przetransportowane przez pojazd wywozowy (jest to najczęściej droga leśna lub składnica). Drugi etap obejmuje wywóz drewna z lasy i dostarczenie go do nabywcy. Podział na etapy wynika przede wszystkim z odmienności warunków terenowych (nośności podłoża), które stanowią również o konieczności stosowania przy poszczególnych etapach zrywki różnych środków technicznych.

W warunkach nizinnych pojazdami realizującymi zrywkę wewnątrz drzewostanu są ciągniki zrywkowe. Powinny się one charakteryzować przede wszystkim małym naciskiem powierzchniowym

1. Wyjaśnij wpływ najistotniejszych czynników organizacyjnych na koszty realizacji prac leśnych (np. pozyskaniowych).

2. Wyjaśnij zależność pomiędzy organizacją prac leśnych a wyposażeniem technicznym firm je realizujących.

3. Wymienić i omówić cechy charakterystyczne systemu transportu drewna.

Jedną z najbardziej istotnych cech jest technologiczny charakter, który wymaga ścisłego powiązania pracy przedsiębiorstwa transportowego z pracą i działalnością gospodarstwa leśnego. Inne cechy to:

• Znaczna sezonowość działalności transportowej

• Jednokierunkowość przewozu

• Zróżnicowana podatność transportowa przemieszczanych ładunków

• Przestrzenność w rozmieszczaniu ładunków

• Różnorodność warunków drogowych i atmosferycznych

  1. Wymienić i scharakteryzować elementy składowe infrastruktury transportu leśnego.

• Drogi leśne – wskaźnik zagęszczenia dróg leśnych w Polsce jest bardzo niski i wynosi około 2,4 km/100 ha powierzchni leśnej; wskaźnik ten nie uwzględnia jakości dróg leśnych.

• drogi

• drogi twarde nieulepszone (żwirowe, żużlowe, tłuczniowe)

• drogi twarde ulepszone (bitumiczne, betonowe itp.)

mosty i przepusty

• Drogi publiczne – krajowe, wojewódzkie gminne i lokalne miejskie, autostrady.

  1. Wymień rodzaje termicznego rozkładu drewna i krótko je scharakteryzuj.

Zagazowanie drewna – odbywa się w kotłach zwanych generatorami. Surowcem jest buk, produktem jest mieszanina gazów służących jako paliwo do napędu silników. Gazy palne stanowią 39%: 19% CO, 17% H₂, 3% CH₄; gazy niepalne 61%: 11% CO₂, 50% N₂, 0,1% O₂

Zwęglenie drewna – oddzielenie drewna od innych jego składników. Surowce – drewno gatunków iglastych i liściastych, ale lepsze drewno młode i ciężkie. Produkt – węgiel drzewny.

Destylacja rozkładowa – termiczny rozkład drewna iglastego: Surowiec – wałki, szczapy, gałęzie i odpady sosny i świerka. Produkty węgiel drzewny 30%, smoła iglasta 15%, terpentyna 6%, wody poterpentynowe i gazy 35%.

Cykl rozkładu:

• Ogrzanie drewna do 100°C

• Destylacja wody i terpentyny w temperaturze 100 – 200°C

• Destylacja smoły i początkowy rozkład drewna w temperaturze 200 - 300°C

• Egzotermiczny rozkład drewna w temperaturze 280 – 380°C

• Wyżarzanie węgla w temperaturze 380 – 450°C

Termiczny rozkład drewna liściastego: surowiec – wałki, szczapy, gałęzie i odpady brzozy, grabu, buka, wiązu, klonu i dębu. Produkty – substancje ciekłe (kwas octowy, alkohol metylowy, smoła liściasta), gazy, węgiel drzewny 30%

1. Wymień zalety symulacji i wizualizacji przebiegu procesów technologicznych.

• Czas poświęcony na symulację jest wielokrotnie mniejszy niż czas poświęcony na przebieg procesu

• Działanie systemu może być obserwowane i symulowane w warunkach rzeczywistych jak i symulowanych

• Za pomocą tego systemu można dobrać odpowiednie maszyny potrzebne do tego procesu technologicznego

• Każdy eksperyment można powtórzyć w tych samych warunkach kilka razy

• Podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności, co poprawia bezpieczeństwo i wydajność procesu technologicznego

• Eliminowanie uszkodzeń maszyny

  1. Wymień znane Ci tworzywa drzewne i omów dwa z nich (produkcja, budowa, rodzaje, zastosowanie).

Okleina, obłóg, fornir, ścier drzewny, papier, sklejka, drewno warstwowe, lignofol, lignoston, płyta stolarska, płyta wiórowa, płyta pilśniowa, płyta OSB.

Płyta pilśniowa (pot. dykta) płyta drzewna wykonana z rozwłóknionej tkanki drzewnej, przez spilśnienie jej i uformowanie w odpowiedniej temperaturze i pod (normalnym lub zwiększonym) ciśnieniem. Włókna ułożone są różnokierunkowo, co zapewnia płycie wyrównanie cech jakościowo – wytrzymałościowych niezależnie od kierunku działania obciążeń. Wskutek dużego nacisku i wysokiej temperatury prasowania struktura płyty jest silnie zwarta. Płytę pilśniową porowatą, miękką i zwykłą produkuje się przeważnie z drewna iglastego lub jego rozwłóknionych odpadów bez szkodliwych dodatków chemicznych w postaci formowanej nieprasowanej wstęgi i jako finalny produkt w postaci arkuszy o grubości od 9,5 do 25mm

Proces produkcji płyty pilśniowej metodą suchą:

1. Otrzymanie zrębków

2. Rozwłóknianie (defibratory dodaje się 1 – 1,5% parafiny lub środka hydrofobowego. Czas przebywania zrębków w podgrzewaczu 3 – 6 min, ciśnienie 0,8 – 1 MPa, temp. włókien 175 – 193°C)

3. Zaklejanie masy włókien

4. Suszenie włókien (w suszarkach dwustopniowych, suszenie prowadzi się do wilgotności 6 – 12%, temp. na wlocie ok. 300°C na wylocie 90°C)

5. Magazynowanie masy

6. Formowanie kobierca

7. Prasowanie wstępne

8. Prasowanie właściwe

9. Chłodzenie płyt

10. Formatowanie płyt

11. Szlifowanie

Proces produkcji płyty pilśniowej metodą mokrą:

1. Składowanie surowca

2. Rozdrabnianie

3. Rozwłóknianie

4. Domielanie

5. Zaklejanie

6. Formatyzowanie i odwadnianie

7. Suszenie (p – porowate), prasowanie (t – twarde)

8. Formatyzowanie (p), hartowanie (t)

9. Składowanie (p), nawilżanie (t)

10. Formatyzowanie (t)

11. Składowanie (t)

Rodzaje płyt pilśniowych: porowate, lakierowane, laminowane, pokrywane ścierem.

Zastosowanie płyt pilśniowych:

• Płyty twarde stosuje się głównie w meblarstwie i budownictwie oraz jako element konstrukcyjny belek dwuteowych;

• Płyty twarde lakierowane w bogatej gamie dekorów drewnopochodnych, znajdują zastosowanie przede wszystkim w meblarstwie, np. jako ścianki mebli, dna, szuflad

• Płyty porowate zwykłe – uwzględniając ich bardzo dobrą dźwiękochłonność i izolację cieplną, stanowią ekologiczny materiał izolacyjny w budownictwie, ale także znajdują zastosowanie w przemyśle opakowaniowym

Płyty wiórowe: materia konstrukcyjny dla przemysłu meblarskiego i budownictwa wytworzony ze specjalnie przygotowanych wiórów drzewnych, sprasowanych z dodatkiem żywic przy użyciu ciśnienia i temperatury, w płyty o różnych wymiarach, grubościach, ciężarze objętościowym i parametrach wytrzymałościowych. Występują w zależności od zapotrzebowania jako jedno i wielowarstwowe (laminat), o podwyższonej wodo–, grzybo– i ognioodporności oraz powierzchniach porowatych lub gładkich, zgęszczonych pyłem drzewnym. Wióry do produkcji zdrowego drewna drobnowymiarowego, odpadowego, nienadającego się do przerobu na lite deski.

Proces produkcji:

1. Przygotowanie wiórów

2. Suszenie

3. Zaklejanie

4. Formowanie kobierca

5. Prasowanie

6. Wykończanie

Zastosowanie:

• w różnych gałęziach przemysłu, ale przede wszystkim w meblarstwie, stanowiąc jeden z podstawowych elementów konstrukcji mebli;

• płyty wiórowe laminowane, jako dostępne w szerokiej gamie kolorystycznej, obejmującej dekory drewnopochodne pozwalają na wyprodukowanie mebli, odpowiadających zróżnicowanym gustom klientów

• płyty wiórowe surowe znajdują zastosowanie w niewidocznych elementach mebli

• jako materiał wykładzinowe

• do wyposażenia wnętrz

• jako ścianki działowe

• do konstrukcji regałów i stojaków