Literatura:

1. Olszak C.M., Sroka H. „Informatyka w zarządzaniu”, Wydawnictwo AE, Katowice 2003

2. Niedzielska E. „Informatyka ekonomiczna”, Wydawnictwo AE, Wrocław 2003

3. Rokicka – Broniatowka A. „Wstęp do informatyki ekonomicznej” SGH, Warszawa 2004

4. Dec Z., Konieczny R. „ABC Komputera” Wydawnictwo Edition 2000, Kraków 2006

5. Stefańczyk M,. Mejsner E., Kwiatkowski T., Jaskuła T. „Informatyka dla ekonomistów. Przykłady i ćwiczenia” Wydawnictwo UMCS, Lublin 2003

Cele przedmiotu

1. Nabycie przez studentów wiedzy teoretycznej i praktycznej w zakresie wymaganym do uzyskania Europejskiego Certyfikatu Umiejętności Komputerowych (ECDL).

2. Zapoznanie studentów z wiedzą z technologii informacyjne, wybranych metod oraz narzędzi sprzętowych i programowych

3. Nabycie przez studentów umiejętności profesjonalnego wykorzystania pakietu programów biurowych MS Office oraz wykorzystania technik poszukiwania selekcjonowanie, gromadzenia, przetwarzani, interpretacji i prezentacji informacji biznesowej

4. nabycie przez studentów dobrych nawyków w pracy z komputerem w celu zapewnienia wysokiej jakości wyników. Umiejętność doboru odpowiednich narzędzi informatycznych do realizacji własnych zadań.

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji

1. wiedza ogólna i matematyczna na poziomie matury w zakresie podstawowym

2. umiejętność obsługi systemu operacyjnego MS Windows oraz znajomość pakietu programów biurowych MS Office w zakresie wymaganym w szkole średniej

3. umiejętność pacy samodzielnej i w zespole

4. umiejętność prezentacji posiadanej wiedzy i formułowania własnych podglądów

T_EX – oprogramowanie do składania dużego tekstu (wzory, literatura) wszystko jest opanowanie (nie utraci się np.: numeracji).

Egzamin: pytania otwarte (pytania będą podane)

Platforma Moodle – umieszczane materiały dydaktyczne - SPRAWDZIĆ !!!

Co to jest informatyka ?

Nauka o przetwarzaniu informacji za pomocą automatycznych środków technicznych

Informacja – wielkość abstrakcyjna, która może być przechowywana w pewnych obiektach, przesyłana pomiędzy obiektami, przetwarzana w pewnych obiektach i stosowana do sterowania pewnymi obiektami, przy czym przez obiekty rozumie się organizmy żywe, urządzenia techniczne oraz systemy takich obiektów.

Definicje – pojęcia

INFORMACJA	Są to dane o otaczające nas rzeczywistości
INFORMATYKA	Jest to dziedzina wiedzy zajmująca się gromadzeniem, przetwarzaniem i wykorzystaniem informacji
ALGORYTM	Jest to zbiór reguł rozwiązania określonego zadania. Tj. przetworzenia informacji wejściowych (danych) na informacje wyjściowe (wyniki), w skończonej liczbie kroków (Al.-Chorezmi)
KOMPUTERY	Są to urządzenia, które mogą przetwarzać informacje zgodnie z zdanym zestawem instrukcji

Historia komputerów

Era prehistoryczna (9000 r. p.n.e.)

• palce u rąk (dlatego mamy system dziesiętny)

• linie na ścianach

• budowle kamienne

Abak – pierwsze starożytne liczydło (3000 r. p.n.e.) wynalezione w starożytnym Babilonie. Udoskonalany przez kolejne cywilizacje Greków, Rzymian

Soroban – liczydło stosowane w Chinach około 400 r. p.n.e.

Wilhelm Schickard (1592 – 1635) – maszyna licząca Schickarda

J. M. Jacquard (1752 – 1834) – maszyna tkacka Jacquarda

Charles Babbage (1792-1871) – maszyna różnicowa; pierwszy „prawdziwy” komputer

Elektryczność, wynalezienie lampy elektronowej 1946 rok. Wreszcie prawdziwy komputer ENIAC (Electronic Numerical Intergrator Analyzer and Computer).

Rozwój mikroelektroniki:

• wynalezienie tranzystora – „zawór” (1947)

• wynalezienie układu scalonego (1958)

Najważniejsze daty w historii informatyki:

Shickard jest uznawany za twórcę pierwszej historii mechanicznej maszyny do liczenia. Jego maszyna miała pomóc Keplerowi w jego astronomicznych rachunkach. Maszyna ta wymagała od użytkownika manualnej pomocy w wielu czynnościach związanych z kolejnymi krokami. Mogła dodawać i odejmować 6-cyforwe liczby w układzie dziesiętnym

Francuz Jacquard buduje krosno tkackie, w którym wzorzec tkaniny był programowany na swego rodzajach kartkach perforowanych. Proces tkania był kontrolowany przez algorytm (czyli przepis) zakodowany w postaci sekwencji otworów wybitych w karcie.

Anglik Babbagre budue maszynę sterowną programowo do wyliczania niektórych formuł matematycznych.

Pierwsze publiczne użycie na wielką skalę maszyny bazujących na kartach perforowanych. Amerykanin Hollerith użył swej maszyny do opracowania danych statystyczny w spisie ludności.

Generacje komputerów

Generacja Zerowa – komputery budowane w oparciu przekaźniki elektro-magnetyczne. Przykład: Mark I (1939)

Generacja Pierwsza (1946 – 1958) – komputery pierwszej generacji budowano z lamp elektronowych. Przykład: ENIAC (1946)

Generacja Druga (1959 – 1964) – komputery budowane w oparciu o tranzystory. Przykład: XYZ (1958)

Generacja Trzecia (1963 – 1970) – komputery działające w oparciu o układy scalone. Przykład: ODRA 1300

Generacja Czwarta (1971 – do dziś) – komputery budowane na układach scalonych wysokiej skali integralności. Przykład: CRAY X – MP (1982)

Generacja Czwarta PLUS – Superkomputery o bardzo dużej mocy obliczeniowej. Przykład: japoński NEC

Generacja Piąta /i dalsze/ - technika sztucznej inteligencji, zmiany w architekturze systemu. Przykład: roboty, które porozumiewają się z człowiekiem, rozumieją polecenia i zachowują się naturalnie.

Komputery biologiczne; Komputery kwantowe – nie ma możliwości podsłuchania informacji, podczas nasłuchu jest zmieniany sygnał.

Budowa komputera

Budowa komputera

• Procesor – (CPU) układ elektroniczny realizujący przetwarzanie informacji

• Pamięć – przechowywanie informacji

• Układy wejścia / wyjścia (I/O) – komunikacja z otoczeniem

RAM – pamięć modyfikowana

ROM – pamięć stała

Magistrala (szyna):

• Model komputera (szyna systemowa)

• Komunikacja pomiędzy komponentami odbywa się współdzielonymi zasobami zwanymi szyną systemową, która składa się z:

  • Szyny danych

  • Szyny adresowej

  • Szyny sterującej

Schemat przepływu informacji

Możliwości komputerów (możliwe pytanie na egzaminie)

Komputery są zdolne do:

• Analizy niezmiernej ilości danych

• Sterowania robotami

• Gry w szachy na poziomie mistrzów

Komputery nie są w stanie:

• Określić choćby w przybliżeniu wieku osoby na podstawie zdjęcia

• Ze sterty gałązek ułożyć ptasie gniazdo

• Wygrać z amatorem w szachy przy małej zmianie reguł

Grupy zastosowań komputerów:

1. Obliczenia numeryczne, charakteryzujące się dość skomplikowanymi algorytmami i stosunkowo niewielką ilością danych. Czasem nazywa się je obliczeniami naukowo-technicznymi.

2. Informacja i zarządzanie, charakteryzujące się na ogół prostymi algorytmami, ale zwykle bardzo dużą ilością danych. Typowe przykłady takich zastosowań, to informacja bibliograficzna, informacja turystyczna, systemy bankowe, systemy administracji państwowej, itp.

3. Sterowanie procesami, głównie technologicznymi. Aktualna sytuacja o procesie przekazywana jest do komputera poprzez sytym czujników. Komputer w oparciu o tzw. „listę sytuacji reakcji” analizuje daną sytuację i w zależności od potrzeby odpowiednio reaguje. Domyślamy się że komputer musi pracować w tzw. czasie rzeczywistym (tzn. wystarczająco szybko, żeby zdążyć z reakcją w każdej sytuacji wymagającej takiej reakcji)

4. Symulacja. Chodzi tu o takie zastosowania, w których komputer „udaje” (symuluje) coś lub kogoś. Należą tu m.in. wszelkiego rodzaju gry (szachy, brydż, gry wojenne itd.), w których komputer występuje w charakterze gracza lub kilku graczy. Do tej grupy należą takie programy komponujące muzykę, symulujące zachowanie rynku, itd. Zastosowania tego typu należą do tzw. sztucznej inteligencji

Kodowanie informacji

Sposób reprezentacji informacji w systemie. Jak to się dzieje, że w pamięci komputera można przechowywać teksty, obrazy, dźwięki i liczby ? Dzięki kodowaniu informacji.

Kodowanie informacji jest to przedstawienie informacji w postaci komunikatu zrozumiałego przez odbiorcę. Do kodowania używam określonego zbioru, np. cyfr, znaków, impulsów.

• Kodowanie liczb

• Kodowanie znaków alfabetu/grafiki/dźwięku

Zapis informacji ASCII

(American Standard Code for Information Interchange)

KOD STANDARDOWEGO ZESTWU ZNAKÓW

Cechy:

• Znaki zapisywane są w jednym bajcie

• Można zakodować 256 różnych znaków

• Stardard ASCII – 128 znaków (znaki sterujące i alfanumeryczne)

• Extended ASCII – 256 znaków (standard ASCII + symbole naród)

Informacja cyfrowa

Informacją cyfrową nazywany informację przedstawioną w postaci słów cyfrowych. Słowem cyfrowym nazywany dowolny ciąg składający się z symboli 0 i/lub 1

Długość słowa	Oznaczenie symboliczne	Nazwa
1 4 8 16 32 64	A0 A3 … A0 A7 … A0 A15 ….A0 A13 ….A0 A63 …A0	Bit Tetrad, kęs Bajt Słowo 16-bitowe, słowo Podwójne słowo, dwusłowo Słowo 64-bitowe, czterosłowo

1b – oznacza 1 bit

1B – oznacza 1 bajt

1B = 8b

1kB = 1024 B (2¹⁰)

1MB = 1024 kB

1GB = 1024 MB

Przykład: 20 MB jest ilością informacji ośmiokrotnie większa niż 20Mb

Jeśli mamy słowo długości 8b to mamy 256 stanów (1 stan to są same 0)

Systemy liczbowe

Przedstawiając liczbę dziesiętną w systemie binarnym lub heksadecymalnym należy pamiętać, że w dalszym ciągu jest to ta sama liczba lecz przedstawiona za pomocą innego zestawu znaków.

Można więc mówić o kodzie binarnym czy też kodzie heksadecymalnym.

Dziesiętny system liczbowy

Do zapisu dowolnej liczby system wykorzystuje dziesięć symboli (cyfr):

0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9

Dowolną liczbę w systemie dziesiętnym możemy przedstawić jako następującą sumę:

$$\left( a_{n - 1}\ldots a_{1}a_{0} \right) = a_{n - 1} \times 10^{(n - 1)} + \ldots + a_{1} \times 10^{1} + a_{0} \times 10^{0} = \sum_{i = 0}^{n - 1}{a_{i} \times 10^{i}}$$

Gdzie

i – numer pozycji w liczbie

a_i – dowolna z cyfr (0 lub 1)

n - ilość cyfr (pozycji) w liczbie

Przykład 1:

10100_B = 1 × 2⁴ + 0 × 2³ + 1 × 2² + 0 × 2¹ + 0 × 2⁰ = 20

257 = 2 × 10² + 5 × 10¹ + 7 × 10⁰ = 2 × 100 + 5 × 10 + 7 × 1

Heksadecymalny (szesnastkowy) system liczbowy

Do zapisu dowolnej liczby system wykorzystuje szesnaście symboli (cyfr i liter):

0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, E, F

Dowolną liczbę w systemie heksadecymalnym możemy przedstawić jako następującą sumę:

$$\left( a_{n - 1}\ldots a_{1}a_{0} \right) = a_{n - 1} \times 16^{(n - 1)} + \ldots + a_{1} \times 16^{1} + a_{0} \times 16^{0} = \sum_{i = 0}^{n - 1}{a_{i} \times 16^{i}}$$

Gdzie:

i – numer pozycji w liczbie

a_i – dowolna cyfra heksadecymalna

n - ilość cyfr (pozycji) w liczbie

Przykład:

1C2_H = 1 × 16² + 2 × 16⁰ = 1 × 256 + 12 × 16 + 2 × 1 = 450_D

Konwersja liczb

1. 10100_B = 1 × 2⁴ + 0 × 2³ + 1 × 2² + 0 × 2¹ + 0 × 2⁰ = 20_D

2.

20 ÷ 2 = 10 reszta 0

10 ÷ 2 = 5 reszta 0 kierunek odczytywania wyniku

5 ÷ 2 = 2 reszta 1

2 ÷ 2 = 1 reszta 0

1 ÷ 2 = 0 reszta 1

czyli 20_D= 10100B

Dodawanie liczb binarnych

Do wykonywania dodawania niezbędna jest znajomość tabliczki dodawania, czyli wyników sumowania każdej cyfry z każdą inną:

0 + 0 = 0

0 + 1 = 1

1 + 0 = 1

1 + 1 = 10

0101  =  5(10)

Wyjaśnienie:

1+1 w systemie dwójkowym daje w wyniku 0 na pewnej pozycji, a jedność jest przenoszona na następną pozycję w liczbie. Jest to podoba sytuacja jak w przypadku dodawania 1 + 9 w systemie dziesiętnym - otrzymujemy w wyniku 0, a jedność jest przenoszona na następną pozycję.

   0101 = 5(10) 1100 = 12(10)

+0110 = 6(10) +0011 = 3(10)

  1011 = 11(10)∖t  1111 = 15(10)

   1010 = 10(10) 1111 = 15(10)

+1010 = 10(10) +0001 = 1(10)

 10100 = 20(10)∖t 10000 = 16(10)

Odejmowanie liczb binarnych

Przy odejmowaniu korzystamy z tabliczki odejmowania:

Odejmując 0 – 1 otrzymujemy wynik 1 i pożyczkę do następnej pozycji. Pożyczka oznacza konieczność odjęcia 1

0 - 0 = 0

1 - 0 = 1

1 - 1 = 0

0 - 1 = 1 i pożyczka z następnej pozycji

Pożyczka oznacza konieczność odjęcia 1 od wyniku odejmowania cyfr w następnej kolumnie.

1101010 1101010(2 (2) - 1111 1111(2) (= 1011011 1011011(2 (2) (106 106(10 (10) - 15 15(10) (= 91 91(10 (10)). ).