Tiosiarczan Na/Ca

CaS₂O₃ * 6H₂O

Najbezpieczniejszy ze wszystkich chelatonów, bardzo ↓ toksyczność

Ołów, arsen, miedź, rtęć

Krowy, konie:

20-30 g P.O. w 300 ml H₂O

Najlepiej I.V. jako 10% lub 20% r-ór

Nie przekraczać dawki 8-10 g/zwierze

Owce, kozy:

¼ dawki (P.O.)

lub 10% wodny r-ór I.V.

Duże zwierzęta 20mg/kg m.c. 1x dziennie p/6 dni I.V.

Małe zwierzęta 10 mg/kg m.c. 2x dziennie p/6 dni I.V.

lub

1,5 - 2% r-ór I.V.

50-100 mg/kg 1x dziennie

I.V. wolna infuzja dożylna

Psy, koty:

10 mg/kg m.c I.V. 2x dziennie p/6 dni

CaNa₂EDTA wersenian sodowo wapniowy

Ołów, chrom, kobalt, miedź, wanad, mangan, cynk, żelazo

NIE: kadm (wzmaga nefrotoksyczność), selen, rtęć

P/wskazania:

• niewydolność nerek

Podany dożylnie T½ 20-60 minut!

1%, 5%, 10% roztwór I.V. bardzo wolno. Podawanie musi być wielokrotne, bo T½ po I.V. szybkie. Podanie P.O. stosuje się jedynie dla związków znajdujących się jeszcze w przewodzie pokarmowym, ponieważ wersenian sodowo wapniowy nie wchłania się po podaniu P.O.

Małe zwierzęta:

I.M. 1% 15-20 mg/kg, co 12h

S.C. 25 mg/kg 4x dziennie przez 2-3 dni, przerwa i powtórka terapii

(NIE przekraczać dawki 2g/ dzień)

Duże zwierzęta:

5% 70 mg/kg/dzień w 3 dawkach I.V.

10% 50 mg/kg/dzień, co 12h I.V. przez 2-3 dni

25% 40-50 mg/kg/dzień, co 12h I.V.

• Nie wiąże metali i metaloidów z tkanek, jedynie z krwi, przerwa w kuracji ma na celu ustalenie nowej równowagi pomiędzy płynami a tkankami w zawartości metali/loidów, co umożliwia skuteczną kontynuację terapii

• Wywiera działanie nefrotoksyczne przy długim stosowaniu może dojść do uszkodzenia nerek

• Nawet przy zalecanych dawkach może dojść do objawów niepożądanych:

• ↓ ciśnienia krwi

• hipokalemia

• biegunki

• czasem anoreksja, depresja (psy)

• Nie można podawać u samic ciężarnych - wywiera działanie teratogenne

BAL - dimerkaptopropanol

Pochodna BAL - UNITIOL - kwas dimerkaptopropanosulfonowy DMPS

W jego przypadku obecność grupy sulfonowej ↑ skuteczność działania chelaty z unitiolem nie wchłaniają się zwrotnie w kanalikach nerkowych! W przeciwieństwie do chelatów z BAL, które są zwrotnie wchłaniane w kanalikach nerkowych.

BAL:

(Rtęć)^♣, antymon, arsen, bizmut, nikiel, ołów

NIE: selen, tal, kadm, tellur, żelazo, (rtęć)

Mechanizm działania: konkurencja między grupami SH odtrutki a grupami SH zablokowanymi przez metale/loidy w organizmie grupy SH odtrutki odbierają metale z grup SH organizmu.

P/wskazania:

• Uszkodzenie wątroby

• Cukrzyca

• Niewydolność nerek

BAL 10% r-ór olejowy!

Podanie w głębokiej iniekcji domięśniowej NIGDY I.V.!

Duże zwierzęta: 4 mg/kg pierwsza dawka, co 4 godziny, potem 1x p/8 dni

Małe zwierzęta: 4 mg/kg/dzień p/8-12 dni

Działania niepożądane:

• skoki ciśnienia

• ↑ temperatury

• tachykardia

• niepokój

• drgawki, konwulsje

• wymioty, ślinotok

• uszkodzenie naczyń kapilarnych (wynaczynienie osocza)

• zaburzenia metabolizmu (acidoza, hipoglikemia)

UNITIOL:

• bardzo skuteczny

• bez objawów niepożądanych

• bez wchłaniania zwrotnego w kanalikach

• brak p/wskazań w metalach/loidach

• rozpuszczalny w wodzie

• można podawać I.V.

• NIE S.C. nekroza skóry!

5% r-ór I.V., I.M.

5 ml p/1-2 dni, co 6h

następne dni: co 8h

później: co 12h

DMPS I.V.:

Świnie 20-30 mg/kg m.c.

Psy 5-10 mg/kg m.c. 2x dziennie p/2 dni

Duże zwierzęta 50 mg/kg m.c.

Terapia trwa 2-8 dni

Pochodne:

DMSA - kwas dimerkaptobursztynowy

• rozpuszczalny w wodzie

• bez p/wskazań w metalach/loidach

• można podać I.V.

• NIE S.C. - nekroza

U zwierząt:

Świnie eksperymentalnie przy zatruciu MSA (jednosodowy metaarsenian)

700 mg DMSA (10 mg/kg m.c.) P.O. co 8h p/5 dni

MSDMA - kwas mezodimerkaptobursztynowy (pochodna DMSA)

Psy:

10 mg/kg P.O. co 8h p/10 dni

Bez p/wskazań!!!! - bardzo dobry, ale drogi

Bez p/wskazań w metalach/loidach

DTPA - kwas dietylenotriaminopentaoctowy

Używany przeważnie jako sól wapniowotrójsodowa CaNa₃DTPA

Kadm, ołów, ŻELAZO, cynk, pluton, uran, tor

U człowieka: 15 mg/kg m.c. co 6h p/kilka dni I.V.

Dawka dzienna do 150 mg/kg m.c.

Działania niepożądane:

• Reakcje uczuleniowe

Penicylamina (Cuprenil)

Miedź, ołów, kobalt, cynk, rtęć

NIE: arsen

Przed podaniem sprawdzić czy nie ma uczulenia na penicylinę!

Duże zwierzęta: P.O. 200 mg/kg/dzień

Małe zwierzęta: P.O. 20 mg/kg/dzień

Psy: 35-50 mg/kg/dzień P.O. w kilku dawkach przez okres 7 dni (podawać 30 minut przed karmieniem), terapię można powtórzyć.

UWAGA:

• Przy długotrwałym podawaniu może dochodzić do niedoboru witaminy B₆

• Mogą pojawiać się wymioty podać leki p/wymiotne

• Odczyny alergiczne

• Zaburzenia w obrazie krwinkowym:

• Trombocytopenia

• Leukopenia

• Anemia aplastyczna

• Działanie nefrotoksyczne - białko w moczu

• Cystyuria (Bo tworzy kompleksy z siarką i z azotem wycofanie am/kw. siarkowych)

Deferoksamina (Desferal)

Stosowana w zatruciach ŻELAZEM

P/wskazania:

• niewydolność nerek

Podawanie łącznie z transfuzją krwi.

Psy, koty:

P.O. 100 mg/kg m.c.

I.M. do 50 mg/kg m.c.

I.V. tylko w przypadku ostrego zatrucia, w tym wypadku należy kontrolować ciśnienie krwi (wykazuje działanie hipotensyjne, tak jak żelazo)

Podawać bardzo wolno 15 mg/kg/h

Podawać pod kontrolą ciśnienia

Nie przekraczać dawki 80 mg/kg/24h

Działania niepożądane:

• Wymioty

• Hipotonia

• Arytmia

• Zaburzenia ze strony OUN drgawki

• Uszkodzenie siatkówki

Zestawienie:

Ołów	CaEDTA i.v.; DMPS/DMSA p.o., i.v., i.m.; BAL i.m. Penicylamina p.o.; Tiosiarczan Ca p.o./i.v.
Rtęć	DMPS/DMSA, Penicylamina NIE: CaEDTA, BAL
Kobalt	CaEDTA, DMPS/DMSA, BAL, Penicylamina
Arsen	DMPS/DMSA, BAL, Tiosiarczan Ca NIE: Penicylamina (?)
Kadm	DTPA i.v. ew. DMPS/DMSA, Penicylamina NIE: CaEDTA, BAL
Żelazo	Deferoksamina i.m., i.v., p.o.; CaEDTA NIE: Bal, DMPS/DMSA, DMS
Miedź	Penicylamina p.o.; CaEDTA, BAL, DMPS/DMSA TERIERY: octan cynku (p.o. 100 mg Zn 2x dziennie p/3-6 m-cy a potem 50 mg Zn 2x dziennie)
Cynk	CaEDTA, DMPS/DMSA, BAL, DTPA
Chrom	DMPS/DMSA, CaEDTA, BAL
Tal	Błękit pruski p.o. 250 mg/kg/dzień w 2-4 dawkach Dietyloditiokarbaminian sodu p.o. 20 mg/kg/dzień (ale uważać u psów - ślepota) Difenylokarbazon (Ditizon) (ale nie u kotów) 70 mg/kg 3x dziennie p.o.

P.O. tylko, jeżeli chcemy chelatować związki jeszcze nie wchłonięte z przewodu pokarmowego

Dla OŁOWIU po przerwie należy ponowić terapię

^♣ W przypadku rtęci sytuacja zależy od tego czy jest to forma organiczna czy nieorganiczna - BAL skuteczny jest jedynie na formy NIEORGANICZNE. W przypadku związków organicznych dochodzi do kumulacji w OUN.

Wycofuje depozyty żelaza z wątroby

Specyficzność do miedzi

Tox 9 (odtrutki)

- 1 -

---