Plan pracy magisterskiej „Gospodarowanie zasobami częstotliwości na gruncie Prawa telekomunikacyjnego i Kodeksu postępowania administracyjnego.

Przemysław Birus

1. Zagadnienia wstępne.

1. Charakter zasobów częstotliwości świadczący o konieczności regulacji sposobu ich wykorzystania.

2. Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej jako organ regulacyjny w zakresie gospodarowania częstotliwościami.

3. Plany zagospodarowania częstotliwości.

4. Rezerwacja częstotliwości, pozwolenie radiowe oraz świadectwo operatora urządzeń radiowych jako główne narzędzia kształtowania warunków dla efektywnego wykorzystania częstotliwości.

2. Rezerwacja częstotliwości.

1. Dokonywanie rezerwacji częstotliwości.

1. Przesłanki dokonania rezerwacji częstotliwości.

Przesłanki, po których spełnieniu Prezes UKE powinien dokonać rezerwacji częstotliwości mają dwojaki: przedmiotowy i podmiotowy charakter. Przesłanki te wymienione są w art. 114 ust. 3 PT. Dokładne wskazanie przesłanek ma na celu ograniczenie uznania administracyjnego, a przez to umożliwienie podmiotom starającym się o rezerwację roszczenia wobec organu o przydział wnioskowanych częstotliwości.

Pierwszą przesłanką konieczną do spełnienia przy dokonywaniu rezerwacji częstotliwości jest dostępność częstotliwości. Dostępność częstotliwości nie należy rozumieć wyłącznie jako nie zajmowanie wnioskowanego pasma częstotliwości przez inny podmiot, ale także należy badać czy częstotliwości wymienione we wniosku mogą być wykorzystywane przez wnioskodawcę. Prezes UKE zobowiązany jest wziąć pod uwagę czy częstotliwości przeznaczone są do wykorzystywania w służbie cywilnej, oraz sprawdzić w Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości czy częstotliwości, których dotyczy wniosek mogą być wykorzystane w celach związanych z prowadzeniem prowadzenia działalności gospodarczej. Należy także zbadać czy częstotliwości przeznaczone są dla wnioskowanej służby radiokomunikacyjnej, oraz czy plan zagospodarowania częstotliwości przewiduje wykorzystanie ich zgodnie z wnioskiem.

Kolejnym wymogiem, niezbędnym do dokonania rezerwacji częstotliwości, jest aby częstotliwości mogły być chronione przed zaburzeniami elekromagnetycznymi. Spełnienie tego wymogu wiąże się z pojęciem kompatybilności elektromagnetycznej, rozumianej jako „zgodność urządzeń oraz systemów elektrycznych i elektronicznych, wyrażająca się w tym, że mogą one działać w środowisku telekomunikacyjnym efektywnie i bez zakłócania innych urządzeń”.

Następną przesłanką konieczną do udzielenia rezerwacji częstotliwości jest sprawdzenie czy wnioskowane częstotliwości zostały międzynarodowo uzgodnione w zakresie i formie określonej w międzynarodowych przepisach radiokomunikacyjnych, lub umowach międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną. Częstotliwości, znajdujące się w Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości są częstotliwościami uzgodnionymi.

Częstotliwości powinny być także zgodne z uzgodnionymi przeznaczeniami częstotliwości w ramach Unii Europejskiej. Zagadnienia dotyczące harmonizacji częstotliwości zostały określone w decyzji 676/2002/WE o porządku regulacyjnym w sprawie polityki widma radiowego we Wspólnocie.

Przed ostatnią przesłanką wymienioną w art. 114 ust 3 Pt jest brak kolizji z udzielonymi rezerwacjami częstotliwości. Przesłankę tę można rozumieć jako wskazanie, iż częstotliwości raz udzielone nie mogą być udzielone innemu podmiotowi w okresie ważności decyzji rezerwacyjnej, lub jako wskazanie , iż nie możliwe jest dokonanie rezerwacji częstotliwości, w taki sposób aby ograniczało ono technicznie korzystanie z częstotliwości wcześniej zarezerwowanych.

Ostatnim, siódmym, wymogiem dokonania rezerwacji jest niedopuszczenie do nieefektywnego wykorzystania częstotliwości. Przesłanka ta konieczna jest, ze względu na to iż częstotliwości Są dobrem niezwykle rzadkim, o czym wspomniano w rozdziale 1 niniejszej pracy. Ocena spełnienia tej przesłanki należy do Prezesa UKE i oparta jest na doświadczeniu organu administracji.

2. Terminy wydania decyzji rezerwacyjnej.

W art. 114 PT został także ustalony maksymalny termin wydania decyzji rezerwacyjnej. Termin ten wynosi 6 tygodni od dnia złożenia wniosku przez podmiot ubiegający się o rezerwacje częstotliwości. Termin ten ma charakter instrukcyjny. Uchybienie mu nie powoduje umorzenia wygaśnięcia lub innych form zakończenia postępowania, jednakże po jego upływie stronie przysługuje skarga na bezczynność organu.

Termin 6 tygodni nie ma jednakże zastosowania gdy wymagane są przetarg, konkurs lub zakończenie uzgodnień międzynarodowych.

3. Dokonywanie rezerwacji częstotliwości na rzecz kilku użytkowników.

Przepisy PT dopuszczają dokonywanie rezerwacji częstotliwości na rzecz kilku użytkowników. Umożliwia to realizację przedsięwzięć wymagających porozumienia przedsiębiorców telekomunikacyjnych (np. spółka cywilna).

W trakcie dokonywania rezerwacji częstotliwości na rzecz kilku użytkowników oceniany jest oddzielnie każdy z wnioskodawców. Niespełnienie warunków koniecznych do udzielenia rezerwacji przez jednego z wnioskodawców skutkuje brakiem możliwości przydzielenia częstotliwości temu podmiotowi.

2. Elementy decyzji rezerwacyjnej.

Elementy decyzji rezerwacyjnej wymienione zostały w art. 115 PT. Budowa tego artykułu wskazuje iż w ust. 1 wymienione zostały elementy obligatoryjne, zaś w ust. 2 elementy fakultatywne.

1. Elementy obligatoryjne decyzji rezerwacyjnej

Pierwszym wymienionym w art. 115 ust. 1 PT elementem obligatoryjnym decyzji rezerwacyjnej jest określenie uprawnionego podmiotu, na rzecz którego dokonano rezerwacji częstotliwości, oraz jego siedzibę i adres. Podmiotem tym będzie wnioskodawca. Jak stwierdził NSA „Przepis art. 107 par. 1 Kpa przewiduje, że decyzja administracyjna powinna zawierać oznaczenie strony. Na oznaczenie to składa się imię i nazwisko, a w odniesieniu do osób prawnych - nazwa i siedziba. W razie potrzeby podać można także datę i miejsce urodzenia osoby fizycznej oraz imiona jej rodziców, czy - jak w sprawach dotyczących statusu uchodźcy - obywatelstwo. Informacja o narodowości nie jest elementem oznaczenia strony w decyzji administracyjnej.”

Drugim składnikiem decyzji rezerwacyjnej jest określenie zasobu częstotliwości lub pozycji orbitalnych objętych rezerwacją. Element ten określa zakres częstotliwości do wykorzystania których uprawniony jest wnioskodawca w ramach wydanej decyzji (np. 2500 - 2570 MHz). Przedmiot rezerwacji częstotliwości może być określony przez podanie częstotliwości, zakresu częstotliwości, kanału lub kanałów częstotliwości.

Trzecim elementem koniecznym decyzji rezerwacyjnej jest wyznaczenie obszaru , zgodnie z administracyjnym podziałem kraju, na którym mogą być wykorzystywane częstotliwości. Obszarem takim może być całe terytorium kraju, lub jego część, odpowiadające planom zagospodarowania częstotliwości.

Kolejnym elementem koniecznym decyzji rezerwacyjnej jest wskazanie rodzajów służby radiokomunikacyjnej, sieci telekomunikacyjnej lub usługi telekomunikacyjnej, w której częstotliwości objęte rezerwacja mogą być wykorzystywane. Ten element decyzji rezerwacyjnej ma zapewnić efektywność wykorzystania częstotliwości poprzez wskazanie celu jej wykorzystywania.

Niezbędnym elementem decyzji rezerwacyjnej jest także termin rozpoczęcia wykorzystywania częstotliwości. Który wyznacza moment, w którym wnioskodawca może rozpocząć korzystanie z częstotliwości.

Kolejnym elementem obligatoryjnym rezerwacji częstotliwości jest wskazanie warunków do wydania pozwolenia radiowego. Kwestie związane z pozwoleniem radiowym opisane zostaną w rozdziale 3, tam też opisane będą warunki wydania pozwolenia radiowego.

Siódmym elementem obligatoryjnym decyzji rezerwacyjnej wymienionym w art. 115 ust 1 PT jest informacja o możliwości i warunkach przenoszenia z inicjatywy dysponującego częstotliwością uprawnień do tej częstotliwości, z zachowaniem warunków ustawowych. Tylko organ regulacyjny może zadecydować o możliwości przenoszenia uprawnień do częstotliwości. Co więcej organ regulacyjny określa wymagania jakie podmiot posiadający rezerwację częstotliwości musi spełniać aby mógł przenieść uprawnienia wynikające z decyzji rezerwacyjnej. Przykładami takich warunków są: obowiązek zawiadomienia o przejściu praw na rzecz osoby trzeciej, oraz wyznaczenie terminu tego zawiadomienia, uzależnienie przejścia uprawnień od zgody organu, konieczność wykorzystywania częstotliwości przez podmiot na rzecz, którego przeniesiono uprawnienie w tym samym celu jaki wskazany był w rezerwacji. Należy zauważyć, iż wprowadzenie powyższych warunków następuje w decyzji administracyjnej co implikuje, że skuteczne są one tylko wobec strony uprawnionej na mocy decyzji i nie maja wpływu na skuteczność czynności prawnej przenoszącej uprawnienia. Oczywiście podmiot przenoszący uprawnienia nie może przekazać więcej uprawnień niż otrzymał w decyzji rezerwacyjnej, czyli np. nie może zawrzeć umowy na okres dłuższy niż na jaki częstotliwość została udzielona.

Przedostatnim obligatoryjnym elementem decyzji rezerwacyjnej jest okres wykorzystywania częstotliwości. Termin ten określa ramy czasowe ważności decyzji. Po jego upływie decyzje wygasają, a przez to wygasają uprawnienia do korzystania z częstotliwości.

Ostatnim elementem obligatoryjnym decyzji rezerwacyjnej są zobowiązania podmiotu podjęte w ramach przetargu , albo konkursu, o ile zostały podjęte. Charakter tychże zobowiązań przybliżony zostanie w części dotyczącej przetargu oraz konkursu.

2. Elementy fakultatywne decyzji rezerwacyjnej.

W ustępie 2 art. 115 PT wymienione są elementy fakultatywne decyzji rezerwacyjnej. Elementy te mogą, lecz nie musza znaleźć się w treści decyzji. Elementami tymi są: warunki wykorzystywania częstotliwości, o których mowa w art. 146 PT, wymagania dotyczące zapobiegania szkodliwym zaburzeniom elektromagnetycznym, obowiązki ochronne w zakresie promieniowania elektromagnetycznego oraz ustalenia będące wynikiem przetargu albo konkursu.

3. Elementy decyzji rezerwacyjnej a elementy decyzji administracyjnej z art. 107 K. p. a.

Decyzja rezerwacyjna jak każda decyzja administracyjna powinna zawierać elementy wymienione w art. 107 § 1 K.p.a., czyli: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji lub, jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego, powinna być opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Decyzja, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, powinna zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi. Ponadto art. 107 §2 K.p.a. stanowi, że przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja, takimi składnikami są elementy z art. 115 PT.

Trudno jest wytłumaczyć dlaczego ustawodawca sformułował tak elementy obligatoryjne decyzji rezerwacyjnej, iż w art. 115 PT wymienił niektóre elementy decyzji z art. 107 § 1 K.p.a., pomijając inne. Bardziej przejrzyste wydaje się albo stworzenie katalogu elementów obligatoryjnych na podstawie art. 107 § 1 K.p.a. albo odesłanie do katalogu z art. 107 § 1 K.p.a. oraz dodanie elementów charakterystycznych dla decyzji rezerwacyjnej.

3. Postępowanie w przypadku braku dostatecznych zasobów częstotliwości.

1. Brak dostatecznych zasobów częstotliwości.

Brak dostatecznych zasobów częstotliwości jest główną przesłanką dokonania przetargu lub konkursu. Zasoby częstotliwości nie są dostateczne gdy z danej częstotliwości nie mogą korzystać wszystkie zainteresowane jej użytkowaniem podmioty. Sytuacja taka zachodzi gdy dana częstotliwość nie jest dostępna z powodu przyznania jej do wyłącznego korzystania innemu podmiotowi na mocy ostatecznej decyzji administracyjnej. Aby częstotliwości stały się znowu dostępne konieczne jest wyeliminowanie z obrotu wcześniejszą decyzję rezerwacyjną.

W pozostałych przypadkach, to znaczy gdy nie została wydana wcześniejsza decyzja rezerwacyjna lub została ona usunięta z obiegu, przewidziana jest specjalna procedura sprawdzająca dostępność częstotliwości.

Procedura ta rozpoczyna się poprzez złożenie pierwszego wniosku w sprawie rezerwacji danej częstotliwości. Zgodnie z art. 116 ust 3 nie jest wymagane złożenie wniosku o rezerwację częstotliwości. Po wpłynięciu pierwszego wniosku Prezes UKE ogłasza na stronie BIP UKE dostępność tych częstotliwości i wyznacza 14 dni na zgłoszenie zainteresowania ich rezerwacją. Jeżeli zainteresowanie tymi częstotliwościami będzie większe niż możliwości ich wykorzystania, Prezes UKE stwierdza brak dostatecznych zasobów częstotliwości. Sytuacja ta zaś powoduje konieczność przeprowadzenia przetargu lub konkursu.

2. Przetarg.

1. Postępowanie przetargowe jako postępowanie funkcjonalnie sprzężone z postępowaniem rezerwacyjnym.

2. Dokumentacja przetargowa.

3. Ocena ofert w przetargu.

4. Ogłoszenie wyników przetargu.

5. Kontrola rozstrzygnięć podejmowanych w przetargu.

6. Pozostawienie przetargu bez rozstrzygnięcia.

7. Wadium.

4. Dokonanie rezerwacji częstotliwości na kolejny okres, na wniosek podmiotu, który w czasie wykorzystywania częstotliwości nie naruszył warunków wykorzystywania częstotliwości.

5. Zmiana podmiotu dysponującego rezerwacją częstotliwości na wniosek tegoż podmiotu.

1. Elementy obligatoryjne wniosku o zmianę podmiotu dysponującego rezerwacją częstotliwości.

2. Wniosek o zmianę podmiotu dysponującego rezerwacją częstotliwości, dotyczący części zakresu częstotliwości lub pozycji orbitalnych objętych rezerwacją, lub części obszaru, na którym mogą być wykorzystywane częstotliwości.

3. Przesłanki odmowy zmiany podmiotu dysponującego rezerwacją częstotliwości.

6. Zmiana lub cofnięcie rezerwacji częstotliwości z urzędu, w drodze decyzji Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej.

7. Odmowa udzielenia rezerwacji częstotliwości.

8. Rezerwacja częstotliwości przeznaczonych do rozpowszechniania programów radiofonicznych lub telewizyjnych.

1. Konieczność działania w porozumieniu z Krajową Radą Radiofonii i Telewizji.

2. Konkurs.

1. Unormowania wspólne dla przetargu i konkursu.

2. Unormowania specyficzne dla konkursu.

3. Pozwolenia radiowe oraz świadectwo operatora urządzeń radiowych.

1. Urządzenia, których użytkowanie nie wymaga pozwolenia radiowego.

2. Istota i treść pozwolenia radiowego.

1. Elementy obligatoryjne pozwolenia radiowego.

2. Warunki wykorzystywania częstotliwości.

3. Elementy fakultatywne pozwolenia radiowego.

3. Przesłanki wydania pozwolenia radiowego.

4. Przesłanki cofnięcia lub zmiany pozwolenia radiowego.

5. Przesłanki zmiany warunków wykorzystywania częstotliwości.

6. Pozwolenia radiowe dla służby radiokomunikacyjnej amatorskiej.

7. Świadectwo operatora urządzeń radiowych.

1. Wymagania związane otrzymaniem świadectwa operatora urządzeń radiowych.

2. Rodzaje świadectw operatora urządzeń radiowych.

4. Podsumowanie i uwagi końcowe.

1. Rozwój wspólnotowych regulacji dotyczących gospodarowania częstotliwościami.

2. Potrzeba zmian przepisów dotyczących gospodarowania zasobami częstotliwości ze względu na dynamiczny rozwój usług telekomunikacyjnych.

A. Dalkiewicz, Kompatybilność Elektromagnetyczna, „Twoja Komórka” 1999, nr 1.

Wyrok NSA z 6 grudnia 2000 (V SA 1568/00)

Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa. Dz. U. 1998 nr 96 poz. 603

---