22.12.2011
Czym jest aktuariat w ubezpieczeniach?
-do 1990 aktuariat w Polsce praktycznie nie istnieje
-ustawa o działalności ubezpieczeniowej wprowadza obowiązek zatrudnienia aktuariusza.
Aktuariusz
-Aktuariuszem może zostać osoba, która (Art. 37b. Ustawy):
-ma pełną zdolność do czynności prawnych
-ma miejsce zamieszkania na terytorium RP
-nie była prawomocnie skazana za przestępstwo umyślne przeciwko mieniu, dokumentom lub za przestępstwo karno – skarbowe
-posiada wykształcenie wyższe
-zdała egzamin przed Komisją Egzaminacyjną dla Aktuariuszy
Główne zadania stawiane Aktuariuszom
-Aktuariusz jest w zakładzie ubezpieczeń reprezentantem klienta – czuwa nad prawidłową wysokością rezerw techniczno – ubezpieczeniowych, marginesem wypłacalności – ogólnie: nad kontrolą zabezpieczenia wypłacalności zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartych umów ubezpieczenia.
-Aktuariusz kontroluje i podpisuje bilans zakładu ubezpieczeń.
Aktuariat
-Ubezpieczenie może być finansowane na bazie składki bieżącej (pay – as – you – go ; repartycja)
-ryzyko stałe w czasie
-Ubezpieczenie może być finansowane na bazie składki kapitalizowanej.
-ryzyko zmienne w czasie (zazwyczaj rośnie)
-Składka kalkulowana dla ryzyka niepewnego (np.: wypadek komunikacyjny) lub pewnego, ale z niepewną datą zaistnienia (np.: zgon).
-Przy kalkulacji składek uwzględnia się elementy matematyki finansowej.
Tabele śmiertelności
-Pierwsze tabele śmiertelności opracowane zostały na podstawie populacji Wrocławia (!)
-Opublikowane przez Edmunda Halleya w roku 1693 w pracy : „An Estimate of the Degrees of the Mortality of Mankind, Drawn from Various Tables of Births and Funerals at the City of Breslom”.
Tabele śmiertelności
-Podstawowe symbole:
-Iᵪ - liczba osób żyjących w wieku X
-Pᵪ - prawdopodobieństwo przeżycia 1 roku przez osobę w wieku X
-qᵪ=1-pᵪ; qᵪ=(Iᵪ-Iᵪ₊₁)/Iᵪ
-tPᵪ - prawdopodobieństwo przeżycia t lat przez osobę w wieku X; tPᵪ=[1-(Iᵪ-Iᵪ₊₁)]/Iᵪ;
tPᵪ=₁Pᵪ*₁Pᵪ+1*₁Pᵪ+2*…*₁Pᵪ+t-1
-w – maksymalny wiek w tabeli (w Polsce 100)
Ubezpieczenia społeczne
- 2 systemy – ZUS i KRUS
Ubezpieczenia zdrowotne
Od 1 stycznia 2007 r., składka na NFZ wynosi 9% dochodu , przy czym 7,75% pomniejsza należny po datek PIT.
NFZ w 2010 r. dysponował kwotę 51,9 mld zł, co oznacza, iż osoby fizyczne faktycznie zapłaciły około 7,2 mld zł, a 44,8 mld zł odliczyły od podatku dohodowego.
System repartycyjny i kapitałowy.
-System umowy pokoleniowej (repartycyjny) polega na tym, że dzisiejsze składki są przeznaczone na dzisiejsze emerytury, a jutrzejsze składki na jutrzejsze emerytury ( z ang. PAUG – pay- as – you – go).
-ten model określa się jako system zdefiniowanego świadczenia DB – defined benefits; ponieważ wysokość emerytury jest znana
-w systemie kapitałowym (określonym jako system zdefiniowanej składki DC – definited contributions) wysokość świadczenia zależy od stopy zwrotu ze zgromadzonego kapitału emerytalnego oraz oczekiwanej długości życia.
Tak naprawdę oba systemy zależą od wzrostu PKB w kraju:
-system repartycyjny – przyszłe świadczenia płaci państwo, w związku z tym bogatsze może płacić więcej
-system kapitałowy – im większy wzrost PKB tym większe oszczędności (większość oszczędza się w kraju).
Składki na ZUS
-pracownik
-9,76% emerytalna
-1,5% rentowa
-2,45% chorobowa
-Pracodawca
-9,76% emerytalna
-4,5% rentowa
-0,67 – 3,33% wypadkowa
-Fundusz Pracy – 2,45%
-FGŚP – 0,10%