Psychologia 23.11.08r.

UCZENIE SIĘ, NABYWANIE UMIEJĘTNOŚĆI

1. Pojęcie procesu i czynności uczenia się

Proces uczenia się to trwające nieustannie gromadzenie doświadczeń, dzięki którym modyfikowane są dawne formy zachowania lub powstają nowe

Czynność uczenia się to zamierzona aktywność jednostki w wyniku której zdobywa ona nowe doświadczenia albo to czynność wykonana w celu przyswojenia sobie czegoś

POTRZEBY ( ZADANIA ) -> CZYNNOŚĆI ( UCZENIE SIĘ ) -> WYNIK ( CEL )

W przypadku uczenia się rozumianego jako procesu można stwierdzić iż taki kumulowanie doświadczeń trwa przez całe życie a istotę wyraża powiedzenie :

„Człowiek uczy się przez całe życie”

Uczenie się należy odróżnić od:

- ćwiczenia – to wielokrotne powtarzanie jakiejś czynność czy też materiału do zapamiętywania aby zdobyć wprawę w wykonywaniu tej czynności czy posługiwania się tym materiałem, efektem ćwiczenia są umiejętności a w dalszym następstwie nawyk

Natomiast rezultatem uczenia się – w sferze intelektualnej – jest wiedza.

Efektem uczenia się w sferze emocjonalnej są postawy.

1. Krzywa uczenia się

1. Na krzywej uczenia się występuję dwa załamania A i B których krzywa biegnie poziomo. Oznacza to, że w tym czasie nie występuje przyrost efektów uczenia się.

PLATEOU

Krzywa zapominania

1. Najszybciej zapominaniu ulega materiał zaraz po wyuczeniu się a w czasie późniejszym zapominanie jest powolniejsze.

Krzywe zapominania sensownego i bezsensownego

1. Z porównania krzywych wynika, że materiał bezsensowny ulega szybszemu zapominaniu niż materiał sensowny.

WNIOSEK :

Uczyć się sensownie ze zrozumieniem tak aby to miało dla nas sens ( był zrozumiały ).

Inne sprawy z uczeniem się ( jak efektywnie trwale zapamiętywać, zdobywać wiadomości )

- stosować powtórki

1) 15 minutowa po 10 minutach od zakończenia uczenia się

2) 10 minutowa po godzinie od zakończenia uczenia się

3) 5 minutowa po 24 godzinach od zakończenia uczenia się

4) 2 minutowa po 3 dniach od zakończenia uczenia się

- jak powtarzać

1) własnymi słowami

2) nie zaglądać do tekstu

3) stosować wizualizację ( powtarzać materiał we własnych wyobrażeniach )

4) najpierw zrozumieć a potem zapamiętać

5) dzielić materiał na sensowne części np. wiersz

Powtarzać można syntetycznie – całościowo – od początku do końca cały materiał

Można powtarzać analitycznie – częściowo np. wiersz na zwrotki dzielić

Powtarzać uczyć się można w sposób kombinowany – najbardziej zalecany tzn. Łączyć ze sobą w pewną całość powiązane treści

- stosować przerwy w uczeniu się

1. 1 przerwa po 30 – 45 minutach nauki albo pracy ( powinna trwać 5 minut )

2. 2 przerwa po 2 godzinach nauki albo pracy ( powinna trwać 15 – 20 minut )

3. 3 przerwa po 3 godzinach nauki albo pracy ( powinna trwać 60 – 80 minut )

- nabywanie umiejętności

Jak już powiedziano wyżej efektem uczenia się jest wiedza.

Rodzaje wiedzy :

1. Wiedza deklaratywna – określana mianem „wiedzą że” - odnosi się do rzeczy i zdarzeń oraz relacji istniejących między nimi, decyduje o erudycji człowieka ( relacji istniejących między nimi ) 5*5 = 25

2. Wiedza proceduralna – określana mianem „wiedzy jak”, obejmuje znajomość sposobów działania ( jak rozwiązać układ równań ) // nie miała by zastosowania bez wiedzy 1

Oba rodzaje wiedzy często występują razem.

1. Rezultatem refleksji jest nad wymienionymi dwoma rodzajami wiedzy oraz nad samym sobą jest metawiedza

Tym co nas odróżnia od innych stworzeń ( od małp od szczura od psa ) jest nasza zdolność do nabywania złożonych umiejętności. Programowanie komputerów, posługiwanie się językiem, rzeźbiarstwo … to nabyte umiejętności.

Kształtowanie się umiejętności ma charakter ciągły polega na stopniowym przekształcaniu wiedzy deklaratywnej na wiedze proceduralną.

- Jak opanować biegle język obcy

- Jak motywować ludzi do pracy

…

POSTAWY I KOMPONENTY

1. Pojęcie i komponenty postaw

Tadeusz Mądrzycki - POSTAWA to ukształtowana w procesie zaspokajania potrzeb w określonych warunkach społecznych , względnie trwała ORGANIZACJA

1. WIEDZY, PRZEKONA

2. UCZUĆ, MOTYWÓW oraz pewnych

3. FORM ZACHOWANIA I REAKCJI EKSPRESYWNYCH

podmiotu związana z określonym przedmiotem lub klasą przedmiotów.

Komponenty postaw :

1. Składnik poznawczy – wiedza, przekonania

2. Emocjonalny – składa się stosunek emocjonalny do przedmiotu, uczucia wyższe

3. Behawioralny – jest to składnik zachowania w stosunku do przedmiotu podstawy, reakcje behawioralne można podzielić na :

• Werbalne ( słowa )

• Niewerbalne ( mimiczne, gesty )

Działanie ( czyli aktywność ukierunkowania na cel ) obejmuje :

A – Nawiązywanie kontaktu, życzliwość, pomoc, szacunek, uległość

B – Unikanie, wrogość, przeszkadzanie, znieważanie, dominacja

A – zachowania podnoszące

B – zachowania obniżające

Komponent poznawczy

Komponent Behawioralny

Komponent emocjonalny

Przedmiot postaw –

Przedmiotem postawy mogą być:

1. Inne osoby : mama, tata, brat, siostra, żona, mąż, nauczyciel, aktor ( są to postawy interpersonalne – to postawy skierowane wobec innych osób ) oraz własna osoba ( postawy intrapersonalne – to co ja o sobie myślę )

2. Grupy społeczne – zawodowa, rodzina, zabawowa,

3. Instytucje społeczne- państwowa szkoła, uczelnia

4. Czynności społeczne – praca zawodowa, udział w uroczystościach

5. Normy – zwyczajowe, moralne, prawne

6. Przedmioty – mieszkanie, samochód

7. Przedmioty szkolne – język polski, matematyka

8. Teorie, pojęcia, wyobrażenia społeczne, teoria ewolucji, marksizm

Cechy postaw –

Dwie najważniejsze cechy postaw to znaki i siła

1. Znak postawy – można wyróżnić 3 znaki postawy:

• Dodatni – jest to postawa przychylna do jej przedmiotu

• Ujemny – to nieprzychylna postawa do przedmiotu

• Zerowy - brak zainteresowania w tym zakresie

1. Siła postawy ( nasilenie bądź natężenie ) – to intensywność, informuje o tym czy postawa jest skrajna czy umiarkowana inaczej wyraża stopień przychylności bądź nieprzychylności do przedmiotu np. wobec pracy w szkole