PATOFIZJOLOGIA

WYKŁAD 5 08.12.2012

CHOROBY HORMONALNE

W CZĘŚCI PRZEDNIEJ PRZYSADKI:

• HORMON WZROSTU

• PROLAKTYNA

• HORMON ACTH (h. adrenokortykotropowy) – działa na nadnercza -> gllikokortykosterydy -> sterydy

• HORMON TSH ( h. tyreotropowy ) -> T3, T4

• LH, FSH –> gonady

W TYLNEJ CZEŚCI PRZYSADKI:

• WAZOPRESYNA – ADH – hormon antyiuretyczny -> „sikanie”, moczówka – prosta i obwodowa

• OKSYTOCYNA przy poradzie

GUZY

Guzy przysadki mogą być

• hormonalnie czynne PROWADZĄ DO NADCZYNNOŚCI wzrost wszystkich tych hormonów daje nadczynność gruczołu docelowego

• Hormonalnie nieczynne np. torbiele, potworniaki, gruczolaki, przerzuty nowotworami

OBJAW NIEDOCZYNNOŚCI gruczołu przysadki – niedoczynność gruczołu docelowego

INNE OBJAWY:

• Zaburzenie widzenia

• Wzrost ciśnienia śródczaszkowego -> bóle głowy, nudności ,wymioty

• Oraz zaburzenia podwzgórza

• Zarłoczność lub jadłowstręt

• Guzy

• Gruczolaki

• Potoki poporodowe

• Pooperacyjne stany

!!!!!obraz kliniczny tej niedoczynności nazywa się chorobą Glińskiego-Simonsa (wychudzenie, wyniszczenie, niedoczynność gonad, niedoczynność tarczycy, brak łaknienia, depresja, ostre wyniszczenie może doprowadzić do śmierci) tj. zniszczenie przedniego płata przysadki, wtórny niedobór hormonów na obwodzie. Zniszczenie przysadki może być spowodowane krwawieniem po porodzie

KARŁOWATOŚĆ PRZYSADKOWA !!!!!

Spowodowana -> spadek hormonów wzrostu (zanik wyzielania GH) - przez stany zapalne, urazy, nowotwory

Obraz kliniczny:

• Inteligencja normalna

• Lalkowata twarz

• Otyłość

• Zmiany kostne

• Małe kończyny górne i dolne

• Opóźnione ząbkowanie

• Dziecięca sylwetka

• Słabe wykształcenie narządów płciowych

Inne przyczyny upośledzonego wzrostu:

• Niedobór substancji budulcowych

• Alkoholizm

• Nikotynizm

• Choroby nerek

• ZUW – zespół upośledzonego wchłaniania

GIGANTYZM (WZROST HORMONÓW WZROSTU)

Nadmierna sekrecja przez gruczolak przysadki czy nowotwór.

Nadmiar hormonów ma miejsce przed zarastaniem stref wzrostowych kości, a więc w dzieciństwie (występują też zaburzenia widzenia).

Zachowane proporcie ciała

Wzrost 2,08

Akromegalia –( akros – przerost) – przyczyna jest nadmierna produkcja hormonów wzrostu po zakończeniu wzrostu a więc w wieku dojrzałym

• Akromegaliczna twarz: Powiększenie – uszu, warg, nosa,

• Niedźwiedziowate kończyny

• Nadmierne kończyny

• Beczkowata klp

• Szeroko rozstawione zęby

WAZOPRESYNA = adh – HORMON ANTYDIURETYCZNY -> MOCZÓWKA PROSTA gdy spadek tego hormonu

DWA RODZAJE MOCZÓWKI:

1. Ośrodkowa – brak wazopresyny bo operacje na przysadce, uraz czaszki, guzy mózgu, krwotok mózgowy

2. Obwodowa nefrogenna (nerkowa) – niewrażliwość cewek na działanie AGH

Objawy:

• Wielomocz – poliuria

• Brak zagęszczania moczu – astenuria

• Zwiększone pragnienie – polidypsja

WZROST ADH– nadczynność tylnego płata w zakresie ADH – ZESPÓŁ ZATRUCIA WODNEGO

Przyczyna:

• Rak płuc

• Leki

Objawy

• Obrzęki

• Nudności

• Wymioty

• Spadek sodu we krwi

• Spadek napięcia mm szkieletowych

Kora nadnerczy składa się z 3 warstw:

• Warstwy zewnętrznej –> kłębkowatej – aldosteron

• Pośrednia- pasmowata –> sterydy(kortyzol)

• Wewnętrzna – siatkowata –> androgeny (hormony anaboliczne) – zwiększają masę białkową, pobudzają syntezę białek, zwiększają długość kości, a ich niedobór powoduje zanik mięśniowy

DZIAŁANIE GLIKOKORTYKOIDÓW (STERYDÓW):

• Powodują cukrzycę sterydową

• Zwiększają syntezę tłuszczu –> twarz księżyc w pełni

• Rozpad białka – katabolizm -> zanik mm.

• Osteoporoza -> upośledzają wchłanianie wapnia

• hamują reakcje antygen przeciwciało

• Silne działanie przeciwzapalne

• Powodują owrzodzenia

!!!!! ZESPÓŁ CUSCHINGA

Nadmiar kortyzolu w ustroju (zarzywanie sterydów, guzy, gruczolaki, raki,) powodują

• znaczne stłuszczenie tułowia i twarzy

• Chude kończyny – zaniki mm

• Zaburzenie owłosienia

• Rozstępy na biodrach i brzuchu

• Czerwienica

• Cukrzyca sterydowa

• Osteoporoza

• Zwiększona podatność na trądzik

Kora nadnerczy może ulec zniszczeniu – OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ KORY NADNERCZY !!!!

Szybko postępujące uszkodzenie nadnerczy (wylewy krwawe do nadnerczy, usunięcie nadnerczy, podawanie środków przeciwkrzepliwych, nagłe odstawienie leczenia sterydami, posocznica meningokokowa – dwoinki zapalenia opon mózgowych u dzieci - > DICK – wykrzepianie wewnątrznaczyniowe -> skaza – wylewy krwawe)

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ!!!!!

Skutek długotrwałego uszkodzenia kory nadnerczy przez gruźlicę, przeciwciała czyli podłoże autoimmunologiczne

Objawy:

• Osłabienie

• Spadek ciśnienia

• Brunatne zabarwienie skóry – cisawica

HIPRALDOSTERONIZM – ZESPÓŁ CONNA

Nadmierna produkcja aldosteronu

Brak gruczołu

Aldosteron w kanalikach dystalnych, nerek II rz. Zatrzymuje sód. Sód + woda idzie do ustroju i powoduje nadciśnienie

Jest zatrzymanie sodu ale ucieczka potasu (niedobór) i zaburzenie nerek, serca, mm. -> zaburzenie przewodnictwa -> dodatkowe skurcze

OBJAWY KLINICZNE:

• Bóle mm

• Nadciśnienie

• Obrzęki

• Napady drgawek

• Tężyczka – ponieważ oprócz potasu ucieka wapń – niedobór wapnia w surowicy krwi

HORMONY TARCZYNY T3 I T4 są niezbędne do:

• Prawidłowego wzrostu

• Dojrzewania

• Różnicowania komórek OUN – dlatego gdy brak kretynizm tarczycowy

Przyśpieszają syntezę białek, zwiększają podstawową przemianę materii (PPM), nadmiar ich powoduje katabolizm – rozpad białka -> wychudzenie

Wzrost T3 i T4 !!!! (Nadczynność tarczycy )

Przyczyny;

• Nowotwór

• Stany zapalne

• Przedawkowanie lekami

• Immunoglobuliny – przeciwciała !!!! tzw pobudzające

Choroba występuje rodzinnie – nazywa się Grawesa – Basedowa

Objawy nadczynności:

• Pobudliwość nerwowa zwiększona

• Kołatanie serca i tachykardia – przyspieszenie akcji serca

• Zmniejszenie masy ciała

• Nadmierne pocenie

• Drżenie palców

• Obrzęk przedgoleniowy

• Wytrzeszcz gałki ocznej – oftalmopatia (bolesność, uczucie ciała obcego, podwójne widzenie, opóźnione ruchy powieki górnej za ruchem gałki ocznej przy patrzeniu w dół)

• UWAGA – przełom tarczycowy występuje u chorych gdy dołącza się infekcja lub uraz operacyjny -> tachykardia, gorączka, zlewne poty, zaburzenie świadomości

NIEDOCZYNNOŚĆ TARCZYCY - obrzęk śluzowaty !!!!!

Spadek T3 i T4

Wrodzona:

• Brak gruczołu

• Defekt syntezy hormonów tarczycy

Nabyta:

• Podłoże immunologiczne

• Zablokowanie przez leki

• Napromienianie

• Wycięcie gruczołu

OBRAZ KLINICZNY

1. We wczesnym dzieciństwie kretynizm i karłowatość (duża głowa)

   1. Niedorozwoj części nosowo-czołowej

   2. Szeroki nos

   3. Włosy skąpe, suche

   4. Późne wyrzynanie zębów

   5. Obniżona przemiana materii

   6. Matołectwo

2. U dorosłych spadek lub brak hormonów:

   1. Osłabienie napędu do pracy

   2. Osłabienie pamięci

   3. Zwiększenie masy ciała

   4. Wypadanie włosów

   5. Kruchość paznokci

   6. Niskie ciśnienie tętnicze

   7. Zwolnienie akcji serca

   8. Zaparcia

   9. Depresja

   10. Ochrypły glos

   11. Obrzęk śluzowaty

CHOROBA HASCHIMOTO – skrypt (objawy podobne do niedoczynności tarczycy)

GOSPODARKA WAPNIOWO-FOSFORANOWA

Jest sterowana poprzez parathormon i kalcytoninę.

Poziom wapnia 2,25-2,75. Wapń znajduje się w kościach, ma wpływ na skurcze m., ma wpływ na krzepnięcie krwi.

Nadczynność przytarczyc powoduje wzrost poziomu wapnia we krwi a tym samym w nerkach -> kamica, w kościach -> ubytki, złamania, zniekształcenia, w przewodzie pokarmowym -> zaparcia, w nerwach i mm -> łatwe męczenie się, objawy psychotyczne

Niedoczynność przytarczyc powoduje spadek poziomu wapnia tzw. Hipokalcemię.

Obraz kliniczny tej niedoczynności to tężyczka – napady drgawek przy zachowanej świadomości, dłonie w kształcie ręki położnika, skurcze ramion, twarzy, klp, KKD, krtani,

!!!!! RÓWNOWAŻNIKI TĘŻYCZKI:

• Skurcz powiek

• Światłowstręt

• Podwójne widzenie

• Skurcz naczyń wieńcowych, brzysznych, obwodowych, mózgowych

• Depresja

• Stany lękowe

• Zaburzenia wzrostu paznokci i włosów

• defekty szkliwa zębów

• Wypryski

NERKI

OGÓLNE OBJAWY CHORÓB NEREK:

1. Ból w okolicy L -> kamica nerkowa

2. Stany gorączkowe i gorączka

3. Bolesne oddawanie moczu, przerywane oddawanie moczu -> choroby prostaty, nietrzymanie moczu -> niedowład zwieraczy, mimowolne moczenie -> psychogenne:

4. Zaburzenia ilościowe :

   • Bezmocz

   • Skąpomocz

   • Wielomocz

5. Nadciśnienie tętnicze, obrzęki i niedokrwistość

Białkomocz – wzrost zawartości białka w moczu dobowym powyżej 150 mg.

Podział białkomoczu:

1. Organiczny – np. utrata bariery elektrycznej przy cukrzycy, choroby nerek, nadprodukcja białek w szpiczaku mnogim

2. Białkomocz czynnościowy – po wysiłku, stresie, przy długim staniu, u dzieci, młodzieży. W moczu mogą znajdować się krwinki czerwone tzw. Krwiomocz mikroskopowy lub makroskopowy.

Przyczyny krwiomoczu:

• Choroby nerek

• Dróg moczowych

• Stany gorączkowe

• Krwiomocz polekowy

W moczu mogą występować leukocyty (krwinki białe) – przyczyna:

• Zapalenie miedniczek nerkowych

• Zapal. Pęcherza mocz

• Wysiłek fizyczny

• Stany gorączkowe

W moczu mogą występować wałeczki, są to odlewy kanalików nerkowych:

• Wałeczki ziarniste świadczą o uszkodzeniu moczu

• Wałeczki tłuszczowe w zespole nerczycowym -> bardzo źle

• Wałeczki szkliste – nie maja znaczenia diagnostycznego

OSTRA NIEWYDOLNOŚC NEREK [OLN]

Nagle upośledzenie czynności wydalniczej, wydzielniczej nerek

Z uprzednio prawidłową czynnością tego narządu.

Przyczyny:

• Przednerkowe – spadek ciśnienia (hipowolemia); wszystkie krwotoki, wstrząsy, wymioty, oparzenia, zmiażdżenia. Zawał mięśnia sercowego, zator – bo występuje zmniejszenie obj. wyrzutowej serca

• Nerkowe – choroby kłębuszków-> zmiany zapalne, zmiany niezapalne np. toksyny( rtęć, ołów, malowanie okien, leki), zakrzepica żył

• Pozanerkowe – niedrożność lub przerwanie ciągłości moczowodów, kamica, skrzepy krwi, guzy szyjki macicy, rak stercza. Te wszystkie utrudnienia prowadzą do retencji czyli zatrzymania ciał azotowych do kwasicy metabolicznej, nadciśnienia tętniczego, do zmniejszonej diurezy (zatrzymanie moczu)

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK (PNN) = MOCZNICA = UREMIA

Jest to choroba ogólnoustrojowa, nieodwracalna utrata czynnych nefronów, niszczenie struktury nerek, niszczenie i zanik miąższu nerkowego

Przyczyny:

• Nefropatia cukrzycowa – jak ktoś chory jest na cukrzycę

• Nefropatia nadciśnieniowa

• Przewlekłe kłębuszkowe zapalenie nerek

• Przewlekle odmiedniczkowe zapalenie nerek

Objawy kliniczne:

• Płaca mocznicowe (wydychanie moczem)

• Nadciśnienie tętnicze

• Obrzęk płuc

• Ze strony przewodu pokarmowego

  • Nudności

  • Wymioty

  • Zapach mocznicowy z ust

  • Wrzody żołądka i dwunastnicy

• Objawy skórne

  • Bladość skóry

  • Mocznicowy szron

  • Świąd skóry

• Objawy neurologiczne i psychiatryczne

  • Zmęczenie

  • Brak koncentracji

  • Drżenia mm

• Objawy hematologiczne

  • Skaza krwotoczna

  • Leukopenia

• Oczy

  • Krwotoki

  • Wysięki

• Zwiększone stężenie mocznika w surowicy i kwasu moczowego

• Wzrost stężenia kreatyniny w osoczu

UDARY MÓZGU:

Udarem nazywamy nagłe wystąpienie objawów neurologicznych spowodowanych zabrzeniami ukrwienia mózgowego

Rodzaje udarów:

1. Krwotoczny:

   1. postać ostra to porażenie połowiczne i zgon po kilku dniach

   2. Postać podostra – nagły silny ból głowy, wymioty, wzrost ciśnienia śródczaszkowego

Krwotok mózgowy występuje u osób chorujących na nadciśnienie, lub po stosowaniu leków przeciwzakrzepowych

1. Udar niedokrwienny – spowodowany zakrzepem np. miażdżyca(cukrzyca, otyłość, papierosy), lub zatorem mózgowym najczęściej pochodzi z serca (wady zastawki dwudzielnej, sztuczne zastawki)

Objawy:

• Zawroty głowy napadowe

• Szum w uszach

• Zaburzenia słuchowe

• Zaburzenia widzenia

• Zaburzenia połykania

• Mroczki przed oczami

• Możliwość zachłyśnięcia

• Niedowłady połowiczne

• Upadki