USUWANIE NEGATYWNYCH ZMIAN OSOBOWOŚCI
ZMIANY REAKCJI:
-bez likwidowania przyczyn (motywów) i zmieniana osobowości jednostki
-źródło i przyczyna zostaje nienaruszona
-nie wnika w motywy zachowania
-usuwa reakcje negatywne, tylko w sytuacjach kontrolowanych (np. przez wychowawcę – surowa kara)
-łatwość uzyskania pozornych rezultatów
-oddziaływania na tym poziomie są nieskuteczne
-indywidualne oddziaływanie wychowawcy na wychowanka
-forma dyscyplinowania jednostki
ZMIANY MOTYWÓW:
-zmiany trwalsze i głębsze
-wyeliminowanie złego motywu zachowania
-kształtowanie pojedynczego motywu nie oznacza zmiany całej struktury motywacji
-wywołanie zmian jest trudniejsze i wymaga większego nakładu pracy wychowawczej
-wpływ na podopiecznego poprzez zmianę jego opinii, ocen emocjonalnych i ustosunkowań
-indywidualne oddziaływanie wychowawcy na wychowanka
-forma dyscyplinowania jednostki
POZYTYWNA POSTAWA - podopieczny przejawia dodatnie ustosunkowanie (np. uznanie i liczenie się ze zdaniem innych.
SKŁADNIKI, ELEMENTY POSTAWY:
-orientacyjny – podopieczny wie np. że ci ludzie to jego rodzice i należy im się szacunek i uznanie
-emocjonalno-oceniający – podopieczny czuje emocjonalną więź z rodzicami, potrafi ocenić matkę i ojca pod względem emocjonalnym
-wykonawczy – podopieczny wyraża swoje potrzeby i przekonania wobec rodziców poprzez sposoby zachowania
KSZTAŁTOWANIE POSTAW:
-doprowadzenie przez wychowawcę do konfliktu wewnętrznego wychowanka, pomiędzy posiadanymi a nowymi pojęciami, przekonaniami i sposobami zaspokojenia potrzeb
-rezultat wpływu grupy społecznej na jednostkę
-bierne przystosowanie jednostki
ODDZIAŁYWANIE RESOCJALIZACYJNE MUSI OBEJMOWAĆ (od wewn. Okręgu sch. 5):
-poziom reakcji i motywów (zabiegi dyscyplinujące)
-poziom poszczególnych postaw (bierne przystosowanie się jednostki do panujących warunków (np. w ośrodku wych.)
-poziom osobowości – poziom integracji postaw (autentyczna resocjalizacja)
OSOBOWOŚĆ – centralny system integracji zachowań człowieka; integrując zachowania jednostki, integruje się także jej postawy.
WADLIWA INTEGRACJA POSTAW:
-agresywna int.p. –oddziałuje na nastawienie
- motywacja skłania jednostkę do zachowań agresywnych (mord, rabunek)
agresywny system integracji -> nastawienia -> motywacja do zachowań agresywnych -> zachowania nawet skrajnie agresywne (mord, rabunek)
-wycofująca int.p. –zbliżona do agresywnej
-na lęk reagują wycofaniem się
-czasem autoagresja, -egoizm i egocentryzm
-potencjalni i aktualni narkomani
-dogmatyczna int.p. –identyfikowanie się z autorytetem, -uczucie zagrożenia, - podział świata na „wrogów” i „swoich”
ZMIANA WADLIWEJ INTEGRACJI POSTAW:
dotyczy modyfikowania:
-pojęć i przekonań
-nastawień emocjonalnych
-dominacji postaw
PRZEKONANIA TWORZĄ SIĘ W OPARCIU O DWA ZASADN. MECH.:
-mech. Przyst. Zewn. (pierwotny)– przyjmowanie bądź odrzucanie przekonań w zależności, czy okazują się przydatne czy nie (gdy sposób działania zawiedzie, a chce się osiągnąć sukces to zmienia się podejście nawet, gdy wcześniej uważało się inaczej)
-mech. Przyst. Wewn. – przyjmowanie lub odrzucanie przekonań ze względu na ich stosunek do przekonań już posiadanych (gdy są niezgodne z posiadanymi, są odrzucane)
ZJAW. DYSONANSU POZNAWCZEGO (L. Festingera): usuwanie niezgodności przekonań, bo jest przykro odczuwana.
-Przyjęcie jakiegoś poglądu w celu uzyskania korzyści (np. pochwała nauczyciela). Chcąc jednak uniknąć poczucia przymusu zewnętrznego, wmawia sobie, że przyjęte przez niego poglądy są słuszne i uznaje je w końcu za własne.
-Chęć utożsamienia się z osobą lub grupą (np. przyjęcie zasad rodziców przez dziecko)
-uznanie cudzych przekonań jako słuszne (np. akceptacja wyroku sądu)
AUTOKARANIE – polega na tym, że wszelkie zachowania negatywne, niezgodne z systemem wartości człowieka, budzą w nim niezadowolenie, wyrzuty sumienia, lęk, uczucie przykrości. Te odczucia są dla człowieka karami wewnętrznymi, i są dużo bardziej bolesne od tych zewnętrznych, jakie stosują np. wychowawcy.
SAMOKARANIE – jeden z elementów doprowadzenia jednostki do samowychowania. Skuteczność kary zależy od warunków:
-kara musi nieuchronnie następować po każdym zachowaniu niepożądanym
-kara zawsze musi dotyczyć wartości ważnych, cennych dla jednostki
-karę powinna wymierzać osoba, którą wychowanek w pełni akceptuje.
Podopieczny powinien posiąść wewnętrzny mechanizm autokarania.
ELEMENTY POSTAWY (DO SCHEMATU NR 7):
-procesy poznawcze
-uczucia (emocje)
-zachowania jednostki
Są one ze sobą w ścisłych związkach. Posiadane przez człowieka informacje o przedmiocie postawy wzbudzają określone uczucia wobec tego przedmiotu, zaś obydwa te składniki (wiedza i emocje) wywołują odpowiadające im zachowanie jednostki.
procesy poznawcze
|
| ----zachowanie- przedm. postawy
\/
uczucia
CECHY NADAWCY:
-WIARYGODNOŚĆ:
-kompetencja
-intencje
-umiejętność przekazywania i zainteresowania odbiorcy
-język naukowy, ale zrozumiały dla odbiorcy
CECHY PRZEKAZU:
-jednostronny (tylko argumenty za; wykszt. Średnie i poniżej)
-dwustronny (argumenty za i przeciw; wykszt wyższe)
-emocjonalny (oddziaływanie poprzez emocje, wrażliwość itp.)
-racjonalny (oddziaływanie poprzez rozum, logikę)
KATEGORYZACJA POTRZEB:
-wrodzone
-nabyte:
-pierwotne – te wartości, które mamy i posiadamy (np. grupa, z którą lubimy przebywać)
-wtórne – początkowo nie służą zaspokojeniu jakiejś określonej potrzeby, ale muszą zostać osiągnięte aby można było zdobyć wartość właściwą (pierwotną). Po pewnym czasie stają się wartościami wtórnymi. (np. warunek rozpoczęcia przerwanej nauki szkolnej, którego niespełnienie spowoduje odseparowanie wychowanka od grupy. Z czasem przez podniesienie pozycji społecznej nauka zacznie być dla wychowanka wartością pierwotną, zaspokajającą nową potrzebę zdobycia wykształcenia.