WYKŁAD 4 30.10.12r
Rolnictwo:
Powierzchnia Użytków Rolnych(dalej UR) wg danych Narodowego Spisu Powszechnego z 2002r. wyniosła ogółem 16,9 mln ha, co stanowi 54% powierzchni kraju
Spośród tych terenów 77,3% stanowią grunty orne
Wśród krajów UE jedynie Francja i Hiszpania posiadają więcej UR niż Polska
Nie przekłada się to na wysoką wydajność naszego rolnictwa, a jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest duże rozdrobnienie agrarne
Posługując się danymi z 2002r. należy bowiem stwierdzić że:
Aż 58,6% wszystkich gospodarstw mieści się w przedziale od 1 do 5 ha
21,8% gospodarstw mieści się w przedziale 5-10 ha
9,3% gospodarstw mieści się w przedziale 10-15 ha
9,2% gospodarstw mieści się w przedziale 15-50 ha
Natomiast zaledwie 1%wszystkich gospodarstw można zaliczyć do tych liczących powyżej 50 ha
Najkorzystniejszą strukturę gospodarstw pod tym względem cechują się województwa takie jak:
Zachodniopomorskie(średnia wielkość gospodarstw wynosi 24,11 ha)
Pomorskie (15,97ha)
Warmińsko-mazurskie (21,47 ha)
Względnie dobra sytuacja pod tym kątem występuje również na terenie województw lubuskiego (14,70ha), kujawsko-pomorskiego(13,73ha), wielkopolskiego(12,86ha), dolnośląskiego(12,19ha), podlaskiego(11,44ha)
Natomiast najmniejsze gospodarstwa rolne występują na terenach województw świętokrzyskiego(4,84ha), śląskiego(4,41ha), na terenie Podkarpacia(3,82ha) oraz Małopolski (3,31ha)
Logika funkcjonowania gospodarstw wg M. Halamskiej:
Model chłopski lub samozaopatrzeniowy- małe powiązanie z gospodarką rynkową i naczelna rola rodziny, jeśli chodzi o różne aspekty związane z funkcjonowaniem tego gospodarstwa
Jest to model typowy dla społeczności tradycyjnych, zanikających w społecznościach rozwiniętego kapitalizmu
Modele przedsiębiorcze w skład których można zaliczyć modele: przedsiębiorstw oraz przedsiębiorstw rodzinnych
Charakteryzują się takimi cechami jak: silne powiązanie z rynkiem, kierowane przez wykwalifikowanych rolników uznawanych za profesjonalistów, racjonalność produkcjonalistyczna
Takie typy gospodarstw również posiadają wiele wad: są zbyt uzależnione od czynników technologicznych, klimatycznych, finansowych czy ekonomicznych
Ostatni model nazywany jest przejściowym lub alternatywnym- jest to typ pośredni między modelem chłopski, a modelem przedsiębiorczym
Można go również utożsamić z modyfikacją modelu przedsiębiorczego polegającego na odejściu od racjonalność produkcjonalistyczna