PODSTAWOWE POJĘCIA:

Rodzina – to grupa bezpośrednio spokrewnionych ze sobą osób, której dorośli przyjmują odpowiedzialność za opiekę nad dziećmi.

Więzy rodzinne – związki ustanowione między jednostkami poprzez małżeństwo lub pokrewieństwo.

Małżeństwo – uznany i aprobowany społecznie związek seksualny dwojga dorosłych ludzi. Powiązanie większej liczby członków rodziny.

- małżeństwa monogamiczne,

- małżeństwa poligamiczne:

* poligynia – mężczyzna ma dwie lub kilka żon,

* poliandria – kobieta ma dwóch lub kilku mężów.

Rodzina nuklearna – składa się z dwojga dorosłych ludzi tworzących wraz z własnymi lub adoptowanymi dziećmi wspólne gospodarstwo domowe.

Rodzina poszerzona – oprócz rodziny nuklearnej, może obejmować także dziadków, braci z żonami, siostry z mężami, ciotki i siostrzeńców.

RODZINA W TEORII SOCJOLOGICZNEJ:

a) funkcjonalizm:

- społeczeństwo to zespół pełniących określone funkcje instytucji społecznych, których zadaniem jest zapewnienie ciągłości i konsensusu,

- Talcott Person – dwie główne funkcje rodziny:

* socjalizacja pierwotna – proces, w którym dzieci poznają normy kulturowe społeczeństwa,

* stabilizacja osobowości – dotyczy emocjonalnego wsparcia, jakie rodzina udziela swoim dorosłym członkom.

b) teorie feministyczne:

- Betty Freidan – ‘żony niewolnice’

* domowy podział pracy – czyli jak rodzielone są zadania pomiędzy członków gospodarstwa domowego,

** rodzina symetryczna

* nierówności w zakresie posiadanej przez członków rodziny władzy,

* badania czynności opiekuńczych.

c) Nowe perspektywy w socjologii rodziny:

- Beck i Beck-Gernheim: walka płci, głód miłości

- miłość – przemożna siła, która rządzi się własnymi regułami i wpisuje się w ludzkie oczekiwania, niepokoje i wzory zachowań.

MAŁŻEŃSTWA I ROZWODY W WIELKIEJ BRYTANII:

a) Rodzice samotnie wychowujący dzieci

* Sposoby wchodzenia w samotne rodzicielstwo i wychodzenie z niego:

- separacje (i ewentualny rozwód) pary małżeńskiej wychowującej dzieci,

- usamodzielnienie się dzieci,

- śmierć jednego z rodzica,

- urodzenie dziecka przez niezamężną, samotnie mieszkającą kobietę bez dzieci na utrzymaniu,

- powrót poprzedniego współmałżonka lub partnera,

- powtórne małżeństwo rodzica lub decyzja o wspólnym mieszkaniu z partnerem,

- śmierć rodzica samotnie wychowującego dzieci,

- koniec opieki nad dziećmi wskutek uzyskania przez nie pełnoletniości, opuszczenie domu rodzinnego, przejęcie opieki przez inna osobę, ich zniknięcie lub śmierć.

b) powtórne małżeństwo.

c) wielorodzinny:

- rodzina odbudowana – dotyczy rodziny, której przynajmniej jedna z dorosłych osób ma dzieci z poprzedniego małżeństwa lub związku,

d) nieobecny ojciec:

- np.. z powodu służby wojskowej, pracy do późna,

- w wyniku separacji lub rozwodu widuję swoje dzieci bardzo rzadko albo traci z nimi kontakt.

e) kobiety bezdzietne z wyboru

MODELE RODZINY: RÓŻNORODNOŚĆ ETNICZNA W WIELKIEJ BRYTANII:

a) rodziny południowoazjatyckie

- ponad milion osób,

- społeczności oparte na wyznaniu, miejscu pochodzenia, przynależności kastowej oraz więzach pokrewieństwa,

b) rodziny afro karaibskie i afro amerykańskie.

ZAMIAST MAŁŻEŃSTWA:

a) mieszkanie razem bez ślubu,

b) gejowskie i lesbijskie układy partnerskie

- ‘rodzina z wyboru’

PRZEMOC I NADUŻYCIA W ŻYCIU RODZINNYM:

a) przemoc w rodzinie:

- przemoc fizyczna wobec dzieci, szczególnie małych dzieci do szóstego roku życia,

- bicie żon przez mężów, (w niektórych przypadkach bicie mężów przez żony),

b) seksualne wykorzystywanie dzieci i kazirodztwo:

- seksualne wykorzystywanie – seksualne zachowania dorosłych wobec dzieci poniżej przyjętej granicy wiekowej,

- kazirodztwo – stosunki seksualne między bliskimi krewnymi,

- Narodowe Towarzystwo Ochrony Dzieci wyróżnia cztery kategorie znęcania się : zaniedbanie, znęcanie fizyczne, znęcanie emocjonalne, wykorzystywanie seksualne.

- wykorzystywanie seksualne – kontakt fizyczny miedzy dzieckiem a osobą dorosłą, służący osiągnięciu przez osobę dorosłą satysfakcji seksualnej.

SPÓR O WARTOŚCI RODZINNE