Baza danych jest modelem ujęcia określonego fragmentu rzeczywistości
Baza danych zbiory danych i metody dostępu do zawartej informacji
W potocznym ujęciu baza danych obejmuje dane oraz program komputerowy wyspecjalizowany do gromadzenia i przetwarzania tych danych
Program taki nazywany jest Systemem zarządzania bazy danych SZBD
Serwer baz danych lub systemem baz danych SBD
Bazy danych operują głownie na danych tekstowych i liczbowych
Niezbędne mechanizmy SZBD :
Środki do gromadzenia utrzymywania i administracji trwałymi i masowymi zbiorami danych
Środki zapewniające spójności i bezpieczeństwo danych
Sprawny dostęp do danych zwykle SQL
Środki udostępniające bazę danych w sieci Internet itd.
Bazy SZBD działają w trybie klient-serwer
SZBD typu klient serwer ;
DB2
MySQL
Microsoft SQL server
Oracle
SZBD bazy serwerowe
Access
Przykłady zawartości komputerowych baz danych :
Ewidencje pracowników
Wszelkiego rodzaju rejestry bankowe
Rejestr gruntów
Księgi wieczyste
Wykazy taksacyjne
Bazy map numerycznych
Wykazy właścicieli działek i nieruchomości
Gis i kartografia
Przykłady baz danych:
dBase
Informix
Oracle
Ingres
MySQL
ODBC
Sybase
MODELE BAZ DANYCH
Model bazy danych to zbiór zasad (specyfikacji)
W modelach baz danych określone są również dozwolone operacje
Modele baz danych są podstawą do klasyfikacji baz danych
Rodzaje baz danych
Bazy proste
Bazy kartotekowe
Hierarchiczne bazy danych
Bazy złożone
Kartotekowa baza danych (jednopoziomowa ) – Exel
Rekord osobna liczenia pliku
Hierarchiczna baza danych – baza danych w której relacje miedzy rekordami mają formę struktury drzewiastej.
Katalogi można podzielić podrzędne i nadrzędne jest to taka sama struktura jak w katalogach komputerowych
Hierarchiczna baza danych ma wiele zalet ;
Jest łatwa do wdrążenia
I wad :
Krótki czas dostępu Wada
Nie ma bezpośredniej relacji pomiędzy rekordami różnych drzew
Jeżeli usunięty zostaje rekord nadrzędny oznacza to że usunięte zostają również wszystkie wywodzące się z niego rekordy podrzędne
Relacyjna baza danych – baza danych wiążąca zbiór tabel których rekordy mają najmniej jedno pole wspólne
Relacja – związek ustanowiony między wspólnymi polami
Relacyjne bazy danych
Są oparte na prostych typach danych
Typy relacji określonych:
Jeden do jednego- każdy rekord w tabeli A może mieć tylko jeden pasujący rekord w tabeli b
Jeden –do -wielu – rekord w tabeli A może mieć wiele dopasowanych do niego rekordów z tabeli B. Ale rekord w tabeli B ma tylko jeden dopasowany rekord w tabeli A Ale rekord w tabeli B ma tylko jeden dopasowany rekord w tabeli A.
Wiele-do-wielu rekord w tabeli A może mieć wiele pasujących rekordów w tabeli B
Obiektowa baza danych – utworzona przez złożone hierarchiczne zbudowane obiekty które mogą być powiązane w sieć.
Zaleta jest możliwość przechowywania modelu matematycznego całego obiektu rzeczywistości nie tylko dane ale również modele jego zachowań
Cechy obiektowej bazy danych;
Istnienie złożonych obiektów
Dziedziczenie
Baza relacyjno obiektowa - jest stosunkowo nowym modelem bazy powstałym w wyniku ewolucji systemów relacji wszystkie cechy relacyjnych rozszerzonej o możliwości baz danych
Bazy relacyjno-obiektowe Pozwalają na manipulowaniem zestawem obiektów
Strumieniowa baza danych
Sieciowa baza danych – hierarchiczna
Skupiona baza danych
Klaster bazy danych
Rozproszona baza danych
Dedukcyjna baza danych:
Temporalna baza danych – czas wprowadzenia danych
Analityczna baza danych
Operacyjna baza danych
Hurtownia danych są to dane często przechodzące z wielu źródeł są one zintegrowane i przeznaczone wyłącznie do odczytu
Rekord – poziomy wiersz w tabeli złożony ze skończonej liczby danych innych typów
Krotka / wiersz
Rekordy bazy składają sie z Pól
Pole służący do przechowywania określonego typu danych . Pole jest najmniejszym organizacyjnym elementem baz danych
relacyjne bazy danych składa Si w wielu tabel
Pole może być tylko jednego typu
Każda kolumna ma swoją nazwę określoną przez indeks baz danych
Indeks bazy danych - Służy do przyspieszenia przeszukiwania bazy danych
Klucz - może składać się z wielu pól
Klucz podstawowy – jednoznacznie identyfikuje każdy rekord w tabeli
Taka cecha klucza nazywana jest unikatowa
Klucz podstawowy jednopolowy – istnieje
Klucz podstawowy wielopolowy (złożony) gdy zadnie z pól nie gwarantuje unikatowości
Tabele – powiązania (relacje)
Formularze – służą do wprowadzania baz danych
Raport służy do prezentowania ich w określonym …
Kwerendy ;
Wybierające
Parametryczne
Krzyżowe
Funkcjonalne
Rodzaje kwerend funkcjonalne
Usuwające
Aktualizujące
Dołączające
Tworzące tabele
Rodzaje dostępu do danych w bazach
Dostęp sekwencyjny (kasety magnetofonowe) wykonane liniowo
Dostęp swobodny
Dostęp listowy
Dwa poziomy struktury zapisy informacji w bazie
Dostęp indeksowany
Model logiczny bazy
Model fizyczny
Operacje na bazach danych
Transakcja- zbiór operacji na bazie danych
Etapy;
Rozpoczęcie
Wykonania
Zamknięcia
Każdy element jest logowany
1 Zapytanie –wyrażona w języku zapytań powodująca wyszukanie z tabeli baz danych informacji spełniających określony warunek logiczny
Język zapytań np. SQL język w którym formułuje się polecenia SQL-język strukturalny
2 wyszukiwanie polega na odnajdowaniu w bazie danych
Wyszukiwanie liniowe
Wyszukiwanie binarne
Sortowanie –porządkowanie informacji rosnąco lub malejąco
Algorytmy sortowania:
Stabilne
Niestabilne
Sortowanie bąbelkowe
przez wstawianie
przez scalanie
Zliczanie
Kubełkowe
Pozycyjne
Biblioteczne
Przez wybór
Shella
Szybkie
Introspektywne
Przez kopcowanie
Topologiczne
Zarządzanie danymi w bazie
Administrator baz danych
Do zadań administratora należy
Nadzorowanie prac serwerów
Dodawanie i kasowanie kont ich użytkowników
Dbanie o bezpieczeństwo systemu bazy
Określanie praw dostępu do danych
Prawa
Hasło dostępu do bazy
Sposoby oglądania danych
Dozwolone rodzaje operacji na danych
Serwer bazy danych
Komputer albo oprogramowanie które udostępnia bazę
Klient bazy danych- aplikacja korzystająca z usług serwera
Replikacja danych – proces powielania informacji calej bazy