Jak uczą się osoby dorosłe?

Zasada 1

Dorośli nie są jak puste naczynia przygotowane do napełnienia przez szkoleniowców. A zatem, nauczający muszą rozpoznawać i docenić doświadczenia uczestników, stworzyć warunki do wzajemnego ich wykorzystania w procesie uczenia się.

Zasada 2

Podczas uczenia się nie jest możliwe uzyskanie wszystkich odpowiedzi. Oznacza to, iż szkoleniowcy nie powinni starać się wykazywać, że wiedzą wszystko w danej kwestii. Umiejętność powiedzenia ,,nie wiem” nie tylko usuwa obawy o ,,niewygodne” pytania ale sytuacja taka pozwala pytającemu rozpocząć autentyczne poszukiwanie wiedzy w partnerskich relacjach z prowadzącym.

Zasada 3

Uczenie się nie jest procesem pasywnym. Chodzi tu o to, że nauczanie nie jest możliwe bez zaangażowania się wszystkich partnerów procesu kształcenia. Proces uczenia się wymaga wielkiego nakładu energii, osobistego zaangażowania się, a często pomocy innych. Konsekwencją tych zasad jest określenie sytuacji sprzyjających uczeniu się.

Dorośli najlepiej uczą się, gdy:

- w procesie uczenia się mają możliwość odwoływania się do własnego doświadczenia w rozwiązywaniu pojawiających się problemów bądź osiąganiu celów,

- rozumieją znaczenie i wartość tego, czego się uczą,

- mają wpływ na przebieg szkolenia,

- działają dobrowolnie,

- oni i ich doświadczenia są uznane za„cenne i przydatne w trakcie szkolenia,

- mogą wyrażać siebie, nie obawiając się cenzury” ze strony prowadzącego,

- mogą popełniać błędy nie będąc osądzanymi” czy „karanymi,

- są aktywnie zaangażowani w proces uczenia się.

Tabela 1. Porównanie założeń pedagogiki i angragogiki wg Knowles'a

	Pedagogika	Andragogika
Uczący się	Zależność. Nauczyciel decyduje o tym, co, kiedy i w jaki sposób jest nauczane i sprawdza nabytą przez uczniów wiedzę.	W kierunku niezależności i samokierowania. Nauczyciel (trener) zachęca i kształtuje dążenia uczącego się do niezależności.
Doświadczenie uczącego się	Małe znaczenie. Dominują metody dydaktyczne (przekazywanie informacji w formie wykładu czy lektury podręcznika).	Bogate źródło uczenia się. Wśród metod uczenia się dominują dyskusje, rozwiązywanie problemów itp.
Gotowość do uczenia się	Ludzie uczą się tego, co narzuca społeczeństwo. Program zajęć jest standardowy.	Ludzie uczą się tego, czego potrzebują, więc programy zajęć są zorganizowane wokół życiowych potrzeb uczących się.
Orientacja na uczenie się (stosunek do nauki)	Nauka zorganizowana wokół tematów. Uczenie się jest zorganizowane w oparciu o przedmioty szkolne. Uczniowie uczą się tego, czego się pod nich oczekuje.	Uczenie się powinno być oparte na doświadczeniu. Najważniejsze jest bezpośrednie zastosowanie i przydatność zdobytej wiedzy.