KATEDRA I ZAKŁAD STOMATOLOGII WIEKU ROZWOJOWEGO

UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W LUBLINIE

TEMATY ĆWICZEŃ

dla studentów II roku Oddziału Stomatologii Wydziału Lekarskiego

UM w Lublinie

FIZJOLOGIA NARZĄDU ŻUCIA

1. Narząd skrzelowy i jego pochodne. Rozwój twarzy, jamy ustnej, ślinianek, jam nosowych, stawów skroniowo-żuchwowych. Teoria Hisa, Starka i Kernahana. Wiek rozwojowy, kostny, zębowy. (Bartel „Embriologia”, Szpringer-Nodzak „Stomatologia wieku rozwojowego” + wiek kręków z internetu)

2. Rozwój chrząstki i kości. Kostnienie na podłożu błoniastym i chrzęstnym. Budowa i funkcja kości. Modelowanie strukturalne oraz przebudowa wewnętrzna kości. Rozwój i mechanizmy wzrostowe kości czaszki. Gospodarka wapniowo-fosforanowa organizmu. Teorie kontroli wzrostu. (Bartel „Embriologia”, Proffit „Ortodoncja współczesna”, jakakolwiek endokrynologia i internet – artykuł z 1994 roku)

3. Rozwój układu zębowego. Listewka pierwotna i wtórna. Narząd szkliwotwórczy, brodawka zębowa, woreczek zębowy. Proces resorpcji fizjologicznej oraz wyrzynania zębów. Fizjologia i komórkowe mechanizmy mineralizacji twardych tkanek zębów. Terminy mineralizacji i wyrzynania zębów. (Kmieć „Histologia zęba i jamy ustnej”, Proffit „Ortodoncja współczesna”, Szpringer-Nodzak „Stomatologia wieku rozwojowego”)

4. Histogeneza miazgi, zębiny, szkliwa i cementu. Cytofizjologia amelogenezy, dojrzewanie poerupcyjne szkliwa, rola związków fluoru. Zębina pierwotna, wtórna i reparacyjna – powstawanie, budowa, rola. Budowa i funkcje poszczególnych tkanek zębów. Uzębienie mleczne i stałe – różnice. Znakowanie zębów. (Kmieć „Histologia zęba i jamy ustnej”, Szpringer-Nodzak „Stomatologia wieku rozwojowego”, Jańczuk „Stomatologia zachowawcza”)

5. Makroskopowa i histologiczna budowa przyzębia. Przyczep nabłonkowy i dziąsłowy. Budowa ozębnej i kości wyrostka zębodołowego. Budowa dziąsła. Unaczynienie i unerwienie przyzębia. Rola przyzębia. (Kmieć „Histologia zęba i jamy ustnej”)

6. Morfologia i fizjologia błony śluzowej jamy ustnej. Rola i funkcje, unaczynienie i unerwienie błony śluzowej. (Kmieć „Histologia zęba i jamy ustnej”)

7. Anatomia i fizjologia narządu żucia u ludzi w wieku podeszłym. Zmiany związane z wiekiem występujące w tkankach zębów, przyzębiu, błonie śluzowej, śliniankach, mięśniach i stawach skroniowo-żuchwowych. (Knychalska-Karwan „Stomatologia geriatryczna”)

8. Kolokwium z zakresu ćwiczeń 1-7.

9. Ślina – skład, mechanizm wydzielania. Immunoglobuliny występujące w ślinie. Nieimmunologiczne czynniki przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze występujące w ślinie (lizozym, laktoferyna, sialoperoksydaza, mieloperoksydaza, SLPI). Enzymy występujące w ślinie (amylaza, lipaza językowa). Rola śliny i jej znaczenie dla zdrowia organizmu. (Kmieć „Histologia zęba i jamy ustnej” + internet)

10. Zasiedlanie jamy ustnej przez bakterie. Płytka bakteryjna – mechanizm powstawania, budowa, metabolizm. Płyn płytki nazębnej. Homeostaza mikrobiologiczna w obrębie płytki nazębnej. Ekologiczna hipoteza płytki nazębnej. Kamień nazębny, złogi nazębne. (Fejerskov „Próchnica zębów”)

11. Rozwój zgryzu na tle rozwoju osobniczego. Norma zgryzowa w poszczególnych okresach życia. Klasy Angle’a. (Proffit „Ortodoncja współczesna”)

12. Budowa i funkcje stawu skroniowo-żuchwowego. Statyka i dynamika żuchwy. Krzywa Spee i Monsona. Biomechanika stawu skroniowo-żuchwowego. Adaptacja i kompensacja. Metody badania stawu skroniowo-żuchwowego. (Gray, Davies „Patologia układu mięśniowo-stawowego narządu żucia w ujęciu klinicznym”)

13. Czynność ssania – mechanizm, znaczenie. Połykanie trzewne i dojrzałe – charakterystyka i mechanizm. (Grossfeldowa „Fizjologia narządu żucia”)

14. Mowa – udział układu oddechowego w powstawaniu głosu. Rozwój mowy na tle rozwoju osobniczego. Uzębienie mleczne i stałe – różnice. Powtórzenie całości materiału.

15. ZALICZENIE CAŁOŚCI MATERIAŁU.

LITERATURA:

1. Bartel H.: Embriologia. PZWL Warszawa 2002

2. Gray R.J.M., Davies S.J., Wayle A.A.: Patologia układu mięśniowo-stawowego narządu żucia w ujęciu klinicznym. Sanmedica Warszawa 1996

3. Jańczuk Z., Banach J.: Choroby błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia. PZWL Warszawa 2004

4. Kmieć Z.: Histologia zęba i jamy ustnej. Skryptor Gdańsk 2003

5. Knychalska-Karwan Z.: Fizjologia i patologia błony śluzowej jamy ustnej. Wydawnictwo Czelej Lublin 2002

6. Knychalska-Karwan Z.: Podstawy chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej. Collegium Medicum UJ Kraków 1999

7. Knychalska-Karwan Z.: Stomatologia geriatryczna. Collegium Medicum UJ Kraków 1995

8. Knychalska-Karwan Z.: Stomatologia zachowawcza wieku rozwojowego. Collegium Medicum UJ Kraków 1999

9. Marsh P., Martin M.: Mikrobiologia jamy ustnej. PWN Warszawa 1994

10. Proffit W.R., Fields H.W. Jr: Ortodoncja współczesna. Wydawnictwo Czelej Lublin 2001

11. Szpringer-Nodzak M., Wochna-Sobańska M. – red.: Stomatologia wieku rozwojowego. PZWL Warszawa 2003

12. Willershausen – Zönnechen B., Butenandt O.; Stomatologia dziecięca. Urban & Partner Wrocław 1997