• Organizacja jako grupa społeczna

• Rola jednostki i zespołu w funkcjonowaniu organizacji

Kryteria grupy społecznej:

• kryterium obiektywne - między członkami zbioru występują interakcje, które przebiegają wedle ustalonych wzorów.

• kryterium subiektywne

- osoby podejmujące ze sobą interakcje same określają się jako członkowie grupy, „uważają się za grupę"

• Dlaczego ludzie łączą się w grupy?

• Przyciąganie interpersonalne - jest ono większe, gdy ludzie mają podobne postawy, osobowości czy warunki materialne.

• Działania grupowe - ludzie mogą być skłonni do przystąpienia do grupy, gdyż pociąga jej działalność.

• Cele grupowe - członkowie grup mogą być osobiście przyciągani przez innych członków, powodem przystąpienia jest niejednokrotnie solidaryzacja z jej celami.

• Zaspokojenie potrzeb - ludzie mogą przyłączyć się do grupy dla zaspokojenia potrzeb przynależności (afiliacji).

• Korzyści instrumentalne - ludzie często przystępują do grup, ponieważ członkowstwo jest czasami uważane za środek zapewniający inne korzyści.

• Jakim typem grupy społecznej jest organizacja?

• Rodzaje definiowania organizacji:

• organizacje są typem zbiorowości ludzi mającym charakter zrzeszenia, a nie wspólnoty.

• definiowanie polega na wyliczeniu społecznych mechanizmów i środków, przy pomocy których organizacja utrzymuje wewnętrzną równowagę i jest zdolna do osiągania celów.

• Różnice między wspólnotą a zrzeszeniem

• wspólnota

• Więzy pokrewieństwa, braterstwa

• Łączy ze sobą ludzi jako osobowości

• Czynnik kontroli – zwyczaj i tradycja

• Gospodarczą podstawą jest własność zbiorowa

• zrzeszenie

• Więzy umowy

• Role ze względu na wykonywaną funkcje

• Czynnik kontroli – prawo

• Gospodarczą podstawą jest pieniądz i własność prywatna

Organizacja

jest typem

wtórnej grupy społecznej

• Definicja organizacji wg. J.Kulpińskiej

•  
  Socjologiczna definicja organizacji:

Organizacje są świadomy, przemyślanym i celowym typem współpracy między ludźmi

• Podstawowe podsystemy organizacji

• Pojęcie roli społecznej (organizacyjnej)

• Rola organizacyjna

• oczekiwany przez organizację sposób zachowania się uczestnika organizacji na zajmowanym stanowisku,

• role są określone:

• Proces realizowania roli zależy od czynników:

• bio- i psychogennych jednostki (np. budowa anatomiczna, zdolności, inteligencja),

• od wzoru osobowego, określającego zespół cech idealnych (np.. honor, godność),

• od definicji roli przyjętej w grupie, w której, lub przed którą dana rola jest wykonywana.

• Realizacja roli organizacyjnej zależy od:

  • Struktury i organizacji wewnętrznej grupy

  • Jej zawartości wewnętrznej

  • Systemu sankcji

  • Identyfikacji jednostki z grupą

• Wzór osobowy „człowieka organizacji”

• wyznaczony jest przez zespół norm i wyobrażeń związanych z pełnieniem określonych ról społecznych

• Określają uznane w danej zbiorowości autorytety

• Jednostka w organizacji

• Jednostka jest najbardziej wartościowym aktywem organizacji.

• Z jednostką utożsamiamy człowieka, który to właśnie pracując indywidualnie lub zbiorowo przyczynia się do realizacji celów jakie stawia organizacja.

• Grupy potrzeb jednostki, mających największe znaczenie dla funkcjonowania człowieka w organizacji:

• Potrzeby bezpieczeństwa - wyrażają tendencje jednostek do poszukiwania bezpiecznych i stabilnych warunków życia, znajomych i bliskich przedmiotów, do organizowania otaczającej rzeczywistości w sposób spójny i stały. Dzięki procesowi pracy potrzeba bezpieczeństwa może być zaspokojona głównie przez dostarczenie pracownikowi stałej pracy i zarobku.

• Potrzeby afiliacji - dążenie do utrzymania przyjaznych kontaktów z innymi ludźmi, do uczestniczenia w życiu społecznym i grupowym, do nawiązywania osobistych więzi społecznych,do bycia akceptowanym.

• Potrzeby władzy- uzyskanie wpływów, otrzymanie różnych gratyfikacji pieniężnych, społecznych, zajmowanie wysokich stanowisk w hierarchii organizacyjnej

• Potrzeby osiągnięć - dążenie jednostki do uzyskania coraz lepszych wyników, dokonania czegoś nowego dzięki własnemu działaniu

• Osobowość człowieka i jej wpływ na pracę…

• Osobowość

to kombinacja cech psychicznych, jakimi posługujemy się w klasyfikacji jednostki

Człowiek ujawnia swoją osobowość w sposobie traktowania innych.

Stefan Wyszyński

• Model Wielkiej Piątki

- to pięcioskładnikowy model osobowości, do którego zaliczamy następujące składniki:

• Ekstrawersję

• Stabilność emocjonalną

• Ugodowość

• Sumienność

• Otwartość na doświadczenia

• Ekstrawersja - towarzyskość, rozmowność, asertywność

• Stabilność emocjonalna - opanowanie, zapał, poczucie bezpieczeństwa

• Sumienność- odpowiedzialność, niezawodność, wytrwałość, dążenie do celu.

• Otwartość na doświadczenia - wyobraźnia zmysł artystyczny, intelekt.

• Ugodowość - życzliwość, gotowość do współpracy, ufność.

• Koncepcja osobowości zawodowej J.Hollanda

Zadowolenie z pracy i skłonność do zmiany zajęcia zależy od tego, w jakiej mierze osobowość jest zgodna z jej środowiskiem zawodowym.

Wyróżnia się sześć głównych typów osobowości:

• Realistyczny

• Badawczy

• Społeczny

• Konwencjonalny

• Przedsiębiorczy

• Artystyczny

• Praca indywidualna

• czy

• praca zespołowa??

• Zalety pracy indywidualnej:

• brak konfliktów z członkami zespołu

• możliwość przypisania sobie wszystkich zasług

• praca we własnym tempie, brak zależności własnej pracy od zaangażowania innych

• wolność w podejmowaniu decyzji

• możliwość korzystania z wybranych przez siebie metod rozwiązania zadania

• Zalety pracy zespołowej:

• więcej pomysłów (co kila głów to nie jedna)

• różnorodność talentów, umożliwiająca przydział zadań odpowiadający kompetencjom

• możliwość dzielenia się pomysłami i wyłapywania najlepszych

• wspólna odpowiedzialność za zadanie

• możliwość zrobienia projektu większego wymagającego większego nakładu pracy, niż bylibyśmy w stanie zrobić samodzielnie

• możliwość pracy w miłej atmosferze, w otoczeniu innych osób

• bardziej wydajna i efektywna praca w przypadku prostych zadań (facylitacja społeczna)

• Typy zachowań w zespole

• zachowania zadaniowe - pomagają one zespołowi na ustalenie i realizację wspólnych celów

• zachowania zespołowe - wzmacniają , budują harmonię i spójność zespołu

• zachowania indywidualne - niepożądane działania powstające w wyniku nie zaspokojenia potrzeb indywidualnych pracownika i przeszkadzające zespołowi w osiągnięciu celu.

• Cechy wspomagające efektywność zespołu to:

• wewnętrzna automotywacja poszczególnych członków zespołu

• zaufanie do innych osób – jeśli go brak, duża część energii zespołu poświęcana jest na niepotrzebną kontrolę.

• wspólnie ustalone zasady postępowania – powinien być to kodeks wypracowany przez wszystkich członków zespołu,

• budowanie na różnicach –odmienne opinie nie powodują konfliktu. Ich konsekwencją jest twórcza dyskusja,

• elastyczność i otwartość na zmiany,

• ciągłe doskonalenie się

• Potencjalne wady pracy zespołowej:

• Syndrom grupowego myślenia

• Lenistwo społeczne

• Polaryzacja grupowa

• Syndrom ogłupienia grupowego

• Konformizm grupowy

• Problemy koordynacyjne

• Pojęcie i środki kontroli społecznej

• System kontroli społecznej
  (J. Szczepański)

„…każda zbiorowość społeczna rozwija szereg miar, sugestii, sposobów przekonywania, nakazów i zakazów, system perswazji i nacisku, sankcji, system sposobów wyrażania uznania, nagród, dzięki któremu doprowadza zachowania jednostek i podgrup do zgodności z przyjętymi wzorami działania, do respektowania kryteriów wartości….

....przy pomocy którego kształtuje konformizm członków.”

• Skład kontroli społecznej:

• wzory zachowań (role),

• proces ich przekazywania i uczenia się (socjalizacja, wychowanie),

• wartości i normy.

• Cechy i elementy organizacji formalnej i nieformalnej

• Organizacja formalna jest zapisana w określonym zbiorze znaków np. w regulaminie, w schemacie organizacyjnym lub w mowie

Cechy:

• sztuczność

• racjonalność

• modelowość

• bezosobowość

• Elementy organizacji formalnej :

• Struktura organizacyjna

• Hierarchia władzy

• System łączności

• System bodźców

•  
  Pojęcie, elementy i przyczyny rozwoju organizacji nieformalnej

• Przykładem organizacji nieformalnej są kliki, kręgi koleżeńskie - tworzą one więzi nieformalne, własne wzory i normy, realizują silną kontrolę społeczną, nawet kosztem narażania się na sankcje ze strony organizacji oficjalnej.

• Elementy organizacji nieformalnej:

• Nieformalne grupy społeczne

• Przywództwo nieformalne

• Nieformalny system łączności

• Nieformalne cele grupowe

• Nieformalna kontrola społeczna

• Jakie są pozytywne i negatywne konsekwencje istnienia struktur nieformalnych?

• Pozytywne: wzajemna mobilizacja w pracy, bliskość i więź między uczestnikami, obrona własnych interesów, koleżeńskość, wzmacnianie więzi przez wspólne zamiłowania i zainteresowania.

• Negatywne: powstanie klik, grup o charakterze pasożytniczym, mające na celu obronę egoistycznych interesów, działających wbrew organizacji, często hamując jej działania.