Temat: Szpital jako system społeczny.

System:

• Zbiór elementów wzajemnie powiązanych ze sobą i otoczeniem;

• Względnie izolowana wyodrębniająca się całość, która jest skoordynowanym wewnętrznie i mającym w miarę trwałą strukturę układem elementów oddziaływujących na siebie nawzajem, a także na system jako całość.

System społeczny:

• „Zespół stosunków międzyludzkich, układ określonych grup i organizacji, system stanowisk i pozycji społecznych” (J. Szczepański).

Szpital:

• System społeczny, przez który rozumiemy zorganizowany układ elementów, wprowadzonych w celu skutecznego funkcjonowania (H. Corba);

• Kompleksowa instytucja, która realizuje wielorakie cele, ma rozwinięty system zasad i działań, zmierzającą do koordynacji różnych czynności i grup wyspecjalizowanego personelu.

Szpital jako instytucja społeczna

Szpital:

• Najważniejsza instytucja stojąca na straży zdrowia ludności;

• Organizacja o charakterze prezydenckim, rozwija szczególne cechy, które mogą zawierać potencjalne sprzeczności prowadzące do głębokiego rozdźwięku, a nawet przepaści między pacjentem, a personelem;

• Podobnie jak każdy zakład społeczny, kształtuje własny mikroświat, rządzący się swoimi prawami w ramach ogólnego systemu społecznego;

• Na przełomie XIX i XX wieku był instytucja charytatywna, schroniskiem dla biednych, chorych i umierających.

Obecnie szpital:

• Główne miejsce działań leczniczych;

• Centralna instytucja w praktyce lekarskiej;

• Miejsce szkolenia i kształtowania lekarzy, pielęgniarek i innych pracowników służby zdrowia;

• Warsztat badań naukowych.

Opis modeli szpitalnych

• Amerykański socjolog medycyny R. M. Coe wyodrębnił:

• Model opiekuńczy;

• Model klasyczny;

• Model rehabilitacyjny.

Modele opieki

• Modele typu idealnego umożliwiają analizę złożonych zjawisk społecznych, gdyż wydobywają i uwypuklają główne cechy określonej organizacji społecznej, nie uwzględniając wszystkich sytuacji istniejących w praktyce.

Model opiekuńczy

• Był powszechny w dawnych czasach, kiedy szpitale głównie opiekowały się, a nie leczyły;

• To instytucja, która ma zapewnić opiekę (nie leczenie lub rehabilitację) pacjentowi w sytuacji nieuleczalne choroby lub kalectwa;

• Obecnie istnieje ten typ opieki w wielu szpitalach i zakładach.

• W postaci skrajnej model ten ma cechy instytucji totalnej (wg Goffmana F.)

• Instytucję totalną autor określił jako „miejsce, gdzie duża liczebnie grupa ludzi odciętych na długi czas od starszego społeczeństwa wspólnie wiedzie zamknięte, formalne kierowanie życiem.

• Instytucjami totalnymi mogą być m.in. szpitale psychiatryczne, zakłady dla dzieci, domy dla ludzi starszych i więzienia

• Organizacja wewnętrzna tych instytucji jest podobna ze względu na trzy występujące cechy takie jak:

• „Życie w grupie”

• Dwuczłonowe zarządzanie

• Perspektywa konstytucjonalna

Model klasyczny

• Najbardziej rozpowszechniony typ opieki szpitalnej

• Zakłada on, że pacjenci będą leczeni w szpitalu, przede wszystkim na choroby ostre i po postawieniu diagnozy i leczeniu powrócą do normalnego życia

• Skuteczne leczenie wielu chorób ostrych jest najważniejsza osiągnięciem współczesnej medycyny.

• Większość czynności wykonywanych w szpitalu na charakter rutynowy

• Podejmowane są rozstrzygające działania dla ratowania życia tzw. „pogotowie ratunkowe”

• Pac jęci szpitalni przez większość czasu nie są zdolni do wykonywania jakichkolwiek czynności bez pomocy innych osób

• Pacjent biernym obiektem opieki, wykonuje wszystkie zalecenia

• Interakcja miedzy personelem a pacjentem ma charakter epizodyczny

• Stosunki miedzy samymi pracownikami są na ogół oparte na hierarchii służbowej

• Ten rodzaj opieki przypomina nieco instytucję totalną

• Pacjent ma zapewnione wszystko, co jest mu potrzebne do życia

• Istnieje znaczny dystans między personelem a pacjentem

• Wielu pacjentów wymaga stałej pomocy

• Niektóre czynności można wykonywać grupowo

• Model klasyczny odznacza się większą indywidualizacją leczenia i form opieki, które wynikają z rozmaitości chorób i etapów leczenia oraz z rozpiętości wieku pacjentów

Model rehabilitacyjny

• Jest zaprzeczeniem modelu klasycznego

• Odnosi się do zaburzeń o charakterze przewlekłym

• Zmierza do przywrócenia normalnej funkcji organizmu, przystosowanie do życia w rodzinie

• Pacjent nie może być biernym odbiorcą świadczeń. Należy go aktywizować do współpracy z personelem w celu osiągnięcia maksymalnej sprawności

• Nauczyć pacjenta rozwiązywania problemów w sposób samodzielny

• W leczeniu pacjentów stosuje się kompleksową rehabilitację

• Pracownicy ośrodka rehabilitacyjnego, reprezentujący różne dziedziny nauki i praktyki, muszą stosować swe umiejętności w sposób skoordynowany

Opieka szpitalna

• Opieka szpitalna sprawowana jest w przypadku konieczności wykonywania specjalistycznych badań diagnostycznych, ciągłej opieki lekarskiej i fachowego pielęgnowania

• W systemie organizacyjnym ochrony zdrowia opiekę świadczą:

• Oddziały szpitalne przy stacjach pogotowia ratunkowego

• Szpitale wojewódzkie

• Szpitale kliniczne

• Szpitale specjalistyczne

Szpital – organizacja

• Część diagnostyczną, która charakteryzuje się jakością świadczeń szpitala

• Cześć leczniczo-zapobiegawczą obejmującą izbę przyjęć

• Cześć techniczno-gospodarczą obejmującą urządzenia techniczne, gospodarcze i sanitarne

• Cześć socjalną zawierającą kompleks urządzeń sanitarno-higienicznych

Zadania szpitala

• Udzielanie pomocy w nagłych wypadkach

• Zapobieganie chorobom

• Zdiagnozowanie pac jęta

• Szkolenie kadry służby zdrowia

• Praca naukowo-badawcza(szpitale kliniczne)

• Fachowy nadzór procesu leczenia i pielęgnacji

• Rehabilitacja i adaptacja

• Promocja zdrowia