Wykład 5
Jeszcze w latach 20. XXw. Kanada i inne kraje arktyczne przyjęły, ale w sposób milczący, kanadyjską propozycję podziału Arktyki. Spodziewano się, że na tym terenie odkryte zostaną wyspy czy archipelagi. Państwa arktyczne miałyby w przyszłości prawo władztwa nad danymi terenami, które zostaną przez nie odkryte.
Teoria regionów – Kanada 1922r., państwa arktyczne będą mogły rozciągnąć swoją suwerenność w oparciu o długość linii brzegowej ku biegunowi północnemu dzieląc Arktykę na sektory
Kwestię Arktyki reguluje Konwencja z Montego Bay.
Antarktyka ( Antarktyda plus lądolód)
Różne państwa wystosowały roszczenia wobec Antarktydy. Jako pierwsi uczynili to Rosjanie w latach 20. XIXw., gdyż podobno ich okręt przybił do lądolodu Antarktyki. Nie wiadomo, dokąd przybił jednak statek. W XXw. pojawiły się inne roszczenia bazujące na teorii sektorów, albo na teorii kontynuacji lądowej.
Roszczenia Chile i Argentyny wobec Antarktyki: między Przyl. Horn, a Antarktyką mamy płytką Cieśninę Drake`a. Z tego powodu Argentyna i Chile uznają Antarktykę za przedłużenie swoich terytoriów.
W 1957r. został zawarty Traktat Antarktyczny w Waszyngtonie mówiący o przynależności tego terytorium.
Antarktyka – wspólne dziedzictwo ludzkości, które powinno być zachowane w stanie niezmienionym dla przyszłych pokoleń, obszar zdemilitaryzowany i zneutralizowany, można jednak prowadzić badania. Okazało się, że jest to bardzo cenny obszar pod względem gospodarczym, gdyż znajdują się tu znaczne pokłady węgla kamiennego oraz największe jezioro słodkowodne. Ten obszar być może będzie wymagał w przyszłości nowego traktatu regulującego stosunki wobec Antarktyki.
LUDNOŚĆ
Szczególny związek między człowiekiem a państwem- obywatelstwo
Ochrona Praw Człowieka
Obywatelstwo to szczególna instytucja łącząca państwo i osobę.
Obywatelstwo:
nabycie ( pierwotnie lub wtórnie)
utrata
pozbawienie
Nabycie pierwotne następuje z chwilą urodzenia ( zasada prawa krwi, zasada prawa ziemi)
Izrael – wybiera się obywatelstwo matki, w chwili, gdy rodzice mają różne obywatelstwa
Z reguły wybiera się obywatelstwo ojca, jeżeli rodzice narodzonego dziecka mają różne obywatelstwa.
Pozytywny zbieg przepisów obywatelskich- np. dziecko Polaków rodzi się w USA -> dziecko ma obywatelstwo polskie i amerykańskie
Negatywny zbieg przepisów obywatelskich- np. dziecko Brazylijczyków rodzi się w Polsce -> dziecko zostaje apatrydą, gdyż w Brazylii występuje zasada prawa ziemi, a w Polsce zasada prawa krwi
Obywatelstwo nabywane w sposób wtórny:
naturalizacja- możliwa przy spełnieniu różnych warunków, np. legalny pobyt na terenie danego państwa (z reguły 5 lat), niekaralność (chodzi o czyny kryminalne), czasami wymaga się pewnych faktów, takich jak wykonywanie legalnej pracy w danym państwie, związek małżeński (w tym przypadku mężczyźni są dyskryminowani, muszą odczekać by móc przyjąć obywatelstwo żony)
Kuwejt- nie ma możliwości naturalizacji, tylko obywatelstwo pierwotne, ponadto oboje rodziców musi mieć obywatelstwo Kuwejtu
Jest kilka państwa na świecie, w których obywatelstwo można nabyć tylko w sposób pierwotny.
Czasami niektóre przepisy państw wymagają zrzeczenia się obywatelstwa w celu uzyskania obywatelstwa. Ma to na celu uniknięcie wielokrotnego obywatelstwa.
naturalizacja po przysposobieniu- prawo opcji, czyli prawo wyboru obywatelstwa
Utrata obywatelstwa:
prawo opcji
zrzeczenie się
Pozbawienie obywatelstwa:
np. szpiegostwo, wstąpienie do służby czynnej w armii danego państwa
Osoby, które nie wrócą do kraju po 9 V 1945r. zastaną pozbawione obywatelstwa. Niewielu z nich było wzywanych do powrotu. Tylko w dwóch przypadkach Sąd Najwyższy pozbawił obywateli obywatelstwa polskiego. Jednak pojawiła się kwestia podwójnego obywatelstwa.
Po II wojnie światowej można było zauważyć problem wzrostu liczby apatrydów.
Po 1936r. III Rzesza wprowadziła zasadę, iż jakikolwiek obywatel Rzeszy, który nabędzie inne obywatelstwo automatycznie traci obywatelstwo Rzeszy.