Pedagogika resocjalizacyjna

To dział pedagogiki specjalnej zajmujący się nauczaniem i wychowaniem osób z zaburzonym zachowaniem i niedostosowanych społecznie. Przedmiotem pedagogiki resocjalizacyjnej jest jednostka niedostosowana społecznie i zagrożona w rozwoju społeczno-moralnym. Głównie zajmuje się dziećmi i młodzieżą, która znalazła się w trudnych warunkach rozwojowych i wymaga specjalnej pomocy wychowawczej i opiekuńczej.

Istota pedagogiki resocjalizacyjnej:

• opis i wyjaśnianie procesów zachodzących pomiędzy wychowankiem a wychowawcą

• formowanie zaleceń i wdrażanie projektów zmian w procesie kształtowania człowieka

• dyscyplina teoretyczna i praktyczna

Pedagogika resocjalizacyjna ma dwa aspekty:

• SPOŁECZNY – stosunek jednostki społecznie niedostosowanej do norm społecznych jest zaburzony – zagraża porządkowi społecznemu.

• INDYWIDUALNY – wewnętrzna psychiczna sytuacja takiej jednostki jest trudna, na skutek utrudnionych kontaktów ze środowiskiem.

Aspekty niedostosowania społecznego

• Symptomy, manifestacja

• Układ postaw lub stanów osobowości i mechanizmów wewnętrznych prowadzących do ujawnienia się symptomów nieprzystosowania

• Czynniki determinujące stany nieprzystosowania społecznego

Formy nieprzystosowania społecznego:

• aspołeczność, której istotą jest agresja i wrogość

• konformizm (czyli nadmierna uległość względem innych osób)

• neurotyczność – związana z poczuciem bezradności i lęku.

Pedagogika resocjalizacyjna obejmuje:

• Teren szkoły

• Zakład karny

• Zakład specjalny dla społecznie nieprzystosowanych

• Sądownictwo dla nieletnich

• Opiekę penitencjarną

• Profilaktykę dewiacji społecznych

Instytucje resocjalizacyjne:

• Schronisko dla nieletnich

• Pogotowie opiekuńcze

• Policyjne izby dziecka

• Rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne

• Zakłady poprawcze

• Kuratorski ośrodek pracy z młodzieżą

Schronisko dla nieletnich-to placówka o charakterze diagnostyczno-resocjalizacyjnym. Funkcja tej placówki to: diagnostyczna, zapobiegawcza, resocjalizująca. Trafia tu młodzież najtrudniejsza, głęboko wykolejona społecznie, nie akceptująca dotychczasowego ładu społecznego.

Pogotowie opiekuńcze-to placówka opiekuńczo-wychowawcza, do której trafiają dzieci i młodzież w wieku od 3 – 18 lat, które nagle zostały pozbawione opieki i nie mogą być bezpośrednio umieszczone w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Pobyt dziecka w pogotowiu nie może przekraczać 3 miesięcy.

Do pogotowia opiekuńczego trafiają dzieci oraz młodzież, które:

• zostały skierowane na podstawie orzeczeń sądu, wniosków dyrektorów szkół, inspektorów placówek opiekuńczo-wychowawczych w celu ustalenia korzystnego dla nich środowiska wychowawczego.

• z powodu znacznych zaniedbań środowiskowych i zaburzeń w zachowaniu oraz trudności w nauce wymagają specjalistycznej obserwacji i badań psychologiczno-pedagogicznych.

Policyjne izby dziecka-zapewniają doraźną opiekę nieletniemu, który został zatrzymany przez funkcjonariuszy policji. Są to nieletni, co do których istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełnili czyn karny lub gdy zachodzi obawa ukrycia lub zatarcia śladów czynu przestępczego albo, gdy nie można ustalić tożsamości.

Podstawowe zadania policyjnej izby dziecka:

• potwierdzenie lub ustalenie tożsamości zebranie informacji o sytuacji środowiska rodzinnego nieletniego

• powiadomienie rodziców o umieszczeniu nieletniego w izbie, a czasem, jeśli zachodzi potrzeba sąd rodzinny, prokuraturę oraz instytucje państwowe i organizacje społeczne

Rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne: są placówkami resortu sprawiedliwości działające na zlecenie sądów rodzinnych.

Zadania rodzinnych ośrodków diagnostyczno-konsultacyjnych:

• przeprowadzenie specjalistycznych badań psychologiczno-pedagogicznych, lekarskich i środowiskowych

• prowadzenie poradnictwa rodzinnego, sprawowanie opieki nad nieletnimi i małoletnimi

• udzielanie pomocy zakładom poprawczym i schroniskom dla nieletnich w zakresie opieki psychologicznej

• współpraca z instytucjami zajmującymi się problematyką rodzinną oraz zapobieganiem demoralizacji dzieci

Zakłady poprawcze- w których głównym środkiem oddziaływania jest nauka w zakresie szkoły podstawowej, nauka zawodu, praca w warsztatach szkolenia zawodowego. Poza tym w zakładach tych prowadzi się zajęcia kulturalne, sportowe i drużyny harcerskie. Większość wychowanków utrzymuje kontakt z rodzicami, mogą korzystać z przepustek i urlopów.

Do zakładów poprawczych trafiają:

• Nieletni zdemoralizowani w nieznacznym stopniu

• Nieletni wymagający bezpośredniego nadzoru wychowawczego

• Nieletni o wysokim stopniu demoralizacji

• Nieletni upośledzeni umysłowo, stosujący oddziaływania resocjalizująco-rewalidacyjne

• Nieletni z zaburzeniami neurotycznymi i innymi zaburzeniami osobowości.

Zadania kuratorskiego ośrodka pracy z młodzieżą:

• kształtowanie właściwego stosunku do nauki i pracy

• podnoszenie kultury osobistej

• udzielanie pomocy w nauce, zdobywanie przygotowania zawodowego

• udzielanie pomocy materialnej

PODSUMOWANIE

Zespół zabiegów pedagogicznych o charakterze resocjalizacyjnym ma na celu doprowadzenie do stanu poprawnego przystosowania społecznego jednostki, a następnie do ukształtowania takich cech jej zachowania i osobowości, które będą jej gwarantować optymalne uspołecznienie i twórcze funkcjonowanie w społeczeństwie.