ZABURZENIA EMOCJONALNE

Zdrowe życie emocjonalne

Zdrowie lub brak zdrowia emocjonalnego osobnika w wieku dojrzałym zależą od wzajemnego oddziaływania jego struktury osobowości i jego środowiska interpersonalnego oraz zmiennych okoliczności jego życia.

Niektórzy osobnicy wynoszą z dzieciństwa i wieku młodzieńczego tak chwiejną strukturę osobowości, że zwykłe trudności dorosłego życia wywołują ciężkie zaburzenia emocjonalne. Inni wynoszą z okresu rozwojowego stosunkowo stałą osobowość i miewają zaburzenia emocjonalne tylko wówczas, gdy są narażeni na ciężki długotrwały stres emocjonalny. Dojrzałość emocjonalna

Bywa określana na podstawie rozszerzania się kręgów aktywności interpersonalnej w ciągu lat rozwojowych i dorosłego życia osobnika-

Pierwszy krąg - matka i dziecko. W drugiej połowie pierwszego roku -rozszerza się o ojca, rodzeństwo. W następnych latach - krewni, dzieci z sąsiedztwa.

Wyraźnie rośnie w wieku szkolnym, a podczas okresu pokwitania i młodości jego stosunki z osobami płci przeciwnej nabierają nowego znaczenia i natężenia. We wczesnym wieku dojrzałym, krąg ten obejmuje osoby w miejscu pracy, a następnie założoną przez siebie rodzinę.

Dojrzałość emocjonalna osobnika jest upośledzona, jeśli zatrzyma się w jakimkolwiek punkcie tych rozszerzających się kręgów aktywności interpersonalnej.

Zatem dojrzałość emocjonalną można określać na podstawie jego zdolności do nawiązywania zadowalających związków w coraz szerszych kręgach życia interpersonalnego.

Osobnik dojrzały emocjonalny może się zadowalająco przystosować w małżeństwie, jest też zdolny do uczucia miłości do małżonka i do dzieci.

W razie konieczności potrafi być wobec ludzi stanowczy, ale nie wykorzystuje ich, ani też nie jest niepotrzebnie agresywny. Potrafi zdobyć samowystarczalność ekonomiczną i stosunkowo dobrze przystosowuje się do pracy- Może niekiedy wpaść w gniew, nie czując z tego powodu ani winy ani lęku, jednakże nie jest stale drażliwy i zgryźliwy. Potrafi się trzymać zakazów i ograniczeń narzucanych przez obyczaj społeczny. Osoba dojrzała emocjonalnie miewa od czasu do czasu konflikty z innymi ludźmi i podlega krótkim niewielkim zaburzeniom emocjonalnym, lecz posiada osobowość zdolna do przezwyciężenia tych trudności i podejmowania rozsądnych decyzji w sytuacjach trudnych.

Najważniejsze składniki przystosowania emocjonalnego wieku dojrzałego

Na pięć najważniejszych dziedzin przystosowania emocjonalnego we wczesnym wieku dojrzałym składają się:

1. spotkania i zaloty

2. małżeństwo

3. aktywność płciowa

4. wychowanie dzieci

5. czynności zawodowe i stosunki z ludźmi w grupach społecznych

©Jan Tyłka - Katedra Psychologii Klinicznej i Osobowości ATK