Karol Łebkowski
Tomasz Stępień III TM C
„Procedura postępowania w razie zagrożeń podczas operacji bunkrowania paliwa”
Bunkrowanie paliwa w porcie jest operacją szczególnie niebezpieczną. Procedura ta ma na celu wskazanie niebezpieczeństw i zagrożeń z nią związanych, oraz przedstawienie dróg postępowania w razie ich zaistnienia.
Plan organizacji bunkrowania paliwa należy rozpocząć od przedsięwzięcia środków wskazujących jednoznacznie o wykonywanych pracach związanych z przeładunkiem materiałów płynnych łatwopalnych. Należy przede wszystkim wywiesić tablice z wyraźnym zakazem palenia i używania otwartego ognia. Kolejnym krokiem jest wywieszenie na maszcie w dzień czerwonej flagi „B” Międzynarodowego Kodu Sygnałowego lub zapalenie pojedynczego czerwonego światła w nocy. Załoga maszynowa zajmująca się operacją brania paliwa powinna być wyposażona w przenośne środki łączności oraz jest zobowiązana do rozłożenia na pokładzie odpowiedniej ilości węży pożarowych oraz postawienie w stan gotowości instalacji ppoż. wraz z pompami pożarowymi. Na pokładzie powinno się również zakorkować wszystkie szpigaty aby zapobiec ewentualnemu rozlewowi paliwa lub olejów z pokładu do wody. Ponadto cała załoga powinna być powiadomiona o tej operacji wraz z zastrzeżeniem wykonywania prac pokładowych mogących być źródłem ewentualnego zapłonu takich jak spawanie lub prace z iskrzącymi urządzeniami elektrycznymi.
Należy także zapewnić przez cały czas swobodny dostęp do stałego i przenośnego sprzętu przeciwpożarowego, sprzętu do reanimacji itp.
Organizacja w razie niebezpieczeństwa
Należy rozpatrzyć tutaj dwa główne typy zagrożeń:
pożar podczas bunkrowania paliwa
zanieczyszczenie środowiska spowodowane rozlewem olejowym
Ad.1.
Należy ustalić organizację awaryjną, która zacznie funkcjonować w razie niebezpieczeństwa. Celem tej organizacji będzie w każdej sytuacji:
ogłoszenie alarmu
zlokalizowanie i ocena wypadku oraz możliwego zagrożenia
zorganizowanie ludzi i sprzętu
podjęcie akcji
Poniższe sugestie służą jako wytyczne w planowaniu awaryjnej organizacji, która powinna zawierać cztery następujące elementy:
Ośrodek dowodzenia
Powinna być jedna grupa nadzorująca reakcję na stan zagrożenia, z kapitanem lub starszym oficerem jako kierującym. Ośrodek dowodzenia powinien mieć środki łączności wewnętrznej i zewnętrznej.
Grupa awaryjna
Grupa ta powinna być pod dowództwem starszego oficera i powinna oceniać zagrożenie oraz informować ośrodek dowodzący o sytuacji, doradzając jakie działania należy podjąć oraz jakiej pomocy należy wezwać albo ze statku lub z lądu, jeżeli statek jest w porcie.
Rezerwowa grupa awaryjna
Rezerwowa grupa awaryjna pod dowództwem oficera powinna być do pomocy grupie awaryjnej, jak poleca ośrodek dowodzenia oraz do zabezpieczania obsługi rezerwowej np. w zakresie sprzętu, środków, służby medycznej obejmującej reanimację kardiologiczno-płucną itp.
Grupa techniczna
Grupa ta powinna być dowodzona przez starszego mechanika okrętowego i powinna zabezpieczać pomoc awaryjną, jak poleca ośrodek dowodzenia. Na grupie tej będzie spoczywać zasadnicza odpowiedzialność za działanie w każdym wypadku zagrożenia w głównych przedziałach maszynowych.
Działania wstępne
Osoba, która wykryła wypadek pożaru musi ogłosić alarm oraz przekazać informację o sytuacji oficerowi wachtowemu, który z kolei musi zaalarmować awaryjne struktury organizacyjne. Kiedy zostanie to wykonane ci, którzy znajdują się na miejscu powinni podjąć próby bezpośredniego opanowania zagrożenia do czasu podjęcia działań przez awaryjne zespoły organizacyjne.
Każda grupa w awaryjnej strukturze organizacyjnej powinna mieć wyznaczone awaryjne miejsce zbiórki tak, jak powinny je mieć również osoby bezpośrednio nie zaangażowane.
Załoga bezpośrednio nie zaangażowana powinna być w pogotowiu do działania jako robocza, zgodnie z poleceniem.
Plany obrony przeciwpożarowej
Plany obrony przeciwpożarowej należy umieścić na stałe w miejscach widocznych, podając wyraźnie dla każdego pokładu rozmieszczenie oraz dokładne informacje o całym sprzęcie przeciwpożarowym, rurociągach, klapach odcinających, regulatorach, instalacji gazu obojętnego itp.
O zaistniałym pożarze należy niezwłocznie powiadomić również portową straż pożarną, niezwłocznie przerwać bunkrowanie paliwa, wyłączyć pompy i zamknąć zawory odcinające.
Ad.2.
Każdy członek załogi zobowiązany jest do zameldowania Kapitanowi statku lub oficerowi wachtowemu o zauważonych albo spowodowanych przez siebie rozlewach olejowych.
Kapitan statku lub oficer wachtowy powinien niezwłocznie zgłosić fakt zanieczyszczenia środowiska olejami właściwej terytorialnie administracji morskiej lub władzom portowym, podając następujące informacje:
nazwa statku, sygnał rozpoznawczy, bandera
data i godzina zdarzenia
czy statek jest w morzu czy w obrębie jurysdykcji portu (podać port)
krótki opis zdarzenia z podaniem np. określenia zanieczyszczenia, ilości, zastosowanego działania, przyczynę, świadków zdarzenia z pośród załogi jak i z lądu oraz przewidywanego przemieszczenia zanieczyszczeń
z jakimi instytucjami kontaktowano się w tej sprawie
Kapitan powinien wyznaczyć statkową grupę roboczą do zwalczania rozlewów olejowych. Grupa ta ma obowiązek prowadzenia działań dla zatrzymania i złagodzenia skutków rozlewu oraz oczyszczenia środowiska. Działania takie muszą być podjęte niezwłocznie po zaistnieniu rozlewu. Dlatego załoga musi odbyć niezbędne szkolenie w zakresie użytkowania znajdującego się na wyposażeniu statku sprzętu i zastosowania sorbentów.
Starszy oficer jest odpowiedzialny za działania likwidujące rozlewy olejowe na pokładzie i za burtą, oraz pomoc starszemu mechanikowi w likwidacji rozlewów w siłowni.
Należy pamiętać, że do usuwania zaburtowego rozlewu olejowego nie wolno stosować środków chemicznych będących na wyposażeniu statku bez zgody władz administracyjnych wód portowych.
W wypadku zaistnienia rozlewu w porcie należy:
zatrzymać bunkrowanie/zdawanie paliwa
zatrzymać pracujące pompy transportu paliwa
ogłosić dzwonkami alarm innych zagrożeń oraz poprzez rozgłośnię
ustalić miejsce przecieku
zamknąć zawory odcinające
określić przyczynę rozlewu
oszacować wielkość wypływu
rozważyć potrzebę wezwania specjalistycznej pomocy (odlichtowanie, ekipa ratownictwa, holowniki itp.)
zmobilizować i podjąć działania grupy roboczej
przygotować pojemniki i sprzęt do likwidacji rozlewów
przeprowadzić sondowanie zbiorników