PATOFIZJOLOGIA ZAPALENIA TRZUSTKI

Stara trzustka - amyloid - peptyd (amylina) 37 aa - modeluje poposiłkowy poziom glukozy (podobnie jak insuliny - też ulega sekrecji z wysepek β trzustki):

• spowalnia opróżnianie żołądka

• spowalnia sekrecję insuliny

• hamuje sekrecję glukagonu

(zmniejsza poposiłkowy wzrost glukozy po jedzeniu) - wiele receptorów dla amyliny, m.in.w nerce

Syntetyczny analog amyliny: PRAMLITYDYNA - u cukrzyków typu II - obniża poziom glukozy i masę ciała

Amylina polimeryzuje - amyloid (ten sam, co w chorobie Alzheimera w mózgu) - podobieństwo do prionów.

Trzustka - produkuje najwięcej białek/ 24 h

Przyczyny uszkodzenia:

• uraz

• infekcje

• leki

• hiperlipidemia

• nadczynność przytarczyc

• hiperkalcemia

• niedokrwienie

• nowotwory

• alkohol

• kamica żółciowa

Najczęściej (80%):

• u mężczyzn - ciężki alkoholizm

• u kobiet - kamienie żółciowe

• w krajach rozwijających się - niedożywienie

• z infekcji - świnka

Ostre, nawracające zapalenie:

• refluks (zarzucanie) żółci do przewodu trzustki - prowokuje aktywację enzymów

Oznaki laboratoryjne:

• wzrost amylazy i lipazy

• wzrost bilirubiny w surowicy

• wzrost enzymów wątroby

• spadek białek, albuminy

Symptomy:

• bardzo silny ból

• nudności i wymioty

• stan podgorączkowy

• brak apetytu

• osłabienie

• spadek masy ciała

• biegunka

• niestrawność

• żółtaczka

• bębnica brzucha

• zimne poty

• odwodnienie

• wzrost objętości jamy brzusznej

• rzadko objaw Grey - Turnera (zabarwienie skóry pleców na niebiesko - zielono - brązowo)

• objaw Cullera (zabarwienie wokół pępka)

Powikłania:

Miejscowe:

• martwica trzustki

• ropień

• wzrost leukocytów

• cysty

• płyn w torebce otaczającej trzustkę - włóknienie - drenaż

• krwotok

• wodobrzusze

Uogólnione:

• ARDS - ostry zespół niewydolności oddechowej (elastaza rozpuszcza ścianę pęcherzyków)

• Ostra niewydolność nerek

• Problemy z wapniem (mydła wapniowe)

• Problemy z glukozą (cukrzyca)

• Wiele wad narządów

• Niedrożność jelit

• Niszczenie otaczających narządów

Leki uszkadzające trzustkę:

• diuretyki

• sulfonamidy

• metyldopa

• estrogeny

• pentamidyna

Alkohol:

• do przewlekłego zapalenia trzustki

• napad ostrego zapalenia trzustki

Polekowe, pourazowe, zapalenie - leczone raczej nie prowadzą do przewlekłego zapalenia

Czynnik wyzwalający - obrzęk - uszkodzenie komórek - aktywność proenzymów:

• trypsyna i chemotrypsyna - obrzęk

• elastaza - krwawienie

• lipaza - martwica tkanki tłuszczowej

• fosfolipaza A - lecytyna - lizolecytyna (toksyczna)

• kalikreina:

• ból

• rozszerzenie naczyń - wstrząs

Przy przyjęciu:

• wiek > 55 lat (1)

• glukoza > 200 mg% (1)

• WBC > 16.000 (1)

• AspAT > 250 (1)

• LDH > 350 (1)

• Brak zasad > 4 (1)

Podczas 2 dni obserwacji:

• wzrost mocznika (1)

• spadek hematokrytu o 10% lub więcej (1)

• pO2 < 60 mmHg (1)

• [Ca] < 8 (1)

• gromadzenie > 6 litrów płynu (1)

Punkty:

0 - 2 - śmiertelność 1%

3- 4 - śmiertelność 16%

5- 6 - śmiertelność 40%

7- 11 - śmiertelność 100%

---