Ogólne zasady postępowania rehabilitacyjnego w przypadku stosowania: endoprotezoplastyki bezcementowej
wg. prof. Siwka
Nowoczesna, bezcementowa implantowana endoproteza biodra, przy dobraniu odpowiedniego typu i rozmiaru, już w dniu operacji jest stabilna przy obciążaniu, a po kilku tygodniach kość wokół protezy przystosowuje się do działających tam sił. Dlatego pierwotna stabilność protezy jest wystarczająca i pozwala na wczesne ruchy i dozowane obciążanie. Zmienia to sposób postępowania rehabilitacyjnego wcześniej stosowany, gdzie zalecano bezwzględne odciążenie kończyny do 3-4 miesięcy. Obecnie doświadczony operator przy pełnej współpracy z doskonale wyszkolonym fizjoterapeutą powinien zaplanować sposób postępowania pooperacyjnego. Odpowiednie postępowanie przed zabiegiem operacyjnym było przedstawione już wcześniej, natomiast po zabiegu operacyjnym, pacjent układany jest płasko z lekko zgiętym stawem kolanowym. Wykonywane są ćwiczenia przeciwzakrzepowe, napinania mięśni pośladkowych. Częstym błędem przy napinaniu mięśni pośladkowych jest podpieranie się piętą i unoszenie miednicy, które może powodować wyważanie elementów protezy.
Pionizacja z obciążaniem 20-30 kg rozpoczyna się w chwili swobodnego władania kończyną, wielkość obciążania jest ustalana na wadze sprężynowej.
W 10-14 dniu kontynuowane są ćwiczenia stawu biodrowego, wprowadza się ćwiczenia w pozycji leżenia na brzuchu, zmniejszające przykurcz zgięciowy, który jest bardzo niekorzystny dla biomechaniki biodra.
Ćwiczenia oporowe odwodzicieli stawu biodrowego w leżeniu na boku zdrowym i prostowników biodra z małą dźwignią (kolano ugięte) leżenie na brzuchu.
Delikatne wspomagane ćwiczenia odtwarzające zakres ruchów stawu (leżenie tyłem)
W 6-10 dniu kontynuowane są ćwiczenia oporowe zginaczy stawu kolanowego oraz ćwiczenia oporowe mięśni prostowników stawu kolanowego (leżenie przodem).
Kiedy doprowadza się do zwiększenia siły mięśniowej, wtedy chory może już wykonywać ćwiczenia w domu, według indywidualnych zaleceń. Ważne w tym okresie jest prawidłowe postępowanie w życiu domowym. Chory powinien mieć podwyższone posłanie, wkładkę na sedes, odpowiednio podwyższone krzesło lub fotel, oraz unikać nieprawidłowych ruchów stawu biodrowego, czyli zgięcia i rotacji wewnętrznej. Konieczna jest kontrola radiologiczna i kontrolne badanie kliniczne po okresie 6 tygodni. Przy prawidłowym przebiegu pooperacyjnym rozszerza się proces rehabilitacji, zwiększając siłę obciążania do 30-40 kg, oraz wprowadza się dobrane ćwiczenia oporowe mięśni obręczy biodrowej. Warunkiem pełnego obciążania jest osiągnięcie przynajmniej 70% siły mięśniowej kończyny, po okresie 4-6 miesięcy .
Po 6 miesiącach ponownie badamy stopień napięcia mięśniowego stawu biodrowego.
Wyniki pomiarów napięcia mięśniowego po protezoplastyce stawu biodrowego prawego u 50-letniej chorej. Badanie wykonano po pół roku od operacji. Widoczne prawie 40% osłabienie mięśni odwodzicieli operowanego stawu.
Rozszerzamy program rehabilitacji o ćwiczenia izometryczne mięśni pośladkowych (odwodzicieli) .