Socjologia-od łac, socius-zbiorowość,społeczeństwo i gr. Logos-mądrość,wiedza.Socjologia to nauka badająca funkcjonowanie i zmianę społeczeństwa.Socjologowie badają społeczne reguły,procesy i struktury,które łączą i dzielą ludzi.Socjologowie badają zarówno jednostki,jak i relacje miedzy ludźmi(np.podziały społeczne,gr.społeczne,instytucje czy całe społeczeństwa. Teoria organicystyczna(Platon,Spenser)-społeczeństwo jest pierwotne w stosunku do człowieka,jest organizmem i decyduje o naturze, o istocie swej części jaką jest człowiek.Społeczeństwo uznali za rzeczywistość pierwotną,a jednostkę ludzką za część i wytwór społeczeństwa.Osoba ludzka spełnia jedynie funkcje organizmu.Prowadziło to do totalitarnych teorii. Teoria umowy słopecznej(Demokryt,Spenser,Locke)-Istnieją jedynie rzeczy jednostkowe,zaś całości systemy są jedynie tworami umysłu ludzkiego. Społeczność jest tworem myśli ludzkiej.Społeczność oznacza wykonywanie przez ludzi zgodnie z zawartą umową pewnych czynności podobnych lub uzupełniających się.Dobro powszechne jest sumą dóbr największej liczby jednostek. Teoria realistyczna(św.Tomasz,św.Augustyn)-Społeczeństwo nie jest bytem substancjalnym,ale są nim jedynie osoby ludzkie,które społeczeństwo czy społeczeństwa tworzą.Społeczności ludzkie istnieją realnie,są całościami odrębnymi od osób które je tworzą.Społeczność jest bytem przypadłościowym,realnym i polega na powiązaniu i uzależnieniu się zespołem stosunków podporządkowania i współpracy przez osoby daną społeczność tworzące.

GEORGE HERBERD MEAD(ur.27 luty 1863,zm.26 kwietnia 1931 To amerykański filozof,socjolog i psycholog.George Mead sformuował orginalny program behawioryzmu społecznego,który bada procesy adaptacji,organizmów,uj- Mując je jako porces komunikacji. Mead wyróżniał 2 jaźnie: 1)jaźń subiektywną 2)jaźń obiektywną 1)j.subiektywna zdaniem Meada to pewna świadomość jednostki polegająca na tym,że Jednostka czyli człowiek Może być sama dla siebie Obiektem czy przedmiote Poznania. 2)j.obiektywna to pewien sposób w jaki jednostka przedstawia się innym. CH.COOLE.-uważał że Społeczeństwo i jednostki To nie dwa oddzielne zjawiska,lecz po prostu aspekt kolektywny i aspekt dystrybutywny jednej i tej samej rzeczy. Ludzkie stosunki rozwijają się przez komunikowanie się a także rozwija się osobowość,czyli powstaje jaźń odzwierciedlona (posiadanie własnego ja) j.odzwierciedlona-to obraz siebie jakim człowiek się posługuję w kontaktach z innymi. Koncepcja jaźni odzwie. Zakłada również trzy wyobrażenia: 1)wyobrażenie siebie przez jednostkę jak mnie inni widzą 2)--//---jak ją inni spostrzegają 3)samopoczucia Postawę możemy rozumieć dwojako: 1)postawa to tzw.definicja sytuacji jakiej dokonuje jednostka wychodząca w interakcjeSpołeczną 2)postawa określana jako element osobowości,jako pewną gotowość do zachowania się.

STEFAN NOWAK-według niego postawa to względnie trwała dyspozycja do okreslonego zachowania się wobec danego przedmiotu wynikająca z poglądu,uczuć i dążności danej jednostki odnoszących się do przedmiotu postawy. Nowak i 3-komponenty 1)k.poznawczy 2)k.emocjonalny(afektywny) 3)k.behawioralny (czynnościowy) Przedmiotem postawy mogą być pojedyńcze osoby,gr.społeczne,wartości materialne,niematerialne, Społeczeństwa oraz różne inne przedmioty.Nie istnieją Postawy względem tych przedmiotów o których jednostka nie ma określonego zasobu wiedzy. K.poznawczy-obejmuję wiedzę człowieka sądy,opinie,poglady,własne lub uzyskane od innych na temat danego przedmiotu postawy.K.poznawczy obejmuje więc wszelkie informacje na dany temat. K.emocjonalny-obejmuje trwałe uczucia,upodobania, Uprzedzenia(pozytywne lub Negatywne)względem danego przedmiotu postawy, a oparte na konkretnych przeżyciach ludzkich.Uważa się że w postawie k.emocjonalny jest najważniejszy, ponieważ nadaje postawie kierunek i walencję.Kieunek określa czy postawa jest pozytywna czy negatywna.Walencja nadaje zabarwienie emocjonalne. k.behawioralny-obejmuje konkretne zachowania wymusza podjęcie pewnych czynności względem danego przedmiotu postawy.K.behawioralny zmusza człowieka do określonego zachowania się.Nakazuję do podjęcia pewnej aktywności. Rodzaje postaw: 1) ze względu na kierunek *pozytywne *negatywne 2)ambiwalentna-postawa wewnętrzego wachania się jednostki 3)spójna,niespójna-zawiera wszystkie trzy komponenty 4)pełna lub niepełna-postawa pełna zawiera 3komponenty, postawa niepełna zawiera 2k. (nie zawiera behawioralnego) Te postawy noszą nazwę kognitywne Dobro powszechne-suma dóbr największej liczby jednostek Dobro wspólne-podporząkowane są dobra jednostkowe

STRUKTURA GRUPY SPOŁECZNEJ Zbiorowość-może zapoczątkować powstanie grupy społecznej,nazywamy w socjologii kategorią społeczną(kobiety,młodzież, osoby starsze). Grupa społeczna-to zbiór osób(ludzi)którzy w dążeniu do wspólnych wartości związani są więzią społeczną i wytorzyli wewnętrzną organizację. CZTERY ELEMENTY GRUPY SPOŁECZNEJ: 1)zbiór osób 2)zagadnienie minimum liczebnego grupy 3)zagadnienie wpływu członków na pozostałe elementy grupy 4)zagadnienie wpływu wartości wspólnych na grupę. PRAWO OLSONA-im większa liczebność grupy tym Mniejsza tendencja do aktywnego uczestnictwa członków grupy w jej działaniu,czyli większa pasywność.Liczebność gr.jest Dcydyjąca jeśli chodzi o organizację gr. PRAWO PARKINSONA Twierdzi,że każdy wzrost wielkości jakiej kolwiek części gr.społecznej lub organizacji powoduję inne wzrosty w struktórze organizacyjnej.Gr. im bardziej więc liczebna staję się grupą,tym bardziej zachodzi konieczność tworzenia mniejszych lub specjalnych instytucji gr. w postaci sekcji,wydziałów. SPOŁECZEŃSTWO-zbiorowość ludzi,ale taka zbiorowość która jest zorganizowana w granicach jednego państwa.Społeczeństwo to rodzaj rzeczywistości. OSOBOWOŚĆ-A.Rose określa osobość struktórą czynników biogennych,psychogennych,socjogennych, Wpływających na zachowania jednostki. SOCJALIZACJA-Obejmuję procesy uczenia się,procesy internalizacji nabywania czy przyjmowania przez jednostkę wartości i norm z nich wynikających,następnie proces uczenia się i tworzenia wzorów zachowań,a wśród nich wzorów ról społecznych. Socjalizację dzielimy na: *pierwotną *wtórną SOCJALIZACJA PIERWOTNA-rozpoczyna się z chwilą urodzenia.Obejmuję więc okres dzieciństwa i trwa do dorosłości.S.pierwotna przebiega przy udziale tzw.(znaczących innych,znaczącego innego)tym znaczącym innym dla dziecka są rodzice, rodzeństwo,koledzy,sąsiedzi ci którzy mają bezpośredni kontakt z dzieckiem.S.pierwotna przebiega w gr.pierwotnych.Gr.pierwotne to takie gr.w których istnieją stosunki bezpośrednie(„face-to-face”) SOCJALIZACJA WTÓRNA- rozpoczyna się z chwilą dorosłości i trwa przez całe życie człowieka.Przebiega przy udziale(również spełniony warunek interakcji)uogólniony inny,uogólnieni inni. S.wtórna polega na uczeniu się różnego rodzaju ról np. ról rodzinnych,roli ojca,matki,żony rola zawodowa,rola prezesa.

TYPOLOGIA SPOŁECZEŃSTWA-są naukowo użyteczne gdyż pozwalają na porównanie faz rozwoju i umożliwiają badania i porównania do stanu obcego. Wyróżniamy cztery modele społeczeństw: 1)PIERWOTNY-to społeczeństwo plemienne,prymitywne ze względu na niski poziom rozwoju cywilizacji.Cechuje go:mały wzrost liczebności ze względu na wyodrębnienie klanów i rodów a wraz z wzrostem liczebności zaciera się więź wspólnego pochodzenia i pokrewieństwa będąca podstawą solidarności i wspólnoty.Byt-to zbieractwo,rybołustwo,rolnictwo, oraz manualna praca ludzka.Kultura symboliczna przekazywana ustannie w formie przekazu bezpośredniego. 2)FEUDALNE-chłopskie,rolnicze typowe dla wieków średnich Azji i Europy.Byt opierał się na rolnictwie jako podstawowa działanlości gospodarczej opartej na technice i technologii manualnej pracy ludzi,sile pociągowej zwierząt,źródła energii to woda i wiatr.Struktóra to małe rolnicze wsie(dwory,folwarki) i siedziby wielkich właścicieli ziemskich oraz przedprzemysłowe miasta i miasteczka gdzie rozwija się rzemiosło i handel,toczy się życie religijne i umysłowe.Społ.feudalne charakteryzuję się zróżnicowaniem klasowym i społecznym do których przynależność jest regulowana prawnie. 3)INDUSTRIALNE-Europa zach. XIXwieku a rozwój Xxwieku.Oparte na rozwoju przemysłu.Podstwową cechą jest oparcie techniki wytwarzania dóbr materialnych i usług na pracy maszyn.Źródła energii to para,energia elektryczna.Rozwój przemysłu wpłyną na rozwój miast a społeczeństwo stało się społ.miejskim.Zmiana struktury zawodowej-koniec dominacji rolnictwa,zasadnicza zmiana proporcji ludności wiejskiej do miejskiej.Rozwój infrastruktury.Duża ruchliwość społeczna. 4)POSTINDUSTRIALNE-aytomatyzacja,elektronika,robotyzacja, komputeryzacja.Wytwarzanie dóbr materialnych i usługi oparte są na upowszechnionej automatyzacji.Rola człowieka to wprowadzenia maszyn w ruch i ich kontrola.Źródło energii to ropa,gaz,energia elektryczna.Wzrost zatrudnienia w sektorze usług 50%-to społ.postind.Zmiany społeczno gospodarcze znajdują odzwierciedlenie w urbanizacji-społeczeństwa wielkomiejskie.Zanika podział na miasta i wsie,wieś staję się częścią miasta.Powstają ruchy ochrony śr.naturalnego.Społeczeństwo staje się społ.masowym.Kultura masowa poprzez środki masowego przekazu. Czynniki zmian to: 1)wynalazki techniczne i technologiczne 2)dyfuzja kultury 3)ruchy społeczne

---