• Wykład 23.11.2010

RODZINA - ISTOTA, FUNCKJE ZMIANY

Rodzina - definicja

Stosunkowo trwała grupa społeczne złożona z jednostek powiązanych przez wspólnych przodków, małżeństwo lub adopcję.

Rodzina jako grupa społeczna

Związek intymnego, wzajemnego uczucia, współdziałania i wzajemnej odpowiedzialności, w którym akcent pada na wzmacnianie wewnętrznych relacji i interakcji.

W tym ujęciu rodzina pełni funkcje osobowe:

• małżeńską lub partnerską - bycie żoną lub mężem, partnerem lub partnerką

• rodzicielską - bycie ojcem lub matką

• braterską - bycie siostrą lub bratem

Rodzina jako uniwersalna grupa społeczna

• Rodzina i będące jej podstawą małżeństwo jest bardzo ważnym elementem systemu społecznego, który z uwagi na uniwersalność wypełnianych przezeń funkcji występuje na każdym etapie rozwoju cywilizacyjnego społeczności ludzkiej.

Łączenie się jednostek w rodziny związane było z ich dążeniem do zaspokajania potrzeb, których w sposób indywidualny zaspokoić nie byliby w stanie (Arystoteles)

Przyczyny powstawania rodziny

1. Powszechna skłonność człowieka do życia z innymi ludźmi

2. Dzięki łączeniu się istot ludzkich powstaje najpierw „dom czyli rodzina” tj. z natury istniejąca wspólnota, utrzymująca się trwale dla codziennego współżycia.

Potrzeby zaspokajane przez rodzinę

• potrzeba bezpieczeństwa

• potrzeba przynależności i miłości

• potrzeba samorealizacji

• potrzeba uznania i szacunku

Funkcje instytucjonalne rodziny:

1. Materialno - ekonomiczna (polega na zaspokajaniu przez rodzinę materialnych potrzeb jej członków)

2. Opiekuńczo - zabezpieczająca (stanowi materialne i fizyczne zabezpieczenie członków rodziny, którzy w pewnych okresach życia mają ograniczone możliwości samorealizacji, pozbawieni są środków do życia lub wymagają pomocy)

3. Prokreacyjna (polega na zaspokajaniu rodzicielskich potrzeb emocjonalnych - ojcostwa i macierzyństwa, pozwala na utrzymywanie biologicznej ciągłości rodziny i społeczeństwa)

4. Seksualna

5. Legalizacyjno-kontrolna (sankcjonowanie postępowania członka rodziny przez rodzinę, nadzorowanie jego postępowania)

6. Socjalizacyjno - wychowawcza (wprowadzanie dziecka w świat kultury danego społeczeństwa)

7. Klasowa ( określenie pozycji członków rodziny w strukturze społeczeństwa)

8. Kulturalna (zapoznawanie młodego pokolenia z..)

9. Rekreacyjno - towarzyska

10. Emocjonalno - ekspresyjne

(zdjęcie)Dzieci z zamieszkującego Ugandę ludu Jinja. Jedną z funkcji rodziny jest opieka nad najmłodszymi dziećmi. W wielu społeczeństwach tradycyjnych obowiązek ten spada na barki najstarszego rodzeństwa

Współcześnie rodzina występuje w zróżnicowanych formach, w zależności od swej struktury.

(Podzieleni na dwie grupy na auli, wypisujemy cechy)

Rodzina dawna: (sory nie chce mi się pisać :<)

Rodzina nowoczesna:

Strukturę rodziny określa:

• liczba i rodzaj pokrewieństwa członków rodziny (liczba dzieci i innych krewnych)

• układ ich pozycji i ról społecznych, przestrzenne ich usytuowanie

• siła więzi łączących poszczególnych członków rodziny, świadcząca o większej lub mniejszej spójności (kohezji) rodziny

• podział czynności oraz struktura wewnątrzrodzinnej władzy i autorytetów, łącząca się dość ściśle z układem pozycji społecznych

• wewnątrzrodzinny rozkład miłości i względów

Klasyfikacja (1)

• Nuklearna (mała) - składająca się z dwojga dorosłych osób odmiennej płci z ich własnymi lub adoptowanymi dziećmi

• Wielopokoleniowa (wielka) - częściej występuje w społecznościach biednych, wiejskich lub np. w Arabii Saudyjskiej, Bhutanu

Rodzina tradycyjna

• Rzadka w dzisiejszym świecie

• Popularna na terenach dużych gospodarstw wiejskich

• Stanowi niejako odrębną jednostkę ekonomiczną

Charakterystyka rodziny tradycyjnej

Bardzo zhierarchizowana Przywiązanie do tradycji, obyczajów i religii

Podział obowiązków, brak wspólnego zaangażowania w wychowanie dzieci Brak ścisłych, partnerskich związków

Rodzina nowoczesna

Schematy:

• 2+2

• 2+1

• 1+1

Charakterystyka rodziny nowoczesnej

• Struktura dwupokoleniowa, tzw. rodzina nuklearna

• Brak wyraźnego podziału obowiązków

• Partnerstwo w małżeństwie

• Partnerstwo między rodzicami a dziećmi

Porównanie

Rodzina tradycyjna Autorytarna Bardziej sztywna Bardziej ustrukturyzowana Bardziej formalna Bardziej zhierarchizowana Obowiązek Poświęcenie Jeden typ rodziny we wszystkich gospodarstwach domowych

Rodzina nowoczesna Model demokratyczny Bardziej elastyczna Mniej ustrukturyzowana Raczej nieformalna Obowiązek i przyjemność Zadowolenie

Klasyfikacja (2)

formalny lub nieformalny związek cywilny stanowiący trzon rodziny:

• najczęściej małżeństwa mogącego mieć charakter monogamii lub poligamii *...*

• *...*

Klasyfikacja (3)

dziedziczenie w rodzinie

• patrylinearne

• matrylinearne

• bilateralne

Klasyfikacja (4)

rozkład władzy w rodzinie

• matriarchalny

• patriarchalny

• partnerski

Klasyfikacja (6)

Współczesne społeczeństwa wykształciły tzw. alternatywne formy rodziny takie jak:

• rodzina niepełna

• rodzina zastępcza

• rodzina zrekonstruowana

• rodzina oparta o związek homoseksualny

• rodzinny dom dziecka

---