Budowa wiertła krętego:

1. Główna krawędź skrawająca. 7. Rdzeń.

2. Pomocnicza krawędź skrawająca. 8. Chwyt walcowy.

3. Krawędź poprzeczna (ścin). 9. Zabierak

4. Powierzchnia przyłożenia. 10. Chwyt stożkowy Morse'a

5. Rowek wiórowy. 11. Płetwa.

6. Pomocnicza powierzchnia przyłożenia (łysinka).

2κ- Kąt wierzchołkowy.

ψ - Kąt pochylenia ścina.

λ - Kąt natarcia.

Geometria ostrza narzędzia

Jeżeli narzędzie o kształcie klina zostanie ustawione tak, jak to przedstawiono na rys. 4-3a, to pod wpływem siły nacisku lub uderzenia klin zagłębi się w materiał, rozdzielając go w miejscu przecinanym. Jeżeli natomiast przecinak zostanie ustawiony względem powierzchni pod pewnym kątem (rys. 4-3b), to siła F działając wzdłuż osi przecinaka rozłoży się na dwie siły składowe: N i S.

Na rys. 4-3c przedstawiono narzędzie o kącie fi, zwanym kątem ostrza, nachylone do materiału pod kątem a, zwanym kątem przyłożenia. Kąt ó równy sumie kątów przyłożenia i ostrza nazywa się kątem skrawania. Powierzchnia klina przecinaka zwrócona do materiału nazywa się powierzchnią przyłożenia, natomiast powierzchnia klina, po której zsuwają się wióry, nazywa się powierzchnią natarcia. Kąt zawarty między powierzchnią natarcia a prostopadłą do powierzchni skrawania na­zywa się kątem natarcia.

Im kąt ostrza B jest mniejszy, tym łatwiej narzędzie zagłębia się w materiał. Kąt przyłożenia a powinien być taki, żeby tarcie o po­wierzchnię skrawania było jak najmniejsze. Im kąt skrawania d jest większy i bardziej zbliża się do kąta prostego, tym trudniej ostrze narzędzia zagłębia się w materiał.

Geometria ostrza narzędzia: a) ostrze klina, b) rozkład siły działającej na ostrze, c) kąty skrawania

---