Antygeny - cząsteczki rozpoznawane przez komórki immunokompetentne jako obce, po wprowadzeniu do organizmu wywołują odpowiedź immunologiczną (produkcja przeciwciał lub odpowiedź komórkowa) lub są to cząsteczki postrzegane przez komórki immunokompetentne jako własne i wtedy brak jest odpowiedzi immunologicznej (tolerancja immunologiczna).

Antygeny cechuje:

immunogenność - zdolność do wywoływania odpowiedzi immunologicznej (zależy od całej cząsteczki antygenu)

antygenowość = reaktywność- zdolność do reagowania z wywołanymi przez siebie przeciwciałami (zależy od stanu odporności organizmu)

Białka są pełnowartościowymi antygenami = immunogenami. Są nimi też związki złożone (białka z lipidami, mukopolisacharydami, kwasami nukleinowymi). W tych cząstkach swoistość antygenowa zależy od części niebiałkowej. Białka tracą immunogenność na skutek np. denaturacji, hydrolizy i in.

Immunogeny niebiałkowe są trudne do oceny (zanieczyszczone białkami). Podawane w czystej postaci do organizmu absorbują na białkach organizmu - stąd trudno je ocenić. Niektóre polisacharydy mogą być pełnowartościowymi antygenami. Wielkość cząsteczki nie przesadza o immunogenności antygenu. Np. „duża” Hb jest słabo immunogenna, a „małe” albuminy są silnie immunogenne. Na immunogenność wpływa struktura cząsteczki, obcość antygenu (warunek konieczny). Stąd wyróżniamy antygeny:

1 syngeniczne - wchodzą w skład togo samego organizmu (lub dotyczą bliźniąt jednojajowych)

2 autogeniczne-tego samego organizmu

3 allogeniczne = izoantygeny - antygeny osobników tego samego gatunku

4 ksenogeniczne - pochodzą od różnych gatunków

Za swoistość i antygenowość antygenów (w niewielkim stopniu też immunogenność) odpowiadają determinanty antygenowe = epitopy.

Rodzaje epitopów:

A) immunodominujące - rozmieszczone na powierzchni antygenów, łatwo dostępne, b. aktywne

B) przytłumione- rozmieszczone w głębszych warstwach błony komórkowej - można je ujawnić za pomocą np. nadtrawiania papainą i in.

C) sekwencyjne - swoistość zdeterminowana jest sekwencją aminokwasów

D) konformacyjne - o odpowiedniej strukturze przestrzennej

Swoistość antygenowa:

A) autogeniczne-dotyczy antygenów togo samego osobnika

B) allogeniczna - dotyczy osobników w obrębie gatunku np. antygeny grupowe krwi

C) ksenogeniczna - w obrębie różnych gatunków

D) narządowa - antygeny charakterystyczne dla narządów u różnych osobników

E) funkcjonalna - np. albuminy, immunoglobuliny pełnią podobne funkcje u człowieka i innych ssaków

F) genetyczna heterofilna - wskazuje na podobieństwo antygenów osobników odległych w rozwoju filogenetycznym

np. 1) system genetyczny Forssman : antygen świnki morskiej podaje się królikowi, ten wytwarza przeciwciała odpornościowe, które potrafią reagować z antygenami świnki morskiej, ale hemolizują też antygeny krwinek czerwonych owcy;

np.2) system mononukleozy zakaźnej - jedna z chorób zakaźnych człowieka (wirus Epsteina - Barr), po chorobie - odporność (są przeciwciała, które zwalczają ten sam wirus, a także aglutynują krwinki czerwone owcy i krowy)

Podział antygenów:

1 - ze względu na charakter chemiczny i biologiczny:

A - pełnowartościowe:

- ciężar powyżej 10000 Da to białka lub ich połączenia np. glikoproteidy (z polisacharydami), mogą być też polisacharydy (w ABO), lipoproteiny

- każdy antygen ma swoisty układ grup chemicznych- determinanty antygenowe

- jedna cząstka posiada na ogół wiele epitopów

- występują w otoczkach krwinek czerwonych, wszystkich kom. organizmu z wyjątkiem układu nerwowego.

B - niepełnowartościowe= resztkowe= hapteny:

- związki niebiałkowe, małe cząsteczki- poniżej 10000 Da (80%-90%- poniżej 5000 Da)

- stanowią fragment antygenów pełnowartościowych (są to fragmenty z epitopem)

- same nie są immunogenne, zachowują jednak antygenowość (są zdolne do reagowania)

- są wolnymi składnikami płynów komórkowych i pozakomórkowych

- stanowią składnik płynów u tzw. wydzielaczy bez płynu mózgowo-rdzeniowego

C - autoantygeny:

- niektóre fragmenty tkanek zyskują tę cechę obcości

- leżą u podstawy chorób związanych z autoagresją

2 - ze względu na pochodzenie:

A- zewnątrzpochodne:

- bakteryjne- składniki struktur komórki bakteryjnej : powierzchniowe (np. antygen rzęskowy) i z wnętrza lub będące produktami przemiany materii (np. toksyny)

- wirusowe- stricte „wirusowe” lub związki powstałe po inkorporacji DNA wirusa

- pasożytów człowieka- powierzchniowe, z wnętrza lub produkty przemiany materii

- świata roślinnego - pyłki roślinne (dla niektórych antygeny)

chemiczne-organiczne i nirorganiczne, np.. sole metali ciężkich, związki organiczne wielu leków

B-zewnątrzpochodne:

- krwinek czerwonych (układy grupowe)

- krwinek białych

- płytkowe

- tkankowe (np. ABO, wszystkie komórki z wyjątkiem nerwowych)

- surowicy krwinek- autoimmunizacyjne (np. tyreoglobulina, śluzówka żołądka, jądra komórkowe , kolagen, fibroblasty )

3 -za względu na źródło, z którego pochodzą:

A- naturalne- ich źródłem są komórki organizmu np. erytrocyty, białka surowicy krwi, bakterii, wirusów nukleoproteiny, glikoproteiny , endotoksyny bakteryjne, produkty wydzielania, hormony, kwasy nukleinowe

B- sztuczne- nie są immunogenne, stają się takimi po absorbowaniu na drobinach białkowych np. na albuminach

C-syntetyczne- polimery aminokwasów , linearne, rozgałęzione

Adiuwanty- substancje wzmacniające immunogenność antygenów np. fosforan glinu, wodorotlenek glinu, dwuniciowe kwasy nukleinowe , lipopolisacharydy błon komórkowych bakterii. Ich działanie:

1) przyczyniają się do zwalniania wchłaniania antygenów

2) stymulują fagocytozę

3) wykazują nieswoiste działanie mitogenne

Przeciwciała

Białka syntetyzowane w organizmie pod wpływem bodźcowego działania antygenu, z którym później działają swoiście w różnych reakcjach chemicznych. Cząstka immunoglobuliny ma 4 łańcuchy ( ciężkie, 2 lekkie). Łańcuchy ciężkie determinują przynależność cząsteczki do klasy, mają 55000-75000 Da, a lekkie 24000 Da. Łańcuchy polipeptydowe tworzą trójwymiarowe struktury - obszary lub domeny. Struktura immunoglobulin jest dwufunkcjonalna:

1. część zmienna - V - Fab - wiąże antygen

2. część stała - C - Fc - wiąże się z komórką

Łańcuchy lekkie mają po 2 obszary, ciężkie po 5 domen.

Klasy IgG, IgA, IgD mają po 1 domenie w części V, po 3 w części C łańcucha ciężkiego. Klasa IgM ma 1 domenę w części V i 4 w części C. Klasy IgD i IgE - prawdopodobnie 4 w części C i 1 domenę w części V.

Fragmenty stałe stanowią 60-75% funkcjonalnej części cząsteczki. Ich funkcja jest przesunięta w stronę części C. Struktury stałe cząstek Ig określają własności tych cząstek. Dzięki funkcjom części C możliwe są:

1. łączenie z błonami komórkowymi

2. przechodzenie przez łożysko i in.

Część C przyłącza fragmenty struktury dopełniacza w pobliżu strefy zawiasowej przeciwciała . Niektóre klasy mają łańcuch łączący , dzięki któremu cząsteczki ulegają polimeryzacji np. IgM jest pentamerem.

Klasy immunoglobulin:

1)IgG - najbardziej powszechna, równomiernie rozmieszczona, 50% wewnątrznaczyniowo, 50% w płynach ustrojowych. Może występować wewnątrzkomórkowo.

przechodzi przez łożysko, co stanowi podstawę odporności noworodka,

ma 4 podklasy,

ciężar : 160000 Da, z wyjątkiem podklasy IgG2 są zdolne do wywoływania reakcji anafilaktycznej,

ma właściwości opsonizujące (ważne w procesie fagocytozy),

może wiązać się z makrofagami,

może aktywować dopełniacz

2) IgA:

immunoglobulina wydzielnicza, powstaje w komórkach plazmatycznych okołogruczołowych, na powierzchni błon śluzowych migdałków podniebiennych, węzłów chłonnych przewodu pokarmowego,

występuje jako monomer, dimer, polimer,

może występować w surowicy

może być w wydzielinach (łzy, ślina, siara)

ciężar : 300000 Da

ma dodatkową glikoproteinę (m= 58000 Da) o funkcji ułatwiającej transport cząsteczki na powierzchnię ślinianek, stanowi osłonę przed trawiącym działaniem enzymów,

ma 2 podklasy

nie wiąże dopełniacza,

może uczestniczyć w alternatywnej drodze aktywacji dopełniacza,

nie ma silnych właściwości bakteriobójczych,

neutralizuje wiele wirusów , a także toksyn bakteryjnych.

3) IgM:

makroglobulina

powstaje w odpowiedzi na antygeny, mające liczne determinanty

występuje wewnątrznaczyniowo

nie przenika przez śródbłonek, ani łożysko

ciężar : 900000 Da

uruchamia klasyczną drogę aktywacji dopełniacza

jest pentamerem , zawiera łańcuch łączący J

należą tu np. izoaglutyniny układu ABO, antyglutyniny, przeciwciała przeciwpłytkowe, przeciwaglutynowe

4) IgD:

struktura 4 łańcuchów

170000 Da

występuje na powierzchni limfocytów B, w śladowych ilościach w surowicy, w moczu - fragmenty, jest nietrwała

tu należą przeciwciała przeciw penicylinie, przeciwjądrowe, przeciwtarczycowe

występuje głównie wewnątrznaczyniowo związana z reakcjami anafilaksji

5) IgE

struktura 4 łańcuchów

200000Da

występuje przede wszystkim na powierzchni mastocytów, u osób alergicznych w wydzielinach

na powierzchni migdałków podniebiennych, węzłów chłonnych okołooskrzelowych, trzewnych dróg chłonnych podskórnych

gdy jest ich dużo np. u alergików nazywamy je reaginami

Plazmocyty- produkują przeciwciała, wywodzą się z plazmoblastów ( z1 powstaje ok. 500 komórek potomnych), a 1 plazmocyt produkuje 2000 immunoglobulin na sek. Plazmoblast powstaje z pobudzonego limfocytu B. 1 rodzaj komórek produkuje 1 rodzaj przeciwciał.

Komórka produkuje fragmenty łańcuchów, a te później asocjują na powierzchni komórki, wewnątrz lub na zewnątrz (różne teorie). Strukturalne geny dla przeciwciał w 3 niepowiązanych autosomalnych loci - translokonach. Są oddzielne translokony dla łańcuchów kappa, lambda i dla łańcuchów ciężkich. Loci zawiera różne geny - egzony i introny. łańcuchy immunoglobulin są produkowane przez 3 oddzielne egzony: dla części zmiennej, stałej i łańcucha

Swoistość izotypowa immunoglobulin - klasy i podklasy różnicuje budowa C - końcowej części łańcucha ciężkiego. Jest to swoistość, która umożliwia rozróżnienie immunoglobulin w obrębie gatunku.

Swoistość allotypowa - w obrębie gatunku różnicuje immunoglobuliny

Swoistość idiotypowa - determinuje zmienną sekwencję w częściach zmiennych lub nadzmiennych immunoglobulin. Jest to cecha różnicująca na miliony rodzajów przeciwciał produkowanych na różna alergeny.

Alergizacja naszego życia postępuje ( chemia, kosmetyki i inne).

Funkcje fragmentu stałego immunoglobulin:

dzięki niemu następuje wiązanie z receptorem Fc na powierzchni komórek

może następować aktywacja dopełniacza na drodze klasycznej

dzięki niemu przeciwciało bierze udział w reakcji cytotoksycznej zależnej od przeciwciał

umożliwia transport immunoglobulin przez łożysko

dzięki niemu następuje opsonizacja i uzbrojenie komórek

do niego zależy czas przeżycia immunoglobulin

dzięki niemu dokonuje się sprzężenie zwrotne dotyczące produkcji następnych porcji immunoglobulin (inhibuje produkcję następnych przeciwciał tego samego rodzaju).

Przeciwciała są niejednolite czynnościowo, różnią się swoistością immunologiczną, posiadają różna siłę wiązania z antygenami, wykładnikiem siły wiązania jest awitność przeciwciał.

Przeciwciała tworzą widzialne reakcje przy połączeniu z antygenami. Ich przebieg in vitro ma 2 fazy:

1. niewidzialna- pierwotne połączenia między przeciwciałami, a antygenami

2. widzialna- jest wiele determinant antygenowych, na cząsteczce przyłącza się wiele przeciwciał, a to powoduje spolimeryzowanie reakcji. Ta faza jest widzialna pod mikroskopem, a później gołym okiem.

Rodzaje reakcji antygen-przeciwciało:

1. precypitacja- przebiega w środowisku płynnym, powstają połączenia, później zwielokrotnienie reakcji; występują precypitaty w środowisku płynnym (zmętnienie); po dalszym dodawaniu antygenu zmętnienie znika.

Zasada ekwiwalencji- za małe i za duże stężenie antygenu nie sprzyja zajściu reakcji. Siłę precypitacji można zmierzyć np. za pomocą przejścia światła (turbidymetria) lub rozproszenia światła (neferometria).

2. Aglutynacja- biorą w niej udział przeciwciała kompletne, dwuwartościowe.

Antydeterminanty- jeśli przeciwciało ma je2 czynne-->jest dwuwartościowe, kompletne; jeśli ma 1 jest jednowartościowe, niekompletne.

Powstawanie pierwotnych wiązań między erytrocytem, a przeciwciałem - tworzą się mikromostki. Później powstaje skupisko erytrocytów - aglutyna i zachodzi aglutynacja. Może przebiegać w każdym środowisku (soli fizjologicznej też).

Koaglutynacja- reakcja erytrocytów z determinantami antygenowymi, biorą w niej udział przeciwciała niekompletne, jednowartościowe. W soli fizjologicznej determinanty opłaszczają erytrocyty, ale brak objawów reakcji. W środowisku sprzęgającym te przeciwciała (np. żelatyna, guma arabska, surowica krwi - koloid!) - reakcja zachodzi, powstają skupiska erytrocytów i następuje ich wytrącenie.

Liza - reakcja polega na zaktywowaniu komplementów dopełniaczy (system ok. 20 białek osocza syntetyzowanych w wątrobie, erytrocytach i in.).Aktywacja ich jest aktywacją kaskadową; dopełniacz związany jest przez część C immunoglobuliny strefy zawiasowej, a to powoduje aktywację białek perforyn i dalej uszkodzenie błony komórkowej zawartość komórki wylewa się na zewnątrz (liza).

Erytrocyty - hemoliza

Bakterie - cytoliza (bakterioliza)

Cechy charakterystyczne przeciwciał:

A) kompletnych:

- naturalne, klasy IgM, np. izoaglutyniny układu ABO

- dwuwartościowe

- aglutynujące w każdym środowisku (również w soli fizjologicznej)

- optimum aktywności: +4 stopnie C, aktywność ograniczona w temp. powyżej 70 stopni C (są ciepłochwiejne)

- duże cząsteczki (ok.900 000 Da)

- głównie występują wewnątrznaczyniowo

- nie przechodzą przez śródbłonek naczyń

B) niekompletnych:

- jednowartościowe, odpornościowe

- koaglutynujące, kummosowskie i blokujące

- optimum aktywności +37 stopni C (są ciepłostałe)

- ciężar: 130 000- 190 000 Da

- równomiernie rozmieszczone w organizmie

- przechodzą przez śródbłonek naczyń

- należą tu przeciwciała układu Rh i innych układów grupowych czerwonokrwinkowych

1901r.-K. Langstener oznaczył układ ABO, później inne : P, MNSs.

1940r.- Langstener z Winerem ustalili układ grupowy Rh.

Langstener jest nazywany „ojcem serologii grupowej krwi”

Układ ABO:

antygeny A1, A2, B, H i naturalne przeciwciała: anty-A1, itd.

antygeny tego układu są cukrowcami, synteza zachodzi od 2 miesiąca życia płodowego, przebiega według mechanizmu Morgana, geny warunkujące powstanie antygenów są w 2 układach genetycznych: ABO i Hh.

gen O jest genem zmiennym, amorficznym, nie wywołuje syntezy swoistej transferazy, w jego przypadku w znacznej mierze masa antygenu jest niezmieniona

dziedziczenie ABO- wg Mendla

geny A1, A2 i B dominują nad O, A1 dominuje nad A2

pełnowartościowe antygeny ABO występują w erytrocytach, ale też we wszystkich komórkach organizmu (bez nerwowych)

hapteny układu ABO w płynach ustrojowych , ślinie, soku żołądkowym, mleku, u tzw. wydzielaczy

wydzielacz- cecha genetyczna uwarunkowana występowaniem genu Se:

* homozygota SeSe i heterozygota Sese są wydzielaczami (ok.80% populacji)

* homozygota sese nie jest wydzielaczem

* hapteny występują wszędzie, tylko nie w płynie mózgowo-rdzeniowym

* sprzężone z genem Se jest wytwarzanie antygenu Lewisa

* gen Le A (synteza zgodnie z hipotezą Watkinsa- Morgana) stymuluje u wydzielaczy Le D

naturalne przeciwciała w układzie ABO-IgM: dwuwartościowe, kompletne, pojawiają się w 6. miesiącu życia pozapłodowego, pojawienie się tych przeciwciał zależy od dwóch układów genetycznych: ABO i Hh: w jednym chromosomie jest po jednym miejscu dla każdego z tych układów. Hipoteza Morgana: gen produkuje enzym- transferazę, która katalizuje reakcję przyłączenia cząsteczki cukru do prekursora (powstaje antygen)

*gen H stymuluje powstawanie transferazy H, która przenosi fukozę z galaktozą na prekursor; glikoproteid- w ten sposób powstaje cząsteczka antygenu H, która jest substancją macierzystą w stosunku do reszty antygenów układu ABO

* gen A1 stymuluje powstawanie transferazy A, która przenosi N-acetylogalaktozaminę na prawie wszystkie macierzyste determinanty antygenu H, tak powstaje przeciwciało A1

*gen A2 stymuluje powstawanie transferazy A, która powoduje przeniesienie N-acetylogalaktozaminy do niewielkiej liczby prekursora H; tak powstaje przeciwciało A2

są też A3, A4, Ax, Am, ale to coraz słabsze antygeny (Ax występuje u 1/40 000 osób z grupą krwi A)

* gen B- powstaje transferaza B, która katalizuje przyłączenie 2 cząsteczek galaktozy do prawie wszystkich determinant H, powstaje silny antygen B (są też Bm, Bx)

*gen O - niemy, nie stymuluje transferazy, powstaje niezmieniona masa antygenu H

naturalne przeciwciała- ich miano najwyższe w 8-10 r.ż., w miarę starzenia się organizmu- coraz mniejsze, w wieku 20 lat niższe, w wieku starczym niskie.

Reguła Langsteinera:

1. w surowicy zawsze są przeciwciała skierowane przeciwko antygenom nie występującym we krwinkach

2. w surowicy nie ma przeciwciał skierowanych przeciwko antygenom występującym we krwinkach

Wyciąg z roślin (np. Dolichos biflorus lub Ulex europies) może mieć cuchy przeciwciał A1 lub A2. Te substancje są używane w oznaczaniu antygenu A1- dolichotest.

Izoaglutyniny regularne- występują normalnie w surowicy

Izoaglutyniny nieregularne- pojawiają się tylko czasami

Jeżeli w krwinkach jest A1, a w surowicy przeciwciała regularne to anty-B, a nieregularne anty-H ⇒ grupa krwi A1.

Jeżeli w krwinkach jest A2, a w surowicy regularne przeciwciała to anty-B, a nieregularne anty-A1 ⇒ grupa krwi A2.

Jeżeli w krwinkach jest antygen B, regularne przeciwciała w surowicy anty-A, a nieregularne anty-H ⇒ grupa krwi B.

Jeżeli w krwinkach jest A1 i B, antygenów regularnych brak, a nieregularne to anty-H ⇒ grupa krwi A1B.

Jeżeli w krwinkach jest A2 i B, regularnych antygenów brak, a nieregularne to anty-A1 (u co 4 osobnika) ⇒ grupa krwi A2B.

Jeżeli w krwinkach jest antygen H, przeciwciała regularne anty-A i anty-B, a nieregularnych brak ⇒ grupa krwi O.

Przeciwciała odpornościowe w układzie ABO:

- Ig jednowartościowe, niekompletne

- powstają w procesie immunizacji pod wpływem antygenu, którego organizm nie posiada np. w ciąży konfliktowej, po transfuzji.

Układ Rh:

jest ok. 20 antygenów, a najważniejsze to: C,c,D,E,e

brak naturalnych przeciwciała

mogą pojawiać się przeciwciała odpornościowe w procesie opsonizacji np. po przetoczeniu krwi obcogatunkowej, ciąży konfliktowej

antygeny są lipoproteinami, produkowane do 2 miesiąca życia płodowego

znajdują się w otoczkach erytrocytów

synteza zachodzi zgodnie z hipotezą Morgana

geny C,c,D,E,e determinują powstanie odpowiedniej transferazy- nie ma antygenu d

dziedziczenie: w 1 chromosomie są 3 loci dla genów tego układu, w genotypie jest więc 6 genów, jest możliwe 36 różnych kombinacji

zestaw genów dziedziczy się autosomalnie, zgodnie z prawem Mendla

geny C,D,E są dominujące w stosunku do c,d,e

antygen D- występuje u 85% populacji ( w Polsce -82%), jest silnym antygenem, a u organizmu, u którego go nie ma następuje immunizacja

słabszą ekspresję ma gen Du z epitopami przytłumionymi; aby zadziałał trzeba krwinki nadtrawić papainą.

antygen C- u 70% populacji Europy, słabszy od D, odmiany: Cu, Cx, Cw

antygen c- jest dość silny, występuje u ok.5% populacji Polski, zwykle wywołuje immunizację

antygen E- u 30% Polaków, słaby, immunizacja występuje rzadko, odmiany: Eu, Ew (słabsze od E, rzadsza immunizacja)

antygen e- słaby, ale popularny (ok.70% populacji Polski)

Jeżeli w krwinkach jest antygen D=> Rh+. Jeżeli go nie ma, a są C lub CE lub E=> Rh- (gdy jest biorcą) i Rh+ (gdy jest dawcą). Jeżeli jest cde w krwinkach=> bezwzględnie Rh-.

Odpornościowe przeciwciała układu Rh:

powstają w procesie immunizacji, po przetoczeniu krwi obcogrupowej

IgG jednowartościowe, niekompletne

Inne układy czerwonokrwinkowe:

Kell- silny znyugen, występuje Kell+ i Kell- immunizacja. W Polsce ok.10% Kell+,90%Kell-.

Duffy

Kill

Lewisa

P.

MNSs

Luteran i inne

Układy grupowe leukocytów:

* HLA- występuje w leukocytach i wszystkich komórkach organizmu, odpowiada za odrzucenie allogenicznych przeszczepów (muszą być testowane)

* nie -HLA

* ABO

Antygeny płytkowe:

charakterystyczne dla wszystkich krwinek np. ABO

układy charakterystyczne tylko dla leukocytów i płytek- HLA

układy charakterystyczne tylko dla płytek: Zw, Ple, Ko i inne

Rodzaje immunizacji antygenów płytkowych

przetoczeniowa- po wielokrotnych transfuzjach

matczynopłodowa- u 41%, w czasie pierwszej ciąży, nie wiąże się z ilością ciąży

uczulenie na lek- hapten (po zaabsorbowaniu na białkach następuje produkcja przeciwciał)

Wyrazem immunizacji płytkowej jest trombocytopenia.

Układy antygenowe białek krwi:

- nie są ważne w transfuzjologii

- istotne w medycynie sądowej

haptoglobiny

układ Gce

układ transferyn

układ B-lipoproteidów

układ Gm

IMV

ISF i inne

Zastosowanie układów antygenów w biolecznictwie. Zasady przetaczania krwi:

1. przetaczamy krew zgodną w układzie ABO i Rh (antygen D)

2. przetaczana krew nie może zawierać antygenów reagujących z przeciwciałami biorcy, nie może zawierać antygenu, który w przeszłości odpowiadał za immunizację biorcy (alloimmunizację)

3. biorca, u którego wykryto autoalloprzeciwciała reagujące w 37 stopniach musi otrzymać krew zgodną fenotypowo w układzie Rh i pod względem K w układzie Kell.

Wyrazem niezastosowania tych reguł są powikłania poprzetoczeniowe (1/200 przetoczeń).

Obarczone są one 30% śmiertelnością. W 65% przypadków powikłań występują niezgodności układu ABO, 27%-układ Rh, 8%-inne.

Mechanizm reakcji antygen-przeciwciało: aglutynacja lub fagocytoza krwinek, rzadziej hemoliza (gdy jest wysokie miano przeciwciał).

Konflikt serologiczny

Odczyn odpornościowy matki przeciwko obcym antygenowo krwinkom płodu. Warunkiem wystąpienia jest niezgodność antygenów, zdolność aparatu immunogenezy matki do wyprodukowania przeciwciał przeciw płodowi, przenikanie ich przez łożysko do krążenia płodowego i uszkodzenie krwinek płodu. Pierwsza ciąża- prawidłowa, tylko uczulenie matki i wyprodukowanie przeciwciał. Druga ciąża - prawdziwy obraz konfliktu. Uczulenie matki może nastąpić w czasie 1.ciąży, po przetoczeniu krwi obcogrupowej, w czasie życia płodowego (żeński płód uczula się na D matki).

Seminarium z fizjologii - „Krew”

- 1 -

www.stomka.prv.pl

---