Z wykładu prof. Juszczyka na Sympozjum „Wakcynologia na progu trzeciego Tysiąclecia” 16. 09. 01
16% nowotworów złośliwych (w tym rak wątroby i rak szyjki macicy) powodują czynniki infekcyjne (HBV, HCV, HPV, PV).
1/6 ludności świata pozbawiona jest wody zdatnej do picia i potrzeb gospodarczych, 2/5 zaś urządzeń sanitarnych.
Efekt cieplny (podwyższenie średniej temperatury o 1 -2 stopnie w ciągu ostatnich 50 lat) sprzyja utrzymywaniu się malarii.
Jedną z najczęstszych przyczyn nabytego zespołu niedoboru odporności na świecie jest niedożywienie. Np. niedobór witaminy A zwiększa ryzyko zgonu z powodu odry aż o 23%.
Trzy składniki kontroli chorób zakaźnych:
- powstrzymywanie (utrzymywanie zapadalności na możliwym do przyjęcia poziomie - bez epidemii, tylko endemiczne występowanie choroby);
- eliminacja (tylko sporadyczne, izolowane ogniska choroby);
- eradykacja (całkowita likwidacja zachorowań na daną chorobę);
Możliwość zapobieżenia 14 milionom zgonów rocznie za pomocą tanich i znanych metod:
edukacja (powszechność, brak barier światopoglądowych itd.)
nawadnianie doustne (może zapobiec 3 milionom zgonów z powodu chorób biegunkowych)
szczepienia p/o gruźlicy (- 1,6 mln. zgonów)
kontrolowane leczenie gruźlicy
moskitiery na noc dla dzieci (25% mniej zgonów na malarię)
zapobieganie HIV/AIDS (upowszechnienie informacji, tanie prezerwatywy, sterylizacja i dezynfekcja).
Przy zastosowaniu dostępnych obecnie środków można by do 2010 roku obniżyć umieralność na
AIDS o 25%,
gruźlicę o 50%,
malarię o 100% (genetycznie zmodyfikowane komary).
Przeszkody w osiągnięciu tych celów to m. in.:
narastająca lekooporność drobnoustrojów chorobotwórczych,
wzrost zakażeń szpitalnych,
błędy systemowe jak:
* niewłaściwe dysponowanie środkami,
* nierównomierność wiedzy profesjonalnej,
* nieracjonalne postawy (nadużywanie metod medycyny niekonwencjonalnej, ruchy anty szczepionkowe itp.)