Rola, zadania i funkcje pracownika socjalnego w systemie polityki państwa.
Problemy osobiste i rodzinne są na porządku dziennym. Coraz częściej słyszymy o takich zjawiskach jak : narkomania, przestępczość, chuligaństwo, choroby umysłowe i cywilizacyjne. Pojawia się wtedy pytanie : ,,Czy można uzyskać jakąś pomoc”. Odpowiedź brzmi TAK, dlatego musimy zrozumieć co to jest praca socjalna i pracownik socjalny? Jaką rolę odgrywają we współczesnym świecie?
Odpowiedzi na pytanie : co to jest ,,praca socjalna” dostarczy nam artykuł redakcyjny z ,,New York Times”.
Praca socjalna- niegdyś sprowadzała się do rozdawania prowiantu ubogim, dziś podejmuje działania w wielu dziedzinach życia społecznego. Wspiera rodziny w trudnych sytuacjach finansowych, stara się przeciwdziałać przyczynom przestępczości młodzieży i dorosłych.
Pracownik socjalny (ang. social worker) - osoba, w której zakresie leży działalność w środowiskach społecznych gdzie znajdują się jednostki wymagające pomocy w usamodzielnieniu, odzyskaniu lub umocnieniu zdolności do egzystowania w społeczeństwie. Swoje czynności opiera on na ustalonej naukowo diagnozie społecznej. Ma on integrować swoje działania wokół rodziny oraz jej środowiska społecznego i lokalnego. Praca jego ma na celu pedagogizowanie działań opiekuńczych oraz stosowanie profilaktyki opiekuńczej, której zadaniem jest uzupełnić wychowanie w rodzinie i poza szkołą.
Sylwetka pracownika socjalnego i jego rola zawodowa zmieniały się w zależności od potrzeb jednostki, grup czy całych społeczności. Poprzez rozbudowany i ciągle doskonalony system kształcenia przeszedł on drogę szeregu zmian i ulepszeń, aby w czasach współczesnych mógł być spostrzegany jako profesjonalista nastawiony przede wszystkim na pomoc ludziom potrzebującym poprzez działanie na rzecz zarówno pojedynczego człowieka, jak i całej społeczności lokalnej.
Powinien on zadbać o zapewnienie swoim podopiecznym podstawowych warunków do życia poprzez pomoc:
finansową
rzeczową
psychiczną
Pracownik socjalny powinien również przyczyniać się do wzmacniania zdolności swoich podopiecznych do samodzielnego rozwiązywania własnych problemów oraz pomóc w uzyskaniu pracy.
Jeśli chodzi o kryterium statusu oraz autorytetu zawodowego pracownika socjalnego - to w tym zakresie pracownik socjalny w wielu krajach zdobył już sobie społeczne uznanie przez szacunek klientów. Również w coraz większym stopniu realizowany jest atrybut rozwoju organizacji grupy zawodowej pracowników socjalnych. W naszym kraju istnieje np. Polskie Stowarzyszenie Szkół Pracy Socjalnej i Stowarzyszenie Pracowników Socjalnych.
Praca socjalna ma własne organizacje zawodowe: Krajowe Stowarzyszenie Pracowników Socjalnych (NASW), założone w 1955 i Radę ds. Kształcenia w Zakresie Pracy Socjalnej (CSWE), założoną w 1952.
Zadania pracownika socjalnego według Pincusa i Minahana:
Pomagać ludziom usprawnić i skuteczniej realizować ich własne zdolności do rozwiązywania problemów i radzenia sobie z nimi.
Inicjować kontakt ludzi ze służbami udzielającymi pomocy.
Ułatwiać interakcje oraz modyfikować i budować nowe stosunki między ludźmi a systemami zasobów społecznych i w ramach zasobów społecznych.
Przyczyniać się do rozwoju i modyfikacji polityki społecznej.
Rozdzielać środki materialne.
Służyć jako czynnik kontroli społecznej.
Istota zawodu pracownika socjalnego zawiera się w tym, że praca socjalna jaką pracownik wykonuje odnosi się do społecznego funkcjonowania jednostki, grupy i środowiska społecznego. Możemy powiedzieć, że pracownik socjalny koncentruje swoją uwagę przede wszystkim na funkcjonowaniu społecznym. Takie rozumienie celu zakłada, iż działania pracownika socjalnego powinny się opierać na trzech podstawowych kanonach: wiedzy, umiejętnościach i wartościach. Z nich wywodzą się odpowiednie postawy w stosunku do ludzi, oraz metody rozumienia i rozwiązywania ich problemów.
Praca pracownika socjalnego polega na opiekowaniu się ludźmi (np. w szpitalu), na pomocy i udzielaniu rad (np. bezrobotnym, bezdomnym, rodzinom patologicznym), oraz na współpracy z różnego rodzaju instytucjami biorącymi udział w organizowaniu pomocy społecznej.
Pracownik socjalny pracuje zarówno w biurze, domu pomocy społecznej jak i bezpośrednio w środowisku zamieszkania osoby, którą się zajmuje. W związku z tym z jego pracą wiążą sie pewne zagrożenia wynikające z przebywanie z osobami uzależnionymi, nosicielami wirusa HIV, chorymi na różne choroby zakaźne, cierpiącymi na zaburzenia psychiczne lub przebywającymi wcześniej w zakładzie karnym. Oprócz możliwości zarażenia się chorobami zakaźnymi jest on narażony także na pobicie czy inną przemoc fizyczną co może przyczynić się do powstania u niego różnego rodzaju obciążeń psychicznych.
Doświadczenia wskazują, że praca socjalna nie zniknie, ale poszerzy zakres swych usług w niesieniu pomocy ludziom z problemami osobistymi, rodzinnymi i społecznymi.
A więc praca socjalna jest sztuką. Trzeba dużych umiejętności, by zrozumieć ludzi i pomagać im w trudnych sytuacjach.