Zmiany biochemiczne u ciężarnych
obniżenie stężenia białka całkowitego do poziomu ok.60g/l
obniżenie stężenia albumin o ok. 25%
podwyższenie stężenia globulin (wzrost a1 a2 b a spadek g)
podwyższenie odczynu opadania krwinek (OB)
obniżenie hematokrytu i i liczby erytrocytów
podwyższenie leukocytów pod koniec ciąży do 12 000
podwyższenie stężenia fibrynogenu o ok. 40%
obniżenie ciężaru właściwego moczu
obniżenie stężenia mocznika o ok. 50%
podwyższenie stężenia cholesterolu całkowitego do ok. 7,2 mmol/l
podwyższenie stężenia trójglicerydów nawet 2-3x
Parametry krwi obwodowej
Przyjmuje się, że odczyn opadania krwinek czerwonych OB wzrasta z wiekiem:
U kobiet norma OB wynosi 10 - 12 mm
a po 60 roku życia 20mm
U mężczyzn norma OB wynosi 8- 10 mm
a po 60 roku do 15mm
OB wzrasta w ciąży ( za przyczynę uważa się wzrost stężenia fibrynogenu ), połogu i miesiączce.
U noworodków wzrost OB spowodowany jest wzrostem ilości erytrocytów we krwi.
W ciąży może wystąpić wzrost stężenia niektórych białek ostrej fazy. Poza fibrynogenem należy zwrócić uwagę na umiarkowany wzrost CRP, ceruloplazminy i transferyny.
ENZYMY
Fosfataza zasadowa - powolny wzrost aktywności u osób po 50 roku życia związany z aktywnością osteoblastów i nasilającej się osteoporozy.
Zwiększenie nieznaczne aktywności obserwuje się również w ciąży od 16-20 tygodnia i zanika 3-6 dni po porodzie. Zjawisko związane jest z obecnością izoformy łożyskowej ALP.
NERKI
W badaniu ogólnym moczu w ciąży może wystąpić
białkomocz kłębuszkowy wynikający z nasilenia filtracji kłębuszkowej w II i III trymestrze.
BADANIA BIOCHEMICZNE U NOWORODKÓW
Żółtaczka fizjologiczna noworodków
Zjawisko przejściowej hiperbilirubinemii z przewagą bilirubiny niesprzężonej.
Powodem jest zwiększona hemoliza i niedojrzałość komórek wątrobowych do wychwytywania, sprzęgania (z glukuronianem) i wydzielania bilirubiny.
Niekorzystnym zjawiskiem jest przenikanie niesprzężonej bilirubiny przez barierę krew-mózg, która może odkładać się w jądrach podkorowych mózgu (nieodwracalne uszkodzenia OUN).
Hipoglikemia noworodków
|
Do 72 godz. |
Powyżej 72 godz. |
Noworodki donoszone |
< 30mg/dl (1,66mmol/l) |
< 40mg/dl (2,20 mmol/l) |
wcześniaki |
<20mg/dl (1,10 mmol/l) |
< 20mg/dl |
Poziom glukozy we krwi noworodka jest bardzo niski (1,7mmol/l). Utrzymuje się bez widocznych objawów przez kilkadziesiąt godzin.
U wcześniaków poziom glukozy jest jeszcze niższy. Mogą wystąpić drżenia, drgawki, napady bezdechu z sinicą.
Hipogammaglobulinemia u noworodków.
Całkowity poziom immunoglobulin jest najniższy w trzecim miesiącu życia.
U noworodka istnieje zapas IgG z łożyska a synteza własna jest niska, ale stopniowo dochodzi do produkcji własnej na skutek kontaktu ze środowiskiem.
Niebezpiecznie niskie wartości Ig mogą wystąpić u wcześniaków
IgM są jedynymi immunoglobulinami produkowanymi przez płód.
WODA
Zawartość wody w organizmie zależy od płci , wieku.
U noworodka zawartość wody wynosi 75-80% masy ciała
W wieku 1 roku 65%
Bilans wodny łatwo może zostać zaburzony w przypadku biegunki i wymiotów na tle typowych często błahych chorób infekcyjnych.
Odrębności laboratoryjne u osób w wieku podeszłym
Zachodzące wraz z wiekiem zmiany struktury i funkcji poszczególnych układów oraz narządów organizmu tylko w niewielkim stopniu wpływają na wyniki najczęściej przeprowadzanych badań laboratoryjnych.
Podstawowe pytanie brzmi czy niewielkie odchylenie uzyskanego wyniku od przyjętych wartości referencyjnych jest zmianą z wiązaną z wiekiem czy też przejawem procesu patologicznego
Częstsze występowanie wielu chorób właśnie u osób w wieku podeszłym jest przyczyną wykonywania większej ilości badań nawet u zdrowych klinicznie osób.
Tak prowadzona profilaktyka mimo, że uzasadniona, zbyt często oparta jest na zasadach dobrowolności i wybiórczości prowadzących do niepotrzebnego stresu czy uzyskania często fałszywie dodatnich wyników zmuszających do dalszych zbędnych badań.
Z drugiej strony niektórych przydatnych badań praktycznie nie wykonuje się w sposób przesiewowy.
Jedynymi laboratoryjnymi badaniami przesiewowymi, których wykonywanie jest powszechnie zalecane u wszystkich osób po 65 roku życia są :
oznaczanie glikemii na czczo
badanie kału w kierunku obecności krwi utajonej
oznaczenie cholesterolu całkowitego
oznaczenie TSH