TUTYŁ PREZNTACJI: „Ergonomia - pojęcia podstawowe, cele i zakres, ergonomia a bezpieczeństwo pracy”.
DATA: 25.11.2010r.
GRUPA: Ahmed Mahmod Adam, Barska Katarzyna, Biziorek Kamil, Chwałek Sławomir.
Wprowadzenie pojęcia ergonomii [Biziorek Kamil]
zwrócenie uwagi na składowe pojęcia ergonomii
krótkie opisy z przykładem (ilusytacja)
TREŚĆ PREZENTACJI:
Witamy wszystkich Państwa bardzo serdecznie. Dzisiaj chcielibyśmy przedstawić istotę ergonomii pracy i jej bezpośredni wpływ na efektywność pracy wykonywanej przez człowieka.
Rozpoczniemy od podania definicji ergonomii, a następnie skoncentrujemy się na jej wytycznych i pojęciach będących z nią powiązanych. Prezentację zakończymy krótkim filmem, pozwalając sobie jednocześnie na akcent humorystyczny.
Ergonomia - Nauka o pracy (dyscyplina naukowa) zajmująca się stworzeniem idealnych warunków pracy (zarówno w sensie fizycznym jak i psychicznym). Jej głównym celem jest maksymalne wykorzystanie możliwości pracownika przy zapewnieniu mu bezpiecznych warunków pracy poprzez wyeliminowanie źródeł chorób zawodowych [człowiek - maszyna - warunki pracy].
ISTOTA ERGONOMII:
Aby zapewnić optymalną metodę pracy, należy przestrzegać następujących zasad:
* stanowisko robocze musi zapewniać wygodny i bezpieczny dostęp obsługującym pracownikom,
* należy ustalić stałe miejsce na materiały i narzędzia,
* materiały i narzędzia winny być umieszczone w funkcjonalnym polu pracownika, przedmioty ciężkie i najczęściej używane w polu optymalnym i na wysokość powierzchni roboczej,
* materiały i narzędzia muszą być rozmieszczone w taki sposób, aby zapewniały ustaloną kolejność ruchów,
* odległości między przedmiotami na stanowisku roboczym winny być jak najmniejsze,
* ułożenie przedmiotu powinno pozwalać na szybkie łatwe uchwycenie,
* należy używać pojemników stołowych, przenośników grawitacyjnych, uchwytów itp.
(Krótki opis obrazka)
PODZIAŁ NAUK:
Różne dyscypliny i nauki można ująć w dwie grupy: nauki o człowieku i nauki techniczno-organizacyjne:
Przedstawiciele wszystkich nauk z obu grup muszą współdziałać ze sobą podczas analizowania i rozwiązywania problemów ergonomicznych. Tego typu nauki nazywamy interdyscyplinarnymi, ponieważ problemy przez nie rozwiązywane leżą pomiędzy (inter) innymi, znanymi wcześniej dyscyplinami lub ich grupami. Nauki o człowieku w przypadku ergonomii są ściśle połączone z naukami technicznymi, na których istotę wpływają uwarunkowania fizjologiczno - psychologiczne człowieka.
Pojęcia podstawowe, cz.1 [Ahmed Mahmod Adam]
a) Psychologia pracy - Nauka psychologiczna obejmująca wszelkie aspekty organizacji i zarządzania zasobami ludzkimi. Bada m.in. czynniki stresogenne. Psycholog pracy
Początkowo psycholog pracy zajmował się określeniem predyspozycji danej osoby w dziedzinie zawodowej. Polegało to na przeprowadzeniu serii testów mających za zadanie wyłonić najważniejsze cechy badanego, które predysponują go do danego zawodu.
Obecnie psycholog pracy pomaga również w walce ze stresem, wpływa na poprawę stosunków interpersonalnych w firmie, pomaga kierownictwu komunikować się z pracownikami, lokalizuje źródła konfliktu i walczy z nimi, zajmuje się optymalizacją warunków pracy w celu podniesienia efektywności pracowników.
b) Socjologia pracy - Nauka zajmująca się wzajemnymi relacjami pomiędzy pracownikami (które wpływają na jakość i wydajność pracy). Całokształt dorobku naukowego w zakresie socjologii pracy można podzielić na rozmaite nurty, szkoły i kierunki. Pojawiają się też coraz nowsze perspektywy badawcze. Występujące współcześnie wielkie bogactwo szkół i orientacji w zakresie socjologii pracy podlega stałej praktycznej weryfikacji. Ich rodowód jest jednak wspólny, a poznanie go zasługuje na uwagę w myśl zasady, że kto nie zna źródeł swojej specjalizacji, ten nie może zrozumieć nurtujących ją problemów.
c) Warunki i higiena pracy - Dotyczą warunków pracy, które wpływają pośrednio lub bezpośrednio na stan zdrowia pracownika. Warunki te muszą odpowiadać ściśle określonym normom prawnym, a ponadto powinny zapewnić każdemu pracownikowi poczucie bezpieczeństwa w miejscu wykonywanej przez niego pracy.
Inne ujęcie:
Higiena pracy jako schludność ubrania i higiena osobista.
Na warunki pracy składają się:
higienę pracy (środki czystości, urządzenia sanitarne itp.);
eliminowanie warunków szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia i życia:
kształtowanie środowiska pracy,
zapobieganie wypadkom przy pracy, w tym środki ochrony, szkolenia itp.,
działalność bytową lub socjalno-bytową(dopłaty do obiadów, posiłki regeneracyjne.
\
d) Pedagogika pracy - dział pedagogiki, którego przedmiotem badań jest praca ludzka, jej
różnorodne uwarunkowania i wpływ wychowawczy na jednostkę, znaczenie pracy wytwórczej w kształceniu ogólnym dostosowanie stanowiska pracy do człowieka, przystosowanie pracownika do jego warunków pracy
Pojęcia podstawowe, cz.2 [Barska Katarzyna]
a) Choroby zawodowe - Grupa chorób spowodowanych działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub sposobem wykonywania pracy. Powstają wskutek stałego przebywania ciała w niedogodnej pozycji, systematycznego wykonywania forsownych czynności lub regularnego przebywania w otoczeniu zawierającym czynniki szkodliwe dla zdrowia (hałas, nieodpowiednie oświetlenie, zapylenie, promieniowanie, związki chemiczne, zwiększone obciążenie psychiczne i fizyczne itp.).
b) Stanowisko pracy - Pojedynczy element systemu organizacji pracy ściśle powiązany z daną funkcją pełnioną przez konkretnego pracownika.
Organizacja stanowiska pracy to:
suma działań technicznych, ekonomicznych i organizacyjnych, których celem jest zapewnienie właściwych warunków pracy człowieka,
b) suma działań zmierzających do jak największego zorganizowania pracowników przebywających na stanowiskach w celu podjęcia współzawodnictwa.
c) Pedagogika pracy - dział pedagogiki, którego przedmiotem badań jest praca ludzka, jej różnorodne uwarunkowania i wpływ wychowawczy na jednostkę, znaczenie pracy wytwórczej w kształceniu ogólnym dostosowanie stanowiska pracy do człowieka, przystosowanie pracownika do jego warunków pracy.
d) Organizacja pracy - Organizacja pracy to sposób powiązania pracowników i ich funkcji w procesie pracy w celu wykonania postawionych przed nim zadań. To także szereg czynników warunkujących odpowiednią wydajność pracy. Jej istotą jest celowe, w logicznej kolejności i racjonalne ustalenie działań ludzkich w procesie pracy [dobra organizacja = wysoka wydajność pracy].
e) Fizjologia pracy - bada czynniki kształtowania pracy mięśniowej w różnych warunkach otoczenia, a także wpływ wysiłku fizycznego na funkcje różnych narządów oraz mechanizmy przystosowania tych funkcji do pracy mięśni.
Jej składowymi są:
-napięcie mięśnia dynamicznego (skurcz/rozkurcz)
-napięcie mięśnia statycznego (długotrwały skurcz)
-praca umysłowa
-przemiana materii (ilość energii zużywanej przez człowieka podczas pracy)
Cele i zakres Ergonomii; Ergonomia a bezpieczeństwo [Chwałek Sławomir]
CELE ERGONOMII
Eliminowanie wszelkich zagrożeń zdrowia i życia człowieka
Dostosowanie maszyn, urządzeń, czynności i zadań do naturalnych możliwości fizycznych i psychicznych człowieka
Zapewnienie wysokiej sprawności i niezawodności działania człowieka w procesie pracy
optymalne ukształtowanie biologicznego kosztu wykonania pracy (poprzez poprawne wykorzystywanie energii)
Zapewnienie człowiekowi dogodnych warunków pracy poprzez wyszczególnienie członu ludzkiego i technicznego
współudział w rozwoju intelektualnym i fizycznym człowieka
Badanie procesów poznawczych i decyzyjnych człowieka optymalizacja warunków pracy
ZAKRES ERGONOMII:
• Zainteresowania ergonomii dotyczą określonego systemu działania, złożonego z podsystemu ludzkiego i podsystemu technicznego;
• Zainteresowania ergonomii rozciągają się na wszystkie przejawy kontaktów człowieka ze środkami technicznymi, mające miejsce podczas pracy, nauki, rekreacji, sportu, podróży, zajęć domowych, leczenia, rehabilitacji, wspomagania niepełnosprawności itd.
(Krótki opis ilustracji)
ERGONOMIA A BEZPIECZEŃSTWO PRACY:
Kolejny etap rozwoju ergonomii następuje gdy zaczynamy rozważać wpływ projektowania systemowego na społeczeństwo jako całość.
Jednym z najważniejszych celów ergonomii jest zwiększenie bezpieczeństwa.
Zwiększenie bezpieczeństwa lub odwrotnie, eliminacja wypadków jest sprawą zasadniczą dla interesu publicznego bowiem powodują one poważne straty ekonomiczne i społeczne.
PRZYKŁAD: ERGONOMIA W GÓRNICTWIE [ BEZPIECZEŃTWO - SZYBY WENTYLACYJNE]:
System wentylacyjny kopalni. Warunkiem zapewnienia efektywnej pracy górników jest doprowadzenie do miejsce wydobycia świeżego powietrza.