SYSTEM MOTORYCZNEJ KONTROLI RUCHU. 3 poziomy
1)-P.NAJWYZSZY-nie posiada jednego osrodka,zwiazany jest z motywacja emocjami, pamiecia, na tym poziomie inicjowany jest ruch,chcec wykonywania czynnosci.Neurony,które biora udzial w inicjopwaniu ruchu,sa w korze mozgowej,wzgorzu -w calym mozgowiu.2 P.WYZSZY-obejmuje kore ruchowa zwoje podstawy i drogi wstepujacaej ,mozdzek,pien mozgu.Zadawanie i koordynacji wykonywanych ruchow. 3. P. LOKALNY- pien mozgu,rdzen przedluzony info do ukladu osrodkowego trafia z miesni ze sciegien ze wszystkich proprioreceptorow i aparatu przedsionka na obwod ,nastepnie trafia do efektorow-(miesni szkieletowych).PROPIORECEPTORY-wrzecionka miesni-nerw,sciegnisty aparat Goldiniego, i receptory zlokalizowane w stawach.Cialka Dacciniego.Ingo z propio- do kory mozgowej->szlakiem 4 -neuroneurytow,cialko pierwszej komorki nerwowej znajduja się w zwojach rdzeniowcych.Cialo z kom znajduje się albo w otworach tylnych rdzenia kregowego w jadrze smuklym rdzenia przedluzonego.Aksony 2 neuronu ulegaja skrzyzowaniu.,znajduja się w jadrze brzusznym tylnobocznym wzgorza.Stad informacja trafia do kory czuciowej -zakret zaslony i tam nastepuje przylaczneie na czwarty neuron czuciowy i uswiadamiamy sobe wykonywana czynność.Czesc info trafia do mozdzku .Info o pozycji dostaje także od narzadu rownowagi. Narzad rownowagi sklada się z 2 elementow-BLEDNIK i NARZAD ROWNOWAGI.Blednik -3 kanaly polkoliste ,rozszerzaja się i koncza się banka ,tam znajduje się kanaliki rzesate~”grzebien banki”—k.rzesate- 1 rzeska dluga ,kilka rotkich.BLEDNIK- kanaly polkoliste ,skladaja się z czesci kostnej i czesci bloniastej wypelnione sa endolimpa(srodblonka) w bance znajduje się osklepek -jest to substancja galaretowata zawierajaca krysztalki weglanu wapnia.Kanaly polkoliste znajduja się w 3 podstawowych plaszczyznach:strzalkowej,czolowej i poprzecznej. Obudzenie receptorow leweo blednika(nastepuje depolaryzacja w lewym bledniku w tym samym momencie mamy hiperpolaryzacje w prawym beldniku)Dzialaja przeciwstawnie do siebie.ODCHYLANIE rzesek-receptory tam zbudowane sa wrazliwe na zmiane wylacznie przyspieszenia kotowego.Gdy obracamy się zestala predkoscia to kom.będą pobudzone. POBUDZENIE-ma wstepie ruchow obrotowych(odwracanei glowy)-endolimfa ,która wypelnia kanaly polkoliste wpada na chwile w bezwlad, nie nadarza za kanalami polkolistymi,zostaje w miejscuuderzajac w osklepek który wraz z kanalami zmienia swoje polozenie.Uderzenie w osklepek powoduje odksztalcenie teog osklepka i jednoczesnie pobudzenie komorek rzesatych.Uderzenie w osklepkach powoduje depolaryzacje.. NARZAD OTYLITOWY-wrazliwy jest na zmiany przyspieszenia liniwego,skloada się z 2 elementowz (woreczka i lagiewki) WORECZEK-wrazliwy jest na zmiany przyspieszenia w plaszczyznie poziomej,LAGIEWKAw plaszczyznie pionowej.Aparaty przedsionka,bierze udzial w odruchowej regulacji postawy (odruchy posturalne aparatu przedsionka).ODRUCH OTYLITOWY- polegajacy na tym ,ze w czasie zeskakiwania,automatycznie uginamy konczyny dolne,aby zamortyzowac sile uderzenia..Szybkosc .uginania konczyn (wielkosc skurczu miesni i szybkosc zalerzy od tego jak szybko spadamy) ODRUCH PRZEDSIONKOWO-RDZENIOWY-wykorzystywany w czasie upadku, w odruchu tym dochodzi do skurczu zginaczy konczyn dolnych i prostownikow konczyn gornych.Jeżeli jest to odruch zwiazany z utrata swiadomosci ,odruchem będzie ochrona glowy. ODRUCH UMIESZCZENIA KONCZYN- odruch posturalny,wlacza się najczesciej kiedy mamy wyloczony aparat wzroku(schodzenie w ciemnosciach po schodach).ODRUCH PRZEDSIONKOWO-OCZNY- przy odwracaniu glowy ,naszwzrok jest ustalony.(fiksacja wzroku)oczy zostaja w miejscu.2 POZIOM-kora mozgu,zwoje podstawy,mozdzek,pien mozgui drogi wstepujace. KORA RUCHOWA-odpowiada za planowanie i kontrolowanie wykonywanych czynnosci ruchowych .dZielimy ja na kore pierwszorzedowa i drugorzedowa.Kora PIERWSZORZEDOWA znajduje się w zakrecie przedsrodkowym,jest odpowiedzialana za pobudzenie nerowo rdzenia kregowego(moto neurony)Kora DRUGORZEDOWA -dzieli się na kore przedruchowa i kore dodatkowa.K.Przedruchowa odpowiedzialna jest z koordynacje skurczy miesni posturalnych i proksymatycznych. Kora DODATKOWA-odpowiada za planowanie ruchu.Unerwia miesnie po przeciwnej stronie ciala ,uszkodzenie tej czesci kory powoduje ubytki motorycznej kontroli ruchu po obu stronach ciala. W KORZE RUCHOWEJ znajduja się drogi zstepujace 2rodzaje drog.UKLAD piramidowy i pozapiramidowy. ZWOJE PODSTAWY- jadro skorupy ,jadro ogoniaste,te dwa elementy tworza tzw.cialo prazkowane.Galka blada jadro nisko wzgorzowe i istota czarna.Zwoje podstawy wspomagaja kore ruchowa w koordynacji.Planowanie ruchu w tworzeniu czynnosci ruchowych,dzialaja w systemie sprzezenia wzrotnego wraz z kora ruchowa i wrzgorzem. WZGORZE-ma zadanie nadania emocji wykonywanej czynnosci.Osrodek zcalajacy impulsy z kory ruchowej zwojow podstawy i mozdzku,a dajacy zabarwienei emocjonalne wykonywanym czynnoscia.poprzez polaczenia z mozdzkiem uczestniczy w kontroli motorycznej ruchow.MOZDZEK-dostaje informacje z kory ruchowej ,o tym jak ma być wykonany ruch . z receptorow o tym jak był wykonany ten ruch ,bądź jak jest wykonany czy zgodnie z zalozeniami. Jeżeli jest jakies odstepstwo od wykonywanej czynnosci, to z jadra dolnego oliwki-mozdzek dostaje info zo bledzie. Im wiekszy blad tym wieksza impulsacja z jadra oliwki.FUNKCJA MOZDZKU- pierwsza funkcja mozdzku jest odruchowa koordynacja wykoywania czynnosci ,utrzymywanie ,utrzymywanie postawy ciala ,utrzymywanie napiecia miesniowego,regulacja poziomu napiecia miesnowego, kontrola precyzji ,dkoladne wykonywanie czynnosci. PIEN MOZGU- jest w zasadzie stacja przekaznikowa pomiedzy poszczegolnymi strukturami mozgu.Na poziomie pnia mozgu dochodzi do doboru odpowiednich motoneuronow unierwiajacych miesnie szkieletowe.Pien mozgu ,jest także stacja przekaznikowa dlainformachi wstepujacyhc ,idacych z receptorow do mozgu.DROGI WSTEPUJACE-uklad piramidoy i pozapiramidowy.Drogi wstepujace biora swój poczatek w osrodkach korowych bądź podkorowych. UKLAD PIRAMIDOWY- zaczyna si w osrodkach korowych tworzac [szlak korowo-rdzeniowy], jest to szlak dwu neuronowy po drodze mamy jedna synapse 70- 90% wlokien tego szlaku ulega skrzyzowaniu tworzac tzw.piramidy. Po przejsciu na druga strone ciala te wlokna unerwiaja miesnie przeciwleglej strony ciala,pozostale 10-30% nie ulega skrzyzowaniu, unierwiajac miesnie tej samej strony ciala.ok. 50 -60% Ukl. Piramiodwy konczy się w odcinku szyjnym unerwiajac m konczyn gornych(dlon i palce) i m. Twarzy ukl.piramidowy odpowiada za mimike,za czynnosci drobne ,precyzyjne,dokladne.Uszokdzenie ukl.piramiodwego nie powoduje wiekszych ubytkow motorycznej kontroli ruchowej.Ubytki sa drobne.UKLAD POZAPIRAMIDOWY-bierze swój poczatek w osrodkach korowychi podkorowych.Osrdoki korowe znajduja się w placie czolowym,biora w nim poczatek dwa szlaki .Szalk korowo-siatkowaty i korowo-przedsionkowy.Osrodki korowe odpowiedzialne sa za dzwieki artykulowane za zlozone ruchy tulowia ,za koordynacje rochow glowy z ruchem galek ocznych. Za Zlozone ruchy tulowia odpowiada szlak korowo-przedsionkowy bo jest odpowiedzialny a utrzymywanie rownowafi w czasie wykonywania czynnosci, a za artykulowanie dzwieku-korowo-siatkowaty.OSRODKI PODKOROWE-CIALO PROZKOWANE-odpowiedzialne sa za ruchy zautomatyzowane i za utrzymanie napiecia miesni. JADRO-wzgorowe-odpowiedzialne jest za balansowanie konczyn,wspomaga wiec utrzymanie rownowagi podczas biegu,tanca. ISTOTA CZARNA- odpowiedzialan za koordynacje ruchow mimowolnych i ruchow szybkich. JADRO CZERWIENNE-odpowiedzialne jest za koordynacje dzialania osrodkow podkorowych ,dzialania kory ruchowejz funkcja kory ruchowej,mozdzikemi jadrami przedsionka.Odpowiedzialny jest za postawe ciala w przestrzeni za czucie i utrzymanie postawy ciala w przestrzeni ,za napiecie miesniowe i za ustawienie glowy względem tulowia. PODSUMOWANIE UKL:.POZAPIRAMIODOWEGO-odpowiedzialny jest za automatyzacje wykonywanie czynnosci ,za ruchy lokomocyjne, za utrzymanie postawy ciala ,napiecie miesniowe.