Zadanie 1

Karta pracy

Temat: Analiza kariotypów fikcyjnych owadów w poszukiwaniu anomalii genetycznych

Grupa nr ……………

Lider …………….. Sekretarz ………………….. Prezenterzy …………………..

Członkowie grupy:

1. Zidentyfikuj płeć i genetyczne zmiany u podanych owadów

Owad 1

Owad 2

Owad 3 to zostawiam dopóki nie będziemy mieli rysunków odpowiednio oznaczonych

Owad 4

2. Zastanów się i odpowiedz jaki rodzaj zmiany chromosomów jest najtrudniejszy do zidentyfikowania dzięki analizie kariotypu

Najtrudniejsze do zidentyfikowania są zmiany w obrębie chromosomów , zmiany ich struktury a nie liczby

3. Zastanów się dlaczego duplikacja wywołująca pojawienie się podwójnej głowy jednocześnie wywołuje efekt w pigmentacji skrzydeł i segmentacji ciała

Zmiany te są wynikiem duplikacji danego chromosomu na którym zlokalizowane są właśnie omówione cechy

4. Zastanów się jaka informacja jest niezbędna jeśli analiza kariotypu miałaby być przeprowadzona na rzeczywistym organizmie

Aby analiza była prawidłowa niezbędna jest informacja o prawidłowym kariotypie danego organizmu

5. Postaw hipotezę badawczą do tego ćwiczenia

Analiza kariotypu danego osobnika informuje nas o pewnych zmianach genetycznych

6. Postaraj się przerobić dane kariotypy tak aby powstał następny fikcyjny owad , narysuj go i wskaż wady genetyczne , które posiada

Pozostawiam do wykonania uczniom, możliwości jest nieskończona ilość

Karta pracy

Temat: Badanie wpływu czynników abiotycznych na ekosystemy

Grupa nr ……………

Lider …………….. Sekretarz ………………….. Prezenterzy …………………..

Członkowie grupy:

1. Zmierz wybrane czynniki w odpowiednich odstępach czasu i umieść je w

przygotowanej przez siebie tabeli

Uczeń przygotowuje tabelę (odpowiednią ilość w zależności od ilości wybranych czynników). W tabeli oznacza kolumny jako odstępy czasowe i po zmierzeniu wyniki umieszcza w odpowiednich rubrykach

2. Na podstawie wyników z tabeli wykonaj odpowiednie wykresy

Uczeń oznacza odpowiednio oś X dla czynników , oś Y dla czasu i wykonuje prawidłowe wykresy

3. Posługując się wykresami określ charakter zmian i możliwość ich wpływu na wybrane

ekosystemy

W zależności od otrzymanych wyników uczeń komentuje czy dany czynnik ma poważny czy też śladowy wpływ na działalność badanego ekosystemu

Karta pracy

Temat: Badanie wpływu zagęszczenia na żywotność osobników populacji patyczaków

Grupa nr ……………

Lider …………….. Sekretarz ………………….. Prezenterzy …………………..

Członkowie grupy ………………………………………

1. Wyznacz badany czynnik i na tej podstawie przygotuj tabelę obserwacji

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Wyznaczony czynnik umieszczamy w tabeli obserwacji i zapisujemy odpowiednie dane np. długość ciała w jednostce czasu------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Po analizie tabeli obserwacji sformułuj hipotezę badawczą dotyczącą populacji patyczaków

Np.

Czy rodzaj pokarmu ma wpływ ma przyrost długość ciała patyczaków w jednostce czasu

3. Na podstawie zebranych przez siebie danych zweryfikuj podaną hipotezę

Zależnie od zebranych danych

4. Wyjaśnij pojęcie mimikry w odniesieniu do tej grupy zwierząt

Ze względu na charakterystyczne ubarwienie(brudnobrązowe) oraz charakterystyczny kształt ( np. gałązki) oraz zdolność zastygania w bezruchu patyczaki chronią się przed naturalnymi wrogami owadów

5. Podaj negatywne skutki partenogenetycznego rozrodu patyczaków

Negatywnym skutkiem może być degeneracja materiału genetycznego i powstanie rodów o identycznym kariotypie

6. „Patyczaki są polifagami” - zweryfikuj hipotez

Hipoteza jest prawidłowa, patyczaki są euryfagami, są roślinożerne i mogą odżywiać się różnymi gatunkami roślin np. bluszczem zwyczajnym, gatunkami dębu, trzykrotki, róży, jeżyny, maliny itd.

Karta pracy

Temat: Jaką rolę odgrywa żółć w trawieniu tłuszczowców

Grupa nr ……………

Lider …………….. Sekretarz ………………….. Prezenterzy …………………..

Członkowie grupy ………………………………………

1. Po analizie przebiegu doświadczenia postaw problem badawczy

Czy żółć bierze udział w trawieniu tłuszczowców

2. Przygotowując zestaw doświadczalny zastanów się jaką rolę spełnia woda destylowana z olejem jadalnym

Jest to próba kontrolna

3. Wyjaśnij na czym polega rola żółci w omawianym doświadczeniu

Żółć emulguje tłuszczowce ułatwiając ich trawienie poprzez zwiększenie ich powierzchni

4. Posługując się zestawem doświadczalnym sformułuj wnioski dotyczące roli żółci

Dzięki działaniu kwasów żółciowych tłuszcz ulega emulgacji czyli powstaje zawiesina dużej ilości małych kuleczek tłuszczowych. W ten sposób na zwiększoną powierzchnię działać może efektywniej lipaza rozkładająca tłuszcz

5. Spróbuj przedstawić działanie żółci na schematycznym rysunku

Rysunek załączam

Karta pracy

Temat: Wykrywanie barwników fotosyntetycznych w liściu trzykrotki lub pelargonii.

Grupa nr ……………

Lider …………….. Sekretarz ………………….. Prezenterzy …………………..

Członkowie grupy ………………………………………

1. Zaproponuj problem i hipotezę badawczą do podanego eksperymentu:

1. Problem badawczy Jakie barwniki możemy wykryć w liściach badanych roślin………………………………………………..

2. Hipoteza badawcza W liściach badanych roślin wykryjemy chlorofile i karotenoidy……………………………………………….

2. Wykonaj doświadczenie i narysuj wynik przeprowadzonej obserwacji

Powinna tutaj pojawić się probówka z dwoma warstwami odpowiednio oznaczonymi, mogą być kolorowe

3. Na podstawie zdań kontrolnych zweryfikuj postawioną hipotezę.

1. Górną warstwę roztworu stanowi benzyna ekstrakcyjna, która zabarwiła się na kolor …zielony………………………………….. . Barwnikiem, który wytrącił się w tej warstwie jest ……chlorofil………………………. .

2. Dolną warstwę roztworu tworzy alkohol i jest on koloru żółtego…………………… . Barwnik, który nadał kolor tej warstwie jest ……ksantofil………………….. .

Karta pracy

Temat: Wykrywanie cukrów w owocu banana

Grupa nr ……………

Lider …………….. Sekretarz ………………….. Prezenterzy …………………..

Członkowie grupy ………………………………………

1. Po zapoznaniu się z przebiegiem doświadczenia postaw problem i hipotezę badawczą

1. Problem badawczy …Czy w owocu banana występują cukrowce…………………………………………..

2. Hipoteza badawcza …W owocu banana występuje skrobia…………………………………………….

2. Wykonaj doświadczenie i przedstaw wyniki tego eksperymentu.

……Po dodaniu jodyny obserwujemy charakterystyczne granatowe zabarwienie. Po dodaniu śliny następuje reakcja enzymatyczna Banan stanie się miękki i zmieni kolor. Gdy dodamy kolejny raz jodyny nie pojawi się charakterystyczne granatowe zabarwienie

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

3. Po analizie wyników zweryfikuj hipotezę i przedstaw wnioski.

Hipoteza jest prawdziwa, owoc banana zawiera skrobię, którą można wykryć dzięki reakcji z jodyną.- zabarwienie granatowe Działanie śliny wywołuje reakcję rozkładu skrobi do maltozy dzięki enzymowi- amylazie ślinowej, jodyna nie daje charakterystycznego wyniku

Karta pracy

Temat: Demonstracja działania pepsyny

Grupa nr ……………

Lider …………….. Sekretarz ………………….. Prezenterzy …………………..

Członkowie grupy

1. Wykonaj ekstrakcję roztworu z żołądka świni. Podaj nazwę otrzymanego roztworu

Roztwór enzymu proteolitycznego - pepsyny

2. Przeprowadź doświadczenie na jajku kurzym i podaj problem badawczy do tego eksperymentu

Jak wpływa pepsyna w różnym środowisku na związki organiczne

3. Zweryfikuj podaną przez siebie hipotezę badawczą

Pepsyna działa na białka, jej działalność jest zależna od obecności kwasu solnego

4. Dlaczego w czasie doświadczenia probówki trzymano w specyficznej temperaturze

Była to temperatura najkorzystniejsza dla działania pepsyny

5. Wyjaśnij dlaczego pepsyna jest w żołądku w stanie nieaktywnego pepsynogenu

Pepsynogen uaktywniany jest w momencie gdy w żołądku znajduje się pokarm, który zawiera najczęściej białko i enzym może je rozkładać,.Gdyby pozostawała cały czas w formie aktywnej zacząłby trawić ściany żołądka, które są zbudowane z białka

6. Zaprezentuj wyniki w postaci tabeli

Tabela zawierałaby rysunki lub opisy zestawów doświadczalnych oraz wyniki ich obserwacji również opisowe lub schematyczne

Karta pracy

Temat: Obliczanie własnych wskaźników antropometrycznych

Grupa nr ……………

Lider …………….. Sekretarz ………………….. Prezenterzy …………………..

Członkowie grupy:

Wykonaj pomiary swojego ciała według wyznaczonych współczynników i oblicz własne wskaźniki według wzorów

1. Wskaźnik szerokościowo- długościowy głowy

(eu-eu)/(g-op)xl00=

należę do osobników……………. Szerokość głowy stanowi …………..% długości głowy.

SKALA Męski Żeński

Długogłowi- x-75,9 x-76,9

Średniogłowi 76-80,9 77-8 1 „9

Krótkogłowi 81-85,4 82-86,4

Nadkrótkogłowi 85,5-x 86,5-x

2. Wskaźnik twarzy morfologiczny

(n-gn)/(zy-zy)xl00=

należę do osobników…………….. Długość twarzy stanowi…………. % szerokości twarzy.

SKALA Męski Żeński

Nadszerokotwarzowi x-78,9 x-76,9

Szerokotwarzowi 79-83,9 77-80,9

Sredniotwarzowi 84-87,9 81-84,9

Waskotwarzowi 88-92.9 85-89,9

Nadwąskotwarzowi 93-x 90-x

3. Wskaźnik nosa

(al-al.)/(n-sn)xl00=

należę do osobników…………………… Szerokość nosa stanowi…………… % długości nosa

SKALA

Nadwąskonosy x-54,9

Wąskonosy 55-69,9

Pośrednionosy 70-84,9

Szerokonosy 85-99,9

Nadszerokonosy 100-x

4. Wskaźnik miedniczo-barkowy

(ic-ic)/(a-a)xl00=

u osobnika o budowie kobiecej stosunek szerokości bioder do szerokości barków jest………….- aniżeli u osobnika o budowie męskiej

Ja posiadam budowę………………….. Szerokość bioder stanowi ……………..% szerokości barków.

5. Wskaźnik Rohrera

masa ciała/(B-V)³ x100=

Klasyfikacja

Kobiety mężczyźni

x-124 x-137 smukły

1,25-1,36 1,38-1,58 średni

1,37-x 1,59-x tęgi

jestem osobnikiem………………………. wg. Klasyfikacji Wankego i Kolasy.

6. Wskaźnik wagowo- wzrostowy Queteleta

WQ= masa ciała/(B-V)=

Klasyfikacja wg. Wolańskiego

Kobiety mężczyźni

x- 289 x-319 budowa bardzo słaba

290-314 320-349 budowa słaba

315-339 350-369 budowa średniomocna

340-369 370-399 budowa mocna

370-x 400-x budowa bardzo mocna

Oznaczenia poszczególnych wskaźników

eu-eu szerokość głowy

g-op długość głowy

n-gn wysokość twarzy

zy-zy szerokość twarzy

al-al. szerokość nosa

n-sn wysokość nosa

ic-ic szerokość bioder

a-a szerokość barków

B-V wzrost

7. Po wyznaczeniu wskaźników dla siebie, zbierz wyniki jednego wybranego wskaźnika od wszystkich badanych. Wykonaj wykres i sformułuj jeden wniosek

Wykres powinien być odpowiednio oznaczony, oś X - osobniki, oś Y - wskażniki

Karta pracy

Temat: Wpływ różnego rodzaju pyłów na wzrost nadziemnej części roślin

Grupa nr ……………

Lider …………….. Sekretarz ………………….. Prezenterzy …………………..

Członkowie grupy ………………………………………

1. Po analizie instrukcji sformułuj problem badawczy do danego doświadczenia

Wpływ różnego rodzaju pyłów na wzrost nadziemnej części roślin

2. Wykonaj tabelę obserwacji do danego doświadczenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. Wyjaśnij rolę spryskiwania roślin podczas eksperymentu

Spryskiwanie wpływa na sklejanie cząsteczek pyłu i jeszcze bardziej utrudnia dostęp wody czy gazów oddechowych do rośliny

4. Posługując się danymi z tabeli wykonaj wykres ilustrujący zmienność wzrostu

poszczególnych roślin fasoli

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Na osi X oznaczamy czas pomiaru roślin, na osi Y wzrost siewek.Wykresy dla wszystkich roślin wykonujemy na jednej siatce aby wykazać zmienność-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Karta pracy

Temat: Obserwacja pobierania i trawienia pokarmu przez pantofelka

Grupa nr ……………

Lider …………….. Sekretarz ………………….. Prezenterzy …………………..

Członkowie grupy ………………………………………

1. Po obserwacji mikroskopowej wędrówki pokarmu w komórce pantofelka narysyj ja na wykonanym przez siebie schemacie

Rysunek schematyczny, który powinien pokazywać wodniczki pokarmowe zabarwione pokarmem

2. Wyjaśnij różnice w zabarwieniu wodniczki przed i po dostarczeniu komórce pokarmu

3. Zaznacz na schemacie komórki pantofelka miejsce pobierania i wydalania pokarmu i dopasuj do nich nazwy: cytopyge i cytostom

Na tym samym schemacie oznaczamy dwa elementy i zapisujemy, że cytopyge to miejsce wydalania a cytostom miejsce pobierania

4. Wyjaśnij mechanizm trawienia w komórkach pierwotniaków uwzględniając rodzaj trawienia

Opisujemy proces fagocytozy jako endocytozę uwzględniając wodniczki i lizosomy

5. Na podstawie analizy preparatu i własnych wiadomości narysuj schemat procesu fagocytozy i uzasadnij dlaczego jest to proces pobierania dużych cząstek pokarmowych nazywany „jedzeniem komórkowym” („cell eating”)

Rysujemy fagocytozę zaznaczając rodzaj pobieranego pokarmu

Karta pracy

Temat: Porównanie charakteru zbiorowisk roślinnych na podstawie analizy tabel fitosocjologicznych

Grupa nr ……………

Lider …………….. Sekretarz ………………….. Prezenterzy …………………..

Członkowie grupy ………………………………………

Po analizie tablic fitosocjologicznych odpowiedz na zadane pytania

1. W jakim środowisku wykonywane były zdjęcia fitosocjologiczne?

Środowisko wilgotne, zbiornik wodny

2. Podaj różnicę między zdjęciem a tabelą fitosocjologiczną?

Zdjęcie fitosocjologiczne to systematyczny, szczegółowy opis płatu roślinnego. Aby wykonać zdjęcie fitosocjologiczne należy:

• wybrać jednorodny płat roślinności,

• wyznaczyć powierzchnię badawczą najczęściej jest to kwadrat o boku 10 m,

• zanotować powierzchnię zdjęcia, lokalizację, datę, ekspozycję, wysokość m.n.p.m, uwagi topograficzne, sposób użytkowania,

• określić typ gleby lub sporządzić szczegółowy profil glebowy,

• podzielić płat na warstwy: drzew (A), krzewów (B), roślin zielnych (C), mszaków (D),

• określić procentowo zwarcie w warstwach,

• wykonać spis wszystkich roślin występujących na powierzchni badawczej z zaznaczeniem w jakiej warstwie występują,

• dla każdego gatunku określić ilościowość, czyli stopień pokrycia powierzchni przez części nadziemne w skali 5 stopniowej.

Tabelaryczne zestawienie materiałów zdjęciowych.
W kolumnach tabel fitosocjologicznych grupuje się zdjęcia wykonane w płatach o podobnej fizjonomii i zbliżonym składzie gatunkowym. Tabela powinna zawierać w tzw. "główce" odpowiednio dla każdego zdjęcia: numer zdjęcia w tabeli, numer zdjęcia w terenie, datę wykonania zdjęcia, pokrycie poszczególnych warstw w procentach, powierzchnię zdjęcia, liczbę gatunków w zdjęciu. W wierszach tabeli umieszcza się poszczególne gatunki wraz z ilościowością, ustawiając je grupami ekologicznymi. Kolumny i wiersze tabeli dopasowuje się tak, aby podobne zdjęcia i gatunki znalazły się jak najbliżej siebie. Najczęściej używa się do tego celu komputerowych programów numerycznych. W tabelach fitosocjologicznych określa się stopień stałości danego gatunku. Gatunki występujące we wszystkich zdjęciach tabeli, mające najwyższy stopień stałości są gatunkami najistotniejszymi w syntaksonomicznym klasyfikowaniu zbiorowisk

3. Wyjaśnij znaczenie gatunków towarzyszących?

Dzięki gatunkom towarzyszącym możemy bardzo precyzyjnie odnaleźć poszukiwane zbiorowisko

4. Jaki gatunek nazywamy rzadkim lub sporadycznym?

Gatunek, który może się pojawić w zbiorowisku ale nie ma żadnego znaczenia przy opisywaniu zbiorowiska

5. Jakiego zbiorowiska dotyczy tabela nr1 .Podaj cechy charakterystyczne

6. Jakiego zbiorowiska dotyczy tabela nr 2. Podaj cechy charakterystyczne

---