radiofonia i telewizja, notatki prawo administracyjne


=======================================================================

RADIOFONIA I TELEWIZJA

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROBLEMATYKI RADIOFONII I TELEWIZJI

I GENEZA KRRIT

Problemy radiofonii i telewizji należy postrzegać obecnie w pierwszej kolejności przez

pryzmat praw i wolności obywatelskich. Art. 14. w I rozdziale Konstytucji brzmi: „RP

zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu.” Łšczy się on z art. 54. (

Rozdział II „Wolności, prawa i obowišzki Człowieka i obywatela”, podtytuł „Wolności i prawa

osobiste”):

„1. Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglšdów oraz pozyskiwania i

rozpowszechniania informacji.

2. Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy sš

zakazane. Ustawa może wprowadzić obowišzek uprzedniego uzyskania koncesji na

prowadzenie stacji radiowej lub telewizyjnej.”

Oprócz wolności słowa i wyrażania swoich poglšdów istnieje jeszcze szereg innych zasad i

wartości konstytucyjnych, takich jak np.: prawo do informacji ochrona moralności publicznej,

swoboda działalności gospodarczej.

Konieczność poddania problematyki zwišzanej z radiofoniš i telewizjš uregulowaniu

prawnemu o znacznie szczegółowym charakterze niż w przypadku prasy wynika z tego, że:

- przekaz radiowy i telewizyjny musi być - z uwagi na wymagania techniczne - poddany

ścisłym regułom dotyczšcym częstotliwości i zasięgu nadawania. Mowa tu o niezbędnej

przesłance w realizacji zadań państwa, jakš jest sprawna łšczność;

- przekaz radiowy i telewizyjny pełni znaczšcš rolę w kształtowaniu postaw moralnych

społeczeństwa oraz jego wiedzy i preferencji politycznych;

- istnieje obawa ukształtowania się tendencji monopolistycznych i co za tym idzie -

zawężenia tzw. pluralizmu zewnętrznego. Podstawš tej obawy jest fakt emitowania

programów radiowych i telewizyjnych przy niezbędnym nakładzie poważnych środków

finansowych, co ogranicza liczbę potencjalnych nadawców.

W okresie PRL-u charakterystyczny był państwowy monopol radia i telewizji oraz ich

włšczenie w polityczny mechanizm sprawowania władzy. Zarzšd radiem i telewizjš należał do

Komitetu ds. Radia i Telewizji Polskie Radio i Telewizja, który formalnie stanowił jeden z

centralnych organów administracji, podporzšdkowany premierowi. W rzeczywistości poddany

był bezpośredniemu kierownictwu PZPR. Dopiero po 1989 zaczęto zmierzać do stworzenia

jakiś elementów niezależności i pluralizmu. Spory polityczne z tym zagadnieniem zwišzane

trwały kilka lat i doprowadziły ostatecznie do przyjęcia ustawy z 29 grudnia 1992 r. o

radiofonii i telewizji (uRT). Równocześnie dokonano zmiany w Konstytucji

(MK, Rozdział 4, art. 36b.).

Nowy kształt radiofonii i telewizji opiera się na czterech podstawowych założeniach:

1) na zniesieniu cenzury (art. 54. Konstytucji z 2 kwietnia 1997), rozumianej jako

uprawnienie państwa

do uprzedniego aprobowania treści emitowanych audycji;

2) na demonopolizacji: obok dotychczas istniejšcych stacji państwowych stworzono

możliwość działania nadawcom prywatnym (komercyjnym), ale pod warunkiem uzyskania

koncesji (różnica w porównaniu z wolnościš tworzenia tytułów prasowych);

3) na zmianie charakteru stacji państwowych, a w szczególności w przekształceniu ich w

nadawców publicznych, organizacyjnie i politycznie odseparowanych od aktualnej

większości parlamentarnej;

4) na stworzeniu szczególnego organu konstytucyjnego - Krajowej Rady Radiofonii i

Telewizji, której zadaniem jest rzetelne organizowanie całokształtu działalności mediów

elektronicznych.

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jest organem konstytucyjnym określonym w Rozdziale

IX Konstytucji „Organy kontroli państwowej i ochrony prawa”, gdzie jest także mowa o

NIK-u i RPO. Konstytucja umiejscawia KRRiT poza schematem trójpodziału władz. Choć jej

zadania w znacznym stopniu wišżš się z działalnościš wykonawczo-administracyjnš, to jest

usytuowana jak gdyby

pomiędzy egzekutywš a legislatywš, przy zachowaniu wyraźnego dystansu wobec rzšdu.

Konstytucja poświęca KRRiT tylko trzy dość ogólne artykuły:

Art. 213.

1. KRRiT stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w

radiofonii i telewizji.

2. KRRiT wydaje rozporzšdzenia, a w sprawach indywidualnych podejmuje uchwały.

Art. 214.

1. Członkowie KRRiT sš powoływani przez Sejm, Senat i Prezydenta RP.

2. Członek KRRiT nie może należeć do partii politycznej, zwišzku zawodowego ani prowadzić

działalności publicznej nie dajšcej się pogodzić z godnościš pełnionej funkcji.

Art. 215.

Zasady i tryb działania KRRiT, jej organizację oraz szczegółowe zasady powoływania jej

członków określa ustawa.

Ponadto art. 103 ust. 1 Konstytucji mówi, że członek Rady nie może być posłem i

senatorem.

SKŁAD KRRiT, KADENCJA I PRZYCZYNY ODWOŁANIA JEJ CZŁONKÓW

Jeśli chodzi o skład, to ustawa precyzuje zapis konstytucyjny. Art. 7 uRT mówi, że:

9 członków powoływanych jest w liczbie: - 4 przez Sejm

- 3 przez Prezydenta

- 2 przez Senat

Obowišzuje też system rotacji, który zapewnia cišgłość funkcjonowania Rady. Mianowicie,

co dwa lata powoływana jest 1/3 składu Rady. Kadencja członków trwa 6 lat, bez możliwości

ponownego powołania na pełna kadencję. Członkowie powinni się wyróżniać wiedzš i

doświadczeniem w zakresie środków masowego przekazu.

W trakcie kadencji członek nie może być odwołany chyba, że w przypadku:

1) zrzeczenia się funkcji,

2) choroby trwale uniemożliwiajšcej sprawowanie funkcji,

3) skazania prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa z winy umyślnej,

4) naruszenia przepisów ustawy, stwierdzonego orzeczeniem TS.

Na czele Rady stoi przewodniczšcy wybierany przez Radę większościš 2/3 głosów członków,

(czyli sześciu). [Konflikt między L. Wałęsš a przewodniczšcym w momencie powstania Rady-

na jego tle TK sformułował zasadę niezależności Rady w systemie organów państwa].

Przewodniczšcy KRRiT jest zarazem jednoosobowym organem państwa i w tym charakterze

wydaje m.in. decyzje administracyjne. (Czyli raz jest przewodniczšcym Rady jako jej część, a

raz samoistnym organem). Jego uprawnienia to m.in.:

- udzielanie / cofanie koncesji

- nakładanie kar pieniężnych

Istnieje natomiast procedura politycznej odpowiedzialności KRRiT in corpore. Co roku

Rada przedstawia sprawozdanie ze swojej działalności, do którego muszš się ustosunkować

Sejm i Senat. Jeżeli sprawozdanie zostanie odrzucone, to kadencja KRRiT wygasa, ale pod

warunkiem potwierdzenia tego wygaśnięcia przez Prezydenta (art. 12. uRT). Decyzja jego jest

w tym wypadku jednš z prerogatyw, nie wymagajšcš rzšdowej kontrasygnaty.

ZADANIA KRRiT

Podstawowe zad. określa art. 213 ust. 1 Konstytucji. Art. 6 ust. 1 uRT dodaje też

obowišzek ochrony samodzielności nadawców oraz otwartego i pluralistycznego charakteru

radiofonii i telewizji. Wyrażona tu została konieczność harmonizacji wartości, którym służyć ma

Rada, bo łatwo o konflikt między wolnościš słowa nadawcy a prawem odbiorcy do informacji i

wymaganiami interesu publicznego. Zadania Rady musza też być odczytywane na tle zasad

wyrażonych w art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i orzecznictwa

ukształtowanego na jego podstawie.

Kompetencjami, funkcjami sš:

1) f-cja prawodawcza (wydawanie rozporzšdzeń, np. na podstawie ustawy

rozporzšdzenie określajšce tryb postępowania i zagwarantowania partiom politycznym

prezentacji swoich programów),

2) f-cja koncesyjna ( Rada rozstrzyga zasady przyznawania koncesji, czyli najpierw

przewiduje szczególnš procedurę, a potem dopiero przewodniczšcy przyznaje

konkretnš koncesję),

3) f-cja kreacyjna (KRRiT ma swoje organy wewnętrzne: zarzšd, rady programowe,

nadzorcze; powoływanie składu rad nadzorczych w spółkach publicznej radiofonii i

telewizji, 1 członek przez Ministra Skarbu, członkowie na okres 3 lat, zarzšdy

powoływane przez rady nadzorcze na 4 lata),

4) f-cja kontrolna (kontrola sposobu korzystania z koncesji z prawem jej cofania, nie

może przybierać postaci cenzury prewencyjnej, jednak nie wyklucza

odpowiedzialności następczej),

5) f-cja opiniodawczo-programujšca (projektowanie w porozumieniu z Premierem

kierunków polityki państwa w dziedzinie radiofonii i telewizji),

6) f-cja finansowa (określenie opłat abonamentowych).

Na podstawie konkretnych upoważnień ustawowych Rada w wykonywaniu w/w kompetencji

wydaje rozporzšdzenia

Publiczna radiofonia i telewizja działa w formie jednoosobowych spółek akcyjnych

Skarbu Państwa. Na szczeblu ogólnokrajowym działajš dwie spółki: Telewizja Polska SA (w

jej skład wchodzš też rozgłośnie regionalne) i Polskie Radio SA, na szczeblu regionalnym

działajš spółki radiofonii regionalnej.

Forma spółki akcyjnej oznacza, że do jej organizacji i działalności stosujš się przepisy kodeksu

handlowego, chyba że ustawa o radiofonii i telewizji zawiera postanowienia szczególne.

Istotš funkcjonowania radiofonii i telewizji - niezależność programowa. Nie tylko nie ma

charakteru absolutnego, ale też podlega dodatkowym, daleko idšcym ograniczeniom. Ustawa

o radiofonii i telewizji nakłada bowiem na wszystkich nadawców obowišzki o negatywnym i

pozytywnym charakterze.

Obowišzki negatywne polegajš na wprowadzeniu zakazu rozpowszechniania niektórych

treści, propagujšcych np. działań sprzecznych z moralnościš i dobrem społecznym.

Obowišzki pozytywne nakładajš na audycje wymóg poszanowania uczuć religijnych

odbiorców.

Ustawa nakłada tez liczne obowišzki dotyczšce struktury programów: określa minimalny udział

audycji wytwarzanych przez producentów krajowych oraz wytwarzanych przez producentów

europejskich, sposób wyodrębniania reklam i ich proporcji w programie, oznaczenie audycji

sponsorowanych. Programy publiczne natomiast muszš wywišzywać się z szerzej wobec nich

ujętych obowišzków pozytywnych. Telewizja publiczna powinna pełnić swš misję.

Nad przestrzeganiem powyższych obowišzków czuwa w szczególności właśnie KRRiT.

Może ona nakładać kary pieniężne, a w odniesieniu do nadawców prywatnych może też

cofnšć koncesję lub odmówić jej odnowienia (co podlega, oczywiście, kontroli Naczelnego

Sšdu Administracyjnego).

Opracowanie:

1) Konstytucja

2) wykład z PK prof. dr hab. A. Pułło

3) „Polskie prawo konstytucyjne - zarys wykładu”, L. Garlicki

4) „Prawo konstytucyjne”, B. Banaszak



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ZASADY OGÓLNE POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO, notatki prawo administracyjne
Notatki - Prawo Administracyjne Prof. Miemiec, Prawo administracyjne
Obywatelstwo Polskie, notatki prawo administracyjne
opracowane zagadnienia, notatki prawo administracyjne
prawo finansowe - notatki, Prawo Administracyjne i finansów publicznych(1)
Dział IV rozdział I (str. 217) opracowanie, notatki prawo administracyjne
notatki z uczelni, notatki prawo administracyjne
notatki, notatki prawo administracyjne
kilka opracowanych pytan, notatki prawo administracyjne
tabela gmina powiat wojewodztwo, notatki prawo administracyjne
ogolne notatki, notatki prawo administracyjne
Definicja aktów prawa miejscowego, notatki prawo administracyjne
ZASADY OGÓLNE POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO, notatki prawo administracyjne
prawo administracyjne - notatki COSINUS
Temat 1p.adm, Administracja-notatki WSPol, prawo administracyjne

więcej podobnych podstron