Podwzgorze integruje prace ukladu nerwowego i hormonalnego - jest częścią mózgu i jednocześnie nadrzędnym gruczołem dokrewnym.
Układ dokrewny w pewnym stopniu sam kontroluje swoje działanie.
Przysadka
część nerwowa
część gruczołowa
Rozne utkanie komorkowe jest zwiazane z zupelnie inna budową. Przez cz. nerwowa przechodza aksony neuronow podwzgorza. Komorki. Które wystepuja tutaj to są kom glejowe (cz nerwowa). Struktura czesci nerwowej będzie przypominac budowa histologiczna inne obszary tkanki nerwowej np. kore mozgu.
Część gruczolowa jest utworzona przez kom wydzielnicze, sterowane przez sttymulacje nerwowa. Kom czesci gruczołowej można sklasyfikowac poprzez:
powinnowactwo do barwnikow (kom acidofilne i bazofilne) (są tutraj również kom barwnikooporne)
PRZYSADKA
gruczol dokrewny o masie 0,7g
zlokalizowany wewantrz czaszki w okolicy kostnego zaglebienia kosci klinowej nazywanego siodlem tureckim
dzieli się na czesci:
przednią (adenohypophysis)
tylną
Przysadka ma pochodzenie ektodermalne, z dwoch niezaleznych zawiazkow.
Rozwój rozpoczyna się w 6 tygodniu zycia zarodkowego.
Część gruczołowa przysadki
składa się z :
czesci przedniej (plat przedni = część dalsza)
czesci posredniej
czesci guzowatej
Część przednia
najwieksza część przysadki - 70% masy calego narzadu
zawiera komorki gruczolowe zgrupowane w :
sznurach komorkowych
gronach
w postaci pecherzykow (rzadzieJ) zawierajacych niewielkie ilosci koloidu
Budowa komórkowa (podział oparty na wlasciwosciach wybarwiania się ziarnistosci w hematoksylinie i eozynie; dziś ma tylko znaczenie historyczne)
Kom chromofilne (=chromatofilne=barwnikochlonne) - wykazują powinowactwo do jednego z barwnikow
Kom. chromofobowe (barwnikooporne)
Somatotrofy (komorki kwasochlonne):
owalne lub okragle
zawieraja male ziarnistosci wydzielnicze (o sr. 300-400 nm) z hormonem wzrostu STH (somatotropina)
dobrze rozwiniete RER, aparat golgiego
liczne mitochondria
STH (somatotropina)
wydzielany przez cale życie
pobudza synteze bialek w komorce (pobudza komorki wątrobowe do syntezy somatomedyn)
pobudza podzialy mitotyczne (chondroblastow chrzastek wzrostowych kosci dlugich i innych komorek)
wplywa na metabolizm weglowodanow i tluszczy (aktywuje lipazy lipoproteinowa rozkladajaca trojglicerydy w komorkach tluszczowych do wolnych kwasow tluszczowych i glicerolu)
nadmierna sekrecja STH prowadzi gigantyzm (przez zakonczeniem wzrostu kosci dlugich), po zakonczeniu - akromegalię (powiekszanie czesci miekkich oraz narzadow wewnetrznych)
Laktotrofy
komorki wieloscienne
produkuja prolaktyne (hormon laktogenny)
zawieraja ziarnistosci nieregularnych ksztaltow (sr 400-700 nm)
dobrze rozwiniete RER, aparat goligego
Prolaktyna
zapoczatkowuje laktacje (dzialanie mamotropowe)
wplywa na instykt macierzynski
dziala na cialko zolte, pobudzuajac do wydzielania progesteronu (dzialanie luteotropowe)
Kortykotrofy
najliczniejsze w centralnej czesci plata przedniego
owalne lub okragle komorki
zawieraja najmniejsze ziarnistosci sposrdo komorek gruczolowych
Kortykotropina (= adrenokortykotropina)