Mikroflora powietrza

- nie jest środowiskiem do rozwoju mikroflory, ale jest ośrodkiem do jej rozprzestrzeniania się, choć niektórzy autorzy, uważają że drobnoustroje mogą odżywiać się substratami organicznymi rozpuszczonymi w kropelkach mgły zawieszonej w powietrzu i rozmnażać się

- drobnoustroje do powietrza dostają się z gleby, wody, otwartych jam ciała organizmów żywych, ich wydalin, powierzchni produkcyjnych

- bioaerozole (układy dwu lub trójfazowe, składające się z fazy rozpraszającej (powietrza) i fazy rozproszonej (stałej lub ciekłej zawierającej mikroorganizmy) :

- faza rozproszona - drobne cząstki płynu lub substancji stałych zawierające pyłki roślin, zarodniki grzybów, komórki bakterii, drożdży, wirusy

- drobnoustroje przyczepione są do cząstek kurzu i pyłów, mikrokropelek płynów - mogą przebywać w powietrzu bardzo długo

- sposoby rozprzestrzeniania siÄ™ bioaerozoli w powietrzu:

• dynamiczna projekcja kropel - uzyskiwania w momencie ich wyrzucania przy skurczu mięśni dróg oddechowych (kaszel, kichanie)

• system wentylacyjno-klimatyzacyjny pomieszczeÅ„, z obecnoÅ›ciÄ… kanałów wywiewnych i nawiewnych, szybów, wind, itp.

• prÄ…dy konwekcyjne powietrza - duże odlegÅ‚oÅ›ci

- podział aerozoli ze względu na skład jakościowy:

• bioaerozole saprofityczne

• bioaerozole zakaźne (chorobotwórcze)

• bioaerozole mieszane

- ilość i skład mikroflory powietrza jest zmienny i zależy od wielu czynników

- więcej drobnoustrojów w pomieszczeniach zamkniętych (gęstość ich zasiedlenia przez ludzi, zwierzęta, nasłonecznienie, wilgotność, utrzymanie czystości i wietrzenia) niż w otwartych

- w pomieszczeniach użytkowanych przez ludzi i zwierzęta więcej drobnoustrojów chorobotwórczych

- człowiek jest źródłem zanieczyszczeń mikrobiologicznych powietrza powstających przez turbulencje powietrza podczas mówienia, kaszlu, kichania, głowa i ręce, ubranie i buty też mogą być źródłem mikroflory emitowanej do powietrza

- atmosfera miast, osiedli i terenów przemysłowych zawiera więcej zanieczyszczeń niż atmosfera pól i lasów

- w powietrzu miejskim - do kilkuset tysięcy drobnoustrojów w 1 dm3 powietrza (gł. organizmy saprofityczne:

ÛÜ zarodniki grzybów zwÅ‚aszcza pleÅ›ni - 70%

ÛÜ bakterie - 19-26%, (w tym gronkowce - 10%, ziarniaki - 50%)

- ilość i skład mikroflory powietrza zależy od klimatu, pory roku, okrywy roślinnej, gleby, opadów i nasłonecznienia

- przeżycie drobnoustrojów w powietrzu zależy od charakterystycznej dla każdego gatunku odporności na wysuszenie i działanie promieni UV

- selekcja - najszybciej giną formy najwrażliwsze wegetatywne, najdłużej żyją formy przetrwalne, np. endospory bakterii, konidia pleśni, mikrocysty, ale też kom. osłonięte śluzem czy inną substancją organiczną oraz te które wytwarzają barwniki karotenoidowe (żółte i czerwone)

- metody dezynfekcji i wyjaławiania powietrza:

- skuteczność dezynfekcji powietrza zależy od:

ÛÜ stopnia rozproszenia substancji bakteriobójczej

ÛÜ stężenia substancji bakteriobójczej

ÛÜ wilgotnoÅ›ci powietrza (nie niższa niż 40-60%)

- dezynfekcja powinna być prowadzona skutecznie w stosunku do drobnoustrojów, ale nie powinny być toksyczne dla człowieka

Wymagania mikrobiologiczne

- zawarte w Polskiej Normie PN-89/Z-04111

- dotyczą liczby bakterii, grzybów i promieniowców występujących w powietrzu atmosferycznym

Ogólna liczba bakterii jtk/m^3	Liczba drożdży i pleśni jtk/m^3	Liczba promieniowców jtk/m^3	Stopień zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego
poniżej 1 000	10	3 000-5 000	niezanieczyszczone
1 000-3 000	10-100	5 000-10 000	średnio zanieczyszczone
powyżej 3 000	powyżej 100	powyżej 10 000	silnie zanieczyszczone

Metoda sedymentacyjna Kocha

- najczęściej stosowana metoda badania stopnia zanieczyszczenia powietrza

- oparta jest na swobodnym osiadaniu pod wpÅ‚ywem siÅ‚ grawitacji pyÅ‚ków i kropelek niosÄ…cych drobnoustroje - w czasie 5 minut na pÅ‚ytce o powierzchni 100 cm² osiada tyle drobnoustrojów, ile znajduje siÄ™ w 10 dm³ powietrza

- pobranie próby polega na tym, że na pewien czas (5, 10, 15 minut do 30) otwiera się płytki Petriego z wylaną uprzednio pożywką (agar odżywczy, agar brzeczkowy)

- po określonym czasie ekspozycji płytki zamyka się, zawija w jałowy papier, ustawia dnem do góry i inkubuje w termostacie

ÛÜ agar odżywczy - 48 godz. w 37°C

ÛÜ agar brzeczkowy - 48 godz. w 26°C

- po tym czasie liczy się wyrosłe kolonie wg wzoru

1

a - średnia arytmetyczna z liczby kolonii wyrosłych na dwóch płytkach z tym samym podłożem

b - powierzchnia pÅ‚ytki w cm³

c - współczynnik czasu ekspozycji płytki

dla 5 min - 1, dla 10 min - 2, dla 15 min - 3

100 - przeliczenie powierzchni pÅ‚ytki na 100 cm²

x = a·100/b·c

---