Ćwiczenia 8 12.12.2008

Możliwość i powinność zachowania obowiązku ostrożności

przewidywał - ktoś przewidywał ale nie zachował środków ostrożności w danych okolicznościach, sytuacja subiektywna i indywidualna, sprawca ma świadomość możliwości popełnienia czynu, ale lekkomyślnie decyduje się na to.

mogłeś przewidzieć - subiektywnie sprawca nie posiada wiedzy, ale obiektywnie powinien mieć taką wiedzę (np. jak ktoś w samochodzie przełączał radio i nie zauważył znaku - subiektywnie nie wie o tym, co mówił znak ale obiektywnie powinien o tym wiedzieć)

Art. 9.

§ 3. Sprawca ponosi surowszą odpowiedzialność, którą ustawa uzależnia od określonego następstwa czynu zabronionego, jeżeli następstwo to przewidywał albo mógł przewidzieć.

Wina mieszana

skutek - bliskość czasowa jest na zasadzie bodziec-reakcja

następstwo - jest bardziej oddalone w czasie od skutku - dalszy skutek

Czyn I	Czyn II
Czyn wyjściowy	Następstwo
Umyślny	Nieumyślne	Nieumyślne spowodowanie śmierci w następstwie pobicia
Umyślny	Umyślne	Zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem w następstwie, którego nastąpiła śmierć ofiary
Nieumyślny	Nieumyślne	W następstwie nie zachowania środków ostrożności przy przechowywaniu nielegalnie posiadanej trucizny wielu osób zostaje zatrutych
Nieumyślny	Umyślne	Logicznie niemożliwy przypadek!

Okoliczności wyłączające winę

Niepoczytalność sprawcy

Art. 31. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto, z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem.

Sądzenie osób chorych psychicznie jest sprzeczne z zasadą humanitaryzmu i godności człowieka

Zasady te zostały zapoczątkowane za czasów Rewolucji Francuskiej, do polskich kodyfikacji trafiły w okresie międzywojennym.

remisja - wyciszenie

choroby psychiczne charakteryzują się remisją, czyli powrotem do normalności

Metoda mieszana określania niepoczytalności

Niepoczytalność określa się według metody mieszanej (psychiatryczno-psychologicznej). Choroba psychiczna nie jest przesłanką braku odpowiedzialności. Taką przesłanką jest niepoczytalność.

• metoda psychiatryczna - kto, z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych

• metoda psychologiczna - nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem

Jeżeli przestępstwo zostało dokonane w czasie remisji, a po skazaniu w trakcie odbywania kary powróciła psychoza następuje

• przerwa w odbywaniu kary

• zawieszenie odbywania kary

• …

Winę wyłącza czynna psychoza w momencie czynu, a nie choroba psychiczna.

Środek zabezpieczający

Art. 94. § 1. Jeżeli sprawca, w stanie niepoczytalności określonej w art. 31 § 1, popełnił czyn zabroniony o znacznej społecznej szkodliwości i zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że popełni taki czyn ponownie, sąd orzeka umieszczenie sprawcy w odpowiednim zakładzie psychiatrycznym.

Przesłanki środków zabezpieczających

• niepoczytalność - art. 31 par. 1

• znaczna społeczna szkodliwość

• zachodzi wysokie prawdopodobieństwo popełnienia podobnego czynu ponownie

Poczytalność ograniczona w znacznym stopniu

Art. 31. 

§ 2. Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Poczytalność ograniczoną w znacznym stopniu określamy także przy pomocy metody mieszanej chociaż w treści paragrafu nie mamy wyróżnionej metody psychiatrycznej.

Poczytalność ograniczoną w znacznym stopniu nie wyłącza przestępstwa.

Fakultatywne nadzwyczajne złagodzenie kary.

Art. 31

§ 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się, gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał albo mógł przewidzieć.

Paragraf 3 jest pochodną actio libera in causa.

rausz delikt - przestępstwo popełnione w trakcie nietrzeźwości jest przestępstwem samym w sobie - tą koncepcję nasz ustawodawca odrzucił

actio libera in causa - karze się na przedpolu czynu - zarzutem będzie, że spożył alkohol a w następstwie zabił - w momencie w którym ktoś zaczyna spożywać alkohol przesądza o swojej winie, akceptuje odpowiedzialność karną za wszystko stanie się potem

Okoliczności zwalniające z odpowiedzialności za czyny popełnione w stanie nietrzeźwości (odurzenia)

Poczytać o środkach zabezpieczających.

błąd

przedmiot przestępstwa

1

---