Konspekty lekcji: Propozycje zabaw i ćwiczeń podczas zajęć koła teatralnego Wysłany przez elf72 dnia 30-04-2009 o godz. 08:30:13

Rozpoczynając pracę z dziećmi w szkolnym kole teatralnym początkowo pracowałam intuicyjnie oraz w oparciu o różne publikacje. Stopniowo, dzięki współpracy z instruktorami teatralnymi oraz udziałowi w różnych warsztatach, szkoleniach, przeglądach teatralnych, spotkaniach oraz - co ważne - dzięki pomysłom własnym i moich podopiecznych - udało mi się zdobyć cenne doświadczenie, które przynosi wspaniałe efekty w pracy z młodymi adeptami sztuki scenicznej. Nie chodzi tu bynajmniej o zdobywanie laurów i nagród w konkursach, lecz o radość, wyzwolenie ekspresji, pozbycie się kompleksów, przełamanie pewnych barier, np. wstydu, nieśmiałości, pokochanie sztuki przez młodych aktorów. Chciałabym podzielić się z Państwem kilkoma propozycjami ćwiczeń, które  -mam nadzieję - przydadzą się w pracy z młodzieżą.

Gdy mamy do czynienia z grupą dzieci, które się nie znają, warto zaproponować im zabawy integracyjne, np.:

 

1. ZABAWY W KRĘGU - siadamy w kręgu. Każdy uczestnik podaje  swoje imię i 1 cechę, np. wyglądu, charakteru, znak zodiaku (można też podać : marzenie, ulubiony film, książkę, miejsce, gdzie chciałby spędzić wakacje itp.).

Każda kolejna osoba w grupie wymienia informacje o poprzednikach, a następnie dodaje swoją itd.

2. Innym wariantem tej zabawy jest np. zadanie polegające na wymienianiu imienia co trzeciej osoby.

 

Kolejne ćwiczenia mają na celu rozwój wyobraźni, spostrzegawczości, refleksu, myślenia i pamięci.

 

3. KOJARZENIE SŁÓW - zadaniem dzieci jest skojarzenie słowa:

a/  bezpośrednio związanego z innym wyrazem, np. deszcz  - parasol, kalosze, kałuża, pochmurno itp.

b/ które nie jest w jakimkolwiek stopniu związane z danym wyrazem, np. zupa  - żyrafa, kamień, traktor itp.

4. GRA CIAŁA - jedna lub kilka osób  mają gestem i „wyrazem” ciała, ale nie ruchem pokazać dane hasło, pojęcie, czy np. przysłowie. Reszta grupy ma za zadanie odgadnięcie tajemniczej informacji.

5. GŁUCHY TELEFON - jest to niezwykle ciekawa i lubiana przez dzieci odmiana znanej zabawy. Uczestnicy stoją jeden za drugim. Osoba z tyłu podaje poprzednikowi (który się odwraca) hasło, ale tylko za pomocą pantomimy. Reszta  dzieci jest odwrócona i nie widzi scenki. Gdy dana osoba skończy frazę siada i obserwuje grupę. Osoba, która ma odgadnąć, nic nie mówi, tylko musi pokazać następnej - również za pomocą gestów - dane hasło. Ma jednak utrudnione zadanie, gdyż nie może powtórzyć sposobu prezentacji poprzednika.

6. ECHO - udział w tej zabawie bierze kilka osób, najlepiej nie więcej niż 5. Pierwsza osoba pokazuje gest, druga powtarza go i dodaje swój. Kolejni uczestnicy powtarzają wcześniejsze gesty i dodają swoje. Można urozmaicić tę zabawę i nieco utrudnić. W rundzie powrotnej każdy kolejny uczestnik powtarza gesty poprzedników i dodaje dowolny dźwięk. (Zadaniem następnych osób jest więc powtórzenie nie tylko gestów, ale i dźwięków poprzedników)

 

Dużą przyjemność dają dzieciom zabawy ruchowe. Można zacząć od najprostszych:

 

7. ĆWICZENIA DŁONI - np. wkręcanie żarówek, udawanie żmii.

8. KURKA -  dziobanie ziarna jak kura.

9. WAHADŁO - wykonywanie głową ruchu wahadłowego, np. z otwartymi ustami.

10. PIŁKA - rzucanie wyimaginowaną piłką od osoby do osoby (może to być np. piłka lekarska, ale też ringo) 

11. ANIMATOR RZEŹBY - 1 osoba stoi (rzeźba), a druga jest rzeźbiarzem, który animuje (modeluje)  ją poprzez np.: naciąganie za pomocą sznurka. Artysta operuje tylko sznurkiem (wyimaginowanym), a rzeźba reaguje na pociągnięcia  nim punktowo.

12. PODCHODY - dziecko skrada się do śpiącego zająca (może nim być dowolny przedmiot w sali). Dotykając go musi krzyknąć  z całej siły (co jak się okazuje w praktyce nie zawsze jest takie łatwe dla dzieci!)

13. MUCHY W SMOLE - 2 osoby idą bardzo wolno  z naprzeciwka (jak w zwolnionym tempie), mogą przy tym wyrażać mimiką różnorodne emocje.     

 

Inną grupę ćwiczeń stanowią zabawy partnerskie, których celem jest wzmocnienie więzi między członkami grupy, ich integracja:

 

14. RADIO - wszyscy stoją z zamkniętymi oczami. Reżyser dotyka ramienia jednej z osób, która wciąż mówi, np. swoje imię, miejscowość, tytuł jakiejś książki, filmu itp. Animator „włącza” kilkoro dzieci, później stopniowo „wyłącza” lub „włącza” z różną intensywnością wybrane osoby.

15. SHERLOCK HOLMES - 1 osoba - najlepiej wzięta z  zaskoczenia - stoi tyłem do grupy, naprzeciwko pytającego. Pytania dotyczyć mogą szczegółów, np. osób, których nie widzi w danej chwili (kolor bluzki, ozdoby, gdzie siedzą itp.) lub elementów sali, np. obrazów, ilości krzeseł, zawartości gazetki ściennej, napisów itp. Zabawa ta jest sprawdzeniem spostrzegawczości młodych ludzi, pobudza do współzawodnictwa (kto zapamiętał najwięcej szczegółów).

16. NIEWIDOMY- w parach - 1 osoba jest „niewidząca” (można zasłonić oczy opaską), druga - jej przewodnikiem, który prowadzi ją po klasie, korytarzu itp. Ćwiczenie to rozwija empatię i jednocześnie zmusza do odpowiedzialności i zaufania.

17. Innym wariantem wcześniejszej zabawy jest rozpoznawanie osób na podstawie rysów twarzy, np. 4 osoby siedzą na krzesłach, ławeczce, a inna ( z zasłoniętymi oczami) próbuje rozpoznać znajomych na podstawie dotyku twarzy i włosów (ale nie ubrania!).

 

Kolejny zestaw propozycji obejmuje ćwiczenia dykcji, emisji głosu:

 

18. HORROREK- jest to wariant zabawy PODCHODY. Wszyscy stoją w rozsypce z zamkniętymi oczami. Reżyser dotyka ramienia jednego z uczestników, który musi krzyknąć albo np. zapiszczeć (1-krotnie) lub szepnąć, następnie animowane są inne osoby.

19. Ćwiczenia dykcji, typu:

• Szedł Sasza suchą szosą.

• No i co, że ze Szwecji.

• Sczezł pszczelarz z Pszczyny.

• Trzmiel na trzosie w trzcinie siedzi, z trzmiela śmieją się sąsiedzi.

• Turlał Ulryk na górę kolorowe korale, król i Karol korali nie poturlali wcale. Gdy dotarli do celu i  już byli na górze, kolorowe korale sturlał karlik w kapturze.

Uwagi końcowe.

Pamiętajmy, że:

Na scenie - bardzo ważny jest kontakt wzrokowy między aktorami.

Jeżeli chcemy pokazać coś, czego nie ma, musimy to cały czas widzieć (oczyma wyobraźni)

Pamiętajmy, że gest potęguje emocje, zaś słowo jest często dopełnieniem roli.

W teatrze szkolnym dbajmy, by tekstu  nie było zbyt dużo. W zamian za to skupmy się na gestach, mimice.

---