SZKOŁA GŁÓWNA SŁUŻBY POŻARNICZEJ

Katedra Techniki Pożarniczej

Zakład Hydromechaniki i Przeciwpożarowego Zaopatrzenia Wodnego

LABORATORIUM HYDROMECHANIKI

ĆWICZENIE NR 8

TEMAT: Badanie charakterystyk pomp wirowych odśrodkowych

i ich współpracy szeregowej i równoległej.

WARSZAWA, 2002 r.

1. Podstawy teoretyczne

1. Określenia podstawowe

Pompy są maszynami służącymi do podnoszenia cieczy z poziomu niższego na poziom wyższy lub do przetłaczania cieczy z obszaru o ciśnieniu niższym do obszaru o ciśnieniu wyższym. Działanie pomp polega na wytwarzaniu różnicy ciśnień między stroną ssawną a tłoczną organu roboczego (tłoka, wirnika) pompy.

Istotna różnica między pompami a wszystkimi innymi przenośnikami cieczy (np. strumienicami) polega na istnieniu organu czynnego, który oddziela obszar ssawny od obszaru tłocznego pompy.

Pompy jako maszyny bierne (robocze) przenoszą energię mechaniczną z jakiegokolwiek zewnętrznego źródła energii na przepływające przez nie ciecze; pompy powodują zatem wzrost energii przepływającej przez nie cieczy. Energia cieczy u wylotu pompy zużywa się na podniesienie cieczy i pokonanie oporów hydraulicznych w przewodzie tłocznym. Układ złożony z przewodu ssawnego, pompy i przewodu tłocznego nazywamy układem pompowym.

Pompami wirowymi nazywamy pompy, których organem roboczym jest osadzony na obracającym się wale wirnik, powodujący zwiększenie krętu lub krążenia cieczy przepływającej przez jego wnętrze.

Pracę pompy charakteryzują następujące wielkości podstawowe: wysokość ssania, tłoczenia i podnoszenia; wydajność; moc i sprawność.

1.2. Całkowita geometryczna wysokość podnoszenia H_z

Całkowita geometryczna wysokość podnoszenia H_z jest to różnica poziomów zwierciadeł cieczy zbiornika górnego i dolnego, bez względu na to, czy zwierciadła te są swobodne (rys. 1) czy też znajdują się pod ciśnieniem różnym od atmosferycznego (rys. 2).

H_Z = H_S + m + H_t = h_ss + h_t

gdzie: m - odległość pionowa przekrojów, w których następuje pomiar ciśnienia u wlotu i wylotu pompy.

Rys. 1. Rys. 2.

Rys.1 i 2. Ilustracja geometrycznej wysokości ssania, tłoczenia i podnoszenia

1. 3. Manometryczna wysokość podnoszenia H_m

Jest równa różnicy wysokości ciśnienia na tłoczeniu p_t i na ssaniu p_s, powiększonej o odległość pionową przekrojów m, w których następuje pomiar ciśnienia u wlotu i wylotu pompy.

gdzie: H_mt - wysokość manometryczna tłoczenia

H_ms - wysokość manometryczna ssania1.4. Rzeczywista wysokość podnoszenia H_u

Jest równa wysokości manometrycznej H_m powiększonej o różnicę wysokości prędkości na wlocie c_s i u wylotu c_t pompy.

Jeżeli C_t=C_S wtedy rzeczywistą wysokość podnoszenia H_u utożsamiamy z manometryczną wysokością podnoszenia H_m.

1. 4. Wydajność rzeczywista pompy Q_rz

Jest to przeciętne natężenie przepływu przez przekrój króćca tłocznego pompy, zwiększone o natężenie wypływu cieczy niezbędne do chłodzenia łożysk i dławnic, jeżeli pobieranie cieczy do tego celu następuje przed króćcem tłocznym.

1. 6. Wydajność nominalna pompy Q_n

Jest to przeciętne natężenie przepływu przez pompę podnoszącą ciecz na wysokość nominalną H_n przy nominalnej szybkości obrotowej n_n.

1.7. Moc pobierana przez pompę N_w

Jest to moc pobierana na wale pompy. W przypadku bezpośredniego sprzężenia pompy z silnikiem elektrycznym otrzymamy:

gdzie: η_s - sprawność silnika elektrycznego,

N_s - moc silnika elektrycznego.

1. 8. Moc użyteczna pompy N_u

Moc użyteczna N_u pompy o wydajności rzeczywistej Q_rz [m³/s] i użytecznej wysokości podnoszenia H_u [m], wynosi:

lub

gdzie:

γ_c - ciężar właściwy cieczy podnoszonej w kG/m³.

lub inaczej:

jeżeli
wtedy

gdzie: ρ - gęstość cieczy [kg/m³]

g - przyśpieszenie ziemskie [m/s²]

1. 9. Sprawność całkowita pompy

Pojęcie to uwzględnia wszystkie straty związane z przekazywaniem energii pompowanej cieczy.

gdzie:
- straty hydrauliczne ciśnienia wynikające z tarcia i oporów miejscowych przy ruchu cieczy wewnątrz pompy

- straty objętościowe wynikające z wyciekania cieczy przez nieszczelności, dławiki itp.

- straty mechaniczne wynikające z tarcia powierzchni wirnika przez ciecz

Sprawność całkowita pompy określona jest stosunkiem mocy użytecznej N_u do mocy pobranej na wale pompy N_w:

1.10. Krótki opis i zasada działania pompy wirowej odśrodkowej

Głównym elementem pompy (rys. 3) jest wirnik W osadzony na wale. Wirnik posiada łopatki Ł osadzone na tarczy T. Łopatki obracając się wraz z wirnikiem wprawiają ciecz w ruch obrotowy. Ciecz dopływa przez otwór wlotowy w tarczy wirnika. Cząstki wody mające odpowiednią prędkość odrzucane są do spiralnej i rozszerzającej się kierownicy K. Prędkość wypływu cieczy z wirnika jest większa od prędkości przepływu w rurze tłocznej R_t. Wyhamowanie rozpędzonej cieczy następuje w kierownicy K i zamykającym ją dyfuzerze D. Energia kinetyczna zostaje w znacznej części zamieniona na energię ciśnienia.

Napór łopatek na ciecz powoduje wzrost ciśnienia po stronie czynnej (napierającej), a spadek po stronie biernej. Gdy ciśnienie po stronie biernej spadnie poniżej ciśnienia w zbiorniku czerpalnym następuje zassanie cieczy. Warunkiem zasysania jest taki spadek po stronie biernej, aby ciśnienie w zbiorniku dolnym mogło pokona* wysokość ssania i opory przepływu przez rurę ssawną R_S.

Rys. 3. Schemat odśrodkowej pompy wirowej

2. Charakterystyki pomp

Charakterystykami hydraulicznymi pomp nazywamy krzywe: H=f(Q), N=f(Q), η=f(Q). Obrazują one zależności wysokości podnoszenia, mocy i sprawności w funkcji natężenia przepływu. Znajomość tych charakterystyk jest konieczna do właściwego użytkowania pompy oraz do badania układów pomp z sobą współpracujących. Charakterystyki pomp są wyznaczane najczęściej doświadczalnie. Na podstawie znanej charakterystyki danej pompy można wyznaczy* charakterystykę innej, geometrycznie podobnej pompy. Istnieją dwa sposoby przedstawienia charakterystyk indywidualnych:

1. Na osi odciętych podajemy wartości natężenia przepływu Q w [m³/s], a na osi rzędnych wartości wysokości podnoszenia H w [m], mocy w [kW] i sprawności w [%]. Są to indywidualne charakterystyki wymiarowe.

2. Na osi odciętych podajemy wartości stosunku Q/Q_n, a na osi rzędnych wartości H/H_n, N/N_n, n/n_n w procentach. Są to indywidualne charakterystyki bezwymiarowe. Indeks „n” oznacza wartość nominalną. Oprócz przedstawionych powyżej typów charakterystyk często stosowane są charakterystyki uniwersalne, odnoszące się do wszystkich pomp danego typu.

Kształt i przebieg krzywej charakterystycznej H=f(Q) wyjaśnia rysunek 4.

Zależność H_th∞=f(Q) obrazuje na rysunku linia prosta. W wyniku skończonej liczby łopatek, a co za tym idzie strat stąd wynikających powstaje charakterystyka H_th=f(Q). Jest ona również linią prostą. Straty ciśnienia Δh_f na tarcie cieczy i zamianę prędkości na ciśnienie w kanałach przepływowych pompy oraz na wiry powstające na skutek krzywizny linii prądu wzrastają proporcjonalnie do Q² /krzywa h_f=f(Q)/. Straty ciśnienia na uderzenie h_u powstające wskutek niezgodności kątów nachylenia strug z kątami nachylenia łopatek wirnika i kierownicy przedstawia Δh_u=f(Q). Krzywa ta posiada minimum w punkcie G, odpowiadającym natężeniu przepływu Q_u. Krzywe Δh_f=f(Q) i Δh_u=f(Q) są parabolami. Po odjęciu od H_th strat Δh_f i Δh_u otrzymujemy charakterystykę rzeczywistą H=f(Q).

Rys. 4. Wyjaśnienie kształtu i przebiegu krzywej charakterystycznej

Z rys.4 wynika, że krzywa opisująca zależność wysokości podnoszenia od wydajności pompy H=f(Q) ma charakter krzywej obwiedniowej, którą opisuje się równaniem
.

Przykładowy przebieg linii charakterystycznych dla pompy odśrodkowej przedstawiono na rysunku 5.

Rys. 5. Przykładowy przebieg linii charakterystycznych dla pompy wirowej odśrodkowej

3. Współpraca kilku pomp

3.1. Charakterystyka przewodu

Krzywa H_p + Δh_r=f(Q), (rys. 6), przedstawiająca zależność wysokości strat energetycznych (hydraulicznych) w przewodzie od natężenia przepływu nazywa się charakterystyką przewodu. Oprócz statycznej /potencjalnej/ wysokości podnoszenia H_p pompa musi pokona* opory ruchu h_r wzrastające z natężeniem przepływu.

Rys. 6. Charakterystyka przewodu

3.2. Współpraca kilku pomp na wspólny przewód

Jeżeli całkowita wydajność jest podzielona na kilka pomp tłoczących ciecz do wspólnego przewodu, to zachodzi równoległa współpraca pomp, jeżeli zaś podzielona jest wysokość podnoszenia, to mówimy o szeregowej współpracy pomp.

3.3. Równoległa współpraca pomp o jednakowej charakterystyce

Rys. 7. Równoległa współpraca dwóch pomp o jednakowej charakterystyce.

Wspólną krzywą wydajności znajdujemy w ten sposób, że dodajemy odcinki odpowiadające tej samej wysokości podnoszenia. Dla pomp o jednakowej charakterystyce będzie to podwojenie odciętej punktu I. Punkt przecięcia się krzywej wydajności sumarycznej z charakterystyką przewodu jest punktem pracy układu połączonych równolegle dwóch pomp. Wydajność dwóch pomp połączonych równolegle, na skutek wzrastających wraz z wydajnością strat w przewodzie, jest zawsze mniejsza od podwojonej wydajności jednej pompy pracującej indywidualnie.

Jeżeli zachodzi potrzeba regulacji wydajności przez dławienie, to ze względu na oszczędność energii należy dławi* tylko jedną pompę.

Współczynniki równania charakterystyki zastępczej pomp o jednakowych parametrach połączonych równolegle, przyjmą postać:

gdzie: n_p - liczba pomp

3.4. Szeregowa współpraca dwóch pomp o jednakowej charakterystyce

Sumaryczną charakterystykę tworzymy przez podwojenie rzędnych wysokości podnoszenia przy tej samej wydajności - rys. 9 (przez każdy element układu szeregowego przepływa ten sam wydatek).

Rys. 8. Szeregowa współpraca dwóch pomp o jednakowej charakterystyce

Współczynniki równania charakterystyki zastępczej pomp o jednakowych parametrach połączonych szeregowo, przyjmą postać:

gdzie: n_p - liczba pomp.

3.5. Równoległa współpraca pomp o różnych charakterystykach

W przypadku dwu pomp o różnych charakterystykach przepływu H=f₁(Q) i H=f₂(Q) zasilających równolegle jeden wspólny przewód (rys. 9), wykreślamy sumaryczną charakterystykę przepływu h=f₃(Q) i otrzymujemy punkt C₃ współpracy równoległej obu pomp z przewodem. Ponieważ przy współpracy równoległej wysokości tłoczenia u wylotu obu pomp są takie same, punkty współpracy obu pomp znajdziemy jako punkty przecięcia się charakterystyk obu pomp z prostą H_c3=const.

W obszarze natężeń przepływu od Q=0 do Q=Q_c3 charakter pracy układu pompowego jest niestateczny, a sumaryczna charakterystyka przepływu w tym obszarze przebiega wzdłuż linii B₂B₃ (gdy u wylotu pompy I znajduje się zawór zwrotny), lub wzdłuż linii B₂'B₃, gdy przez pompę I przepływa ciecz w kierunku odwrotnym W obszarze B₁B₃ współpraca zespołu obu tych pomp nie ma sensu, gdyż wydajność zespołu byłaby równa różnicy wydajności pompy II i I.

Rys. 9. Równoległa współpraca pomp o różnych charakterystykach

3.6. Regulacja wydajności pomp

W celu przystosowania wydajności pompy do zmiennego zapotrzebowania cieczy stosuje się dwa rodzaje regulacji:

• Przy stałej liczbie obrotów.

• Przy zmiennej liczbie obrotów.

Regulacja przy stałej liczbie obrotów

Regulacja przy stałej liczbie obrotów odbywa się prawie zawsze przez przymykanie lub otwieranie zaworu w przewodzie tłocznym.

W wielkich pompach śmigłowych stosowana jest ręczna lub automatyczna zmiana kąta nachylenia łopatek wirnika, co daje znaczne oszczędności energii.

Na rys. 10 przedstawiającym typową charakterystykę pompy wirowej odśrodkowej rozpatrzmy zjawiska zachodzące przy dławieniu w przewodzie tłocznym.

Rys. 10. Zjawiska zachodzące przy dławieniu w przewodzie tłocznym

Krzywa Δh_r=f(Q) jest charakterystyką przewodu. Przy całkowicie otwartym zaworze regulacyjnym punktem pracy jest punkt przecięcia krzywych H=f(Q) i Δh_r=f(Q), oznaczony literą A. Punkt ten odpowiada wydajności Q_A. Jeśli zapotrzebowanie wody jest mniejsze niż Q_A i wynosi np. Q_B, to zawór należy przymkną*. Wydajności Q_B odpowiada na krzywej H=f(Q) wysokość podnoszenia H_C, podczas gdy rzeczywista wysokość wg charakterystyki przewodu wynosi H_B. Nadwyżka H_C-H_B zostaje stracona na zaworze, co oczywiście stanowi miarę straty energii. Przy dalszym zmniejszaniu Q straty na zaworze rosną, zaś sprawność użyteczna spada. Strata mocy wynosi:

Straty wysokości podnoszenia ΔH_z, mocy N_r i sprawności przedstawia pole zakreskowane na rysunku 9. Regulacja dławienia powoduje znaczne straty energii. Jest to najprostszy a zarazem najmniej ekonomiczny rodzaj regulacji. Rzadziej stosowaną metodą regulacji przy stałej szybkości obrotowej jest regulacja upustowa - polega na odprowadzeniu części wody z przewodu tłocznego przez przewód upustowy do innego urządzenia lub do przewodu ssawnego tej samej pompy.

3.7. 2. Regulacja wydajności obrotami pompy

Weźmy pod uwagę charakterystykę przepływową H = f (Q) pompy, której wał obraca się z szybkością n. Jeżeli przy zmianie prędkości obrotowej będziemy zmieniali wydatek i wysokość podnoszenia tak, aby trójkąty prędkości na wlocie i na wylocie z wirnika pozostawały podobne, to wszystkie prędkości będą się zmieniały proporcjonalnie do jego szybkości obrotowej. W każdym punkcie charakterystyki przepływowej, określonej współrzędnymi Q i H obowiązują prawa podobieństwa przy zmianie prędkości obrotowej n (dla η=const.).

• wydajności są proporcjonalne do szybkości obrotowej n, tzn.:

• wysokości podnoszenia są proporcjonalne do kwadratu prędkości obrotowej n:

Zależności te umożliwiają wyznaczenie charakterystyk pompy przy różnych wartościach prędkości obrotowej, jeżeli znana jest charakterystyka przy prędkości n. Wzory określone powyżej są słuszne przy założeniu, że przy przejściu od jednego punktu charakterystyki do punktu homologicznego na drugiej charakterystyce wartość współczynnika sprawności pozostaje bez zmian.

Rys. 11. Powinowactwo charakterystyk przepływu

Z tego powodu charakterystyki otrzymane z przeliczenia na podstawie tych wzorów są bliskie rzeczywistości tylko przy prędkościach obrotowych różniących się od prędkości nominalnej nie więcej niż 25 %.

Regulacja wydajności pompy obrotami jest najbardziej ekonomiczna i zwykle jest stosowana w praktyce pożarniczej.

4. Kawitacja

Zjawiskiem często występującym, a niepożądanym w pompach, jest kawitacja. Zjawisko to polega na tworzeniu się w obszarze ciekłym przestrzeni wypełnionych parą wodną. Jeżeli w dowolnym miejscu wewnątrz pompy ciśnienie w cieczy spadnie poniżej ciśnienia pary nasyconej przy danej temperaturze, wówczas zaczynają powstawać drobne pęcherzyki pary tej cieczy, a także wydzielają się rozpuszczone w niej gazy. Pęcherzyki pary porywane są przez przepływającą ciecz i przenoszone do obszaru wyższego ciśnienia, gdzie skraplają się. Skraplanie to odbywa się gwałtownie, wskutek czego towarzyszy mu miejscowy wzrost ciśnienia, posiadający charakter uderzenia hydraulicznego. Szybko po sobie następujące uderzenia cząstek cieczy powodują nadżerki powierzchni ścian kanałów przepływowych pompy. Kawitacji towarzyszą, zależnie od jej natężenia, lekki szum, trzaski, a wreszcie silny hałas i wibracje. Powoduje ona poza tym spadek wydajności, wysokości podnoszenia i sprawności.

Miejsca atakowane przez kawitację to łopatki wirnika i kierownicy oraz powierzchnie wewnętrzne ścian ograniczających ciecz przepływającą przez wnętrze pompy. Kawitacja objawia się obniżeniem wysokości podnoszenia i sprawności pompy oraz hałaśliwą pracą i drganiami. Rysunek nr 12 przedstawia załamanie krzywych charakterystycznych pompy wirowe odśrodkowej poddanej działaniu kawitacji.

Rys. 12. Krzywe charakterystyczne jednostopniowej pompy odśrodkowej poddanej działaniu kawitacji.

4. Opis instalacji pomiarowej i wykonanie ćwiczenia

4.1. Opis instalacji pomiarowej

Schemat stanowiska pomiarowego przedstawiono na rys. 13. Stanowisko umożliwia określenie charakterystyk każdej z pomp pracujących pojedynczo, charakterystyki zastępczej przy współpracy równoległej pomp oraz charakterystyki zastępczej przy ich współpracy szeregowej, przy czym możliwa jest zmiana kolejności pomp.

Obiektami badanymi są dwie pompy 1 (Grundfoss CR 2/50). Pompy pracują z niewielkim napływem, co oznacza, że poziom lustra cieczy w zbiorniku jest powyżej wirników pomp. Woda ze zbiornika może być pobierana przez dowolną pompę lub przy współpracy równoległej przez obie pompy razem. Każda z pomp posiada własny przewód ssawny zakończony smokiem ssawnym 5. Na każdym przewodzie ssawnym zainstalowano dodatkowo zawór zwrotny 2. Do każdego z przewodów ssawnych podłączono wakuometr 9 poprzez zawór odcinający 8.

Na stronie tłocznej każdej z pomp zainstalowano zawór kulowy 3 oraz trójnik z zaworem kulowym 4. Przewód tłoczny każdej z pomp połączono z przewodem ssawnym drugiej pompy. Zawory 3 i 4 stanowią elementy umożliwiające pracę równoległą lub szeregową obu pomp. Na każdej z linii tłocznych zainstalowano dodatkowo manometr sprężynowy 10 poprzez zawór odcinający. Obydwa przewody tłoczne łączą się. Na wspólnym przewodzie zainstalowano przepływomierz magnetyczny nie powodujący praktycznie żadnych zakłóceń przepływu. Na końcu przewodu zainstalowano zasuwę 7 przeznaczoną do realizacji regulacji dławieniem. Na wspólnym przewodzie zainstalowano także przyrządy do pomiaru ciśnienia tzn. manometr sprężynowy 11 i czujnik tensometryczny 12 podłączony do miernika 13. Zarówno przepływomierz, jak i przyrząd do pomiaru ciśnienia posiadają wyjścia analogowe zapewniające sygnał proporcjonalny do wielkości mierzonej. Umożliwia to automatyzację pomiarów poprzez wykorzystanie komputera z odpowiednią kartą pomiarową.

Rys. 13. Schemat stanowiska pomiarowego.

1 - pompa, 2 - zawór zwrotny, 3 - zawór kulowy, 4 - zawór kulowy, 5 - smok ssawny, 6 - przepływomierz magnetyczny, 7 - zawór regulacyjny, 8 - zawór odcinający, 9 - wakuometr, 10, 11 - manometry sprężynowe, 12 - tensometryczny czujnik ciśnienia, 13 - miernik ciśnienia, 14 zbiornik wody.

4.2. Wykonanie pomiarów

4.2.1. Określenie charakterystyk pojedynczej pompy

• Włączy* pompę 1 zamykając uprzednio zawór 4 oraz zawory 3 i 4 na tłoczeniu drugiej pompy.

• Zmierzyć dla różnych stopni zdławienia zaworem 7 podciśnienie na ssaniu i ciśnienie na tłoczeniu dla pojedynczej pompy oraz odpowiadający im wydatek oraz moc pobieraną przez silnik.

• Wyniki zestawić w tabeli 1.

4.2.2. Badanie współpracy równoległej pomp

• Otworzyć zawory 3 i zamkną* zawory 4 na przewodach tłocznych obu pomp.

• Zamknąć zawory manometryczne przy wakuometrach.

• Włączyć obie pompy przy całkowicie otwartym zaworze 7.

• Otworzyć zawory manometryczne.

• Zmierzyć dla różnych stopni zdławienia zaworem 7 podciśnienie na ssaniu i ciśnienie na tłoczeniu oraz odpowiadający im wydatek.

• Wyniki zestawić w tabeli 2.

• Po zakończeniu pomiarów otworzyć całkowicie zawór 7.

• Zamknąć zawory manometryczne przy wakuometrach.

• Wyłączyć pompy.

• Wyniki zestawić w tabeli 2.

4.2.3. Badanie współpracy szeregowej pomp

• Zamknąć zawór 3 i otworzyć zawór 4 na przewodzie tłocznym pierwszej pompy.

• Zamknąć zawór 4 i otworzyć zawór 3 na przewodzie tłocznym drugiej pompy.

• Zamknąć zawór manometryczny przy wakuometrze drugiej pompy.

• Całkowicie otworzyć zawór 7.

• Włączy* kolejno pompy 1 i 2.

• Zmierzyć dla różnych stopni zdławienia zaworem 7 podciśnienie na ssaniu i ciśnienie na tłoczeniu oraz odpowiadający im wydatek.

• Po zakończeniu pomiarów otworzyć całkowicie zawór 7.

• Wyłączyć pompy.

• Wyniki zestawić w tabeli 3.

UWAGA: Aby uzyskane wyniki umożliwiały poprawne wykonanie sprawozdania wskazane jest dokonywanie pomiarów w zakresie od pełnego otwarcia zaworu 7 do pełnego zamknięcia, ze stałym krokiem, tzn. poprzez stopniowe zmniejszanie wydatku np. o 10 % wartości maksymalnej.

Moc pobieraną przez silniki pomp N_s należy odczytać z watomierza. Wskazanie watomierza W_w należy pomnożyć przez 3 (miernik mierzy napięcie fazowe), zatem N_s = 3 W_w, gdzie W_w - wskazanie watomierza.

4.3. Wykonanie sprawozdania

• Obliczy* wydatek, wysokość użyteczną podnoszenia, moc hydrauliczną i sprawność dla pompy pojedynczej oraz dla pomp pracujących szeregowo i równolegle wg wzorów:

H_u = H_s + H _t [msw]

[kW]

[dm³/s]

gdzie: k - wskazanie przepływomierza wyrażone w % Q_nom (Q_nom=4,4 dm³/s)

100 [%]

gdzie: η_s=0,65

• Wyniki przedstawić tabelarycznie.

• Sporządzić na papierze milimetrowym charakterystyki H_u=f(Q), N_u=f(Q), η=f(Q) dla pojedynczej pompy i dla pomp pracujących szeregowo i równolegle.

• Przedstawić spostrzeżenia i wnioski z badań.

Przykładowe pytania kontrolne

1. Podaj definicję pompy wirowej.

2. Wyjaśnij różnicę między manometrycznymi i geometrycznymi wysokościami ssania, tłoczenia i podnoszenia.

3. Wyjaśnij zasadę działania pompy wirowej.

4. Przedstaw wykreślnie krzywe charakterystyczne pompy odśrodkowej.

5. Podaj równanie charakterystyki zastępczej identycznych pomp pracujących równolegle, jeżeli charakterystyka pojedynczej pompy opisana jest równaniem
   .

6. Podaj równanie charakterystyki zastępczej identycznych pomp pracujących szeregowo, jeżeli charakterystyka pojedynczej pompy opisana jest równaniem
   .

7. W jaki sposób można zmienić punkt pracy pompy ?

8. Na czym polega zjawisko kawitacji ?

Tabela pomiarowa nr 1. Określanie charakterystyki pompy pojedynczej

L.p.	k [%]	Hs1 [MPa]	Ht [MPa]	N [W]	Uwagi

Tabela pomiarowa nr 2. Określenie charakterystyki dwóch pomp połączonych równolegle

L.p.	k [%]	Hs1 [MPa]	Hs2 [MPa]	Ht [MPa]	N [W]	Uwagi

Tabela pomiarowa nr 3. Określenie charakterystyki dwóch pomp połączonych szeregowo

L.p.	k [%]	Hs1 [MPa]	Ht1 [MPa]	Ht2 [MPa]	N [W]	Uwagi

1. Imię i nazwisko ....................................................................................................................

2. Imię i nazwisko ....................................................................................................................

3. Imię i nazwisko ....................................................................................................................

4. Imię i nazwisko ....................................................................................................................

5. Imię i nazwisko ....................................................................................................................

data wykonania: .........................................

SZKOŁA GŁÓWNA SŁUŻBY POŻARNICZEJ
KATEDRA TECHNIKI POŻARNICZEJ			LABORATORIUM HYDROMECHANIKI
Ćwiczenie nr:	8	Pluton: Grupa:	Imię i nazwisko		Ocena
Temat: Badanie charakterystyk pomp wirowych odśrodkowych i ich współpracy szeregowej i równoległej.
Prowadzący:			Data wykonania:	Data złożenia:

1

---