Zarządzanie magazynami.

Dokumentacja magazynowania.

Personel magazynowy.

BHP w magazynie.

Magazyn jako samodzielna komórka organizacyjno-funkcjonalna w przedsiębiorstwie, aby mógł realizować swoje zadania, musi być odpowiednio zorganizowany, wyposażony we właściwą dokumentację. Ewidencja zaszłości związanych z przyjmowaniem i wydawaniem dóbr oraz wielkości ich stanów stanowi podstawowe źródło informacji o wielkości i ruchu fizycznym zapasów. Ma to znaczenie dla operatywnego zarządzania nie tylko magazynem, lecz dla gospodarowania zapasami. Podstawowym aktem prawnym regulującym zasady dokumentowania obrotu magazynowego jest ustawa z 29 września 1994 o rachunkowości.
Przyjęcie i wydanie jest dokumentowane jako operacja gospodarcza dowodami księgowymi (źródłowymi).

Dokumenty magazynowe stanowią grupę dokumentów, których zapisy mają bezpośredni wpływ na prowadzenie gospodarki magazynowej i jej rozliczanie. Mogą być wystawiane ręcznie przez magazyniera, w sposób półautomatyczny lub automatyczny, w zależności od ustalenia odpowiednich parametrów i procedur.

Zgodnie z ustawą dokument powinien zawierać co najmniej:
- Określenie rodzaju dowodu;

- Określenie stron (nazwy i adresy) dokonujących operacji gospodarczej;

- Opis operacji, jej wartości;

- Datę dokonania operacji;

- Podpis wystawcy dokumentu oraz osoby, której wydano towar;

- Numer identyfikacyjny dowodu.

Wartość może być w dowodzie pominięta (na wydruku), ponieważ w toku
przetwarzania w systemie następuje ich wycena potwierdzona wydrukiem z
kartoteki ilościowo wartościowej.

Przebieg procesu rozpoczyna się od odbioru i przyjęcia towaru. Przychód do magazynu może nastąpić jako dostawa z zewnątrz bądź z wewnątrz przedsiębiorstwa. Dokumenty oznaczone symbolami Pz, PI i Zz odnoszą się do dostaw z zewnątrz.
Odbiór polega na ilościowym oraz jakościowym sprawdzeniu dostarczonych pozycji. Sprawdzenie ma na celu ujawnienie braków i nadwyżek ilościowych oraz wad i braków jakościowych. Ujęcie spostrzeżeń w odpowiednie protokoły.
Przyjęcie polega na skontrolowaniu strony formalnej tj. zgodności dostawy z zamówieniem, wystawieniu dowodu przychodu.

- Pz, przyjęcie towaru z zewnątrz - od dostawcy krajowego;

- PI, przyjęcie towaru z zewnątrz - od dostawcy zagranicznego;

- Zz, korekta do przyjęcia Pz lub PI - wydanie do dostawcy;

Wydanie to czynność następująca po okresie składowania. Często proces wydawania poprzedza kompletacja, która może odbywać się:

- jednstopniowo - zlecenie po zleceniu;

- dwustopniowo - atrykuł po artykule;

- według tras dostawy;

- według kolejności rozładunku;

Wydanie może odbywać się w dwóch zasadniczych kierunkach:

- wydanie na zewnątrz przedsiebuorstwa dokumentem Wz;

- wydanie do wewnątrz przedsiębiorstwa Rw;

- Dokumentem Rw rozchód wewnętrzny;

- Dokumentem Wp wydanie na produkcje;

Dokumenty Mw i Mp są specyficzną odmianą dokumentów przesunięcia międzymagazynowego Mm. Ich rola polega na przesunięciu towaru, którego ewidencja jest przesunięta w czasie (księgowanie przez konto towar w drodze). Magazyn wydaje towar na podstawie dowodu Wm, dokument ten może generować w magazynie docelowym zapis na czarno dokument Mp. Towar zostaje wydany i po pewnym czasie zostaje dostarczony do magazynu docelowego. Wówczas można zatwierdzić dokument Mp lub wystawić taki dokument ręcznie. Zostaje wówczas zamknięty obieg dokumentów, którego efekt jest identyczny jak w przypadku standardowego dowodu Mm. Zaletą takiego zastosowania jest możliwość kontrolowania towaru w drodze i bilansowania ilości wydanych z przyjętymi.

Dokumenty Mw i Mp są specyficzną odmianą dokumentów przesunięcia międzymagazynowego Mm. Ich rola polega na przesunięciu towaru, którego ewidencja jest przesunięta w czasie (księgowanie przez konto towar w drodze). Magazyn wydaje towar na podstawie dowodu Wm, dokument ten może generować w magazynie docelowym zapis na czarno dokument Mp. Towar zostaje wydany i po pewnym czasie zostaje dostarczony do magazynu docelowego. Wówczas można zatwierdzić dokument Mp lub wystawić taki dokument ręcznie. Zostaje wówczas zamknięty obieg dokumentów, którego efekt jest identyczny jak w przypadku standardowego dowodu Mm. Zaletą takiego zastosowania jest możliwość kontrolowania towaru w drodze i bilansowania ilości wydanych z przyjętymi.

Dokumenty px, rx.

Dokumenty przychodu i rozchodu wewnętrznego, przeznaczone do korygowania stanów magazynowych o protokoły różnic, do zmian indeksów towarowych, obrotu opakowaniami itp.

Dokumenty Po,Ro

Dokumenty przeznaczone do ewidencjonowania obrotu opakowaniami zwrotnymi

PERSONEL
Prace magazynowe obejmują czynności związane z rozładunkiem i załadunkiem towarów, obsługą urządzeń transportu wewnątrzmagazynowego, np. wózków paletowych i widłowych, dźwignic (elektrowciągów linowych i łańcuchowych, suwnic) oraz ręcznym przenoszeniem i podnoszeniem ładunków. W pracach tych wykorzystywane są również drabiny i podesty.
Zasady odpowiedzialności materialnej pracowników magazynowych za powierzone mienie określają:

Kodeks pracy, Rozporządzenie Rady Ministrów z 4 października 1974 r. w sprawie wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie (Dz.U. Nr 40, poz. 236), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie (Dz.U. Nr 60, poz. 275, jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 143, poz. 663), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 października 1975 r. w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkody w powierzonym mieniu (Dz.U. Nr 35, poz. 191), Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkody w powierzonym mieniu (Dz.U. Nr 60, poz. 276, jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 143, poz. 662).

Główne zagrożenia dla pracowników:

- przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego podczas ręcznego podnoszenia i przenoszenia materiałów;

- upadki z wysokości (np. z drabiny lub podestu);

- potknięcia, poślizgnięcia i upadki na powierzchni;

- przygniecenia, zmiażdżenia przez poruszające się maszyny i urządzenia
uderzenia przez spadające i przenoszone przedmioty;

- zagrożenia związane z przechowywaniem substancji toksycznych i wybuchowych (zatrucia, pożar i wybuch);

Pracownicy zatrudnieni w magazynie powinni przejść przeszkolenie bhp, zwłaszcza w odniesieniu do przechowywania materiałów szkodliwych i niebezpiecznych oraz przenoszenia i przewożenia ładunków. Obowiązkiem zakładu jest dostarczenie pracownikom odzieży roboczej i odpowiedniego odzieży ochronnej i ochron osobistych. Przed przystąpieniem do pracy wykonywanej po raz pierwszy, mogącej spowodować zagrożenia, pracowników należy pouczyć o bezpiecznym sposobie wykonywania zadań. Obowiązek ten spoczywa na kierowniku magazynu lub osobach z kierownictwa.

MAGAZYNIER
Magazynier kieruje działalnością magazynu handlowego bądź przemysłowego. Ustala procedury działania, sprawdza jakość i ilość towaru przyjmowanego i wydawanego z magazynu, rozmieszcza towar w pomieszczeniach magazynowych, dokonuje na bieżąco inwentaryzacji znajdującego się towaru. Dba o zabezpieczenie towaru przed pożarem, kradzieżą, zalaniem, szkodnikami, zepsuciem i zniszczeniem. Przestrzega terminów przechowywania np. materiałów, artykułów. Utrzymuje czystość w pomieszczeniach magazynowych. Może porządkować i kontrolować przechowywane przedmioty i sprzęt. Ustala z przełożonymi działania związane z nabywaniem towaru i jego sprzedażą. Uczestniczy w doborze pracowników magazynu i ustala ich obowiązki. Może uczestniczyć w działaniach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zabezpieczenia magazynu. Przechowuje dokumentację gwarancyjną. Dba o wymianę przeterminowanych towarów.

Zasady BHP w magazynie:

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PRACOWNIKA W ZAKRESIE BHP

- Przestrzegać przepisów bhp brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz podawać się egzaminom sprawdzającym z tego zakresu;

- Wykonywać prace zgodnie z przepisami i zasadami BHP oraz stosować się do wskazówek poleceń przełożonych;

- Dbać o należyty stan maszyn i urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz porządku w miejscu wykonywanej pracy;

- Stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego ;

- Poddawać się badania wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zalecenia lekarskim;
- Niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym wypadku w zakładzie albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie.

UPRAWNIENIA PRACOWNIKA W ZAKRESIE BHP

- W razie, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom BHP i stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, albo, gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.
- Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, o którym mowa, pracownik ma prawo oddalić z miejsca zagrożenia i zawiadomić o tym przełożonego.
- W czasie oddalenia się z miejsca pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
- Pracownik ma prawo po uprzednim zawiadomieniu przełożonego:
Powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej, w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia
bezpiecznego wykonania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób.

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PRACODAWCY W ZAKRESIE BHP

- Za stan BHP w zakładzie odpowiedzialność ponosi pracodawca;

- Pracodawca jest zobowiązany chronić zdrowie życie pracownika przez zapewnienie mu higienicznych warunków pracy oraz korzystać z dobrodziejstw nauki i techniki;
- Zapewnić przestrzeganie przepisów BHP w zakładzie pracy oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrola wykonanych tych poleceń;

- Zapewnić wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy oraz służby BHP.

TRANSPORT WEWNĄTRZ ZAKŁADOWY

Podstawowe zasady bezpieczeństwa przy obsłudze urządzeń transportowych:
- Pracodawca powinien zapewnić zastosowanie odpowiednich rozwiązań organizacyjnych i technicznych zwłaszcza w zakresie wyposażenia technicznego, w celu wyeliminowania potrzeby ręcznego przenoszenia ciężarów;
- Jeżeli nie ma możliwości ręcznego przenoszenia ciężarów, należy podjąć odpowiednie przedsięwzięcia, w tym wyposażyć pracownika w niezbędne środki w celu zmniejszenia uciążliwości i zagrożeń związanych z wykonywaniem tych czynności;
Ręczne przenoszenie ciężarów o masie przekraczające ustalone normy jest niedopuszczalne. Masa ładunków przemieszczanych przy użyciu środków transportowych nie powinna przekraczać dopuszczalnej nośności lub udźwigu danego środka transportowego.

Ładunek powinien być zabezpieczony w szczególności przed upadkiem, przemieszczeniem i zsypaniem się ze środka transportowego:

- przy obsłudze urządzeń transportu zmechanizowanego mogą być zatrudnione osoby o wymaganych kwalifikacjach do obsługi danego urządzenia;

- pracodawca jest zobowiązany zapewnić opracowanie zasad ruchu na drogach wewnątrz zakładowych, zgodnie z przepisami zasad ruchu drogowego
- drogi powinny być oznakowane znakami drogowymi zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym.

PODSTAWOWE WYMOGI BHP PRZY TRANSPORCIE RĘCZNYM

1) Organizacja prac transportowych, w tym stosowane metody pracy powinny zapewnić w szczególności:

- Ograniczenie długotrwałego wysiłku fizycznego,w tym zapewnienie odpowiednich przerw w pracy na odpoczynek;

- Wyeliminowanie nadmiernego obciążenia układu mięśniowo szkieletowego;

2) Pracownika, a zwłaszcza urazów kręgosłupa, związanych z rytmem pracy wymuszonym procesem pracy;

- Ograniczenie do minimum odległości ręcznego przemieszczenia przedmiotów;

- Uwzględnienie wymagań ergonomii;

- Przy ręcznym przenoszeniu przedmiotów, tam gdzie jest to możliwe, należy zapewnić sprzęt pomocniczy odpowiednio dobrany do ich wielkości, masy i rodzaju, zapewniający bezpieczne i dogodne wykonywanie tych prac.

3) Organizacja ręcznych prac transportowych powinna uwzględniać wymagania ergonomii, a w szczególności:

- Przemieszczane przedmioty należy przenosić jak najbliżej ciała;

- Sposoby ręcznego przenoszenia przedmiotów powinny eliminować ryzyko urazów, a w szczególności urazów kręgosłupa. Sposoby te powinny wykluczać przemieszczenie przedmiotów, jeżeli:

- Czynności te mogą być wykonywane za pomocą skrętu tułowia. Istnieje możliwość wystąpienia nagłych ruchów przemieszczanego przedmiotu. Ciało pracownika znajduje się w niestabilnej pozycji. Pochylenie tułowia pracownika przekracza 45 stopni.
4) Przedmiot przemieszczany ręcznie nie powinien ograniczać pola widzenia pracownika;
5) Przy pracach związanych z ręcznym przemieszczeniem przedmiotów należy zapewnić wystarczającą przestrzeń, zwłaszcza w płaszczyźnie poziomej umożliwiającą zahamowanie prawidłowej pozycji ciała podczas pracy
Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie przedmiotów przez pomieszczenia, schody korytarze albo drzwi zbyt wąskie w stosunku do rozmiarów tych przedmiotów, jeżeli stwarza to zagrożenie wypadkowe.

6) Powierzchnia, po której są przemieszczane ręczne przedmioty, powinna być równa i stabilna i niebliska;

7) Przejścia drogi transportowe oraz tory i torowiska, po których są przemieszczane przedmioty, powinny spełniać wymagania bhp określone w odrębnych przepisach
8) Opakowania przedmiotów przemieszczanych ręcznie powinny być wykonane z odpowiednio wytworzonych materiałów oraz nie powinny stwarzać zagrożeń.
9) Sposób rozmieszczania przedmiotów w opakowaniach powinien zapewnić ich stabilność podczas przemieszczania;
10) Niedopuszczalne jest przenoszenie i przetaczanie przedmiotów po pochylniach, nie związanych w sposób stały z konstrukcją budynku o kącie nachylenia ponad 15 stopni, oraz przenoszenie po schodach o kącie nachylenia 60 stopni;
11) Niedopuszczalne jest przebywanie pracownika między legarami podczas przetaczania przedmiotów po pochyło ustawionych legarach;

ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PRZY PRACY PRZY PRZEMIESZCZANIU ŁADUNKÓW Z UŻYCIEM NAPĘDZANYCH DŹWIGNIC:

- Dźwignice powinny posiadać wyraźne oznakowanie określające ich dopuszczalny udźwig;
- Krążki, wielokrążki i wyciągarki stosowane do przenoszenia ładunków `powinny być przymocowane do posiadających odpowiednią wytrzymałość belek, haków, dźwigarów lub innych konstrukcji, w sposób zapewniający bezpieczną pracę;
- Stosowane wciągarki i przyciągarki powinny być przymocowane do podłoża w sposób zabezpieczający przed ich przemieszczeniem podczas pracy;
- Elementy układów cięgnowych stosowanych podczas przemieszczania ładunków powinny spełniać wymagania określone w PN;

- Niedopuszczalne jest używanie lin i łańcuchów uszkodzonych lub o niedostatecznej wytrzymałości albo niewłaściwie zamocowanych;

- Długość liny lub łańcuch powinna być tak dobrana, aby przy rozwinięciu, niezbędnym do przemieszczenia ładunku, pozostały na bębnie, co najmniej 2 zwoje;

- Sposób zamocowania ładunku na haku powinien zapobiegać jego upadkowi lub gwałtownej zmianie jego położenia;

- Przebywanie pracowników pod zawieszonym ładunkiem jest niedopuszczalne.

---