MECHANIZMY WZBUDZANIA EMOCJI.

Strelau - r. 25

• EMOCJA - jest subiektywnym stanem psychicznym, uruchamiającym priorytet dla związanego z nią programu działania. Jej odczuwaniu towarzyszą zwykle zmiany somatyczne, ekspresje mimiczne i pantomimiczne oraz zachowania.

• Zwykle są powodowane, potem przebiegają, a następnie powodują konsekwencje

• Zgodnie z koncepcjami oceny poznawczej, emocja jest następstwem specyficznej orienatcji człowieka w otoczeniu, jego stosunku do dokonujących się zmian.

• OCENA POZNAWCZA - rozpoznanie przez podmiot określonego zdarzenia jako znaczącego z punktu widzenia jego własnych celów i interesów

• Składa się z:

• OCENA PIERWOTNA - proces determinujący to, czy emocja się pojawi, a jeśli tak, to jaka będzie jej walencja. Najpierw podmiot podmiot orientuje się, czy zdarzenie ma związek, czy też nie ma związku z jego celami i interesami. Emocja pojawić się może wyłącznie wtedy, gdy zdarzenie ma związek ze wspomnianymi wartościami.

• OCENA WTÓRNA - polega na rozważeniu przez człowieka, w jaki sposób może on uporać się z problemem samym w sobie, a także z przeżywanymi właśnie emocjonalnymi konsekwencjami wystąpienia tego problemu. Przebieg tej oceny determinuje to, jaka emocja się pojawi.

• Szczęście - pojawia się, gdy podmiot stwierdzi, że zdarzenie oznacza osiągnięcie przez niego jakiegoś celu

• Nadzieja - gdy okoliczności zdarzenia stworzą szansę na osiągnięcie pozytywnego celu pod pewnymi warunkami

• Smutek - człowiek skonstatuje, że nie widzi możliwości uporania się z danym problemem

• Strach - pojawi się, gdy podmiot dojdzie do wniosku, że nie ma potencjału wystarczającego do uporania się z niesprzyjającą sytuacją, bądź nie będzie pewny czy potencjał ten jest wystarczający. (dziwne to jest)

• Złość - gdy podmiot stwierdzi, że przyczyną wystąpienia niekorzystnej dla niego sytuacji jest KTOŚ INNY

• Wina - gdy analiza sytuacji doprowadzi człowieka do wniosku, że to on sam spowodował niekorzystny stan rzeczy

Koncepcja Lazarusa poddawana jest krytyce - przez Briana Parkinsona…

Na pojęcie emocji składają się tak różne czynniki, jak:

1. specyficzne doświadczenie o charakterze somatycznym

2. tendencja do podejmowania określonego działania

3. myśli towarzyszące sytuacji, która doprowadziła do powstania emocji

4. ekspresja twarzy i reszty ciała

ASPEKT BIOLOGICZNY - znowu prof. Pawłowski

• koncepcja Paula MacLeana

• w ludzkim mózgu można wyodrębnić trzy zróżnicowane systemy powiązane z trzema głównymi fazami ewolucji:

• MÓZG GADZI - zachowania umożliwiające codzienne życie i reagowanie na działania innych osobników własnego gatunku

• MÓZG PALEOSSAKÓW - opieka rodzicielska oraz przywiązanie dzieci do rodziców, wokalne porozumiewanie się oraz zabawa. Struktury układu limbicznego u ssaków związane są ze sterowaniem zachowaniami nastawionymi na przetrwanie jednostki oraz na przetrwanie gatunku.

• MÓZG NEOSSAKÓW - dzieli się na półkule, ma wiele połączeń. Doświadczenie i ekspresję emocji POZYTYWNYCH. Lewa strona. NEGATYWNE - prawa strona

• Neurochemia i emocje - neurotransmitery, hormony oraz neuromodulatory - OPIATY ENDOGENNE.

• PANIKA - polega na doświadczeniu przejmującego strachu. Zwykle trwa od kwadransa do pół godziny, choć niekiedy stan ten nie opuszcza ludzi przez godzinę, a nawet dłużej. Panika wybucha najczęściej zupełnie nieoczekiwanie i w wielu wypadkach trudno orzec, co ją wywołało. Wiąże się ona z wystąpieniem zarówno symptomów o charakterze poznawczym jak i symptomów o charakterze somatycznym (akcja serca, spłycenie oddechu, zawroty głowy) - podanie ludziom dawki cholecystokinyny (CCK) wywołuje atak paniki.

CZTERY SYSTEMY AKTYWACJI EMOCJI (Izard).




















SYSTEM SENSOMOTORYCZNY :

1. centralna aktywność eferentna

2. ekspresja twarzy

3. wygląd sylwetki

4. zachowania instrumentalne

5. napięcie mięśni

• Ekspresja emocji nasila odczucia emocjonalne, które z kolei intensyfikują ekspresję emocjonalną i na zasadzie dodatniego sprzężenia zwrotnego oba zjawiska pobudzają się wzajemnie.

SYSTEM AFEKTYWNY (motywacyjny):

• Zawiera emocje i popędy fizjologiczne. W ramach tych systemów procesy sensoryczne będące częścią popędów (ból, smak, zapach), mogą być aktywatorami emocji. Emocja może generować inną emocję, z którą wcześniej została powiązana w procesie uczenia się (depresja - smutek - złość).

SYSTEM POZNAWCZY

• Oceny poznawcze, porównania, kategoryzacje, inferencje czy atrybucje. Także procesy pamięci i antycypacji.

JAK DŁUGO TRWA DOŚWIADCZENIE EMOCJI?

- wszystko zależy od jej rodzaju (zaskoczenie trwa krócej od smutku), jak i od tego, o jakim aspekcie doświadczenia emocjonalnego mówimy.

- aktorzy i ich zbyt długie zaskoczenie

• NASTRÓJ - stan afektywny mający walencję (pozytywną lub negatywną) i intensywność (zwykle niewielką), zawierający też mniej lub bardziej wykrystalizowane oczekiwania co do odczuwania w najbliższej przyszłości stanów zgodnych ze swoją walencją.

• ZABURZENIA EMOCJONALNE - subiektywne, nieprzyjemne odczucia, trwające tygodniami, miesiącami, a niekiedy nawet latami, przeszkadzające podmiotowi w efektywnym funkcjonowaniu

• Zaburzenia nastroju - depresja, mania

• Zaburzenia lękowe - fobie, panika






1

PROCESY NEURONALNE

Procesy sensomotoryczne

Procesy afektywne (motywacyjne)

Procesy poznawcze

Doświadczenie emocjonalne

---