NAUCZANIE BEZPOŚREDNIE
Nauczanie bezpośrednie wymaga od nauczyciela określonych czynności i decyzji na etapie planowania lekcji, prowadzenia jej i oceny skutków.
Model nauczania bezpośredniego został zaprojektowany z myślą o uczeniu się wiedzy proceduralnej koniecznej do opanowania prostych i złożonych umiejętności oraz o uczeniu się silnie ustrukturowanej wiedzy deklaratywnej, której nauczać można krok po kroku. Poprawnie postawione cele opisują zachowanie ucznia, sytuację sprawdzania osiągnięcie celu oraz kryteria osiągnięć.
Analiza zadań stanowi narzędzie, za pomocą którego można dość dokładnie określić naturę danej umiejętności lub wyraźnie ustrukturowanego fragmentu wiedzy. Analiza zadania umożliwia precyzyjne określenie, co musi umieć uczeń, by zademonstrować daną umiejętność.
W nauczaniu bezpośrednim zaplanowanie czasu i gospodarowanie nim jest bardzo ważne. Nauczyciel musi mieć pewność, że jest dość czasu, że ilość czasu dostosowana jest do zdolności uczniów, że uczniom wystarczy motywacji na całą lekcję
. Model nauczania bezpośredniego składa się zwykle z pięciu następujących kolejno części prowadzenia lekcji:
Podanie celów i wywołanie nastawienia.
Pokaz umiejętności lub opanowania wiedzy stanowiących przedmiot lekcji.
Ćwiczenia pod kierunkiem nauczyciela umożliwiające transwer na sytuacje życiowe.
Sprawdzanie osiągnięć i na tej podstawie dostarczanie uczniom wiadomości zwrotnej.
Wyznaczenie samodzielnych ćwiczeń.
Model nauczania bezpośredniego w znacznym stopniu opiera się na założeniu, że wiele z tego co potrafi uczeń, wzięło się z obserwowania innych.
W modelu tym chwilą krytyczna jest ta, kiedy nauczyciel przystępuje do zorganizowania ćwiczeń pod swoim kierunkiem.
Najważniejszym zadaniem, które stoi przed nauczycielem posługującym się modelem nauczania bezpośredniego, jest zagwarantowanie uczniom sprzężenia zwrotnego, niosącego im znaczące informacje, oraz znajomości rezultatów:
Ze specjalną uwaga nauczyciele powinni podejść do ćwiczeń samodzielnych (pracy domowej), ponieważ dają ona okazję samodzielnie posłużyć się nowo opanowanymi umiejętnościami.
DYSKUSJA
Dyskurs i dyskusja odgrywają kluczową rolę w rozwijaniu myślenia uczniów,
Dyskusja charakteryzuje się rozmową uczniów i nauczyciela o treści nauczania
i dobrowolnym uzewnętrzaniu przez uczniów własnych procesów myślowych,
Dyskusja ma głównie rozwijać myślenie uczniów, pobudzać do nauki, nauczyć umiejętności komunikowania się,
Dyskusja przebiega przez 5 faz: podanie celów i wywołanie nastawienia; ukierunkowanie dyskusji; prowadzenie dyskusji; zakończenie dyskusji i omówienie,
Planowanie składa się : ustalenia zadań dydaktycznych; zorientowanie się w wiedzy uprzedniej uczniów i ich umiejętności dyskutowania; wyboru wariantu metody; ustalenie kategorii pytań,
Dyskusję ułatwi rozmieszczenie uczniów w koło lub podkowę,
Najważniejsze zadania podczas lekcji to: nakierowanie dyskusji na właściwy temat; rejestrowanie dorobku dyskusji; skłonienie uczniów do wysłuchania odpowiedzi; zapewnienie właściwego czasu wyczekiwania,
Do wypowiedzi uczniów należy odnosić się z powagą. Nauczyciel powinien pomagać uczniom w dopracowania pomysłów, rozważaniu pomysłów konkurencyjnych oraz nazwaniu procesów myślowych,
Narzędzia wizualne w rodzaju systemu sygnalizacyjnego lub tablicy metapoznawczej pomagają uczniom nabyć umiejętności myślenia i prowadzenia dyskursu,
Efektywny udział uczniów w dyskursie, dyskusji lub lekcji poszukującej wymaga, aby nauczyć ich umiejętności dyskutowania w taki sam sposób, jak uczy się umiejętności przewidzianych w programie nauczania,
Zadania związane z kontrolą i oceną sprawdzają się do oparcia na odbytej dyskusji kolejnych lekcji oraz wystawiania ocen za wkład w dyskusję,
Nauczyciele korzystają z dwóch metod wystawiania ocen za dyskusję: nagradzanie za regularne przygotowanie do dyskusji i udział w niej oraz za opracowanie pisemne bazujące na treści dyskusji.
NAUCZANIE PROBLEMOWE
Nauczanie problemowe:
- wymaga przedstawia uczniom sytuacji problemowej
- podjęcia przez nich samodzielnych badań prowadzących do samodzielnych rozwiązań.
Cele nauczania problemowego:
- wyrobić w uczniach umiejętności umiejętności badawcze i rozwiązywania problemów
- dać uczniom okazję do odebrania ról ludzi dorosłych;
- umożliwić uczniom zyskanie wiary we własne zdolności umysłowe.
3. Ogólny tok lekcji składa się z następujących faz :
I) samodzielne i grupowe badania;
II) wytwarzanie i prezentowane produktów i eksponatów;
III) analiza i ocena procesu rozwiązywania problemu.
Środowisko dydaktyczne nauczania problemowego sięgają metody sokratycznej, ale jego rozwój nastąpił pod wpływem dwudziestowiecznej psychologii poznawczej.
Nauczanie problemowe- uczenie się przez odkrywanie , szkolenie badawcze, myślenie wyżej zorganizowane, usamodzielnianie ucznia.
Głównie zadania planistyczne nauczania problemowego to :
- jasne przedstawienie celów dydaktycznych,
- zaprojektowanie interesujących i właściwych dla ucznia sytuacji problemowych;
- przygotowanie( organizacja, materiały, pomoce itp.)
Kontrola i ocena w nauczaniu problemowym wymaga znalezienia innych niż konwencjonalne procedur i narzędzi pomiaru efektów uczenia się, takich jak wytwory i eksponaty. Procedury te nazywane są oceną praktyczną (wykonawczą), oceną autentyczną i techniką porfolio.
NAUCZANIE PODAJĄCE
1. Nauczanie podające, to nauczanie którego główne cele dydaktyczne są następujące:
- umożliwienie uczniom przyswojenia wiadomości
- włączenie wiadomości do struktur poznawczych
-zapamiętanie wiadomości
2. Tok lekcji podającej składa się z 4 faz:
A - przedstawienie celów i wywołanie nastawienia - nauczyciel omawia cele i przygotowuje uczniów do nauki
B - przedstawienie czynnika organizującego materiał - nauczyciel przedstawia uporządkowanie wstępne materiału i sprawdza czy wiąże się on z wiedzą uprzednią jaką posiadają uczniowie
C - przedstawienie materiału - nauczyciel przedstawia materiał, starając się, aby był on ułożony w logiczny porządek i stał się znaczący dla uczniów
D - wzbogacenie i intensyfikacja procesu myślenia - nauczyciel zadaje uczniom pytania, aby sprawdzić ich reakcję na podawane wiadomości w celu wzbogacenia ich myślenia
3. Podział wiedzy:
A - deklaratywna - wiedza o czymś lub wiedza, że coś jest prawdą
B - wiedza proceduralna - wiedza jak coś zrobić
C - wiedza kontekstowa - wiedza, kiedy posłużyć się określoną wiedzą deklaratywną lub proceduralną
4. Model nauczania podającego opiera się na silnych podstawach naukowych. Badania wykazują korzystny wpływ zapowiedzi organizującej, łączenia nowego materiału z wiedzą uprzednią uczniów oraz podawania wiadomości klarownie z zapałem z przestrzeganiem zasad pojemności i ekonomiczności.
5. Klarowność podawanych wiadomości zależy od:
- umiejętnego przekazywania wiadomości
- wiedzy przedmiotowej nauczyciela
6. Organizująca zapowiedź pełni rolę fundamentu, na którym budowana jest nowa wiedza
7. Nauczyciel wzbogaca i intensyfikuje myślenie uczniów poprzez dyskusję, pytania i dialog.
8. Klarownośc nauczania - jest to bardzo ważne, ponieważ nauczyciele którzy w zły sposób podają wiadomości, nie pozostawiają uczniom dużej szansy nauczenia się materiału
9. Zapał nauczyciela - uczniowie których nauczyciele cechują się zapałem osiągają lepsze wyniki w nauce od tych którzy tego zapału nie posiadają
10. Podsumowanie - właściwości nauczania podającego: (ważne elementy)
- wykorzystanie wiedzy uprzedniej uczniów
- organizujące zapowiedź
- klarowność nauczania
- zapał nauczyciela
TEMAT: NAUCZANIE POJĘĆ
Co jest ważniejsze w nauczaniu?
- uczenie myślenia ważniejsze!!!
- przekazywanie wiedzy
Cele nauczania pojęć:
- umożliwiają klasyfikację bytów, idei i wprowadzanie reguł
- stanowią podstawę logiczną dla naszego myślenia.
Istota pojęć:
Pojęcie - podstawowa jednostka organizacyjna myślenia, porozumiewania się ludzi, pojęcia mają cechy, które je opisują i umożliwiają ich zdefiniowanie. Na odróżnienie jednego pojęcia od innych pozwalają jego cechy.
Każda dziedzina składa się z pojęć.
Kategorie pojęć:
koniunkcyjne- posiadają stałe cechy i reguły, np. wyspa.
Dysjunkcyjne- posiadają zmienny zestaw cech, np. rzut do kosza
Stosunkowe- zależy od relacji z innymi pojęciami, np. ciocia.
Przykłady i nieprzykłady:
Np. Pies jest przykładem ssaka i nieprzykładem gada.
Kontekst społeczny pojęć.
Niektóre pojęcia kształtuje kontekst społeczny,
np. Pojęcie północy i południa. Dzieci na północy będzie się uczyło, że na południe temperatura wzrasta, nie można tak powiedzieć dzieciom mieszkającym na południu.
niektóre nazwy pojęć także kształtuje kontekst
Np. pyra, ziemniak, kartofel
Cechy pojęć
istotne- posługujemy się nimi dla odróżnienia jednych pojęć od drugich,
nieistotne- cechy występujące w niektórych, ale nie we wszystkich obiektach należących do danej klasy.
Np. pojęcie ptak-
c. istotne- posiada dziób, skrzydła
c. nieistotne- latanie (nie każdy ptak lata- struś, pingwin)
Przy nauczaniu pojęć najważniejsze jest:
- nazwa
- definicja
- cechy istotne
- przykłady i nieprzykłady