Temat: Szybkość.

Szybkość jest określana jako zdolność do wykonywania ruchów w najmniejszym dla danych warunków odcinkach czasowych. Zawiera 3 składowe:

• czas reakcji - czas, który upływa od zadziałania bodźca do zapoczątkowania ruchu:

• powstanie pobudzenia w receptorze (zależy od: koncentracji uwagi wzrokowo-słuchowej, umiejętności widzenia obwodowego - np. rozeznanie na boisku, itp.) - podlega wytrenowaniu i może być doskonalony w okresie szkolenia

• przekazywanie pobudzenia do ośrodkowego układu nerwowego - nie podlega wytrenowaniu, zależy od prędkości przekazania bodźca przez włókienka nerwowe

• przebieg pobudzenia przez ośrodki nerwowe, informowanie sygnału wykonawczego - podlega wytrenowaniu, zależy od ruchliwości procesów nerwowych oraz stopnia zautomatyzowania nawyku ruchowego poprzez poprawę kondycji fizycznej i technicznej

• przebieg sygnału od ośrodkowego układu nerwowego do mięśni - nie podlega wytrenowaniu

• pobudzenie mięśnia, zmiany jego napięcia, zapoczątkowanie ruchu - zależy od grup mięśniowych, koordynacji (możliwości rozkurczania jednych mięśni i powodowania skurczu innych), podlega wytrenowaniu

• czas ruchu prostego - prędkość wykonania pojedynczego uderzenia, zależy od wielkości pokonywanego oporu zewnętrznego, właściwej synchronizacji aktywujących ruch grup mięśniowych, przede wszystkim koordynacji nerwowo-mięśniowej

• częstotliwość ruchów cyklicznych - to ilość skurczów i rozkurczów wykonywanych przez daną grupę mięśniową w określonym czasie

Rodzaje reakcji:

• proste - ruchy (reakcje) proste mają miejsce wtedy, gdy danemu bodźcowi odpowiada zawsze jedna z góry ustalona odpowiedź ruchowa (np. start na sygnał akustyczny). Czas reakcji wynosi od 0,05 do 0,35 sekundy i uzależniony jest od:

• rodzaju bodźca

• zaawansowania poziomu sportowego

• złożone - reakcje złożone (tzw. różnicowe, z wyboru), mówimy o nich w następujących przypadkach: gdy występują 2 lub więcej bodźców, a wymagane jest reagowanie na jeden z nich, kiedy wykonujemy różne reakcje na różne bodźce (np. w sportach walki). Czas reakcji wynosi od 20 do 100 milisekund i uzależniony jest od:

• koncentracji

• wytrenowania

• u kobiet bywa dłuższy

• wydłuża się wraz z wiekiem

• od wzrostu (im wyższy tym bardziej powolny)

• od stanu psychicznego i fizycznego zawodnika (napięcie nerwowe, głód, itp.)

• motywacji zawodnika

• sportowcy mają krótszy czas reakcji

• niektóre leki opóźniają czas reakcji (leki przeciwalergiczne)

• należy dążyć do automatyzacji ruchu

Ruch prosty - zakończenie czasu reagowania stanowi początek ruchu prostego. Jest rozumiany jako przemieszczenie całego ciała lub jego części (cios, wyskok, uderzenie piłki)

Podstawowe czynniki warunkujące wydolność tlenową:

• wielkość zasobów energetycznych w mięśniach

• zdolność wytwarzania energii w warunkach beztlenowych

• zdolność wykonywania pracy przy zaburzonej równowadze środowiska wewnętrznego ustroju

• zdolność do wytwarzania energii w warunkach tlenowych

Maksymalna prędkość uzależniona jest od:

• koordynacji

• gibkości

• poziomu siły

• zaawansowania technicznego

Szybkość w rozwoju osobniczym:

• wiek szkolny młodszy (7-12 lat) - dzieci przejawiają duże predyspozycje szybkościowe w związku z rozrostem masy mięśniowej oraz doskonaleniem układu nerwowego, rosną predyspozycje koordynacyjne, łatwo przyswajają nowe umiejętności, w zabawach wykazuję znaczną sprawność i szybkość, szybko się męczą i szybko regenerują, jest to okres w rozwoju biologicznym, e którym łatwo przyswajają umiejętności ruchowe.

• średni wiek szkolny (12-14 lat) - okres dojrzewania i szybkiego wzrastania, nierównomierny rozwój układu mięśniowego, co wpływa ujemnie na koordynację, okres ten nie sprzyja rozwojowi szybkości, należy zwrócić uwagę na indywidualizację zadań i obciążeń, wiek dla przyswojenia elementów koordynacyjno-technicznych.

• okres dorastania (12-18 lat) - doskonalenie układu nerwowego, dalszy rozwój układu mięśniowego, dobry okres do treningu szybkości, zwłaszcza dziewcząt.

okres młodzieńczy (18-22 lata) - zakończenie procesów wzrostu i rozwoju, w tym okresie czas reakcji ruchów jest najkrótszy, najlepszy wiek do osiągnięcia rezultatów mistrzowskich w konkurencjach sprinterskich.

---